مطالب مرتبط با کلیدواژه

اختلال یادگیری خاص


۱.

نیمرخ نارسایی شناختی، نارسایی هیجانی و اجتناب شناختی در دانش-آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نارسایی هیجانی اجتناب شناختی نارسایی شناختی اختلال یادگیری خاص

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات دوران شیر خوارگی، کودکی و نوجوانی اختلالات یادگیری
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی انگیزش شناخت و درمان ناتوانی های یادگیری ناتوانی های یادگیری
  3. حوزه‌های تخصصی روانشناسی هیجان
تعداد بازدید : ۱۷۲۳ تعداد دانلود : ۱۱۵۸
هدف از این تحقیق مقایسه نارسایی شناختی، نارسایی هیجانی و اجتناب شناختی در دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص بود. این پژوهش، توصیفی و از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر کلاس پنجم ابتدایی مدارس عادی و اختلال یادگیری شهر اردبیل در سال تحصیلی 1393 می باشد. آزمودنی های پژوهش شامل 80 نفر از دانش آموزان این مدارس بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند (40 نفر برای هر گروه). برای جمع آوری داده ها ازمقیاس نارسایی شناختی، نارسایی هیجانی و اجتناب شناختی استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) نشان داد که بین دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص در نارسایی شناختی، نارسایی هیجانی و اجتناب شناختی تفاوت معناداری وجود دارد (001/0P<). به عبارت دیگر نارسایی شناختی، نارسایی هیجانی و اجتناب شناختی در دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص بیش تر از دانش آموزان عادی است. این نتایج نشان می دهد که متغیرهای شناختی و هیجانی با ایجاد شکاف بین تفکر و هیجانات فرد و هم چنین اجتناب از پذیرش آن، می توانند پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص را با موانع مهمی روبرو سازند؛ بنابراین توجه به عوامل مربوطه از سوی مسئولین در جهت پیشگیری از این اختلالات در این دانش آموزان از اهمیت بالایی برخوردار است.
۲.

بررسی و مقایسه نیمرخ مهارت های عصب روان شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص، دانش آموزان با نقص توجه – بیش فعالی و دانش آموزان عادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه اختلال یادگیری خاص مهارت های عصب روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۰ تعداد دانلود : ۵۵۷
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه نیمرخ مهارت های عصب روان شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص، بیش فعال همراه با نقص توجه و عادی شهر اصفهان انجام شد. روش: جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص، بیش فعال همراه با نقص توجه و عادی مقطع دبستان شهر اصفهان در سال تحصیلی 95-1394 بود. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 30 نفر دانش آموز پسر دارای اختلال یادگیری خاص که توسط مشاوران مراکز اختلال یادگیری تشخیص داده شده بودند و 30 نفر دانش آموز پسر بیش فعال همراه با نقص توجه که توسط روان پزشکان کودک تشخیص داده شده بودند و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 30 نفر دانش آموز پسر عادی انتخاب شدند و ازنظر مهارت های عصب روان شناختی موردبررسی قرار گرفتند. روش این پژوهش علی – مقایسه ای بود. ابزار مورداستفاده در پژوهش پرسشنامه مهارت های عصب روان شناختی کانرز (2007) بود. داده ها با روش تحلیل واریانس یک راهه تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از تفاوت معنادار مهارت های عصب روان شناختی بین گروه ها در متغیرهای توجه، حافظه، کارکردهای اجرایی، پردازش شناختی و عدم تفاوت معنادار در متغیرهای عملکرد حسی – حرکتی و زبان بود (P ≤0/05). نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق می توان نتیجه گرفت دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص و دانش آموزان بیش فعالی همراه با نقص توجه نسبت به دانش آموزان عادی، نارسایی های عصب روان شناختی بیشتری را تجربه می کنند.
۳.

