شبکه های اجتماعی موبایلی

ظهور هر رسانه ای در جامعه کارکردهای مثبت و منفی در هم تنیده ای را به همراه دارد که چشم پوشی از هر کدام می تواند آسیب جدی را متوجه جامعه کند. شبکه های اجتماعی موبایلی نیز از این امرمستثنی نیستند؛ برهمین اساس، پژوهش حاضر با هدف شناسایی چنین ابعادی به بررسی سبک های نوین ارتباطی در فضای مجازی پرداخته است. در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده است و جامعه آماری آن کاربران 15 سال و بالاتر ساکن در شهر تهران هستند. یافته های این پژوهش نشان می دهد از یک سو، شبکه های اجتماعی موبایلی کارکرد تقویت کننده و تکمیل کننده ارتباطات انسانی را داشته و نقش مهمی در خودگشودگی کاربران ایفا می کنند. از سوی دیگر طبق نتایج این پژوهش، کاربران به لحاظ ارتباطی دچار محدودیت شده و از فعالیت ها و ارتباطات سازنده ای چون برقراری ارتباطات چهره به چهره، کتاب خواندن و ورزش کردن محروم می شوند.

هدف:این پژوهش با هدف بررسی تأثیر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی موبایلی(تلگرام) بر رفتار کاربران این شبکه ها با رویکرد دینی انجام شد. روش:این تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده و دانشجویان کارشناسی دانشگاه صنعتی امیرکبیر به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند. در نهایت، تعداد 414 پرسشنامه با داده های معتبر به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از همبستگی پیرسون و اسپیرمن و نیز از تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها:بین میزان استفاده از تلگرام و متغیّرهای آسیب به روابط خانوادگی، روابط جنسی نامناسب، عدم رعایت ادب و عدم خود واقعی، رابطه معنادار مشاهده شد. نتیجه گیری:نتایج به دست آمده از پژوهش حاکی از آن است که میزان استفاده از تلگرام بر رفتار و اخلاق اجتماعی کاربران تأثیرگذار است و این تأثیر، در ابعادی که در این پژوهش بررسی شده، تأثیر نامطلوبی است.

هدف از پژوهش حاضر ، بررسی تطبیقی دلایل گرایش دانش آموزان دختر و پسر مقاطع دبیرستانی منطقه 3  تهران به استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی (تلگرام، وایبر، واتس اپ و تانگو) است تا بتوان به واسطة آن از وضعیت تمایل دانش آموزان به شبکه های اجتماعی موبایلی در جامعة آماری مورد مطالعه، آگاهی یافت. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق، توصیفی پیمایشی و به صورت مقطعی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیة دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستانی (شاخه نظری) منطقه 3 تهران، در سال تحصیلی 94 95 به تعداد 3697 نفر است. پژوهش بر اساس داده های جمع آوری شده از 348 تن از آزمودنی ها، بر اساس فرمول کوکران با روش نمونه گیری طبقه ای از جامعه مورد نظر انجام شده است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و از طریق نرم افزار SPSS  مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. همچنین برای بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون کولموگروف اسمیرنوف، آزمون T مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه ( آماره F و آماره welch ) و آزمون فریدمن استفاده شده است. یافته های پژوهش در ارتباط با فرضیه های پژوهش نشان می دهد، بین ابعاد گذران وقت، هیجان فضای مجازی ، تقویت روابط اجتماعی و ارضاء نیازهای شخصی در گرایش به شبکه های اجتماعی موبایلی، در دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنادار وجود دارد؛ اما بین ابعاد جریان آزاد اطلاعات و آموزش در گرایش به شبکه های اجتماعی موبایلی، در بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنادار وجود ندارد. پس فرضیه های اول، دوم، چهارم و پنجم پژوهش تأیید و فرضیه های سوم و ششم، رد می شوند. در فرضیه های هفتم و هشتم هم، نتایج نشان داد، بین رشته تحصیلی و پیشرفت تحصیلی با میزان گرایش به شبکه های اجتماعی موبایلی، در دانش آموزان دختر و پسر، رابطه معنادار وجود دارد. پس فرضیه های هفتم و هشتم پژوهش، تأیید می شوند. در پایان با توجه به نتایج حاصل، به منظور استفاده معقول و منطقی دانش آموزان از شبکه های اجتماعی موبایلی ، پیشنهادهای کاربردی و قابل اجرا ارائه شده است.

