روشها و مدل های روانشناختی (دانشگاه آزاد مرودشت)

قلدریِ نوجوانان از جمله مشکلاتی است که در مدارس دیده می شود. لذا هدف این مطالعه بررسی اثربخشی آموزش مهارت اجتماعی بر بهبود بهزیستی اجتماعی دانش آموزان زورگو بود.این پژوهش به شیوه ی آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه ی آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش آموزان پسر قلدر مقطع اول متوسطه تشکیل دادند که در سال تحصیلی 97-96 در شهر تهران مشغول به تحصیل بودند. نمونه ی پژوهش شامل 40 دانش آموز پسر قلدر بود که به صورتنمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند(20 نفر برای هر گروه). برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی بهزیستی اجتماعی، پرسشنامه ی تجدیدنظر شده ی زورگو/ قربانی استفاده شد.نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مهارت های اجتماعی بربهبود بهزیستی اجتماعی دانش آموزان قلدر موثر بوده است (05/0<strong><em>P<</em></strong>).بر اساس یافته های حاصل از این پژوهش می توان گفت از آنجا که آموزش مهارت های اجتماعی می تواند به افزایش رفتارهای سازگار و ایجاد همدلی تاثیر مهمی داشته باشد، این درمان می تواند منجر به بهبود بهزیستی اجتماعی در این دانش آموزان شود.

هدف پژوهش حاضر اثربخشیآموزشمدیریترفتاری به مادرانکودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی برنشانگان نارسایی توجه- بیش فعالی کودکان وسلامت روان مادران بود. با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل، مادران 34 کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی، به صورت در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت آموزش برنامه گروهی مدیریت رفتاری کودکان قرار گرفت. آزمودنی ها به وسیله پرسشنامه سلامت عمومی و پرسشنامه علایم مرضی کودکان در دو مرحله (قبل و بعد از مداخله) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که اجرای برنامه آموزشی منجر به افزایش معنادار سلامت روان مادران گروه آزمایش در مقایسه با مادران گروه کنترل شده است. هچنین برنامه آموزشی منجر به کاهش نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی شده است. در نتیجه برنامه مدیریت رفتاری کودکان در ارتقاء سلامت روان مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی موثر است. لذا پیشنهاد می گردد که درمانگران از این روش برای کمک به مادران این گروه کودکان استفاده نمایند.

پژوهش حاضر به منظور بررسی مدل معادلات ساختاری برای ویژگی های فردی موقعیتی و روانشناختی بر رفتار خرید تفننی انجام گردید. جامعه آماری این تحقیق شامل مشتریان صنعت خرده فروشی شهر شیراز می باشد. نمونه گیری به صورت تصادفی برای جمع آوری اطلاعات از مشتریان مورد استفاده قرارگرفته است. در این تحقیق متغیرهای عوامل فردی(لذت از خرید و تمایل به خرید تفننی)، عوامل موقعیتی(پول در دسترس، زمان در دسترس، جستجو در فروشگاه، محیط فروشگاه، گروهی خرید کردن و راهنمایی فروشنده) و عوامل روانشناختی(عزت نفس و هیجان پذیری) اندازه گیری شد و داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور بررسی آماری از آمار توصیفی و آمار استنباطی و روش آزمون ضریب همبستگی، رگرسیون سلسله مراتبی و    مدل یابی معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج حاصل، وجود رابطه معنی دار بین ابعاد لذت از خرید، تمایل به خرید تفننی مربوط به عوامل فردی و ابعاد پول در دسترس، زمان در دسترس، جستجو در فروشگاه، محیط فروشگاه، گروهی خرید کردن و راهنمایی فروشنده مربوط به عوامل موقعیتی و هیجان پذیری مربوط به عوامل روانشناختی و همچنین عدم رابطه معنی دار بین بعد عزت نفس از عوامل روانشناختی بر رفتار خرید تفننی را نشان داد.

