مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
مصرف مواد
حوزه های تخصصی:
مقدمه: دلبستگی و هیجان های افراد از عوامل مهم برای روی آوردن به اعتیاد است. هدف از این پژوهش، مقایسه سبک های دلبستگی و راهبردهای تنظیم هیجان در افراد مصرف کننده مواد و افراد غیر مصرف کننده بود.
روش: پژوهش حاضر بر اساس شیوه ی گرداوری داده ها، توصیفی و از نوع علّی مقایسه ای است. جامعه پژوهش، شامل کلیه ی مصرف کنندگان مواد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر سمنان و حجم نمونه 60 نفر (30 نفر مصرف کننده ی مواد و 30 نفر غیر مصرف کننده) بود. جهت گردآوری داده ها از پرسش نامه های سبک دلبستگی بزرگسالان و راهبردهای تنظیم هیجان استفاده شد . داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-18 و به روش تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .
یافته ها: نتایج حاکی از تفاوت معنادار (در سطح 05/0 > (p بین میانگین نمرات افراد مصرف کننده مواد و افراد غیر مصرف کننده در متغیرهای سبک دلبستگی دوسوگرایی و نیز راهبردهای تنظیم هیجان سرکوبی بود.
نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش، آموزش در زمینه تنظیم مناسب هیجان و ایجاد یک سیستم حمایتی اجتماعی – خانوادگی و احساس ایمنی در روابط اجتماعی جهت ترمیم سبک دلبستگی های ناایمنی که افراد مصرف کننده مواد دارند، می تواند در بازتوانی و ترک مواد کمک کننده باشد.
تأثیر مدیریت پیشگیری اولیه از اعتیاد بر دانش آموزان پسر پایه دوم دبیرستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مدیریت پیشگیری اولیه از اعتیاد بر دانش آموزان پسر پایه دوم دبیرستان می بود. روش: این طرح از نوع توصیفی-پیمایشی بوده و ابتدا عوامل خطرساز و محافظت کننده از مصرف مواد در جامعه هدف، شناسایی و سپس850 نفر از دانش آموزان پایه دوم متوسطه شهر تهران در مناطق 5 و 15در نیمه دوم سال 1394 از طریق روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و پرسش نامه موردنظر را کامل کردند. یافته ها: نتایج نشان داد که مدیریت پیشگیری اولیه، عوامل فردی، عوامل اجتماعی، عوامل فردی، عوامل محیطی، اجتماعی در رابطه با مصرف مواد مخدر و روان گردان ها در دانش آموزان تأثیرگذار بوده ولی عوامل بین فردی تأثیرگذار نبوده است. بحث و نتیجه گیری: مقدار میانگین حاصله بالاتر از حد متوسط ارزیابی شده که بیانگر تأثیر مدیریت پیشگیری اولیه در جلوگیری مصرف مواد مخدر و روان گردان در دانش آموزان می باشد.
مدل ساختاری مصرف مواد در نوجوانان: نقش مستقیم و غیرمستقیم عوامل فردی، روان شناختی، خانوادگی و اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر به منظور ارزیابی مدل مفهومی مصرف مواد در نوجوانان در معرض خطر سوءمصرف مواد و ارایه یک مدل جامع برای پیش بینی و تبیین رفتار مصرف مواد طراحی شده است. روش: به همین منظور 413 دانش آموز مقطع متوسطه (199 پسر و 214 دختر) شهر کرمان که در سال تحصیلی 95-1394 مشغول به تحصیل بودند، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و با استفاده از دو پرسشنامه ی رفتارهای پرخطر و پرسشنامه عوامل خطرساز و حفاظت کننده مواد مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: بر اساس نتایج مدل معادلات ساختاری عوامل خانوادگی، اجتماعی و مدرسه ای به طور مستقیم و غیرمستقیم از طریق مهارت های خودکنترلی و مهارت های اجتماعی (مهارت های فردی و اجتماعی) مصرف مواد را پیش بینی می کنند. همچنین عزت نفس و نگرش به مواد که در حیطه عوامل فردی مورد بررسی قرار گرفتند و متأثر از پیوند عاطفی نوجوان با خانواده و مدرسه بودند، بطور مستقیم با مصرف مواد رابطه ندارند، بلکه به طور غیرمستقیم از طریق مهارت های خودکنترلی و مهارت های اجتماعی بر مصرف مواد تاثیر می گذارند. نتیجه گیری: مدل ارزیابی شده از برازندگی قابل قبولی برخوردار است و گامی مهمی در جهت شناخت حیطه های مختلف فردی، خانوادگی، اجتماعی و مدرسه ای مرتبط با مصرف مواد در نوجوان در معرض خطر و همچنین به عنوان الگویی مناسب برای طراحی و تدوین برنامه های جامع برای پیشگیری از انواع رفتارهای پرخطر بسیار مفید می باشد.
