دانشگاه فرهنگیان

هدف این پژوهش، بررسی تجربه زیسته دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان از کارورزی در فضای مجازی است. به همین منظور، از رویکرد کیفی و از روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، دانشجو معلمان رشته ی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان از استان های مرکزی، اصفهان، ایلام، مازندران، و تهران بودند که از این جامعه، با روش نمونه گیری هدفمند، دانشجو معلمان رشته آموزش ابتدایی که حداقل دو کارورزی را در فضای مجازی گذرانده اند به عنوان نمونه انتخاب شدند. اطلاعات لازم با استفاده از مصاحبه نیمه سازمان یافته کسب گردید. مدت زمان هر مصاحبه از 20 الی 40 دقیقه متغیر بود و پس از 50 مصاحبه؛ اشباع اطلاعاتی حاصل شد. پس از انجام مصاحبه ها و کدگذاری و تحلیل آن ها با استفاده از نرم افزار Nvivo، تجربه دانشجو معلمان از درس کارورزی در فضای مجازی در 4 مضمون اصلی شامل: تعامل و ارتباط، فناوری و سواد رسانه ای، تدریس، و ساختار درس کارورزی و 17 زیر مضمون قرار گرفت. نتایج بررسی نشان می دهد که آموزش مجازی کارورزی، شامل فرصت هایی برای دانشجو معلمان بوده است؛ نظیر بهره مندی از تدریس سایر معلمان، بایگانی تدریس های معلمان راهنما، افزایش زمان کارورزی، افزایش خلاقیت در آموزش، ارتقای سواد رسانه ای و تولید محتوای الکترونیکی. کاستی هایی نیز در این آموزش ها وجود دارد که عبارتند از: فقدان تعامل با دانش آموزان، معلمان راهنما، و کادر آموزشی مدارس؛ عدم کسب تجربه در مدیریت کلاس درس؛ و عدم آشنایی با قوانین مدرسه.

رویکرد تاملی، رویکردی جدید در عرصه تربیت معلم به ویژه برنامه کارورزی است. در این رویکرد، کارورزی محل تمرین و تکرار تکنیک های آموخته شده نیست بلکه فرایندی برای شروع و توسعه قدرت تجزیه و تحلیل، ارتقای ظرفیت داوری و تامل دانشجومعلمان است. برنامه کارورزی دانشگاه فرهنگیان، رویکردی تاملی دارد. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی برنامه کارورزی دانشگاه فرهنگیان از سه منظر منابع علمی و نظری حوزه تأمل، تجارب جهانی، و تجربه زیسته ذینفعان بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به روش آمیخته انجام شد. برای ارزیابی برنامه کارورزی دانشگاه از این سه منظر، ابتدا با روش اسنادی، منابع علمی مربوط به تأمل بررسی و سپس به روش استنتاجی دلالت هایی که این منابع، برای کارورزی تأملی دارند جهت مقایسه و ارزیابی برنامه موجود، استخراج گردید. از سوی دیگر و در همین راستا، ویژگی های برنامه کارورزی چهار کشور سنگاپور، استرالیا، کانادا، و فنلاند که کارورزی تأملی دارند، به روش تطبیقی و با استفاده از الگوی چهار مرحله ای جورج بِردی، استخراج شد. علاوه بر ارزیابی برنامه از نظر رعایت معیارهای تأملی و با استفاده از دو منبع فوق، جهت ارزیابی عمیق تر، این برنامه از منظر ذینفعان نیز مورد بررسی قرار گرفت و تجارب زیسته آنان جهت شناسایی و کشف ادراکات آنان از کیفیت برنامه، با بهره گیری از روش پدیدارشناسی واکاوی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که برنامه کارورزی تأملی دانشگاه فرهنگیان، در برخی عناصر به ویژه، عنصر زمان، اهداف و انتظارات، محتوا، تنظیم نقش معلم راهنما، و عنصر ارزشیابی، دلالت های علمی را رعایت نکرده و با وجود داشتن رویکرد یکسان با چهار کشور مورد مطالعه، در برخی عناصر فاصله زیادی با آن ها دارد. علاوه بر این، واکاوی تجربه زیسته ذینفعان نیز وجود کاستی هایی را در این برنامه نشان داد.