مقایسه تأثیر آموزش توان بخشی شناختی، نوروفیدبک و بازی درمانی شناختی رفتاری بر ادراک دیداری حرکتی در دانش آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نوروفیدبک ادراک دیداری - حرکتی توان بخشی شناختی اختلال یادگیری خاص بازی درمانی شناختی - رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۵ تعداد دانلود : ۲۹۳۷
مقدمه: هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه تأثیر آموزش توانبخشی شناختی، نوروفیدبک و بازی درمانی شناختی - رفتاری بر ادراک دیداری - حرکتی در دانش آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری خاص بود. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی (پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه) بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی بود، که با تشخیص اختلالات یادگیری در مراکز اختلالات یادگیری شهر تبریز در سال 96-95 در حال دریافت مداخلات لازم بودند. نمونه آماری به روش نمونه گیری هدفمند، به تعداد 60 نفر انتخاب شدند و با روش تصادفی ساده در سه گروه آزمایش و یک گروه گواه (15 نفر برای هر گروه) جایگزین شدند. در گروه ها آزمون ادراک دیداری - حرکتی بندر گشتالت به عنوان پیش آزمون تکمیل کردند و پس از اتمام 20 جلسه توانبخشی شناختی، 20 جلسه نوروفیدبک و 8 جلسه بازی درمانی شناختی - رفتاری، پس آزمون در گروه ها اجراء شد. داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس مختلط در نرم افزار SPSS.20 تحلیل شدند. یافتهها: آموزش توانبخشی شناختی، نوروفیدبک و بازی درمانی شناختی - رفتاری بر ادراک دیداری - حرکتی در دانش آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری خاص، تاثیر دارد .نتایج آزمون بونفرونی نشان داد، که بین تأثیر آموزش توانبخشی شناختی، نوروفیدبک و بازی درمانی شناختی - رفتاری بر ادراک دیداری - حرکتی در دانش آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری خاص، تفاوت معناداری وجود ندارد نتیجهگیری: به نظر می رسد که می توان از آموزش توانبخشی شناختی، نوروفیدبک و بازی درمانی شناختی - رفتاری به صورت یکسانی در بهبود ادراک دیداری - حرکتی، دانش آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری خاص، استفاده کرد.
۴.

مروری بر روش های درمان اختلال یادگیری خاص: دیکته نویسی در پژوهش های آزمایشی داخلی

کلیدواژه‌ها: اختلال یادگیری خاص روش های درمان دیکته نویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵۹ تعداد دانلود : ۱۸۱۶
هدف مطالعه حاضر بررسی روش های درمان اختلال یادگیری خاص (دیکته) دانش آموزان در مطالعاتی که با روش تحقیق آزمایشی انجام گرفته است می باشد. منابع پژوهش در پایگاه های اطلاعاتی و اسناد علمی از سال 64 تا 94 (30 سال) مورد جستجو قرار گرفتند. از این پایگاه ها 70 پایان نامه و مقاله پژوهشی با روش آزمایشی پیدا شد. از این تعداد 24 مورد هماهنگ باهدف تحقیق بود. روش های درمان، ویژگی های نمونه آماری (پایه، جنس، نمونه)، ابزارهای گردآوری اطلاعات، روش آماری و یافته ها هر یک از منابع موردبررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که روش های درمان استفاده شده را می توان در پنج دسته طبقه بندی کرد. این روش ها شامل (1) فرایند و تکلیف، (2) حسی و حرکتی، (3) بازی های آموزشی، (3) شناختی و رفتاری و (5) چندرسانه ای می باشند. نتایج پژوهش های موردمطالعه نشان می دهد که همه روش های مداخله این پژوهش ها در کاهش و بهبود عملکرد املا دانش آموزان با ناتوانی های یادگیری املا مؤثر بوده است؛ و استفاده درست از این روش ها می تواند کمک زیادی در بهبود یادگیری املا داشته باشد؛ و انجام مطالعات بیشتر برای کمک به دانش آموزان، معلمان و والدین در کاهش مشکلات یادگیری ضروری است.
۵.

اثر بخشی بازآموزی اسنادی بر انگیزه پیشرفت و سبک اسنادی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص

کلیدواژه‌ها: بازآموزی اسنادی انگیزه پیشرفت سبک اسنادخوش بینانه سبک اسناد بدبینانه اختلال یادگیری خاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۶۹۵
هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر بخشی برنامه گروهی بازآموزی اسنادی بر انگیزه پیشرفت و سبک اسناد دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص شهر تهران بود.در این پژوهش شبه آزمایشی از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. از جامعه آماری دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص شهر تهران در سال تحصیلی 95- 1394 به روش نمونه گیری هدفمند (30) دانش آموز 18( پسر و 12 دختر) 8 تا 12 سال انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار داده شده اند (هر گروه 15نفر). گروه آزمایش برنامه بازآموزی را طی 11 جلسه مداخله 45 دقیقه ای در مدت 6 هفته دریافت نمودند. در صورتی که گروه کنترل فقط در برنامه های متداول مرکز شرکت کردند. پرسشنامه سبک اسنادی کودکان و انگیزه پیشرفت هرمنس قبل و بعد از مداخله توسط دو گروه آزمایش و کنترل تکمیل شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند.نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که مداخله بازآموزی اسنادی موجب افزایش انگیزه پیشرفت و افزایش سبک اسناد خوش بینانه و کاهش سبک اسناد بدبینانه در دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص شده است و بین گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. براساس یافته ها می توان نتیجه گرفت برنامه گروهی بازآموزی اسنادی موجب افزایش انگیزه پیشرفت وافزایش سبک اسناد خوش بینانه و کاهش سبک اسناد بدبینانه در دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص می شود
۶.