بررسی نقش واسطه ای اختلال در تنظیم هیجانی در رابطه میان ابعاد ویژگی شخصیتی تکانشگری و مصرف و مصرف چندگانه مواد، الکل و دخانیات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: با توجه به اهمیت شناسایی عوامل مؤثر بر مصرف مواد به منظور طراحی مداخلاتی جهت پیشگیری و درمان، پژوهش حاضر در غالب مدلی با هدف بررسی نقش واسطه ای اختلال در تنظیم هیجانی در رابطه میان ابعاد ویژگی شخصیتی تکانشگری و مصرف و مصرف چندگانه مواد، الکل و دخانیات انجام شد. روش: تعداد 352 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس از بین جمعیت عمومی 60- 18 ساله شهر تهران انتخاب و با استفاده از مقیاس رفتار تکانشی پنج عاملی، مقیاس دشواری در تنظیم هیجان و پرسش نامه های محقق ساخته در زمینه مصرف مواد مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها بر مبنای آزمون های همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها حاکی از آن بود که ابعاد تکانشگری و اختلال در تنظیم هیجانی همبستگی معناداری را با مصرف و مصرف چندگانه مواد، الکل و دخانیات دارند. مدل پیشنهاد شده برای بررسی نقش واسطه ای اختلال در تنظیم هیجانی در رابطه میان ابعاد تکانشگری و مصرف مواد برازش خوبی با داده ها داشت، اما اثر اختلال در تنظیم هیجانی بر مصرف مواد به اندازه ای نبود که از لحاظ آماری معنادار شود. هیجان واهی (01/0>P، 42/0=β) و فقدان تأمل (01/0>P، 46/0=β) بر مصرف مواد و فقدان تأمل (01/0>P، 27/0-=β)، فوریت منفی (01/0>P، 83/0=β) و فقدان پشتکار (05/0>P، 13/0=β) بر اختلال در تنظیم هیجانی اثر معنادار داشتند. نتیجه گیری: اگرچه هم ابعاد تکانشگری و هم اختلال در تنظیم هیجانی همبستگی معناداری را با مصرف و مصرف چندگانه مواد، الکل و دخانیات داشتند، اما زمانی که در یک مدل به کار گرفته شدند ابعاد تکانشگری اثرات قوی تری بر مصرف مواد داشتند و نقش برجسته تری را در پیش بینی مصرف مواد ایفا می کنند.
نقش مهارت های شغلی در عدم بازگشت به مصرف مواد
حوزه های تخصصی:
اعتیاد به مواد مخدر، تهدیدی جدی برای سلامت افراد است. این اختلال نه تنها زندگی فرد را تحت شعاع قرار می دهد، بلکه نواقص و ناراحتی های زیادی را برای خانواده و جامعه ایجاد می کند. افراد وابسته به مواد از لحاظ اجتماعی افرادی آسیب پذیر محسوب می شوند. متأسفانه عود اعتیاد تأثیرات زیادی بر فرد و جامعه و خانواده دارد. فردی که بعد از ترک دوباره به سوی مواد بر می گردد احساس گناه، ناامیدی، خجالت و عصبانیت گریبان گیر او می شود. عوامل مختلفی در عدم بازگشت به مصرف مواد دخیل هستند که یک از این عوامل داشتن مهارت شغلی است. در واقع عوامل شغلی نه تنها زمینه ساز در ابتلای افراد به اعتیاد هستند بلکه در بازگشت و عدم بازگشت به مصرف مواد نیز نقش دارند. مسلماً افراد بهبود یافته از اعتیاد با داشتن مهارت شغلی و یافتن شغل مناسب با توجه به مهارت هایی که در درون خود احساس می کنند، رقبتی به بازگشت به اعتیاد از خود نشان نخواهند داد. اگر بتوان برای افراد وابسته به مواد بهبود یافته یافته از اعتیاد با توجه به مهارت شغلی شان، شغل ایجاد کرد نه تنها از عود مجدد آنان پیشگیری می شود بلکه زمینه ی توانمندسازی و بازگشت وی به کانون خانواده و جامعه فراهم می شود. بنابراین با توجه به اهمیت شغل در جلوگیری از بازگشت به مصرف مواد، پیشگیری از اعتیاد در محیط های کاری نیز باید به عنوان یک باور و ضرورت برای تمامی مسوولان و دست اندرکاران اجرایی تلقی شود. در این مقاله در خصوص مهم بودن مهارت شغلی در افراد بهبود یافته بحث شده است و به این موضوع پرداخته شده است که مهارت های شغلی از عوامل اساسی در عدم بازگشت افراد وابسته به مواد به سمت مصرف مواد به شمار می آید.