سرمایه اجتماعی، مجموعه ای از دارایی های تعامل اجتماعی مانند مشارکت است که دانشجو معلمان را قادر می سازد که برای بهبود آموزش و یادگیری، در گروه ها با یکدیگر کار کنند. همچنین هوش فرهنگی به توانایی یک فرد برای عملکرد و مدیریت موثر در شرایط متنوع فرهنگی اشاره دارد. با وجود تنوع فرهنگی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان و اهمیت تعاملات اجتماعی آنان در یادگیری خود و دانش آموزان آینده، مطالعه رابطه بین سرمایه اجتماعی و هوش فرهنگی آنها ضرورت داشت. بنابراین هدف پژوهش حاضر، پیش بینی سرمایه اجتماعی بر اساس هوش فرهنگی در بین دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان اصفهان بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی و جامعه آماری مشتمل بر کلیه دانشجویان رشته آموزش ابتدایی در سال تحصیلی 99-1398 به تعداد 379 نفر بود. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی مورگان، 181 نفر بود که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه استاندارد هوش فرهنگی ارلی و انگ (2003) و پرسش نامه سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال (1998) بود. پایایی پرسش نامه هوش فرهنگی با استفاده از تعیین ضریب آلفای کرونباخ، در ابعاد شناختی، انگیزشی و رفتاری، به ترتیب 76/0، 71/0 و 74/0 و پایایی پرسش نامه سرمایه اجتماعی برای ابعاد شناختی، ساختاری و رابطه ای، به ترتیب برابر با 68/0، 66/0 و 69/0 محاسبه شد. روایی پرسش نامه ها با استفاده از نظر متخصصان تایید شد. تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که بین مولفه های ساختاری و شناختی سرمایه اجتماعی با بعد انگیزشی و رفتاری هوش فرهنگی ، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین یافته ها نشان داد که بعد رفتاری هوش فرهنگی قادر به پیش بینی سرمایه اجتماعی است.

شهروندی از مهم ترین مفاهیم اجتماعی است که به منظور کمک به شناخت بهتر جامعه، روابط درونی آن و هدایت کنش ها و رفتارها خلق شده است و «حقوق شهروندی» علیرغم قدمتی که در تمدن های بشری داشته، اصطلاح جدیدی است که گستره وسیعی از حوزه های زندگی افراد از جمله حیطه های سیاسی، امنیتی، قضایی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را در بر می گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل وضعیت حقوق شهروندی در دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه که به شکل هدفمند مورد بررسی قرار گرفت، دانشجومعلمان حاضر در سه پردیس شهید مفتح، نسیبه و مرکزشهدای مکه در استان تهران بودند که بر اساس آمار استانی در سال تحصیلی 98-97 تعداد آنها 1948 نفر بود. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 320 تعیین گردید که از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته 28 گویه ای با طیف پنج گزینه ای لیکرتی استفاده گردید. پس از تأیید روایی پرسشنامه توسط ده نفر از اساتید حوزه علوم تربیتی، پایایی ترکیبی آن 90/0 محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Spss24 و Smart-PLS با استفاده از آمار توصیفی و معادلات ساختاری بهره گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد وضعیت موجود حقوق شهروندی دانشجومعلمان مورد مطالعه کمتر از حد متوسط است و هر یک از مؤلفه های «آموزشی- پژوهشی»، «سیاسی»، «فرهنگی- اجتماعی»، «صنفی- رفاهی» و «انضباطی» به ترتیب در وضعیت «حقوق شهروندی» سهم دارند؛ به طوری که این عوامل بر روی هم تقریباً 66/0 از واریانس «حقوق شهروندی» دانشجومعلمان را تبیین می کنند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی و مقایسه عملکرد حرفه ای معلمان فارغ التحصیل رشته آموزش ابتدایی از دانشگاه فرهنگیان بود. این پژوهش از نظر روش از نوع علی – مقایسه ای بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی معلمان فارغ التحصیل رشته آموزش ابتدایی از دانشگاه فرهنگیان دارای دیپلم تجربی و ریاضی و علوم انسانی در شهر شیراز بود. برای تعیین حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 200 نفر در دو گروه (100 نفر دارای دیپلم تجربی و ریاضی و 100 نفر دارای دیپلم علوم انسانی) انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه عملکرد حرفه ای پاترسون(1990) بود. داده های گردآوری شده در دو سطح مورد تجزیه وتحلیل (آمار توصیفی و آمار استنباطی) قرار گرفت. در سطح آمار از میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون تی تست ( t-test) گروهای مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که بین عملکرد حرفه ای و ابعاد آن در معلمان فارغ التحصیل رشته آموزش ابتدایی از دانشگاه فرهنگیان دارای دیپلم تجربی و ریاضی با دارندگان دیپلم علوم انسانی تفاوت معناداری وجود دارد. میانگین تمامی ابعاد عملکرد حرفه ای معلمان فارغ التحصیل دارای دیپلم تجربی و ریاضی نسبت به فارغ التحصیل دارای دیپلم انسانی پایین تر است.