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی بر هویت فرهنگی دانشجویان است.از میان شبکه های اجتماعی موبایلی، دو شبکه وایبر و واتس آپ انتخابو تأثیر استفاده از آن ها بر زبان، دیانت، پوشش، رفتار اجتماعی و اخلاق کاربران بررسی شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفادهشده است. جامعه آماری پژوهشدانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی بودند که از بین ایشان 218 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل و با استفاده از مدل معادلات ساختاری به آزمون فرضیه های پژوهش اقدام گردید که مطابق نتایج به دست آمده، تمامی فرضیه های پژوهش تأیید و مشخص شداستفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی بر ابعاد مختلف هویت فرهنگی شامل زبان، دیانت، پوشش، رفتار اجتماعی و اخلاق کاربران تأثیر مثبت و معناداری دارد.

هدف با توجه به استفاده گسترده جوانان از شبکه های اجتماعی موبایلی، محققان این نوشتار، در صدد بازسازی معنایی این شبکه ها در زندگی روزمره جوانان بودند. روش: این پژوهش به روش کیفی انجام شده؛ برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساخت یافته و برای تحلیل داده ها از نظریه زمینه ای استفاده شده است. جمعیت آماری پژوهش، جوانان کاربر شبکه های اجتماعی موبایلی در شهر تبریز بودند که به روش نمونه گیریهدفمند انتخاب شدند . یافته ها: جوانان از شبکه های اجتماعی موبایلی با اهداف متعددی همچون: تفریح و سرگرمی، کسب اخبار و اطلاعات، ارتباط با جنس مخالف، ماجراجویی مجازی و غیره استفاده می کنند. نتیجه گیری: استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی، پیامدهای اجتماعی و فرهنگی گسترده و بعضاً متناقضی برای جوانان، همچون: استحاله حجاب و پوشش، فرسایش اعتقادات دینی، تشدید مصرف گرایی، فرسایش سرمایه اجتماعی درون گروهی(کاهش تعاملات خانوادگی و صله رحم، شکاف نسلی، شکل گیری اختلافات جدید بین زن و شوهر) و تسهیل و حفظ و گسترش روابط اجتماعی(افزایش سرمایه اجتماعی) در پی داشته است که ذیل مقوله هسته هنجارشکن - هنجاربخش قرار گرفته اند.

شبکه های اجتماعی موبایلی موجب تسهیل ارتباطات از طریق موبایل می شوند. کاربران این شبکه ها از موبایل به منظور دسترسی، اشتراک و توزیع اطلاعات استفاده می کنند. با افزایش روزافزون کاربران در شبکه های اجتماعی، حجم زیادی ازاطلاعات به اشتراک گذاشته شده که مشکلاتی از جمله انتشار مطالب نادرست و شایعات دروغ را در پی دارد. قوی ترین عامل برای سنجش صحت اطلاعات، استفاده از اعتبار هر کاربر به عنوان منبع توزیع اطلاعات می باشد. اعتبار هر کاربر به عنوان منبع پخش اطلاعات می تواند بر اساس اعتماد دیگر کاربران به آن کاربر محاسبه شود. با توجه به ذهنی و ادراکی بودن مفهوم اعتماد، نگاشت اعتماد به یک مدل محاسباتی یکی از مساله های مهم در سیستم های محاسباتی شبکه های اجتماعی است. علاوه بر این ممکن است در شبکه های اجتماعی، اجتماعات گوناگونی وجود داشته باشد. در نتیجه، همه کاربران به صورت مستقیم به یکدیگر متصل نخواهند بود که منجر به پیچیده تر شدن فرآیند محاسبه اعتماد می شود. در این مقاله با استفاده از ویژگی های کاربران در شبکه های اجتماعی، روشی جهت دسته بندی فازی کاربران پیشنهاد شده است و اعتماد بین کاربران واقع در یک دسته با استفاده از یک مدل محاسباتی، محاسبه می شود. هم چنین با استفاده از فرآیندهای ترکیب، انتقال و اجتماع اعتمادها، اعتماد بین کاربرانی که به صورت مستقیم به یکدیگر متصل نیستند نیز بدست می آید. با بررسی نتایج، مشاهده می شود که روش پیشنهادی افراد قابل اعتماد را با دقت بالایی تشخیص می دهد.