رابطه عوامل خانوادگی–اجتماعی و مصرف مواد: نقش میانجی مؤلفه های سرشت، منش، سرمایه روان شناختی و باورهای فرد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اعتیادپژوهی سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۶
273-296
حوزه های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه عوامل خانوادگی- اجتماعی با مصرف مواد و نقش میانجی مؤلفه های سرشت، منش، سرمایه روان شناختی وباورهای فرد انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی بود. مردان مصرف کننده مواد 18 تا 35 ساله شهر قم که برای ترک مصرف مواد به کمپ های ترک اعتیاد و مراکز ترک اعتیاد قم در سال های 1396 و 1397 مراجعه می کردند، جامعه آماری پژوهش را تشکیل دادند. تعداد 320 نفر از این جامعه به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه رفتارهای پرخطر بزرگسالان محمدخانی، مقیاس علل گرایش به سوء مصرف مواد مخدر در جوانان، پرسش نامه سرشت ومنش کلونینجر و سرمایه روان شناختی لوتانز بود. مدل پیشنهادی به روش تحلیل عاملی تأییدی ومدل معادلات ساختاری برپایه نرم افزار ایموس ارزیابی شد. یافته ها: مدل براساس شاخص های نکویی برازش کفایت مناسبی داشت. خانواده از طریق نگرش مثبت به مواد، خودراهبری وتاب آوری بر مصرف مواد تأثیر غیرمستقیم داشت. دوستان از طریق نگرش مثبت به مواد، آسیب پرهیزی وخودراهبری بر مصرف مواد تأثیر غیرمستقیم داشت. بازار مواد از طریق نگرش مثبت به مواد بر مصرف مواد تأثیر غیرمستقیم داشت. نگرش مثبت به مواد وآسیب پرهیزی بالا بر مصرف مواد تأثیر مستقیم مثبت وخودراهبری وتاب آوری پایین بر مصرف مواد تأثیر مستقیم منفی داشت. از متغیرهای برونزاد دوستان با ضریب 303/0 بیشترین تأثیر غیرمستقیم و از متغیرهای میانجی آسیب پرهیزی با ضریب782/0بیشترین تأثیر مستقیم را برمصرف مواد داشت . نتیجه گیری: یافته ها با نتایج پژوهش های مشابه قبلی همخوانی داشت وگامی مهم برای تبیین عوامل مؤثر بر مصرف مواد و همچنین به عنوان الگویی مناسب برای طراحی برنامه های جامع پیشگیری از انواع رفتارهای پرخطر می باشد.
نقش جوّ عاطفی خانواده، احساس انسجام و عواطف در پیش بینی گرایش به مصرف مواد در دانشجویان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
اهداف گرایش به مصرف مواد تحت تأثیر مجموعه ای از عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی قرار دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین جوّ عاطفی خانواده، احساس انسجام و عواطف با گرایش به مصرف مواد در دانشجویان بود. مواد و روش ها در قالب یک طرح توصیفی همبستگی، 400 دانشجو (311 مرد و 89 زن) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از دانشگاه فرهنگیان پردیس شهیدبهشتی مشهد انتخاب شدند و به ابزارهای پژوهش (شامل مقیاس درجه بندی روابط والد و فرزندی، مقیاس احساس انسجام، پرسش نامه عاطفه مثبت و منفی و مقیاس گرایش به اعتیاد) پاسخ دادند. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 23 و روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه رو به عقب تحلیل شد. یافته ها بین خرده مقیاس های جوّ عاطفی خانواده، احساس انسجام و عاطفه مثبت با گرایش به مصرف مواد در دانشجویان رابطه منفی و معناداری وجود دارد (01/0>P). همچنین رابطه بین عواطف منفی و گرایش به مصرف مواد نیز مثبت و معنادار بود (01/0>P؛ 48/0=r). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد متغیرهای جوّ عاطفی مثبت در خانواده و احساس انسجام، پیش بین منفی و معنادار و متغیر عاطفه منفی، پیش بین مثبت گرایش به مصرف مواد در دانشجویان هستند. با این حال، نقش عاطفه مثبت در پیش بینی گرایش به مصرف مواد معنادار نبود. نتیجه گیری توجه به مشکلات خانوادگی، تقویت احساس انسجام فردی و آموزش راهبردهای تنظیم هیجانات منفی در قالب برنامه های پیشگیری و درمانی می تواند نقش مهمی در کاهش گرایش دانشجویان به مصرف مواد داشته باشد.
مقایسه تاب آوری، خودکارآمدی، امید و خوش بینی در افراد وابسته به مواد و عادی
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر مقایسه تاب آوری، خودکارآمدی، امید و خوش بینی در افراد وابسته به مواد و افراد عادی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع علّی - مقایسه ای بود. در این پژوهش، نمونه شامل 160 نفر (80 نفر از افراد وابسته به مواد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر شاهرود و 80 نفر از افراد عادی) بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و با توجه به ملاک های ورود و خروج انتخاب شدند. شرکت کنندگان مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (2003)، مقیاس خودکارآمدی عمومی شوارتزر و جروسالم (1995)، پرسشنامه امید اشنایدر و همکاران (1991)، و خوش بینی شی یر و کارور (1985) را کامل کردند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین دو گروه از نظر تاب آوری، خودکارآمدی، امید و خوش بینی تفاوت معنی داری وجود داشت. بدین صورت که افراد وابسته به مواد نسبت به افراد عادی از تاب آوری، خودکارآمدی، امید و خوش بینی به طور معناداری از نمرات کمتری برخوردار بودند. به نظر می رسد با شناخت عوامل محافظت کننده از جمله تاب آوری، خودکارآمدی، امید و خوش بینی و تقویت آن ها در افراد می توان به طور موثری از گرایش به مصرف مواد پیشگیری کرد.