اثربخشی مداخلات آموزشی شناختی، رایانه ای حافظه فعال بر توجه، کنترل پاسخ و مؤلفه مجری مرکزی حافظه فعال در دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حافظه فعال توجه کنترل پاسخ مؤلفه مجری مرکزی حافظه فعال اختلال یادگیری خاص مداخله آموزشی شناختی رایانه محور حافظه فعال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۷ تعداد دانلود : ۷۷۱
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله آموزشی شناختی رایانه محور حافظه فعال بر توجه و بازداری پاسخ و مؤلفه مجری مرکزی کودکان دارای اختلال یادگیری خاص انجام شده است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون پیگیری است. تعداد 27 نفر دانش آموز 8 تا 12 ساله دچار اختلال یادگیری خاص به شکل تصادفی در دسترس از مراکز اختلالات یادگیری خاص شهرستان های تهران (شهریار و رباط کریم)انتخاب گردیدند. این 27 نفر در سه گروه بر اساس مؤلفه های حلقه واج شناختی و لوح دیداری فضایی آزمون حافبک و فرم ارزیابی اختلال یادگیری خاص (LDES) همتا و گروه بندی شدند. سپس با استفاده از آزمون IVA و مؤلفه مجری مرکزی آزمون حاف بک پیش آزمون به عمل آمد. پس از 18 جلسه 50 دقیقه ای مداخله شناختی رایانه ای بر روی 27 نفر، مجدداً پس آزمون انجام شد و پس از گذشت سه ماه آزمون پیگیری انجام گردید. برای تحلیل داده ها از آماره های توصیفی و تحلیل واریانس اندازه های مکرر استفاده شد. یافته ها:نتایج نشان داد که بین سه گروه در پیش آزمون و پس آزمون و آزمون پیگیری در حوزه های توجه، بازداری پاسخ و مؤلفه مجری مرکزی تفاوت معنادار ایجاد شده است. نتیجه گیری: بنابراین مداخله آموزشی شناختی رایانه محور باعث افزایش توجه، بازداری پاسخ و مؤلفه مجری مرکزی حافظه فعال در کودکان دارای اختلال یادگیری خاص شده است.
۷.

مقایسه ی تنظیم خلق منفی و بیانگری هیجانی در دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تنظیم خلق منفی بیانگری هیجانی اختلال یادگیری خاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۰ تعداد دانلود : ۲۶۷
هدف پژوهش حاضر مقایسه ی تنظیم خلق منفی و بیانگری هیجانی در دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص بود. روش این پژوهش از نوع علی-مقایسه ای است. نمونه این پژوهش شامل 90 دانش آموز (45 دانش آموز با ناتوانی یادگیری و 45 دانش آموز عادی به شیوه همتاسازی) بود که به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های تنظیم خلق منفی (NMR) کاتانزار و میرنز و تعادل عاطفی (BEQ) گروس و جان استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از شاخص های توصیفی و تحلیل واریانس چندمتغیری (مانوا) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که بین دانش آموزان دارای ناتوانی یادگیری و عادی در تنظیم خلق منفی و بیانگری هیجانی تفاوت معناداری وجود دارد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که دانش آموزان ناتوان در یادگیری مشکلات و کاستی هایی در زمینه ی رفتاری و هیجانی دارند. نقص های رفتاری و هیجانی، معمولاً با مشکلاتی در رشد تحصیلی و قابلیت های فردی همراه هستند، لذا شناخت ویژگی های رفتاری و هیجانی مبتلایان به ناتوانی های یادگیری از جمله گام های اساسی در فرآیند تشخیص و بازپروری این دانش آموزان است
۸.

نقش الگو های ارتباطی خانواده در پیش بینی هوش هیجانی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الگو های ارتباطی خانواده هوش هیجانی دانش آموزان اختلال یادگیری خاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۰ تعداد دانلود : ۴۸۴
زمینه و هدف: دانش آموزان با اختلال یادگیری با وجود داشتن توانایی شناختی مطلوب، دچار مشکلات هیجانی- اجتماعی هستند و در مهارت هوش هیجانی ضعیف عمل می کنند. محیط خانواده می تواند نقش اساسی در تحول مهارت هوش هیجانی داشته باشد، از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش الگو های ارتباطی خانواده در پیش بینی هوش هیجانی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. شرکت کنندگان پژوهش شامل 83 نفر از دانش آموزان تمامی مراکز اختلالات یادگیری شهر شیراز، در پایه های تحصیلی سوم تا ششم در سال تحصیلی 96-1395 بودند که به شیوه در دسترس انتخاب شدند. یرای جمع آوری داده ها از پرسشنامه الگوهای ارتباطی خانواده کوئرنر و فیتزپاتریک (2002) و پرسش نامه هوش هیجانی برادبری و گریوز (2005) استفاده شد. یافته ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که جهت گیری گفت وشنود به صورت مثبت و جهت گیری همنوایی به صورت منفی با هوش هیجانی رابطه دارد (0/01> P ). همچنین یافته های رگرسیون چندگانه نشان داد که جهت گیری گفت وشنود پیش بینی کننده مثبت و معنی دار (0/001> P ) هوش هیجانی و خرده مقیاس های آن، و جهت گیری همنوایی (0/05> p ) پیش بینی کننده منفی و معنی دار مدیریت روابط و هوش هیجانی است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان بیان کرد که کودکان با اختلال یادگیری خاص در خانواده هایی که به بحث و تبادل نظر آزاد تشویق می شوند می توانند هوش هیجانی مطلوبی را تجربه کنند و بالعکس در خانواده های که به طور مداوم همنوایی و یکسان بودن نگرش ها و باورها تأکید می شود، مدیریت روابط و هوش هیجانی ضعیف تری خواهند داشت.
۹.

