علوم و فنون نظامی

تأمین امنیت خطوط کشتیرانی یکی از وظایف نیروی دریای هر کشور است که ممکن است در قالب همکاری نظامی بین کشور های دریایی انجام شود. هدف از این تحقیق تبیین همکاری جمهوری اسلامی ایران با کشورهای همسایه دریای خزر در تأمین امنیت خطوط کشتیرانی در حوزه های ایجاد ساختار امنیت جمعی، مبارزه با تروریسم و تعاملات نظامی عملی است. داده های این پژوهش در دو سطح کیفی و کمی تحلیل گردید؛ تحلیل کیفی با استفاده از اسناد و مدارک و مصاحبه با 8 نفر از صاحب نظران نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شد و با توجه به نتایج حاصله، پرسشنامه تهیه و بین 51 نفر از افسران ارشد منطقه چهارم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران توزیع گردید. برای تعیین میزان اهمیت همکاری های نظامی ایران با کشورهای همسایه دریای خزر از روش تحلیل رتبه بندی فریدمن استفاده شد و چون فرضیه ای برای این پژوهش در نظر گرفته نشده بود اهداف تحقیق مورد بررسی و درنهایت موردپذیرش قرار گرفت. در پایان مشخص گردید همکاری های نظامی در سه حوزه تعاملات دریایی، ایجاد ساختار امنیت جمعی و مبارزه با تروریسم می تواند در تأمین امنیت خطوط کشتیرانی در دریای خزر حائز اهمیت باشد.

آب وهوا از عواملی است که طرح های نظامی، تاکتیک ها، فرماندهی، انتخاب نیروهای نظامی، تجهیزات نظامی، البسه، آماد، تعمیر و نگهداری، ساخت و پشتیبانی را تحت تأثیر قرار می دهد. در این تحقیق به منظور ارزیابی تنش های حرارتی و برودتی و تأثیر آن ها بر فعالیت نیروهای نظامی در استان آذربایجان غربی از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک استفاده گردید. بدین منظور از بین ایستگاه های سینوپتیک موجود در منطقه، 7 ایستگاه که دارای طول دوره آماری بالای 25 سال (2009- 1985) بودند، انتخاب گردید. سپس داده های مربوط به پارامترهای اقلیمی شامل دمای هوای خشک، رطوبت نسبی، سرعت باد، ابرناکی و فشار بخار اشباع در دوره روزانه و ساعتی از سازمان هواشناسی دریافت گردید. شرایط آسایش اقلیمی و تنش های گرمایی و سرمایی در روزها و ماه های مختلف سال با استفاده از شاخص PET ارزیابی و سپس در محیط GIS پهنه بندی گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در مناطق مرتفع استان (ارتفاعات غربی و جنوب شرقی) به غیراز ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور در بقیه ماه های سال تنش های سرمایی با شدت های مختلف برای فعالیت نیروهای نظامی وجود دارد. علی رغم این که در مناطق کم ارتفاع (بخش های شرقی) استان در بین ماه های فروردین تا آبان شرایط مطلوب و نسبتاً مطلوبی برای فعالیت نیروهای نظامی وجود دارد اما در بین ماه های آبان تا فروردین به علت حاکمیت تنش های سرمایی، شرایط برای فعالیت نیروهای نظامی مطلوب نیست. تنش های گرمایی در سطح استان بسیار محدود بوده و تنها در ماه های تیر و مرداد در مناطق کم ارتفاع استان اتفاق می افتد.

امروزه ژئومورفولوژی نظامی به عنوان یک علم نوین، شایستگی و کاربردی بودن خود را در بحران های سیاسی و بین المللی بروز داده و ارتباط تنگاتنگی میان دو دانش ژئوپولتیک، علوم نظامی و ژئومورفولوژی ایجاد شده است. در این تحقیق با استفاده از اطلاعات، آمار، نقشه ها و تصاویر ماهواره ای منطقه مرزی خراسان شمالی، نقش علم ژئومورفولوژی در تدوین راهبرد های نظامی، دفاعی و امنیتی در این منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد دو تنگه سارانی و باجگیران و بستر رودخانه سومبار و چندیر محدوده های حساس ژئوپلتیکی از نقطه نظر پدافند غیر عامل محسوب می شوند و هرگونه اجرای راهبرد نظامی، دفاعی و امنیتی، بدون شناخت و تحلیل های ژئومورفولوژیکی، محکوم به شکست است. لذا استفاده از مدل های رقومی و ارتفاعی، نقشه های ژئومورفولوژی نظامی، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، سنجش از دور ، مدل های مسیر یابی، مکانیابی، طراحی حوزه دید در اجرای هرگونه عملیلات آفندی و پدافندی الزامی است.