نقش ویژگی های انحرافی شخصیت در پیش بینی مقاومت در برابر تغییر در مصرف کنندگان مواد
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش ویژگی های انحرافی شخصیت در پیش بینی مقاومت در برابر تغییر مصرف کنندگان مواد انجام گرفت. روش پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی بود. کلیه افراد مصرف کننده مواد که در نیمه دوم سال 1396 به مراکز ترک اعتیاد شهر اصفهان مراجعه کردند، جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل می دادند. تعداد 120 نفر از این جامعه به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و به مقیاس های مقاومت در برابر تغییرو انحراف شخصیتی پاسخ دادند. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقاومت در برابر تغییر با افکار خصمانه، بدنام سازی دیگران، فقدان اعتماد به نفس، وابستگی، سلطه پذیری، اعمال خصمانه ارتباط مثبت و معنادار دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که از کل واریانس مقاومت در برابر تغییر 49 درصد به وسیله مؤلفه های ویژگی های انحرافی شخصیت تبیین می شود. نتایج این مطالعه نشان می دهد که ویژگی های انحرافی شخصیت می تواند ازجمله عوامل خطر برای مقاومت در برابر تغییر افراد مصرف کننده مواد باشد.
نقش واسطه گری مولفه های سرشت، منش و باورهای فرد برای رابطه عوامل خانوادگی- اجتماعی با مصرف مواد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه گری مولفه های سرشت، منش و باورهای فرد برای رابطه عوامل خانوادگی- اجتماعی با مصرف مواد انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی بود. تمامی مردان مصرف کننده مواد 18 تا 35 ساله شهر قم که به کمپ های ترک اعتیاد و مراکز ترک اعتیاد این شهر در سال های 1396و1397 مراجعه می کردند، جامعه آماری را تشکیل دادند. نمونه 320 نفر به روش هدفمند انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه رفتارهای پرخطر بزرگسالان محمدخانی، مقیاس علل گرایش به سوء مصرف مواد مخدر محمدی و همکاران، پرسشنامه سرشت و منش کلونینجر و پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز بود. مدل پیشنهادی با ایموس ارزیابی شد.مدل براساس شاخص های نیکویی برازش کفایت مناسبی داشت. خانواده از طریق نگرش مثبت به مواد، خودراهبری و خودفراروی بر مصرف مواد تاثیر غیرمستقیم داشت. دوستان از طریق نگرش مثبت به مواد، آسیب پرهیزی و خودراهبری بر مصرف مواد تاثیر غیر مستقیم داشت. بازار مواد از طریق نگرش مثبت به مواد بر مصرف مواد تاثیر غیرمستقیم داشت. نگرش مثبت به مواد و آسیب پرهیزی بر مصرف مواد تاثیر مستقیم مثبت و خودراهبری و خودفراروی بر مصرف مواد تاثیر مستقیم منفی و معناداری درسطح (<strong><em>p≤0/01</em></strong>) داشت.یافته ها با نتایج پژوهش های مشابه قبلی همخوانی داشت و گامی مهم برای تبیین عوامل موثر بر مصرف مواد و به عنوان الگویی مناسب برای طراحی برنامه های جامع پیشگیری از انواع رفتارهای پرخطر می باشد
پیش بینی رفتارهای پرخطر جنسی مربوط به ویروس نقص ایمنی انسانی بر اساس دشواری تنظیم هیجان در مصرف کنندگان مواد(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف : درصد افراد مبتلای شناسایی شده به ایدز از طریق روابط جنسی، در سال های اخیر رشد نگران کننده ای داشته است. از آن جایی که عفونت ایدز با رفتارهای مخاطره آمیز ارتباط دارد؛ درک دلایل شکل گیری رفتار های پرخطر برای پیشگیری از این بیماری، ضروری است. هدف از انجام پژوهش حاضر، پیش بینی رفتارهای پرخطر جنسی مربوط به ویروس نقص ایمنی انسانی (Human immunodeficiency virus یا HIV) بر اساس دشواری تنظیم هیجان در مبتلایان به مصرف مواد بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی بود که به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری را مصرف کنندگان مواد مراجعه کننده به مراکز درمان و بازپروری اعتیاد در شهر شیراز تشکیل داد که 200 نفر از آن ها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. متغیر ملاک، رفتار پرخطر جنسی و متغیر پیش بین، دشواری های تنظیم هیجان بود که به ترتیب به وسیله پرسش نامه رفتارهای پرخطر مربوط به HIV (HIV Risk-taking Behaviour Scale یا HRBS) و مقیاس مشکلات در نظم بخشی هیجانی (Difficulties in emotion regulation scale یا DERS) ارزیابی گردید. داده ها با استفاده از روش رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: کلیه ابعاد دشواری در تنظیم هیجان با رفتارهای پرخطر جنسی رابطه مثبت و معنی داری داشت (01/0 > P) و از بین سایر خرده مقیاس های دشواری تنظیم هیجان، عدم پذیرش و دسترسی محدود به راهبردهای مؤثر تنظیم هیجان» پیش بینی کننده رفتارهای پرخطر جنسی بود. نتیجه گیری: دشواری تنظیم هیجان توان پیش بینی رفتارهای پرخطر جنسی را در مصرف کنندگان مواد دارد و می تواند موجب آسیب پذیری بیشتری در برابر چنین رفتاریی شود. این نتیجه برای طراحی مداخلات در جهت کاهش رفتارهای پرخطر جنسی مفید خواهد بود.