مقایسه اثربخشی قصه درمانی و درمان روان نمایشگری بر خودتوانمندسازی اجتماعی و ناگویی هیجانی دانش آموزان دختر با اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قصه درمانی درمان روان نمایشگری خودتوانمندسازی اجتماعی ناگویی هیجانی اختلال یادگیری خاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۵ تعداد دانلود : ۵۸۷
هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی قصه درمانی (شناختی- رفتاری) و درمان روان نمایشگری بر خودتوانمندسازی اجتماعی و ناگویی هیجانی دانش آموزان دختر با اختلال یادگیری خاص انجام شد. روش : یک پژوهش آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواه بود . جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموزان دختر پایه ششم با اختلال یادگیری خاص ، مراجعه کننده به مراکز مشاوره (تحت نظارت آموزش و پرورش ) شهرستان بهارستان که در سال تحصیلی ۹۷-۹۶ شاغل به تحصیل بوده اند که توسط ﻣﻘیﺎس ﻫﻮش وکﺴﻠﺮ کﻮدکﺎن نسخه ﭼﻬﺎر WISC-IV ( ۲۰۰۳) در بخش روانسنجی مراکز مشاوره ، شناسایی و مورد تشخیص واقع شدند . سپس ۴۸ نفراز دانش آموزان دختر پایه ششم با اختلال یادگیری خاص با پرسشنامه مشکلات یادگیری کلورادو (ویلکات و همکاران ، ۲۰۱۱) ، پرسشنامه خودتوانمند سازی اجتماعی( پرندین ،۱۳۸۵ ) و پرسشنامه ناگویی هیجانی ( تورنتو ، ۱۹۹۴) با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه ( دو گروه آزمایش و یک گروه گواه ) قرار گرفتند . داده ها از طریق آمار توصیفی ( میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چند متغیری(مانکوا) و یک متغیری ( آنکوا) و آزمون تعقیبی بونفرونی با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد . یافته ها: نتایج نشان داد بین گروه های آزمایشی که تحت تاثیر قصه درمانی و روان نمایشگری قرار گرفتند در میزان خودتوانمندساری اجتماعی و ناگویی هیجانی تفاوت معناداری P <0/01) ( وجود دارد . نتیجه گیری : بر اساس یافته هامیتوان نتیجه گرفت با توجه به مقایسه تفاوت میانگین های دو گروه آزمایش ، در افزایش متغیر خودتوانمندسازی اجتماعی و در کاهش متغیر ناگویی هیجانی بیشترین تاثیر مربوط به قصه درمانی و سپس روان نماشگری می باشد.
۱۰.

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: اختلال یادگیری خاص اجتناب شناختی پذیرش و تعهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲
اهداف هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص بود. مواد و روش ها پژوهش به شیوه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دارای اختلال یادگیری خاص کلاس پنجم ابتدایی بود که در سال تحصیلی 94-1393 در شهر اردبیل مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 40 نفر از این دانش آموزان بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند (20 نفر برای هر گروه). برای جمع آوری داده ها از آزمون ریاضی کی مت، آزمون هوشی ریون، آزمون خواندن شفیعی و همکاران، آزمون بیان نوشتاری فلاح چای، پرسشنامه اجتناب شناختی و مصاحبه تشخیصی بر اساس DSM-5 استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد باعث کاهش معنی داری در اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص شده است (001/0P<). نتیجه گیری درمان پذیرش و تعهد با آگاه کردن افراد از هیجانات منفی و کمک به آن ها درپذیرش این هیجانات، موجب کاهش اجتناب شناختی افراد شد.
۱۱.