امروزه، آموزش جغرافیا تنها محدود به کلاس و تدریس به روش های سنتی نیست؛ بلکه تلاش می شود به کمک روش های جدید یاددهی– یادگیری، آموزش جغرافیا در مدارس و دانشگاه ها بر اساس علاقه، امکانات به روز، استفاده از تکنولوژی های نوین آموزشی و همچنین بحث مهم به کارگیری بازدیدهای علمی انجام شود تا بتواند نوعی یادگیری عمیق و پایدار را در فراگیران و علاقه مندان به حوزه آموزش جغرافیا ایجاد نماید. هدف تحقیق حاضر بررسی آموزش پایدار جغرافیا در دانشگاه فرهنگیان استان البرز (قطب آموزش جغرافیا در بین  دانشگاه های فرهنگیان سراسر کشور)، است. از این رو، با روش توصیفی- تحلیلی، ضمن تبیین اهمیت بازدیدهای علمی در ارتقای یادگیری دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان استان البرز، تلاش شده است به بررسی نتایج اثرگذار برنامه جامع بازدیدهای علمی رشته جغرافیا بر پایه دروس توزیعی در هشت نیمسال بپردازیم. یافته های تحقیق حاکی از آن  است که در طول هشت نیمسال آموزش جغرافیا در سطح پردیس های استان البرز، به طور منظم و مستمر و منطبق با سرفصل دروس، بازدیدهای علمی برنامه ریزی و اجرا شده و نتایج اثرگذاری را در فرایند آموزش جغرافیا موجب شده است. این مهم، ضمن کسب رضایت حداکثری در بین دانشجومعلمان، موجب بالا رفتن کیفیت آموزش در دو پردیس استان گردیده و دیدگاه های مسئولان و برنامه ریزان دانشگاه را در خصوص این گزاره که «بازدیدهای علمی در دانشگاه فرهنگیان به آموزش پایدار جغرافیا کمک می نماید»، را تحت تأثیر قرار داده و تقویت نموده است.

هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقای اثربخشی رهبری مدیران پردیس های دانشگاه فرهنگیان بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، نوع داده ها کیفی از نوع اکتشافی و شیوه پژوهش تحلیل محتوا بود. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختمند و مطالعه ادبیات و پیشینه، گردآوری و اعتبار آن از روش تأییدپذیری صورت پذیرفت. مشارکت کنندگان بر اساس قاعده و اصل اشباع نظری 23 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. تحلیل محتوا طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی به کمک نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA، استخراج و تحلیل انجام شد. طبق یافته ها، مقوله ها و عوامل اصلی و فرعی مؤثر بر ارتقای اثربخشی رهبری مدیران پردیس های دانشگاه فرهنگیان از نگاه مشارکت کنندگان در مصاحبه ها و سایر منابع مطالعاتی تشخیص و طبقه بندی شد که شامل:              1. عوامل درون سازمانی پردیس دانشگاهی (5 مقوله، ویژگی های سازمانی پردیس، قابلیت های مدیر پردیس، قابلیت های کارکنان، استادان و دانشجویان)؛ 2. عوامل برون سازمانی درسطح محلی (2 مقوله، عوامل فرهنگی و سیاسی محیط محلی، عوامل اقتصادی – اجتماعی جامعه محلی)، 3. عوامل برون سازمانی سطح ملی (4 مقوله، سیاست ها و فلسفه کلی نظام در قبال دانشگاه فرهنگیان، قوانین و مقررات آموزش عالی، قوانین وزارت آموزش و پرورش، حوزه ستادی دانشگاه فرهنگیان)؛ 4. عامل برون سازمانی در سطح بین المللی (1 مقوله، مأموریت های بین المللی دانشگاه)، 5. عوامل زمینه ای (تسهیل گر) (3 مقوله، تمهید و تأمین زیرساخت ها، وضعیت جغرافیای محل استقرار، استقلال پردیس دانشگاهی) است.

هدف پژوهش حاضر مقایسه کیفیت عملکرد دانش آموختگان چهار ساله دانشگاه فرهنگیان و دانش آموختگان دوره یک ساله مهارت آموزی(ماده 28) دانشگاه فرهنگیان خراسان شمالی از منظر مدیران و رهبران آموزشی براساس الگوی جان وایلز و جوزف باندی بود. روش پژوهش بر اساس هدف کاربردی و براساس روش گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل ۱۲5 نفر از فارغ التحصیلان دوره چهارساله دانشگاه فرهنگیان و ۱۶۵ نفر ازفارغ التحصیلان دوره یکساله (مهارت آموزی) دانشگاه فرهنگیان که در سال تحصیلی ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ در مدارس ابتدایی استان خراسان شمالی مشغول به تدریس بودند. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر اساس جدول مورگان 97 نفر فارغ التحصیل دوره چهارساله و 113 نفر فارغ التحصیل دوره یک ساله انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ی محقق ساخته بوده که توسط مدیران و راهبران آموزشی تکمیل و گردآوری شد و بعد از تأیید روایی، پایایی پرسشنامه  با استفاده از آلفای کرونباخ 95/0 به دست آمد. جهت تحلیل آماری داده ها از نرم افزارSPSS - V23  استفاده شد. نتایج نشان داد فارغ التحصیلان دوره چهارساله دانشگاه فرهنگیان در هر یک از شش مؤلفه ارزیابی عملکرد از دید جان وایلز و جوزف باندی (بهسازی و آموزش، رشد حرفه ای،روابط انسانی، امور اداری، ارزشیابی، برنامه ریزی درسی) میانگین بالاتری نسبت به فارغ التحصیلان دوره یکساله (مهارت آموزی) این دانشگاه اخذ کرده اند. بنابراین می توان نتیجه گرفت کیفیت عملکرد فارغ التحصیلان دوره چهارساله دانشگاه فرهنگیان به نسبت فارغ التحصیلان دوره یک ساله (مهارت آموزی) این دانشگاه بالاتر است.  