الگوی ساختاری گرایش به مصرف مواد در نوجوانان بر مبنای فضای روان شناختی خانواده و پیشینه اعتیاد اعضای خانواده با میانجیگری گروه همسالان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش تعیین میزان گرایش نوجوانان مصرف کننده دخانیات به مصرف مواد بر مبنای فضای روان شناختی خانواده و پیشینه اعتیاد اعضای خانواده با میانجی گری گروه همسالان بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری تمامی نوجوانان دختر و پسر 19-13 ساله شهر تهران به تعداد ۸۳۹۰۵۷ در نیمه دوم سال 1395 بود. به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای ابتدا شهر تهران به 5 قسمت جغرافیایی شمال، جنوب، غرب، شرق و مرکز تقسیم و سپس از بین مناطق 22 گانه شهرداری، 11 منطقه به صورت تصادفی انتخاب و حجم نمونه به پیشنهاد میشل 1993 و با در نظر گرفتن نسبت 10 تا 20 آزمودنی به ازای هر متغیر مشاهده شده و احتمال ریزش نمونه 150 نفر تعیین شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه استعداد اعتیاد ویراست نوجوانان زینالی (1393)، مقیاس جو عاطفی خانواده هیلبرن ۱۹۶۴، مقیاس همنشینی با همسالان بزهکار پاسکال، رینگوالت و فلولینگ (۲۰۰۳) و ابزار محقق ساخته پیشینه اعتیاد اعضای خانواده ۱۳۹۵ گردآوری و پس از حذف ۵ پرسشنامه مخدوش و ۳ شرکت کننده پرت، با استفاده از روش الگویابی معادله های ساختاری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که ضریب مسیر غیرمستقیم فضای روان شناختی خانواده و گرایش به مصرف مواد با میانجی گری گروه همسالان منفی (۱۶۴/۰- =β، ۰۰۲/۰ =P) و ضریب مسیر غیرمستقیم پیشینه اعتیاد اعضای خانواده و فامیل و گرایش به مصرف مواد با میانجی گری گروه همسالان مثبت (۱۵۳/۰ =β، ۰۰۲/۰ =P) است. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود والدین با فراهم آوردن فضای روان شناختی و عاطفی مناسب فرزندان خود را از تأثیر همسالان و گرایش به مصرف دخانیات و مواد محفوظ دارند.
شیوع شناسی مصرف مواد و الکل در دانشجویان دانشگاه های ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اعتیادپژوهی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۰
175-192
حوزه های تخصصی:
هدف: مصرف مواد و الکل به عنوان یک آسیب اجتماعی شناخته شده که خسارات زیادی را بر جامعه تحمیل می کند. این پژوهش با هدف بررسی میزان شیوع مصرف مواد و الکل در دانشجویان دانشگاه های ارومیه انجام شد. روش: پژوهش حاضر توصیفی مقطعی بود. تعداد450 نفر از میان دانشجویان دانشگاه های آزاد، دولتی و پیام نور شهر ارومیه در سال تحصیلی 97-1396 با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. همه آن ها به آزمون غربال گری مصرف تنباکو، الکل و مواد اعتیاد آور پاسخ دادند و پس از حذف پرسش نامه های ناقص، تحلیل برای 436 نفر انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که شیوع مصرف سیگار، الکل و مواد به ترتیب %35/55، %15/82 و %16/28 می باشد. شیوع مصرف سیگار و الکل در دانشجویان مرد بیشتر از دانشجویان زن بود، اما شیوع مصرف مواد تفاوت نداشت. همچنین شیوع مصرف سیگار، الکل و مواد در دانشجویان بر اساس دامنه سنی، مقطع تحصیلی و تأهل تفاوت نداشت. علاوه بر آن شیوع مصرف سیگار، الکل و مواد در دانشجویان گروه هنر و شهرسازی بیشتر از سایر گروه ها بود (0/05> p ). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که جنسیت و گروه های آموزشی تحت تاثیر الگوهای رایج مصرف مواد قرار گرفته و دانشجویان را در برابر خطر قرار داده است. لذا ضرورت بازنگری راهبردهای استراتژیک توسط مسئولان و برنامه ریزان آشکار می شود.