اثر بازی های حرکتی منتخب بر تعادل ایستا و پویا در کودکان با اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اختلال یادگیری خاص بازی های حرکتی هدفدار بازی های حرکتی منتخب تعادل ایستا تعادل پویا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۳۹۵
تعادل از اصول پایه ای مهم در یادگیری کودکان است، و اختلال در آن می تواند بر یادگیری اثر منفی بگذارد. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر بازی های حرکتی منتخب بر تعادل کودکان با اختلال یادگیری خاص بود. پژوهش حاضر، از نوع نیمه تجربی و از حیث هدف، کاربردی، با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. در این مطالعه، 24 کودک پسر 9 7 ساله مبتلا به اختلال یادگیری خاص شهر مشهد انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل جایدهی شدند. گروه تجربی، به مدت 20 جلسه، هر جلسه 30 دقیقه و با تکرار پنج روز در هفته بازی های حرکتی منتخب را انجام دادند. گروه کنترل نیز در طی این دوره به فعالیت های عادی روزمره خود پرداختند. تغییرات در تعادل ایستا آزمودنی ها، قبل و بعد از دوره تمرین، به وسیله آزمون لک لک و آزمون شارپند رومبرگ و در تعادل پویا به وسیله آزمون راه رفتن پاشنه به پنجه و آزمون زمان دار برخاستن و راه رفتن سنجیده شد. به منظور تجزیه وتحلیل آماری از آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بازی های حرکتی منتخب موجب بهبود تعادل ایستا و پویا در گروه تجربی می شود. تمامی این تغییرات در مقایسه با گروه کنترل معنادار بود (05/0P
۱۲.

اثربخشی آموزش توانایی های شناختی برحافظه کاری کلامی و غیر کلامی دانش آموزان نارساخوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اختلال یادگیری خاص نارسا خوانی حافظه کاری رویکرد کتل - هورن - کارول توانایی های شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۶۵۲
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش توانایی های شناختی مبتنی بر رویکرد کتل – هورن – کارول برحافظه کاری دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص انجام شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود و جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر پایه سوم ابتدایی با اختلال یادگیری خاص شهر تهران در سال تحصیلی 97 – 1396 است که توسط مراکز آموزش و توانبخشی مشکلات ویژه یادگیری سازمان آموزش و پرورش استثنایی به عنوان کودک نارساخوان تشخیص داده شده بودند، از بین آن ها 30 دانش آموز با روش نمونه گیری هدفمند در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه جایگزین شدند. ابزار مورد استفاده، نسخه نوین هوش آزمای تهران- استانفورد- بینه و روش تحلیل داده ها اندازه گیری مکرر ترکیبی بود. نتایج نشان داد که بین گروه های آزمایش و گواه بر روی متغیرهای مقیاس کلی حافظه کاری کلامی و غیرکلامی در گروه های آزمایشی و گواه دانش آموزان تفاوت معنادار وجود دارد و روش آموزشی مبتنی بر رویکرد کتل – هورن – کارول در تقویت حافظه کاری دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص با مشخصه نارساخوانی ، موثر بوده است. می توان نتیجه گرفت که آموزش های مبتنی بر این رویکرد سبب بالا رفتن توانایی های شناختی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص با مشخصه نارساخوانی می شود و می توان از آن به عنوان یک روش مداخله ای مؤثر سود جست.
۱۳.

اثربخشی توانبخشی شناختی مغز بر سرعت پردازش اطلاعات و دوره بی پاسخی روانشناختی در کودکان با اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانبخشی مغز سرعت پردازش اطلاعات دوره بی پاسخی روانشناختی اختلال یادگیری خاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۵۱۰
هدف این پژوهش مطالعه اثربخشی توانبخشی شناختی مغز بر سرعت پردازش اطلاعات و دوره بی پاسخی روانشناختی در کودکان با اختلال یادگیری خاص است. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی است که با طرح           پیش آزمون ._ پس آزمون همراه با گروه گواه انجام شد. 24 نفر از کودکان مبتلاء به اختلال یادگیری خاص شهرستان اهواز در این تحقیق شرکت کردند. پس از انجام مرحله پیش آزمون (ثبت نمرات، سرعت پردازش اطلاعات و دوره بی پاسخی روانشناختی)، شرکت کنندگان به صورت تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل قرار گرفتند. گروه تجربی به مدت 8 جلسه و در طی 4 هفته تحت مداخله تمرینات شناختی مغز قرار گرفت. پس از اتمام جلسات مداخله، یک بار دیگر آزمون سرعت عکس العمل و دوره بی پاسخی روانشناختی از شرکت کنندگان دو گروه به عمل آمد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس انجام شد و در سطح معناداری 05/0 >p تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در مقیاس سرعت پردازش اطلاعات (010/=p) و نیز دوره بی پاسخی روانشناختی (001=p) بین گروه های تجربی و کنترل تفاوت معنادار وجود دارد و عملکرد گروه تجربی بهتر از گروه کنترل است. نتیجه گیری: به طور کلی می توان گفت که مداخله هشت جلسه ای رویکرد توانبخشی شناختی مغز بر سرعت پردازش اطلاعات و دوره بی پاسخی روانشناختی در کودکان با اختلال یادگیری خاص تأثیر مثبت دارد.  
۱۴.