هدفپژوهشحاضر،بررسی اثربخشیآموزش مبتنی بر درمان پذیرش وتعهد براهمال کاری تحصیلی و سازگاری با مدرسه دانش آموزاندختر دبیرستانیبود. این پژوهش از نوع نیمهآزمایشیهمراه باپیش آزمونو پس آزمون و گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش آموزان دختر پایه دهم دوره متوسطه دوم مدارس شهر مشهد در سال تحصیلی 97-1396 تشکیل دادند. برای انتخاب نمونه، از شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و دو کلاس به طور تصادفی به عنوان گروه های آزمایش و کنترل محسوب(گمارده) شدند. حجم نمونه برابر با 60 نفر بود که در دو گروه 30 نفره(آزمایش و کنترل) قرار گرفتند. برای    جمع آوریداده هاازپرسشنامه اهمال کاری تحصیلیوپرسشنامه سازگاریدانش آموزان با مدرسه استفادهشد. برایتجزیهوتحلیلداده ها از آزمونتحلیل کوواریانس یک راهه(آنکووا) و تحلیل کوواریانسچندمتغیری(مانکووا) استفاده شد. یافته هانشاندادکهآموزش گروهی مبتنی بر درمان پذیرش و تعهدبه طورمعنی داریبربهبوداهمال کاری و سازگاریاجتماعی،هیجانیو تحصیلی دانش آموزاناثربخشبودهاست(001/0<strong><em>p<</em></strong>). بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد می تواند موجبات کاهش اهمال کاری تحصیلی و نیز افزایش سازگاریاجتماعی،هیجانیوتحصیلی دانش آموزان دبیرستانیرا فراهم آورد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه گری مولفه های سرشت، منش و باورهای فرد برای رابطه عوامل خانوادگی- اجتماعی با مصرف مواد انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی بود. تمامی مردان مصرف کننده مواد 18 تا 35 ساله شهر قم که به کمپ های ترک اعتیاد و مراکز ترک اعتیاد این شهر در سال های 1396و1397 مراجعه می کردند، جامعه آماری را تشکیل دادند. نمونه 320 نفر به روش هدفمند انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه رفتارهای پرخطر بزرگسالان محمدخانی، مقیاس علل گرایش به سوء مصرف مواد مخدر محمدی و همکاران، پرسشنامه سرشت و منش کلونینجر و پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز بود. مدل پیشنهادی با ایموس ارزیابی شد.مدل براساس شاخص های نیکویی برازش کفایت مناسبی داشت. خانواده از طریق نگرش مثبت به مواد، خودراهبری و خودفراروی بر مصرف مواد تاثیر غیرمستقیم داشت. دوستان از طریق نگرش مثبت به مواد، آسیب پرهیزی و خودراهبری بر مصرف مواد تاثیر غیر مستقیم داشت. بازار مواد از طریق نگرش مثبت به مواد بر مصرف مواد تاثیر غیرمستقیم داشت. نگرش مثبت به مواد و آسیب پرهیزی بر مصرف مواد تاثیر مستقیم مثبت و خودراهبری و خودفراروی بر مصرف مواد تاثیر مستقیم منفی و معناداری درسطح (<strong><em>p≤0/01</em></strong>) داشت.یافته ها با نتایج پژوهش های مشابه قبلی همخوانی داشت و گامی مهم برای تبیین عوامل موثر بر مصرف مواد و به عنوان الگویی مناسب برای طراحی برنامه های جامع پیشگیری از انواع رفتارهای پرخطر     می باشد

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه گری مولفه های سرشت، منش و باورهای فرد برای رابطه عوامل خانوادگی- اجتماعی با مصرف مواد انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی بود. تمامی مردان مصرف کننده مواد 18تا 35 ساله شهر قم که به کمپ های ترک اعتیاد و مراکز ترک اعتیاد قم در سال های 1396و 1397 مراجعه می کردند، جامعه آماری را تشکیل دادند. نمونه 320 نفر به روش هدفمند انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه رفتارهای پرخطر بزرگسالان محمدخانی، مقیاس علل گرایش به سوء مصرف مواد مخدر محمدی و همکاران، پرسشنامه سرشت و منش کلونینجر و پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز بود. مدل پیشنهادی با ایموس ارزیابی شد.مدل براساس شاخص های نیکویی برازش کفایت مناسبی داشت. خانواده از طریق نگرش مثبت به مواد، خودراهبری و خودفراروی بر مصرف مواد تاثیر غیرمستقیم داشت. دوستان از طریق نگرش مثبت به مواد، آسیب پرهیزی و خودراهبری بر مصرف مواد تاثیر غیرمستقیم داشت. بازار مواد از طریق نگرش مثبت به مواد بر مصرف مواد تاثیر غیرمستقیم داشت. نگرش مثبت به مواد و   آسیب پرهیزی بر مصرف مواد تاثیر مستقیم مثبت و خودراهبری و خودفراروی بر مصرف مواد تاثیر مستقیم منفی و معناداری در سطح(<strong><em>p≤0/01</em></strong>) داشت.یافته ها با نتایج پژوهش های مشابه قبلی همخوانی داشته وگامی مهم برای تبیین عوامل موثر بر مصرف مواد و به عنوان الگویی مناسب برای طراحی برنامه های جامع پیشگیری از انواع رفتارهای پرخطر می باشد.