بررسی و تحلیل توزیع جغرافیایی آسیب های اجتماعی با تأکید بر اعتیاد در اصفهان، چالش ها و نگرانی ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: جمهوری اسلامی ایران طی چهل سال اخیر برای مهار و کنترل آسیب های اجتماعی ازجمله اعتیاد و پیشگیری از آنها، هزینه های مادی و معنوی و غیرمستقیم فراوانی متحمل شده است. شیوع و گسترش نگران کننده این موضوع به ویژه در پراکنش جغرافیایی اصفهان، خانواده ها و سایر نهادهای تربیتی را با تردیدات و نگرانی های جدیدی مواجه کرده است؛ از این رو سیاست گذاران فرهنگی و مدیران شهری برای روزآمدکردن اطلاعات و یافته های خود به منظور طراحی برنامه های مؤثرتر در این حوزه نیازمند پژوهش هایی هستند که در کمترین زمان چشم اندازی از وضعیت موجود اعتیاد را در اختیار آنان قرار دهد. هدف: هدف از نگارش این مقاله، پاسخ به این پرسش است که پراکنش جغرافیایی آسیب های اجتماعی و الگوها و روندهای مصرف مواد مخدر و تغییرات آنها در اصفهان چگونه است. روش: این پژوهش با استفاده از تحلیل ثانویه پیمایش ها و پژوهش های ملی انجام شده است. نتایج: داده های پژوهش نشان دهنده زنانه شدن ، صنعتی شدن ، خانوادگی شدن و سازمان یافته شدن مواد مخدر به ویژه در نقاط بحرانی اصفهان است؛ همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد شهر اصفهان شاهد تغییر الگوی آسیب های اجتماعی در میان گروه سنی جوانان است. پیدایش خانواده های مجرم و بزهکار، الگوی جدید آسیب های اجتماعی در مناطق و کانون های جرم خیز اصفهان و همچنین تغییر ترکیب جنسی جرائم اجتماعی، از ویژگی های آسیب های اجتماعی در پهنه جغرافیایی شهر اصفهان است.
مطالعه کیفی اعتیاد در سالن های زیبایی و باشگاه های ورزشی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اعتیادپژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۲
51-82
حوزه های تخصصی:
هدف: گسترش الگوی جدید تبلیغات درباره مواد مخدر طی سال های اخیر، رشد آمار اعتیاد زنان در موارد پرخطری چون مواد روان گردان و محرک را در پی داشته است. تبلیغ و توزیع مواد مخدر صنعتی در برخی سالن های زیبایی و ورزشی از عوامل این افزایش معرفی شده است. این مطالعه به بررسی کیفی این پدیده نوظهور در جامعه ایرانی پرداخته است. روش: این تحقیق با رویکرد کیفی و با استفاده از مشاهده مشارکتی و مصاحبه عمیق و نیمه ساخت یافته با 42 نفر از زنانی که اصطلاحاً مشتریان، ویزیتورها و میزبانان نامگذاری شده اند انجام شده است. برای تحلیل اطلاعات از تکنیک نظریه زمینه ای و روش کدگذاری نظری استفاده شده است. یافته ها: غلبه هنجارهای مردانه، استرس اجتماعی، دیدگاه ظاهرگرایانه به بدن، جامعه پذیری جنسیتی، احساس فرودستی منزلت اجتماعی و تأثیرپذیری از رسانه های جمعی به عنوان شرایط علی؛ استفاده ابزاری از بدن و کسب هویت زنانه به عنوان شرایط بسترساز؛ جمع های زنانه و بازار پررونق به عنوان شرایط مداخله گر؛ دست کم گرفتن مواد، سهولت استعمال، مصرف خودسرانه و استفاده ابزاری از مواد به عنوان استراتژی ها و تشدید و تغییر الگوی مصرف مواد، طرد و بی اعتباری و احساس گناه به عنوان بعد پیامدی این پدیده شناسایی شده اند. نتیجه گیری: در بسیاری موارد مصرف تفننی مواد به مصرف دائمی منجر می شود. شیوع تجویز مواد در سالن های زیبایی و عرضه داروهای بدن سازی و قرص های لاغری در سالن های ورزشی می تواند این خطر را تشدید کند. بنابراین قرار گرفتن در معرض مصرف مواد به واسطه محیط های زنانه به منزله هسته مرکزی تحقیق به عنوان یک مسأله نوپدید رو به گسترش ضرورت توجه سیاستگزاران حوزه مقابله و پیشگیری را ایجاب می کند.