مقایسه اثربخشی برنامه فرزند پروری مبتنی بر تجارب زیسته مادران دارای فرزند با اختلال یادگیری خاص و برنامه فرزند پروری مثبت بر استرس فرزند پروری مادران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: اختلال یادگیری خاص فرزند پروری تجارب زیسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۴۸۱
زمینه و هدف: اختلال یادگیری خاص تأثیرات مختلفی ازجمله استرس فرزند پروری را در والدین به دنبال دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه اثربخشی برنامه فرزند پروری مبتنی بر تجارب زیسته مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال یادگیری خاص و برنامه فرزند پروری مثبت بر استرس فرزند پروری مادران انجام گرفت. مواد و روش ها: این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه پژوهش شامل ۴۵ مادر دارای فرزند مبتلا به اختلال یادگیری خاص بود که به روش در دسترس انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه تقسیم شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه استرس فرزند پروری بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره و نرم افزار SPSS نسخه ۲۳ تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که هر دو مداخله تأثیر معنی داری بر استرس فرزند پروری والدین داشته است. نتایج آزمون تعقیبی نشان داد بین دو مداخله فرزند پروری تجارب زیسته و فرزند پروری مثبت در متغیر استرس فرزند پروری در قلمرو کودک تفاوت معنی داری وجود دارد، اما این تفاوت معنی دار در متغیر استرس فرزند پروری در قلمرو والدین وجود نداشته است. نتیجه گیری: برنامه فرزند پروری مبتنی بر تجارب زیسته می تواند به عنوان برنامه ای مؤثر جهت کاهش استرس فرزند پروری مادران مورد استفاده قرار گیرد.
۱۵.

اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهبود کفایت اجتماعی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اختلال یادگیری خاص کفایت اجتماعی پذیرش و تعهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۴۹
مقدمه: هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش / تعهد بر بهبود کفایت اجتماعی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص بود. روش: این پژوهش به شیوه ی آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان پسر دارای اختلال یادگیری خاص کلاس پنجم ابتدایی تشکیل دادند که در سال تحصیلی 94-93 در شهر اردبیل مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 40 دانش آموز پسر دارای اختلال یادگیری خاص بودند که به صورت نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند (20 نفر برای هر گروه). برای جمع آوری داده ها از آزمون ریاضی کی مت، آزمون هوشی ریون، آزمون خواندن شفیعی و همکاران، آزمون بیان نوشتاری فلاح چای، پرسشنامه کفایت اجتماعی و مصاحبه تشخیصی بر اساس DSM-5 استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) توسط نرم افزار SPSS-22 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر پذیرش/ تعهد بر بهبود کفایت اجتماعی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص مؤثر بوده است (001/0P
۱۶.

مقایسه ابعاد شناخت اجتماعی در کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص، اختلال نقص توجه- بیش فعالی و نمونه عادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اختلال یادگیری خاص اختلال نقص توجه – بیش فعالی شناخت اجتماعی نظریه ذهن بازشناسی هیجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۴۴۰
هدف مطالعه حاضر مقایسه ابعاد شناخت اجتماعی (نظریه ذهن عاطفی، نظریه ذهن شناختی و بازشناسی هیجان) در کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص، اختلال نقص توجه – بیش فعالی ( ADHD ) و نمونه عادی بود. در یک مطالعه علی- مقایسه ای، 42 کودک مبتلا به اختلال یادگیری خاص، 43 کودک مبتلا به ADHD و 45 کودک عادی از مدارس ابتدایی و کلینیک های روان شناختی شهر کرج با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل آزمون ذهن خوانی از طریق تصویر چشم (بارون-کوهن و همکاران، 2001)، آزمون باور کاذب (بارون-کوهن و همکاران، 1985) و آزمون بازشناسی هیجان چهره (بنتون، 1994) بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک راهه و تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. در نظریه ذهن شناختی، نتایج تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که هر دو گروه مبتلا به اختلال یادگیری و ADHD نسبت به گروه عادی به طور معنادار نمرات پایین تری کسب کردند (001/0> p ). تفاوت سه گروه در نظریه ذهن عاطفی نیز مطابق با تحلیل واریانس چندمتغیره معنادار بود و گروه عادی نسبت به گروه مبتلا به ADHD عملکرد بهتری داشتند (001/0> p ). مبتلایان به اختلال یادگیری نیز نسبت به مبتلایان به ADHD از نظریه ذهن بالاتری برخوردار بودند (001/0> p ). علاوه بر این، نتایج در زمینه مقایسه سه گروه در بازشناسی هیجان نشان داد که تنها در زیرمقیاس شادی میان سه گروه تفاوت وجود دارد و افراد عادی نسبت به گروه مبتلا به ADHD در بازشناسی هیجانِ شادی بهتر عمل کرده اند (01/0> p ). مطابق با یافته ها می توان نتیجه گرفت که کودکان مبتلا به اختلال یادگیری و ADHD نسبت به نمونه عادی در سطوح بالاتر شناخت اجتماعی دچار نارسایی می باشند، اما در سطوح اولیه و مراحل مقدماتی تفاوتی میان دو گروه مبتلا به اختلال های فوق وجود ندارد. بر این اساس، مداخله های مبتنی بر شناخت اجتماعی در کودکان دچار ADHD ، می بایست بیش تر بر ابعاد شناختی آن متمرکز باشد.
۱۷.