    هدف پژوهش حاضر مقایسه تأثیر روش تدریس پنج مرحله ای بایبی و روش تدریس ترکیبی بر پیشرفت تحصیلی و مسئولیت پذیری اجتماعی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان بود. روش پژوهش شبه آزمایشی بود و از طرح پیش آزمون – پس آزمون دو گروهی استفاده شد. یک گروه با روش ترکیبی و گروه دیگر با روش بایبی به مدت هشت جلسه نود دقیقه ای در هشت هفته متوالی آموزش دیدند. جامعه آماری تمام دانشجویان دانشگاه فرهنگیان فارس بودند که تعداد سی و چهار نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به طورتصادفی در دو گروه (هر گروه هفده نفر) قرار گرفتند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ی مسئولیت پذیری اجتماعی قلاوندی و همکاران و آزمون پیشرفت تحصیلی محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه ی مسئولیت پذیری اجتماعی با استفاده از روایی محتوایی و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (859/0) برآورد و مورد تأیید قرار گرفت. روایی آزمون پیشرفت تحصیلی با روایی محتوایی تأیید شد و برای اندازه گیری میزان همسانی درونی آن از روش کودرریچاردسون استفاده شد که مقدار 78/0 به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد میانگین نمرات پیشرفت تحصیلی و مسئولیت پذیری اجتماعی دانشجویانی که با روش بایبی (5E) آموزش دیده بودند به طور معنی داری بیشتر از میانگین نمرات دانشجویانی بود که با روش ترکیبی آموزش دیدند. استفاده از روش بایبی در مقایسه با روش ترکیبی باعث افزایش مسئولیت پذیری و پیشرفت تحصیلی دانشجویان می شود.

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر پیامدهای انتخاب دانشجو در دانشگاه فرهنگیان است که به روش آمیخته انجام شده است. در این پژوهش در بخش کیفی از تکنیک دلفی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید دانشگاه فرهنگیان در پردیس های واقع در سه استان آذربایجان غربی، شرقی و اردبیل به تعداد 550 نفر است؛ که در مرحله کیفی 27 نفر از طریق نمونه گیری هدفمند در دسترس و در مرحله کمی 227 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که از روش بازخورد مشارکت کننده برای اعتبارسنجی آن استفاده شد و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که مقادیر میانگین واریانس استخراج شده (AVE) در تمامی مؤلفه ها بزرگ تر از مقدار 7/0 است. بنابراین پایایی پرسشنامه پژوهش مورد تائید است. برای تحلیل داده های کیفی از روش کدگذاری و برای تحلیل داده های کمی از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار PLS نسخه 3 استفاده شد. بر اساس یافته های بخش کیفی مهم ترین عوامل مؤثر بر پیامدهای انتخاب دانشجو در دانشگاه فرهنگیان عبارت اند از انتخاب فرایند محور، معیارهای انتخاب، ابزارهای انتخاب. نتایج بخش کمی نشان می دهد که مدل ساختاری موردبررسی از کیفیت مناسبی برخوردار است و مقادیر مشاهده شده خوب بازسازی شده اند و مدل موردبررسی توانایی پیش بینی بالایی دارد و می تواند متغیر مکنون درون زا را پیش بینی نماید.