گزارش اندازه اثر در طرح های تک آزمودنی در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. روش های متنوعی برای محاسبه اندازه اثر در طرح های تک آزمودنی وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف توصیف محاسبه اندازه اثر با استفاده از روش های ناهمپوش که غیرپارامتریک و نابسته به توزیع هستند و همچنین بررسی نقاط قوت و ضعف هر یک از این روش ها را انجام شد. در یک پژوهش تک آزمودنی از نوع AB دوازده جلسه درمان نوروفیدبک برای بررسی اثربخشی آن بر بهبود توجه بینایی- فضایی در یک کودک 8 ساله مبتلا به اختلال خواندن انجام شد. برای    جمع آوری داده ها از آزمون پاسنر استفاده شد و برای تحلیل داده ها، اندازه اثر با استفاده از     روش های ناهمپوش PND<strong><em>، </em></strong>PAND<strong><em>، </em></strong>ECL<strong><em>، </em></strong>PEM<strong><em>، </em></strong>NAP و TAUnovlap محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان اندازه اثر با استفاده از روش های ناهمپوش بین 69 تا 84 درصد به دست آمد که نشان دهنده اثربخشی مثبت نوروفیدبک در بهبود توجه بینایی- فضایی بود. پژوهش حاضر می تواند راهنمای پژوهشگران و درمانگران در نحوه استفاده از روش های ناهمپوش برای محاسبه اندازه اثر در طرح های تک آزمودنی و تصمیم گیری درباره اثرات درمان باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه گری عاطفه مثبت و منفی در رابطه بین پنج عامل بزرگ شخصیت(روان نژندگرایی، برون گرایی، گشودگی به تجربه، توافق پذیری و وظیفه گرایی) و بهزیستی مدرسه بود. مشارکت کنندگان شامل 474 نفر بودند که از میان دانش آموزان کلاس های دهم و یازدهم دبیرستان های شیراز به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و به پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت(فرم کوتاه) (Khormaei & Farmani, 2014)، مقیاس عاطفه مثبت و منفی پاناس(Watson et al., 1988) و پرسشنامه بهزیستی مدرسه(Konu & Lintonen, 2006) پاسخ دادند. یافته ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که اثر برون گرایی، گشودگی به تجربه و وظیفه گرایی بر عاطفه مثبت به صورت مثبت و معنی دار بود. اثر روان نژندگرایی بر عاطفه مثبت به صورت منفی و معنی دار و بر عاطفه منفی به صورت مثبت و معنی دار بود. به علاوه روان نژندگرایی، توافق پذیری، گشودگی به تجربه و وظیفه گرایی بهزیستی مدرسه را به صورت هم مستقیم و هم غیرمستقیم با واسطه گری عاطفه مثبت و منفی پیش بینی کردند. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که افزایش برون گرایی، گشودگی به تجربه و وظیفه گرایی و کاهش روان نژندگرایی در دانش آموزان، موجبات افزایش عاطفه مثبت و بهزیستی مدرسه آن ها را فراهم آورد.

پژوهش حاضر با هدف مدل یابی روابط بین عوامل خانوادگی(کارایی خانواده، درک از رفتاروالدین) بر رفتارهای تحصیلی با واسطه گری عوامل فردی(خودکارآمدی و خودتنظیمی) انجام گرفت. جامعه این تحقیق تمامی دانش آموزان متوسطه شهر شیراز است که در سال تحصیلی 2018-2017 مشغول تحصیل در یکی از دبیرستان های شهر شیراز بودند. جهت  انتخاب نمونه 581 نفر از  دانش آموزان با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ادراک کودک از رفتار والدین(<strong><em>POPS</em></strong>) گرولینگ و همکاران (1997)، پرسشنامه عملکرد خانواده مک مستر(1983)، پرسشنامه خودتنظیمی بوفارد(1995)، پرسشنامه خودکارآمدی کودکان و نوجوانان(<strong><em>SEQ-C</em></strong>) موریس(2001) و پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر(1980) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون معادلات ساختاری نشان داد مدل مورد نظر از برازش مطلوبی برخوردار است. در مجموع یافته ها موید آن بود که ویژگی های فردی دانش آموزان می تواند تاثیر عوامل خانوادگی بر رفتارهای تحصیلی را واسطه گری کند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آموزش مهارت های اجتماعی بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای در کودکان است. این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کودکان دختر دارای اختلال نافرمانی مقابله ای مراجعه کننده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش استان فارس است. بر این اساس، 40 نفر به عنوان نمونه در سه گروه آزمایش(هر گروه 10 نفر) و یک گروه کنترل(10 نفر) به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. مداخله طی 13 جلسه برای کودکان و 8 جلسه برای والدین ارائه شد. در این تحقیق جهت تشخیص اختلال نافرمانی مقابله ای کودکان، از مصاحبه بالینی و پرسشنامه علائم مرضی کودکان CSI-4 (فرم والدین) استفاده شد. مرحله پیگیری با فاصله دو ماه پس از مداخله درمانی انجام شد. یافته ها بر اساس تحلیل کوواریانس و آزمون لون(LSD) نشان داد که آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان، والدین و والد-کودک بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای کودکان تاثیر معناداری دارد. همچنین یافته ها در مرحله پیگیری نشان داد که آموزش مهارت های اجتماعی به والدین، کودکان و والد-کودک در کنترل نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای کودکان موثر بوده است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر بیانگر آن است که آموزش مهارت های اجتماعی سبب کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای کودکان می شود.