 هدف مقاله حاضر، ارزیابی میزان اعتیاد به شبکه های اجتماعی موبایلی و اثرات فرهنگی و رفتاری ناشی از آن در بین دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهرستان اردبیل بود. به همین منظور، 373 دانش آموز دختر دوره دوم متوسطه شهرستان اردبیل به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود که برای این منظور پرسشنامه ای محقق ساخته بر اساس پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (1996)، پرسشنامه انگیزهمطالعه و تحصیل (هارتر، 1980؛ 1981) و پرسشنامه های محقق ساخته پایبندی به فرهنگ ملی و نوع پوشش و آرایش مورد استفاده قرار گرفتند. داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که: 41 درصد دختران روستایی و 3/31 درصد دختران شهری در معرض اعتیاد به شبکه های اجتماعی قرار دارند. 9/1 درصد دختران شهری به این شبکه ها اعتیاد دارند؛ بین میزان شیوع اعتیاد به شبکه های اجتماعی موبایلی در دانش آموزان دختر شهری و روستایی تفاوت معنی داری وجود دارد و میزان شیوع اعتیاد به شبکه های اجتماعی موبایلی در بین دانش آموزان دختر شهری بیشتر از دانش آموزان دختر روستایی است. در نتیجه تعیین گردید که بین میزان اعتیاد به شبکه های اجتماعی موبایلی و انگیزه مطالعه و تحصیل و همچنین پایبندی به فرهنگ ملی در دانش آموزان دختر دوره متوسطه همبستگی معکوس معنی داری وجود دارد. اما بین میزان اعتیاد به شبکه های اجتماعی موبایلی و نوع پوشش و آرایش دانش آموزان دختر شهری و روستایی رابطه معنی داری وجود ندارد.

امروزه شبکه های اجتماعی موبایلی کاربران بسیاری را در سرتاسر دنیا جذب کرده اند. هر یک از شبکه های اجتماعی موبایلی با خدمات منحصر به فرد، زمینه مناسبی برای رشد و گسترش مشاغل و ارتباط بین شرکت ها و متخصصان و کاربران در حوزه های مختلف فراهم کرده است؛ بنابراین این شبکه ها می توانند فرصت خوبی برای برندهای تجاری ایجاد کرده تا نام خود را در ذهن کاربران حک کنند؛ از این رو شناسایی عوامل موثر بر پذیرش پیام تبلیغاتی در این شبکه ها اهمیت بالایی دارد. در این پژوهش سعی شده است به بررسی عوامل مؤثر بر نگرش و تمایل به پذیرش مصرف کنندگان نسبت به پیام های تبلیغاتی از طریق شبکه های اجتماعی موبایلی پرداخته شود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی - پیمایشی است و برای این منظور نمونه 427 نفری از کاربران تلفن همراه در شهر زاهدان به روش قضاوتی انتخاب و داده های مورد نیاز با ابزار پرسشنامه گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار معادلات ساختاری WarpPLS4 استفاده شد. نتایج نشان می دهد که ارزش و محتوای تبلیغاتی تأثیر بسیار مهمی بر نگرش و پذیرش پیام های تبلیغاتی شبکه های اجتماعی موبایلی دارند.

در عصر حاضر با ورود چشمگیر جوانان به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، این شبکه ها تأثیرات فراوانی بر آنها گذاشته اند. یکی از جنبه های مهمی که از شبکه های اجتماعی مجازی تأثیر می پذیرد، هویت شخصی است. به همین دلیل پژوهش حاضر به بررسی رابطه ی استفاده از شبکه های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه (فیس بوک و تلگرام) با شکل گیری هویت شخصی مدرن، در میان جوانان شهر اردبیل، پرداخته است. سؤال اصلی پژوهش این است که استفاده از شبکه های اجتماعی فیس بوک و تلگرام چه نقشی در هویت شخصی مدرن در میان جوانان شهر اردبیل دارد؟ روش پژوهش از نوع پیمایشی است. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی جوانان شهر اردبیل تشکیل می دهد که از بین آن ها تعداد 380 نفر به شیوه ی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و بررسی شدند. یافته های پژوهش نشان داد که بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی و مؤلفه های هویت شخصی مدرن (توسعه ی فردی، توسعه ی نظام ارتباطات بین فردی، توسعه ی انتخاب ها و تغییر در نظام ارزشی و ترجیحی فرد، تغییر در پیوندها، دلبستگی های فردی و حوزه ی خصوصی زندگی و دسترسی فوری یا فرهنگ فوری) همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. بیشترین همبستگی مربوط به توسعه ی فردی و کمترین همبستگی نیز مربوط به توسعه ی ارتباطات بین فردی است. نتایج پژوهش نشان داد که گسترش استفاده از شبکه های مبتنی بر تلفن همراه به فردیت و فردی شدن می انجامد.