یکی از عوامل مهمی که موفقیت سازمانها، افزایش خودکارآمدی و کاهش استرس های شغلی را تضمین می کند، فرهنگ سازمانی و خرده فرهنگ های ارزشی در سازمانهاست. وجود فرهنگ قوی عامل مثبتی در جهت عملکرد بهتر و بهره وری بیشتر می باشد و در نتیجه استرسهای کاری کاهش می یابد. هر چه فرهنگ قوی تر باشد، تعداد بیشتری از کارکنان با اهداف سازمانی آشنا شده، ارزش های فرهنگی آن را پذیرفته و نسبت به آن احساس مسوولیت و تعهد می کنند. این تحقیق که هدف آن بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی با خودکارآمدی و تنیدگی کارکنان دانشگاه فرهنگیان شهر تهران بود، به روش کتابخانه ای- پیمایشی (توصیفی- تحلیلی) انجام شده است. جامعه آماری شامل مسئولین، مدیران و کارکنان دانشگاه فرهنگیان شهر تهران و پردیس های مرتبط با آن شامل پردیس نسیبه تهران، پردیس شهید چمران تهران، پردیس زینبیه شهرستان های تهران (پیشوا) و پردیس شهید مفتح شهرستان های تهران (شهر ری) بود که تعداد آنها 432 نفر بوده است که با استفاده از فرمول کوکران و احتساب درصدی پرسشنامه های پرتی 210 نفر آنها به عنوان نمونه انتخاب و به پرسشنامه های استاندارد فرهنگ سازمانی رابینز (1998)، پرسشنامه استرس شغلی کاهن 1964 و پرسشنامه خودکارآمدی البرت بندورا (1992) پاسخ داده اند. در تعیین پایایی پرسشنامه ها، ضریب آلفای کرونباخ گویه ها بالاتر از 71% بوده که نشان داد پرسشنامه ها از پایایی مورد قبول برخوردارند. یافته های تحقیق نشان داده است که بین فرهنگ سازمانی با خودکارآمدی و تنیدگی (استرس) شغلی به ترتیب ارتباط معنی داری از نوع مثبت و منفی وجود دارد. همچنین بین فرهنگ سازمانی و هر یک از ابعاد سه گانه باور به توانایی فرد، مقاومت در رویارویی با موانع و عمل به تکلیف کارکنان آن دانشگاه رابطه ی مثبت و معنی داری وجود دارد. بین فرهنگ سازمانی و هر یک از ابعاد عملکرد کاری و تصمیم گیری کاری رابطه منفی و نیز با هر یک از ابعاد تراکم کاری، زمینه سازمانی ارتباط منفی دارد. بین خودکارآمدی کارکنان و هر یک از ابعاد هشت گانه خلاقیت و نوآوری، توجه به جزئیات، توجه به ره آورد، تعامل با اعضا و تیم، جاه طلبی و تهورطلبی، خطرپذیری و ریسک، نتایج تصمیمات بر کارکنان و پایداری رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و در نهایت بین استرس شغلی کارکنان و ابعاد هشت گانه خلاقیت و نوآوری، توجه به جزئیات، توجه به ره آورد، تعامل با اعضا و تیم، جاه طلبی و تهورطلبی، خطرپذیری و ریسک، نتایج تصمیمات بر کارکنان و پایداری رابطه منفی وجود دارد. بنابراین نتیجه گرفته می شود که ایجاد فرهنگ سازمانی قوی و خرده ارزش های مناسب سازمانی در دانشگاه فرهنگیان منجر به افزایش خودکارآمدی کارکنان و کاهش استرس شغلی آنها خواهد شد.

توسعه حرفه ای معلمان به عنوان یک فعالیت مستمر، بیش از هر چیز وابسته به حضور فعال و خودانگیخته معلم است. دانشگاه فرهنگیان که تربیت معلم فکور را بنیادی ترین هدف خود قرار داده، با بازنگری اساسی برنامه کارورزی، به تأمل و ابزارها و شیوه های پرورش آن، توجه و تأکید فراوان نموده است. بر این اساس، هدف پژوهش «واکاوی درس پژوهی با رویکرد تربیت معلم فکور در برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان و ارائه مدل مفهومی آن» و روش پژوهش، کیفی از نوع توصیفی-تحلیلی بوده است. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجومعلمان دوره کارشناسی و استادان درس پژوهی دانشگاه فرهنگیان است. از این جامعه براساس نمونه گیری هدفمند، با 30 نفر از دانشجویان و 15 نفر از استادان دانشگاه فرهنگیان، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. متن مصاحبه ها در نرم افزار MAX.QDA 2010 کدگذاری و با روش پیشنهادیKrippendorff (2013)  تجزیه وتحلیل شد. یافته های تحلیل طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی در قالب مدل مفهومی، با محوریت مقوله اصلی «درس پژوهی با رویکرد تربیت معلم فکور»، شرایط علی (منطق برنامه درسی و مؤلفه های آن)، شرایط زمینه ای (دانشگاه، وزارت آموزش وپرورش و ادارات تابعه، مدارس)، شرایط واسطه ای (ویژگی های فردی استادان، معلمان راهنما و دانشجومعلمان، عوامل اجتماعی و سازمانی)، راهبردها (برنامه ریزی جامع و همه جانبه دانشگاه و وزارت آموزش و پرورش) و پیامدها (رشد من حرفه ای) را منعکس نمود. درس پژوهی به عنوان یکی از دروس تخصصی و الزامی برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان، از دو جنبه «تمرین کار تیمی» و «آموزش و تمرین برای حل مسائل پیش روی کلاس درس» برای رشد حرفه ای دانشجومعلمان حایز اهمیت است. این نتایج در صورتی حاصل می شود که  میزان تأثیر اجرای مطلوب درس پژوهی، همواره واکاوی شده تا بررسی پیامدهای آن، بتواند راهگشای بیشتر برنامه ریزان درسی برای تربیت معلم فکور باشد. یافته های حاضر به عنوان چارچوبی مفهومی برای طراحی و تدوین شرایط مناسب تربیت معلم فکور برمبنای چرخه درس پژوهی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

