دیکته نویسی

هدف مطالعه حاضر بررسی روش های درمان اختلال یادگیری خاص (دیکته) دانش آموزان در مطالعاتی که با روش تحقیق آزمایشی انجام گرفته است می باشد. منابع پژوهش در پایگاه های اطلاعاتی و اسناد علمی از سال 64 تا 94 (30 سال) مورد جستجو قرار گرفتند. از این پایگاه ها 70 پایان نامه و مقاله پژوهشی با روش آزمایشی پیدا شد. از این تعداد 24 مورد هماهنگ باهدف تحقیق بود. روش های درمان، ویژگی های نمونه آماری (پایه، جنس، نمونه)، ابزارهای گردآوری اطلاعات، روش آماری و یافته ها هر یک از منابع موردبررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که روش های درمان استفاده شده را می توان در پنج دسته طبقه بندی کرد. این روش ها شامل (1) فرایند و تکلیف، (2) حسی و حرکتی، (3) بازی های آموزشی، (3) شناختی و رفتاری و (5) چندرسانه ای می باشند. نتایج پژوهش های موردمطالعه نشان می دهد که همه روش های مداخله این پژوهش ها در کاهش و بهبود عملکرد املا دانش آموزان با ناتوانی های یادگیری املا مؤثر بوده است؛ و استفاده درست از این روش ها می تواند کمک زیادی در بهبود یادگیری املا داشته باشد؛ و انجام مطالعات بیشتر برای کمک به دانش آموزان، معلمان و والدین در کاهش مشکلات یادگیری ضروری است.

دیکته از جمله مهارت های آموزشی و نوشتنی بسیار مهمی است که نیاز به پرداز های متعدد ذهنی دارد. نقص در هر بخش یا فرآیند می تواند منجر به یک خطای نوشتاری شود، شناسایی خطاهای شایع می تواند به فهم بهتر علل این خطاها و ارائه ی راه کارهای موثر برای حذف یا تعدیل آنها در کودکان ابتدایی کمک شایانی کند. در این پژوهش در مورد درمان مشکل درس دیکته نویسی دانش آموزی به نام معین که در پایه اول مشغول به تحصیل است می باشد. با بررسی دلایل و علائم اختلال دیکته نویسی در دانش آموز متوجه شد که دچار اختلال دانش آموز ناشی از نارسانویسی، قرینه نویسی یا وارونه نویسی و عدم تمرکز حواس و بی رغبتی می باشد. راه حل-هایی جهت حل و درمان این اختلال ارائه نمودم که با بکاربستن این راه حل ها تأثیر فراوانی در درمان اختلال دیکته دانش آموز رویت نمودم و متوجه شدم که کارهای صورت گرفته توانسته است تا حدود زیادی از تکرار اشتباهات مکرر وی در دیکته نویسی به ویژه نارسانویسی، وارونه-نویسی و قرینه نویسی و سایر دروس جلوگیری داشته باشد به طوری که خود دانش آموز، خانواده، معلم و همکاران در مدرسه از درمان اختلال دیکته نویسی دانش آموز ابراز خوشحالی کردند. در این زمینه جهت درمان با اختلالات دیکته نویسی دانش آموزان پیشنهاداتی ارائه شده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش دقت بر توانایی دیکته نویسی دانش آموزان بود. روش تحقیق نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش آموزان دختر پایه اول ابتدایی شهر خوی به تعداد 1786 نفر بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 30 دانش آموز که دارای نمرات پایین در درس دیکته بودند به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت گمارش تصادفی در دو گروه (15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل) جایگزین شدند. برای گردآوری اطلاعات از آزمون پیشرفت مهارت نوشتن راغب (1384) استفاده شد. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 15 جلسه برنامه آموزش دقت را دریافت کردند. تحلیل یافته ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس) انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که مداخله دقت آموزی به صورت معنی داری میانگین نمرات دیکته گروه آزمایش (65/122) را نسبت به گروه کنترل (24/95) در مرحله پس آزمون افزایش داد. با توجه به این یافته ها می توان نتیجه گرفت که آموزش دقت می تواند به عنوان یک روش مفید برای بهبود مهارت دیکته نویسی دانش آموزان مورد استفاده قرار گیرد.

اخیرا مساله اختلالات ویژه یادگیری به طور چشمگیری مورد توجه متخصصان و دست اندرکاران آموزشی قرار گرفته است. یکی از مشکلات اساسی معلمان در کلاس، حضور دانش آموزانی است که عقب ماندگی ذهنی و مشکلات جسمی ندارند، اما اختلال یا تاخیر در رشد یک یاچند فرایند اساسی و پایه شامل گفتار، خواندن، نوشتن، حساب و. . . باعث ضعف در رفتارهای اجتماعی و عاطفی و در نتیجه مشکلات جدی در یادگیری و فعالیت های تحصیلی آنان می شود. این مقاله با هدف تعیین اثر توانبخشی گروهی مبتنی بر یکپارچگی حسی بر مشکلات دیکته نویسی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری انجام شده است. روش پژوهش از نظر کنترل متغیرها، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بعد از یکماه می باشد. نمونه شامل ۳۰دانش آموز در دو گروه آزمایش و کنترل بود. برای جمع آوری داده ها از تست وکسلر جهت تشخیص اختلال یادگیری، از نمونه دیکته و فراوانی غلط های دیکته و چک لیست های معلم ساخته برای تشخیص اختلال دیکته، از پرسشنامه یکپارچگی حسی- حرکتی(لینکن-اوزرتسکی) و آزمون سرند برای تشخیص مشکلات یکپارچگی حسی- حرکتی استفاده شد. تمرین های گروهی یکپارچگی حسی مثل ادراک دیداری فضایی، تقویت مهارت های ظریف و درشت، جهت یابی و ... باعث برطرف شدن ضعف دیکته نویسی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری شد، که باعث معناداری نتایج قیاس پیش آزمون و پس آزمون گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که توانبخشی گروهی مبتنی بر یکپارچگی حسی بر مشکلات دیکته نویسی این گروه از دانش آموزان اثربخش بوده و به دست اندرکارن توصیه می گردد از این روش استفاده نمایند.