اثربخشی آموزش شفقت به خود برخودانتقادی مادران کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اختلال یادگیری خاص شفقت به خود خودانتقادی مادران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۴۰۱
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش شفقت به خود بر میزان خودانتقادی مادران کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی مادران کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص مراجعه کننده به مراکز آموزش و توانبخشی مشکلات ویژه یادگیری شهر اردبیل در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل دادند (150 نفر). تعداد نمونه مورد پژوهش 40 نفر از مادران بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل به شیوه تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 70 دقیقه ای آموزش شفقت به خود دریافت کردند و گروه کنترل بدون مداخله باقی ماند. به منظور گردآوری داده ها از مقیاس سطوح خودانتقادی (تامپسون و زوروف، 2004) استفاده شد. تجزیه تحلیل داده ها با آزمون کوواریانس چندمتغیره ( MANCOVA ) انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش شفقت به خود تأثیر معناداری بر کاهش میزان خودانتقادی مادران کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص داشت (01/0 P< ). این نتایج بر اهمیت استفاده از برنامه های آموزش شفقت به خود به منظور بهبود بهزیستی روانی والدین کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص تاکید دارد.
۱۸.

مقایسه مشکلات هیجانی - رفتاری و پرخاشگری در دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشکلات هیجانی - رفتاری اختلال یادگیری خاص پرخاشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۲ تعداد دانلود : ۴۸۴
زمینه و هدف: توانایی خواندن و ریاضی در زندگی دانش آموزان نقشی محوری دارد و غفلت از آن می تواند با مشکلات هیجانی-رفتاری همراه شود. با توجه به فراوانی مشکلات سازشی در دانش آموزان با انواع اختلال های یادگیری خاص، پژوهش حاضر با هدف مقایسه مشکلات هیجانی- رفتاری و پرخاشگری در دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص انجام شد. روش: طرح پژوهش توصیفی از نوع تحلیلی- مقطعی بود. جامعه آماری این پژوهش، تمامی دانش آموزان مقطع ابتدایی با و بدون اختلالات یادگیری (ریاضی و خواندن) شهرستان رشت در سال تحصیلی 98-1397 بودند. دانش آموزان دو گروه مبتلا به اختلال نارساخوانی (14 نفر) و حساب نارسایی (16 نفر) به شیوه نمونه گیری در دسترس و دانش آموزان گروه غیرمبتلا (28 نفر) به روش نمونه گیری هدفمند، انتخاب شدند. ابزار پژوهش حاضر، پرسشنامه پرخاشگری کودکان دبستانی (شهیم، 1385) و مقیاس درجه بندی والدین کانرز- فرم والدین (1996) بود. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که بین مشکلات هیجانی- رفتاری در گروه های مختلف، تفاوت معنادار وجود دارد (0/01>P،43/72F=). همچنین نتایج نشان داد که از نظر پرخاشگری، تفاوت در گروه های سه گانه معنادار است (0/01>P،10/88F=). با توجه به نتایج آزمون تعقیبی گیمز- هاول، این تفاوت به نفع گروه غیرمبتلا بود؛ اما تفاوتی از نظر سطوح پرخاشگری و مشکلات هیجانی-رفتاری بین دو گروه دانش آموزان با اختلال نارساخوانی و حساب نارسایی مشاهده نشد (0/05P>). نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش، دانش آموزان با اختلالات یادگیری خاص مشکلاتی در رفتار هنجاری، تکانشگری، مهارت های بین فردی، و ارتباطی دارند و ممکن است به دلیل همین مشکلات، عملکرد تحصیلی پایینی را تجربه کنند. علاوه بر این چون دانش آموزان با اختلالات یادگیری به طور مداوم شکست را تجربه می کنند، در نتیجه در برابر مشکلات هیجانی- رفتاری، آسیب پذیرتر بوده و مشکلات بیشتری را تجربه می کنند.
۱۹.