هدف از این پژوهش بررسی موانع و راهبردهای بین المللی سازی دانشگاه فرهنگیان است. روش پژوهش کمی از نوع توصیفی و برای جمع آوری داده ها از شیوه پیمایش استفاده شد. جامعه آماری شامل: معاونان، مدیران کل، روسای دوایر در سازمان مرکزی و مدیران استانی دانشگاه فرهنگیان بود که با روش سرشماری در فرایند پژوهش شرکت کردند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته برمبنای طیف لیکرت برگرفته از پرسشنامه سلیمی و همکاران (1393) و خراسانی و زمانی منش (1391) با نظر 4 نفر از متخصصین در دو بخش موانع و راهبردها طراحی گردید. میزان پایایی پرسشنامه 84/. حاصل گردید. برای تحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی از آزمون تی تک نمونه، تی مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون فریدمن استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که شرکت کنندگان عوامل فرهنگی، آموزشی، پژوهشی، ساختاری و تجهیزاتی را به عنوان موانع بین المللی سازی می دانند. آزمون تی مستقل برحسب جنسیت نشان داد که جنسیت بر موانع بین المللی سازی دانشگاه اثرگذار نیست. تجزیه و تحلیل داده ها در قالب تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که بین نظرهای شرکت کنندگان عضو هیئت علمی در خصوص موانع بین المللی سازی دانشگاه فرهنگیان تفاوت وجود دارد. اولویت بندی راهبردهای بین المللی سازی دانشگاه نشان داد که راهبرد سیاستگذاری، ارتباطی، دانشگاهی و حمایتی به ترتیب بیشترین نقش را در بین المللی سازی دانشگاه دارند. نتایج این پژوهش به مدیران کلان دانشگاه در شناخت موانع و اتخاذ راهبردهای بین المللی سازی دانشگاه فرهنگیان کمک خواهد کرد.

هدف این مقاله ارزیابی میزان برخورداری دانش آموختگان پردیس حکیم فردوسی دانشگاه فرهنگیان از تربیت شهروندی بوده است . این پژوهش، تحقیق توصیفی و کاربردی است و در انجام آن از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه پژوهشی شامل دو جامعه کارکنان و دانش آموختگان بود. انتخاب نمونه کارکنان به تعداد 20نفر با روش نمونه گیری هدفمند و نمونه گیری از جامعه 180 نفری دانش آموختگان سال 1396 با روش نمونه گیری در دسترس در زمان دانش آموختگی، به تعداد 68 نفر انجام شد. برای گردآوری اطلاعات کامل تر سه نوع پرسشنامه محقق ساخته با همان مولفه ها برای دو جامعه پژوهشی کارکنان و دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان پردیس حکیم فردوسی(برادران) استان البرز تنظیم شد: الف) ارزیابی کارکنان ب) خودارزیابی دانش آموختگان ج) ارزیابی دانش آموختگان از همتایان. تحلیل اطلاعات بدست آمده با استفاده از آمار توصیفی(میانگین) و استنباطی (تحلیل واریانس) انجام گردید. یافته های پژوهش نشان داد که میزان برخورداری دانش آموختگان مورد مطالعه از دانش شهروندی در حد متوسط و در بخش های نگرش و مهارت در حد بالاتر از متوسط و زیاد است .همچنین میزان برخورداری دانش آموختگان از تربیت شهروندان در دیدگاه همتایان و کارکنان متوسط و از منظر خود دانش آموختگان بالاتر از متوسط می باشد. از سوی دیگر یافته ها نشان داد به صورت کلی بین میانگین خودارزیابی با ارزیابی دانش آموختگان از همتایان و ارزیابی کارکنان تفاوت معنادار وجود دارد اما بین ارزیابی کارکنان با ارزیابی دانش آموختگان از همتایان خود به صورت کلی و به تفکیک مؤلفه ها تفاوت معنادار وجود ندارد.