رابطه هیجان های منفی (افسردگی، اضطراب و استرس) با وسوسه و احتمال مصرف افراد وابسته به مواد دارای بازگشت: نقش واسطه ای حمایت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: اعتیاد اختلالی مزمن و بازگشت کننده است که تأثیرات عمیق اجتماعی، روان شناختی، جسمی و اقتصادی در پی دارد. با توجه به تأثیرات آن بر جامعه و افراد هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای حمایت اجتماعی در رابطه ی بین هیجانات منفی با وسوسه و احتمال مصرف افراد وابسته به مواد دارای بازگشت بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری (PLS) به روش تحلیل مسیر بود. نمونه پژوهش 130 نفر از افراد وابسته به مواد افیونی مراجعه کننده به درمانگاه های ترک اعتیاد شهر زاهدان بودند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های حمایت اجتماعی (SSAS)، هیجانات منفی (21-DASS) و پیش بینی از بازگشت (RPS) استفاده شد. داده ها با آزمون های آماری رگرسیون گام به گام و مدل یابی معادلات ساختاری توسط نرم افزارهای 23-SPSS و Smart-PLS تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که همبستگی معناداری بین متغیرهای پژوهش وجود دارد. از بین زیر مقیاس های هیجان منفی، افسردگی و اضطراب توان پیش بینی احتمال مصرف مواد را داشتند در صورتی که زیر مقیاس استرس توان پیش بینی قدرت میل افراد وابسته به مواد افیونی دارای بازگشت را داشتند (05/0>P). هم چنین الگوی مدل یابی ساختاری نشان داد که حمایت اجتماعی تأثیر منفی معناداری علیه پیش بینی از بازگشت دارد و اثر هیجان های منفی را بر پیش بینی از بازگشت کم می کند و به عنوان یک ضربه گیر عمل می کند درحالی که هیجان های منفی بر پیش-بینی از بازگشت مواد تأثیر مثبت می گذارند و باعث افزایش بازگشت افراد به مواد می شوند (05/0>P). نتیجه گیری: به طورکلی مصرف مواد و اعتیاد یکی از معضلات و نگرانی های عمده جهان امروز است و ازآنجاکه انسان موجودی اجتماعی است، به ارتباط با افراد و کمک و حمایت آنان نیازمند است؛ بنابراین حمایت اجتماعی با افزایش سلامت روان شناختی فرد همانند سپری علیه بازگشت پس از درمان عمل می کند. ایجاد حمایت اجتماعی برای معتادان در حال ترک یکی از عناصر مهم در کاهش وسوسه و ترک مواد است. واژه های کلیدی: هیجان های منفی، وسوسه و احتمال مصرف، مصرف مواد، حمایت اجتماعی، بازگشت اعتیاد
تعیین کلی نقش واسطه ای بزهکاری همسالان در رابطه با فاکتورهای خانوادگی منفی با شدت مصرف مواد در دوران جوانی
حوزه های تخصصی:
اعتیاد یکی از مهم ترین مشکلات اجتماعی عصر حاضر در بیشتر جوامع می باشد که به نظر می رسد می تون با آموزش های خانواده در کاهش این معضل کوشید. فاکتورهای منفی اگر در خانواده به عنوان اولین محیط رشد انسان هاوجود داشته باشد می تواندمنجر به تمایل به مصرف مواد شوند. 150 معتاد جوان به روش نمونه گیری تصادفی بر اساس جدول مورگان انتخاب شد. و پس از ثبت اطلاعات پرسش نامه ها در نرم افزار spss22 با استفاده از آزمون های همبستگی، آنالیز واریانس و رگرسیون به تحلیل اطلاعات پرداختیم. فاکتورهای خانوادگی منفی با بزهکاری همسالان و شدت مصرف مواد در دوران جوانی ارتباط دارد(001/0>p). بزهکاری و فاکتورهای خانوادگی منفی متغیرهای مناسبی برای شدت مصرف مواد می باشند(001/0>p). با توجه به میزان همبستگی بالا به نظر می رسد که با کنترل و مدیریت فاکتورهای منفی در خانواده ها، بزهکاری و گرایش به مصرف مواد در بین جوانان کاهش می یابد.