یکی از اساسی ترین مسائلی که جوامع امروزی با آن مواجه اند، هویت اجتماعی است که با ورود شبکه های مجازی دچار تغییر و تحولات عمده شده است. جهان مجازی با خصیصه هایی مثل بی مکانی، فرازمانی، تکثر، سهولت دسترسی، هم زمانی و ... به طور نسبی از جهان واقعی جدا می شود. عامل بنیادین در شکل گیری هویت های اجتماعی تعاملات انسانی است. درواقع فرد هنگامی که به تعامل با فرد دیگری می پردازد هویت خویشتن را به عنوان یک عضو جامعه پیدا می کند. هویت در بستر تعاملات اجتماعی تعریف می شود. در جامعه ایران، هویت ها شکلی سیال و متغیر یافته اند. به تدریج هویت های سنتی مورد پرسش قرارگرفته و هویت های جدیدی سر برآورده است که از یکپارچگی و ثبات پیشین برخوردار نیستند. یکی از منابع مهم تغییر هویت ها در جامعه امروزی، ازجمله در عرصه زندگی زنان، رسانه های جمعی هستند. استفاده از وسایل ارتباطی شامل آفرینش انواع جدید روابط اجتماعی و راه های تازه رابطه خود با دیگران است. ازاین رو، پژوهش حاضر به بررسی بازتعریف هویت اجتماعی زنان تهرانی در فضای اجتماعی می پردازد. روش پژوهش کمی بوده و داده های موردنیاز با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. نتایج نشان می دهد که تمامی ابعاد هویت اجتماعی زنان تهرانی (خانوادگی، ملی، قومی و مذهبی) تضعیف شده است. بعلاوه نتایج بیانگر آن است بیشترین تغییر در هویت دینی زنان شهر تهران مشاهده می شود. همچنین تمامی فرضیه هایی که بیانگر ارتباط معنادار بین شبکه های و ابعاد مختلف هویت اجتماعی است تأیید شده است.

در سال های اخیر، گسترش ضریب نفوذ اینترنت در کشور و عضویت در شبکه های اجتماعی از طریق گوشی های تلفن همراه رشد چشمگیری داشته است. به رغم همه گیر شدن شبکه های اجتماعی، حضور زنان در این شبکه ها و تأثیرات این شبکه ها بر زندگی آنان از منظر جامعه شناختی اهمیت دارد. این مقاله ضمن مروری بر فضای مفهومی و برخی از نظریه های مرتبط با پیوند زنان و تکنولوژی های ارتباطی، نظریه سایبرفمنیسم را نقطه اتکای خود قرار داده و تلاش کرده است نحوه مواجهه زنان با شبکه های اجتماعی را بررسی کند. نویسندگان در چارچوب روش کیفی و با تکیه بر نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند با تکنیک گلوله برفی، با 15 نفر از زنان خانه دار و شاغل در شهر رشت مصاحبه عمیق انجام داده اند. یافته های این مطالعه بیانگر آن است که شبکه های اجتماعی باعث افزایش سطح ارتباطات و روابط اجتماعی زنان و افزایش نسبی مشارکت و نیز آگاهی آنان از مسائل مختلف اجتماعی، فرهنگی، علمی و آموزشی می شود که بدین ترتیب با نظریه های سایبرفمنیسم مطابقت دارد. نویسندگان معتقدند که وجود مسائلی چون نظام مردسالارانه، فقدان مهارت کافی، نبود احساس امنیت در فضای مجازی، بی سوادی و نداشتن مهارت رسانه ای کافی بین زنان، ادعای نظریه سایبرفمنیسم درخصوص توانمندسازی و حضور فعالانه و مثبت زنان در فضای مجازی را در نمونه های موردنظر مقاله تا اندازه ای به چالش می کشد.