اثربخشی حرکت درمانی بر خطاهای ادراک دیداری– حرکتی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص در مدارس شهر تهران

کلیدواژه‌ها: خطاهای ادراک دیداری - حرکتی اختلال یادگیری خاص حرکت درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۲۵
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی حرکت درمانی بر خطاهای دیداری- حرکتی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص در مدارس شهر تهران بود. این پژوهش در قالب یک پژوهش نیمه آزمایشی با گروه گواه و در چهارچوب یک طرح پیش آزمون و پس آزمون برای دو گروه آزمایشی و گواه اجرا شد. گروه نمونه 30 نفر از دانش آموزان پسر با اختلال یادگیری خاص ساکن شهر تهران بودند که به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه در هر گروه 15 نفر جایگزین شدند. میزان خطاهای دیداری – حرکتی شرکت کنندگان در این پژوهش توسط آزمون دیداری- حرکتی بندرگشتالت در پیش آزمون و پس آزمون سنجیده شد. مداخله برنامه حرکت درمانی بر روی گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 90 دقیقه ای و سه روز در هفته اجرا گردید. پس از اتمام برنامه حرکت درمانی از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد میزان خطاهای دیداری – حرکتی گروه آزمایش کاهش معناداری در سطح اطمینان (05/0p <) یافته است؛ بنابراین می توان گفت که حرکت درمانی می تواند میزان خطاهای دیداری – حرکتی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص را کاهش دهد.
۲۰.

فراتحلیل اثربخشی مداخلات درمانی – آموزشی بر بهبود اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اختلال یادگیری خاص فراتحلیل مداخلات درمانی - آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۷ تعداد دانلود : ۳۹۲
زمینه و هدف: متخصصان و پژوهشگران حیطه اختلالات یادگیری خاص، روش های درمانی مختلفی را در پژوهش های آزمایشی یا نیمه آزمایشی برای کمک به افراد با این اختلال و همچنین رفع مشکلات آموزشی و تحصیلی آنها، طراحی و به کار برده اند. مطالعه حاضر با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل، به دنبال مشخص ساختن این موضوع است که اثربخشی مداخلات درمانی-آموزشی تا چه میزان می تواند در بهبود اختلال یادگیری خاص اثرگذار باشد. روش: در این فراتحلیل، جامعه آماری شامل آن دسته از پژوهش های در دسترس مرتبط با مداخلات درمانی-آموزشی اختلال یادگیری خاص در داخل کشور بوده است که بین سال های 1380 تا 1393 منتشر شده اند. جهت دستیابی به پژوهش های مورد نظر، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه نشریات ایران (مگ ایران)، و سایت علوم انسانی مورد جستجو قرار گرفتند. به منظور انتخاب پژوهش های اولیه از کلیدواژه های اختلال یادگیری خاص، ناتوانی یادگیری، اختلال ریاضی، اختلال خواندن، اختلال نوشتن، اختلال دیکته، نارسانویسی، نارساخوانی، روش دیویس، روش فرنالد، کپارت، مداخلات آموزشی، و مداخلات روان شناختی استفاده شد. جهت تعیین میزان اندازه اثر مداخلات درمانی-آموزشی، با استفاده از نمونه گیری در دسترس، 33 اندازه اثر از 24 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بودند، انتخاب شده و فراتحلیل روی آنها انجام شد. ابزار پژوهش چک لیست فراتحلیل بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد میزان اندازه اثر مداخلات درمانی-آموزشی بر بهبود اختلال یادگیری خاص، 75/0 است که با توجه به جدول کوهن در حد بالایی قرار دارد. همچنین نتایج نشان داد که روش درمانی فرنالد با اندازه اثر 32/2 نسبت به دو روش دیگر (تمرین و تکرار، و چندرسانه ای) که به ترتیب دارای اندازه های اثر ترکیبی با مدل تصادفی 87/0 و 32/1 بودند، دارای اندازه اثر بیشتری است. نتیجه گیری: اندازه اثر به دست آمده، مؤثر بودن استفاده از مداخلات درمانی-آموزشی در بهبود اختلال یادگیری خاص دانش آموزان را نشان داد. همچنین با توجه به نتایج این پژوهش مبنی بر بالا بودن اندازه اثر روش چندحسی فرنالد، می توان نتیجه گرفت که در طراحی بسته های درمانی ویژه دانش آموزان با اختلالات یادگیری خاص، بهتر است روش های درمانی چندحسی که ابعاد مختلف مشکلات این کودکان را مورد توجه قرار می دهد، در الویت درمان قرار گیرد.