رعایت اخلاق آموزشی تضمین کننده سلامت فرایند یاددهی یادگیری در دانشگاه و خصوصاً دانشگاه فرهنگیان است و باعث افزایش تعهد پاسخگویی اساتید نسبت به نیازهای دانشجویان می گردد.هدف این پژوهش تبیین نظرات و تجربیات دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان استان خوزستان از اخلاق تحصیلی در محیط آموزشی در سال تحصیلی 99-1398 بود.این پژوهش بصورت کیفی انجام شده و با 25نفر از دانشجو معلمان مشغول به تحصیل در دانشگاه فرهنگیان استان خوزستان که به روش هدفمند انتخاب شدند، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت.برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای استقرایی استفاده شد.250 کد اولیه از مصاحبه ها استخراج و پس از مرور و خلاصه سازی آنها، پنج مفهوم اصلی از تحلیل داده ها بدست آمد که شامل رعایت شأن و جایگاه استاد در کلاس درس ؛ رعایت حرمت کلاس درس و دانشجو از طرف استاد؛ حفظ شأن و جایگاه کلاس درس؛ رعایت هنجارها و استانداردهای آموزشی؛ رعایت مقررات(نظم و انضباط) آموزشی و دانشگاه می باشد.نتایج نشان داد که اخلاق در دانشگاه فرهنگیان تعیین کننده مسئولیت های حرفه ای اساتید و دانشجویان در محیط های آموزشی می باشد.با توجه به این که نگاه دانشجو معلمان به اساتید، نگاهی الگو بردارانه می باشد، پرورش فضایل اخلاقی توصیه می شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی پدیدار شناختی تجارب مشترک دانشجو معلمان از علم و تکنولوژی در دانشگاه فرهنگیان بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل دانشجو معلمان  دانشگاه فرهنگیان کمالوند خرم آباد بود که تعداد18 نفر به عنوان مشارکت کننده به روش نمونه گیری هدفمند  و بر اساس اصل اشباع نظری انتخاب شد. داده های استخراج شده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته با استفاده از روش پدیدارشناسی و کدگذاری استخراج مضمون های اصلی و فرعی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که از نظر دانشجویان رابطه ی مستقیمی بین علم وتکنولوژی وجود دارد و تکنولوژی موجب تسهیل یادگیری می شود. همچنین استفاده از تکنولوژی در میان اساتید متغییر بوده و آن را بیشتر به دانشجویان توصیه می کنند، دانشجویان استفادهای بیشتری از تکنولوژی دارند و در زمینه های مختلفی چون اینترنت، کارهای عملی، مقاله و... از ان استفاده می کنند. میزان کارآمدی کلاس های تکنولوژی و زمان کلاس های فناوری نیاز به ارتقا دارد. با توجه به این که امکانات به میزان لازم فراهم نیست، رفع کمبود های موجود نیازمند توجه جدی می باشد. یافته ها بر اهمیت نقش تکنولوژی و کاربرد موثر آن به وسیله دانشجویان و اساتید تأکید داشته و اینکه مسئولان دانشگاه فرهنگیان در این خصوص اهتمام بیشتری داشته باشند.

در دنیای امروز، جایگاه دانشگاه فرهنگیان به عنوان مرکزی برای پرورش معلمان فکور مورد نیاز در آموزش و پرورش یک جامعه، جایگاهی رفیع و انکارنشدنی است و به همین دلیل برنامه ریزی و سیاست گذاری در این حوزه باید به صورت علمی، دقیق و همراه با شناخت الگوهای حرفه ای موجود در این زمینه باشد. از همین روی، در این مقاله مروری-اسنادی سعی بر آن است که رویکردهای مختلف طراحی برنامه درسی و مدیریت کلاسی دوره های تربیت معلم و دانشگاه فرهنگیان، از آغاز تا کنون مورد بحث و بررسی قرار گیرند. به این منظور، سه الگوی عمده حرفه ای مدیریت کلاس و ارتباط آنها با دانشگاه فرهنگیان(به عنوان مرکز تخصصی تربیت معلم) معرفی و نقد شده اند. این الگوها به ترتیب پیدایش تاریخی عبارتند از الگوی مهارتی، الگوی علم کاربردی و الگوی فکورانه. در این بین، به نقش برنامه مبتنی بر پرورش معلمان فکور به طور ویژه پرداخته شده است. هر چند جایگاه و اصول دو الگوی دیگر، در برهه ی زمانی مربوط به خودشان از نظر دور نمانده و دلایل جایگزینی این رویکردها با الگوی فکورانه بررسی شده است. آگاهی و شناخت در مورد این رویکردها، به درک  صحیح تر نقش دوره های تربیت معلم در رشد و پرورش معلمانی کارآمد می انجامد که این به نوبه ی خود می تواند در بازنگری نگرش مسؤولین امر در مورد برنامه خرد و کلان درسی دانشگاه فرهنگیان نقش اساسی ایفا کند.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی شایستگی های لازم برای ورود به دانشگاه فرهنگیان در رشته آموزش ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی، به لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات، از نوع آمیخته است. جامعه آماری پژوهش متخصصان تعلیم و تربیت، خبرگان دانشگاهی و فارغ التحصیلانی است که با دانشگاه فرهنگیان و شایستگی های لازم برای ورود به دانشگاه فرهنگیان آشنایی دارند. روش نمونه گیری در بخش کیفی غیر احتمالی و هدفمند بود. بر این اساس، 18 نفر از استادان، متخصصان و فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان در پژوهش شرکت کردند. روش گردآوری اطلاعات در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختمند بوده است. روش نمونه گیری در بخش کمی، نمونه گیری خوشه ای بوده است که بدین ترتیب، 320 نفر انتخاب شدند. نتایج پژوهش به طراحی الگوی شایستگی های لازم برای ورود به دانشگاه فرهنگیان در رشته ابتدایی در 6 حیطه منجر شد که عبارت اند از شایستگی های دانشی (دانش پایه ای، دانش زمینه ای، دانش عمومی)، شایستگی های ارتباطی (مهارت سخنوری، مهارت شنیداری، مهارت برقراری ارتباط با کودکان، برقراری ارتباط با افراد به زبان محلی، مهارت کارگروهی)، شایستگی های ادراکی (تفکر سیستمی، تفکر منطقی، تفکر انتقادی، تفکر خلاق، توانایی استدلال، توانایی حل مسئله)، شایستگی های اجرایی (مهارت برنامه ریزی، مهارت مدیریت زمان، مهارت خواندن و نوشتن و مهارت هنری)، شایستگی های شخصیتی و اخلاقی (گشودگی، نگرش مثبت، خودراهبری، اعتماد به نفس، محبت و مهربانی، صبر و حوصله، نظم و انضباط، پشتکار و اراده، ایثار و فداکاری، صداقت)، و شایستگی های نگرشی (علاقه و انگیزه نسبت به شغل معلمی، اعتقاد به نظام جمهوری اسلامی ایران، علاقه به علم و علم اندوزی، عشق و علاقه به کودکان) شده است.