هدف این مقاله ارائه راه کارهای مقابله ای با تهدیدات بیولوژیکی کشورهای آمریکا و اسرائیل جهت آشکارسازی ،پیشگیری، پاسخ به تروریسم بیولوژیک و کاهش عوارض ناشی از این حملات  برای نسل های آینده در ایران می باشد. در این مقاله سعی برآن شده است با استفاده از منابع کتابخانه ای در گام نخست بیوتروریسم، تهدیدات و عوارض آن تبیین و در گام بعدی به منظور آمادگی مقابله با تهدیدات در سطح ملی و امنیت نیروهای داخلی راه کارهایی مناسب ارائه گردد. این تحقیق از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر روش جزء تحقیقات توصیفی-تحلیلی است و به روش تحلیل نظام مند انجام شده و در پایان پیشنهاداتی برای مقابله با تهدیدات بیولوژیکی ارائه شده است.

امروزه جنگ ترکیبی به عنوان مفهومی نوین در ادبیات نظامی و راهبردی موردتوجه اندیشمندان قرار گرفته و تحقیقات زیادی در خصوص نقش فرماندهی و کنترل (C4I) در جنگ ترکیبی در حال انجام است. بنابراین تبیین مبانی، اصول، ویژگی ها و اهداف جنگ های ترکیبی و نوع فرماندهی و کنترل آن ها (هدف تحقیق) به عنوان مصادیق جنگ های آینده (از حیث اهمیت و ضرورت) از الزاماتی است که می تواند در سیاست گذاری کلان نظامی در اولویت قرار گیرد. این مقاله با رویکرد شناخت شناسانه، ویژگی نسل های جنگ از منظر فرماندهی و کنترل را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه می رسد که جنگ ترکیبی شکل پیچیده و پیشرفته ای از جنگ در ابعاد ملی است که به دلیل وجود تهدیدات نوین و پیچیدگی ماهیت آن ها، شناخت چگونگی عملکرد فرماندهی و کنترل در سطوح مختلف و راه کارهای پیاده سازی آن در این حوزه ها امری ضروری تلقی می شود و به همین دلیل است که راهبری و هدایت منابع تحت این شرایط نیاز به فرماندهی و کنترل در سطح ملی دارد.

بدلیل اهمیت ایمنی پرواز، شناخت عوامل موثر بر بروز سوانح و رویدادهای هوایی از اهداف مهم صنعت هوانوردی محسوب می شود که در این میان بر نقش عوامل انسانی بسیار تاکید شده است. از جمله عواملی که در بروز سوانح هوایی مطرح است می توان به وجود استرس و فشارهای روحی و روانی متخصصین مختلف صنعت هوایی از جمله مراقبت پرواز اشاره کرد. هدف از پژوهش حاضر، شناخت رابطه بین سخت رویی و استرس شغلی در بین کارکنان مراقبت پرواز است. بدین منظور  جامعه مورد مطالعه این پژوهش را کادر مراقبت پرواز شاغل در سطح استان تهران تشکیل داده ، از این جامعه تعداد 50 نفر، به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استرس شغلی فلیپ و پرسشنامه سخت رویی کوباسا استفاده شد. با استفاده از مدل گام به گام رابطه بین مولفه های کنترل ، چالش و تعهد به طور جداگانه با استرس شغلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که میان دو متغیر استرس شغلی و سخت رویی رابطه معنادار وجود دارد.

 امروزه اینترنت اشیا شیوه برقراری ارتباط سازمان ها را تغییر می دهد و کسب وکار و روش های صنعتی را سازمان دهی می کند. اهمیت استفاده از آن برای بخش هایی که مقدار زیادی از سرمایه ها و فرآیندهای پیچیده و توزیعی را مدیریت می کنند، به خوبی اثبات شده است. در این مقاله به منظور بررسی مسیرهای ایجاد بستر لازم جهت بهره برداری از فناوری اینترنت اشیا در مأموریت های نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، برخی از بررسی های انجام شده در ارتش ایالات متحده مرور شد و با به کارگیری پتانسیل های انبوه در فناوری های اینترنت اشیا، مواردی از دفاع و امنیت عمومی مبتنی بر شبکه تلفن همراه ارائه گردید که در آن می توان با بهره گیری از ویژگی های اینترنت اشیا، قابلیت های بی شماری در کنترل تجهیزات و سامانه های دفاعی به دست آورد. بدین منظور، جهت پیاده سازی، یک سامانه قطع و وصل کننده جریان برق باقابلیت کنترل از راه دور جهت استفاده در محیط های نظامی و جنگی با استفاده از رله های الکترونیکی ارائه شد. همچنین مهم ترین دستاورد این مقاله کمک به شناخت فناوری اینترنت اشیا و استفاده از آن در بخش های مختلف نظامی و محیط های جنگی است.