مصرف مواد

هدف اصلی از اجرای این طرح تحقیقی بررسی شیوع مصرف مکمل ها و دارو های نیروزا در باشگاه های ورزشی کشور بود. جامعه آماری این پیمایش ملی کلیه ورزشکاران سازمان یافته کشور در سال 1389 بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای ورزشکاران در 17 استان کشور انتخاب و با روش نمونه گیری خوشه ای سعی شد تا با استفاده از فرم آنلاین، پرسشنامه سنجش شیوع مصرف مواد نیروزا بین ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی فعال در آن استان ها توزیع و اطلاعات لازم جمع آوری شود که در مجموع 12020 پرسشنامه در بیش از 50 رشته ورزشی در این 17 استان جمع آوری، کد گذاری و وارد نرم افزار SPSS شدند. نتایج این پیمایش مشخص ساخت 1859 ورزشکار از 12020 ورزشکار شرکت کننده در این پیمایش (465/15 درصد از کل شرکت کنندگان در این پیمایش) تا کنون اقدام به مصرف مواد نیروزا نموده اند. از بین دارو های نیروزا بیشترین شیوع در بین ورزشکاران ایرانی به ترتیب شامل دارو های کاهش وزن (560/3 درصد)، استروئید های آنابولیک (028/3 درصد) و دارو های تغییر اشتها (921/1 درصد) بود و در شایع ترین مکمل نیز مکمل های ویتامینی (858/9 درصد)، مکمل های پروتئینی (367/9 درصد) و کراتین (11/8 درصد) بود. البته این الگو در بین زنان و مردان ورزشکار متفاوت بود. بر اساس اطلاعات ارائه شده در این پیمایش مشخص شد حدود 15 درصد از ورزشکاران ایرانی اقدام به مصرف مواد نیروزا می نمایند که این میزان در مردان ورزشکار بیشتر بوده و البته مصرف مواد نیروزا در زنان نیز درصد قابل توجهی داشت. برخی از این مواد دارای عوارض جانبی بسیار خطرناک و ثابت شده ای بوده و سلامت ورزشکاران ایرانی را به شکل جدی تهدید می نمایند. با توجه به نتایج این پژوهش، سیاستمداران و مسئولان مرتبط می بایست اقدام به تدوین برنامه های پیشگیری و آموزشی در هر منطقه کشور نمایند. 

یکی از مسائل جوانان در جامعه ایران، اعتیاد و مصرف مواد است. مصرف مواد مخدر تحت تأثیر عوامل مختلف (محیطی و فردی) شکل می گیرد. در نظریه یادگیری شناختی- اجتماعی بندورا، بر فرایند به هم پیوسته تأثیر عوامل فردی و اجتماعی بر یکدیگر تأکید شده است. هدف این مقاله، تدوین مدل مصرف مواد مخدر سبک و سنگین براساس پیشایندهای فردی و محیطی (منبع کنترل، اهمال کاری تحصیلی، فرسودگی تحصیلی، نگرش مثبت به مواد، نظارت خانواده، تعارض خانوادگی، مصرف مواد خانواده، همسالان و محل زندگی) در بین دانشجویان شهر تهران براساس نظریه بندوراست. این مقاله از نوع طرح های همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) به طور خاص معادلات رگرسیونی است. حجم گروه نمونه در این تحقیق 460 نفر (54 نفر دختر و 406 نفر پسر) انتخاب شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که به طورکلی مدل پژوهش دارای برازش مناسبی است و 9 متغیر، توان پیش بینی و تبیین (44/0=R2) از متغیر مصرف مواد سبک و (64/0=R2) از متغیر مصرف مواد سنگین را دارا می باشند. با توجه به نتایج تحلیل انجام شده، متغیرهای نظارت منفی خانواده، تعارضات خانواده، مصرف مواد در خانواده، نقش منفی محله و همسالان منحرف با میانجی گری منبع کنترل بیرونی، اهمال کاری تحصیلی، فرسودگی تحصیلی و نگرش مثبت به مواد اثر غیرمستقیم معنادار بر مصرف مواد سبک و سنگین دارند. در تحلیل اثر مستقیم متغیرها، متغیرهای نظارت منفی خانواده، تعارضات خانواده، مصرف مواد در خانواده، نقش منفی محله، همسالان منحرف، منبع کنترل بیرونی، اهمال کاری تحصیلی، فرسودگی تحصیلی و نگرش مثبت به مواد از اثر مستقیم معنادار بر مصرف مواد سبک و سنگین برخوردار می باشند.