هدف پژوهش حاضر ارائه الگویی برای برنامه درسی تلفیقی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان بود. برای تحقق این هدف، از روش پژوهش کیفی عام استفاده شد. جامعه آماری شامل مطالعات، کتاب ها و مقالات، اسناد و متخصصان دانشگاه فرهنگیان بود که حداکثر ممکن مطالعات، دو سند و 37 نفر از متخصصان به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از فرم های تحلیل محتوا و مصاحبه استفاده شد. داده های پژوهش از طریق تحلیل محتوای کیفی تحلیل شد. بر اساس نتایج پژوهش چهار بعد اهداف، محتوا، روش و شیوه های ارزشیابی و 43 ویژگی برای برنامه درسی تلفیقی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان به دست آمد. ویژگی های اهداف شامل اتکا بر اسناد فرادستی و شایستگی محوری، استانداردمحوری، نیازمحوری، همگامی نظریه و عمل، مهارت محوری، تناسب با فناوری روز، مبتنی بر تولید دانش، توجه به تفکر انتقادی، مسئله محوری، مشارکتی بودن، فاوامحور بودن، پژوهش محوری، مبتنی بودن بر تجربه و زندگی واقعی، انعطاف پذیری است. ویژگی های محتوا شامل مبتنی بودن بر فناوری، تنوع، روزآمدی، انسجام، ارتباط با حوزه های علمی چندگانه، تناسب با فرد و نیاز مخاطب و جامعه و زیست بوم است. پروژه محوری، تلفیق نظریه و عمل، مشارکتی، اکتشافی، فعال و نوین و گروهی بودن، مبتنی بر حل مسئله، در محیط واقعی، مبتنی بر عمل و کارگاهی، خودانگیختگی یادگیرنده از ویژگی های روش های یاددهی-یادگیری است و ویژگی های ارزشیابی شامل توجه بر عمل و عملکردمحوری، حل مسائل واقعی از طریق روش ها و ابزارهای متعدد، کاربرد آموخته ها در عمل یاددهی- یادگیری، از منظر خود یادگیرنده، استاد و دیگران و بهره گیری از ابزارهای مختلف است. متناسب با این ویژگی ها در این مقاله، الگوی برنامه درسی تلفیقی این دانشگاه ترسیم شد.

در این مقاله، پس از بررسی برنامه های توسعه حرفه ای معلمان در چند کشور، تأکید آنها بر آموزشهای عملی مشاهده شده است. در ایران نیز با آغاز فعالیت دانشگاه فرهنگیان در سال ۱۳۹۱، توجه به روشهای گوناگون آموزش معلمان ریاضی بیشتر شد و به منظور بهبود توسعه حرفه ای دانشجو- معلمان ریاضی، چهار درس کارورزی ۱، ۲، ۳ و ۴ با هدف افزایش تواناییهای عملی دانشجو- معلمان، در برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان قرار گرفت. در بازنگری برنامه کارشناسی آموزش ریاضی این دانشگاه که از آذرماه 1397 شروع شد، به دلیل نارضایتیهایی که از درسهای کارورزی وجود داشت، اسناد آن به صورت نظام مند، تحلیل محتوای کیفی شدند و یک پژوهش میدانی نیز طراحی و اجرا شد تا ریشه های مشکلات این درسها شناخته شوند و بر اساس یافته های حاصل از آن، در برنامه چهار درس کارورزی بازنگری صورت گیرد. داده های بخش میدانی از طریق مصاحبه با فارغ التحصیلان و دانشجو- معلمان دانشگاه فرهنگیان و آموزشگران معلمان، گرد آوری شده است. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که برنامه کارورزیهای دانشگاه فرهنگیان، نیازمند دوباره نگری اساسی است. از این رو در برنامه بازنگری شده دوره کارشناسی آموزش ریاضی مصوب سال 1399، با بهره گیری از یافته های این پژوهش، چهار درس کارورزی معادل درسهای موجود و با محتوای جدید، برای این دوره طراحی و تدوین شدند که در این مقاله، به منزله نتیجه گیری این پژوهش، معرفی می شوند.