اثربخشی روان درمانی پویشی فشرده کوتاه مدت در تجارب تجزیه ای، روابط موضوعی و نادیده انگاری پاداش تأخیری درافراد مبتلا به اختلالات اعتیادی و مصرف مواد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روانشناسی بالینی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۹)
65 - 78
حوزه های تخصصی:
مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روان درمانی پویشی فشرده کوتاه مدت (ISTDP) در زمینه تجارب تجزیه ای، روابط موضوعی و نادیده انگاری پاداش تأخیری درافراد مبتلا به اختلالات اعتیادی و مصرف مواد بود. روش: طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه این پژوهش 30 نفر از مردان مبتلا به سوء مصرف مواد در کلینیک های ترک اعتیاد شهر مریوان بودند که توسط روان پزشک مرکز و مصاحبه ساختار یافته انتخاب شدند. شرکت کنندگان به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15) و کنترل(15) گمارده شدند و مقیاس تجارب تجزیه ای، روابط موضوعی و پرسشنامه انتخاب پاداش را در پیش آزمون و پس آزمون تکمیل نمودند. گروه آزمایش تحت 15 جلسه 90 دقیقه ای گروه درمانی درمان پویشی فشرده کوتاه مدت قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها، از تحلیل کواریانس چند متغیره استفاده شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که روان درمانی پویشی فشرده کوتاه مدت به شیوه گروهی، پس از 15 جلسه مداخله، اثر معنی داری در کاهش خرده مقیاس های تجارب تجزیه ای، روابط موضوعی و نادیده انگاری پاداش تأخیری گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل داشت. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که درمان پویشی فشرده کوتاه مدت به شیوه گروهی، راهبردی مؤثر در بهبود علائم تجارب تجزیه ای، روابط موضوعی و نادیده انگاری پاداش تأخیری درافراد مبتلا به اختلالات اعتیادی و مصرف مواد می باشد و می توان از آن به عنوان روش درمانی مؤثر بهره برد.
تبیین اجتماعی- فرهنگی هم جواری شغلی با مصرف مواد مخدر و تصادفات جاده ای ناشی از آن (مورد مطالعه: رانندگان کامیون استان کرمان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هفدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۷
130 - 149
حوزه های تخصصی:
مصرف مواد مخدر و پیامدهای ناشی از آن، از عمده ترین معضلات اجتماعی و اقتصادی جوامع به شمار می آید. پدیده تصادفات جاده ای و علل و پیامدهای ناشی از آن نیز، به عنوان دیگر معضلات جامعه کنونی ما به شمار می رود. صرف نظر از عواملی چون ایمنی و استاندارد خودروها و راه ها، عامل انسانی یکی از پر رنگ ترین عوامل بروز تصادفات جاده ای به شمار می رود. پژوهش حاضر با هدف تبیین علل گرایش رانندگان کامیون در استان کرمان به مصرف مواد مخدر و پیامدهای ناشی از آن انجام گردید. روش پژوهش کیفی و روش جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه با 20 نفر از رانندگان کامیون استان کرمان می باشد که با روش انتخاب هدفمند و تا رسیدن به مرحله اشباع مفهومی انجام گردیده است. یافته های این پژوهش نشان داد که نوعی همجواری شغلی بین مصرف مواد و شغل رانندگی کامیون احساس می گردد. این همجواری باعث تقویت باورهای کلیشه ای در مورد التزام مصرف مواد مخدر برای غلبه بر خستگی و افزایش توان جسمی می گردد. از جمله پیامدهای همجواری شغلی در مصرف مواد مخدر، تصادفات مرگبار جاده ای، معضلات شغلی و زندان می باشد.
مطالعه کیفی پیامدهای درمان اجباری اعتیاد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱
167 - 200
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: به رغم اینکه هزینه های هنگفتی صرف درمان اجباری اعتیاد در کشور می شود، اما مطالعات کافی در خصوص اثربخشی و مفید بودن این طرح صورت نگرفته است؛ بنابراین این مطالعه با هدف شناسایی پیامدهای درمان اجباری اعتیاد انجام گرفته است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش، اکتشافی و از نظ ر نوع مطالعه از نوع تحقیقات کیفی اس ت. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر مشتمل بر دو گروه متخصصان حوزه اعتیاد و افراد دارای تجربه درمان اجباری اعتیاد است. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و تعداد افراد مورد مطالعه نیز بر اساس معیار اشباع اطلاعاتی، 22 نفر است. تکنیک مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات، «مصاحبه نیمه ساخت یافته» است و برای رسیدن به معیار قابلیت اعتماد پژوهش از تکنیک های اعتباریابی توسط مشارکت کنندگان، تکنیک ممیزی و حضور طولانی در میدان مطالعه و برای تحلیل داده ها از تحلیل مضمون بهره گرفته شد. یافته ها: بعد از کدگذاری و تحلیل داده ها، شش مضمون اصلی و هجده مضمون فرعی استخراج شد. مضامین حاصل از کدگذاری داده ها عبارت اند از: «ضعف خودمدیریتی»، «انفعال و بی ارادگی»، «محرومیت و خلأ وجودی»، «درمان مقطعی و سطحی»، «نادیده گرفتن اصول اخلاقی و حرفه ای» و «تثبیت موقعیت ورشکسته». نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که در درمان اجباری اعتیاد، پزشکی شدن درمان و درمان موقتی که بر مصرف دارو اتکا دارد، رجحان پیدا کرده است. بر این اساس، نظام درمان اعتیاد، نیازمند مجموعه ای از فعالیت های چندجانبه و سیستمی در سطوح مختلف سیاستی، مدیریتی، اجرایی و پرسنلی است که بتواند «انطباق پذیری» بیماران را به منظور بازپیوند اجتماعی و تأمین سلامت روانی و اجتماعی آن ها افزایش دهد.