فرهنگ سازمانی

زمینه و هدف: هدف این پژوهش، بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر قابلیت نوآوری با نقش میانجی مدیریت دانش در شرکت های زیر مجموعه گهر روش سیرجان می باشد.روش بررسی: روش این پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کارکنان شرکت های زیر مجموعه گهر روش سیرجان به تعداد 2121 در سال 1401 بود که با توجه به جدول کرجسی و مورگان نمونه ای به حجم 322 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب باحجم نمونه انتخاب شد. ابزار اندازه گیری شامل سه پرسشنامه فرهنگ سازمانی، قابلیت نوآوری، و مدیریت دانش بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی(فراوانی، میانگین، میانه، مد، چولگی، کشیدگی) و آمار استنباطی (معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Lisrel8.8) استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد فرهنگ سازمانی بر قابلیت نوآوری با نقش میانجی مدیریت دانش تاثیر معناداری دارد. فرهنگ سازمانی بر قابلیت نوآوری و مدیریت دانش و همچنین مدیریت دانش بر قابلیت نوآوری تاثیر معناداری دارد.نتیجه گیری: رابطه بین فرهنگ سازمانی، مدیریت دانش و قابلیت نوآوری می تواند بینش مفیدی را برای مدیران در زمینه توسعه فرهنگی قوی، ترویج شیوه های مدیریت کارآمد دانش و در نهایت ارتقای قابلیت نوآوری کل سازمان فراهم کند.

زمینه و هدف: هدف این پژوهش طراحی مدل الزام سازمانی در کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی ایران به روش داده بنیاد می باشد. روش بررسی: روش پژوهش حاضر کیفی و برای کشف مفاهیم و رابطه ها در داده های خام گردآوری شده حاصل از انجام مصاحبه با خبرگان است. استراتژی پژوهش، داده بنیاد بود و بر طبق نظریه استراوس و کوربین به عنوان یک رویکرد پژوهش کیفی استفاده شد. روش گردآوری داده های تحقیق از نوع پیمایشی–مقطعی است. منطق انتخاب اعضای نمونه، مبتنی بر نمونه گیری نظری و سپس گلوله برفی بوده است. یافته ها: یافته های محوری پژوهش در شش مجموعه اصلی به عنوان ابعاد الگوی پارادایمی الزام سازمانی کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی و در قالب مدل مفهومی پژوهش ارائه شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که الزام سازمانی در بین کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی ایران تأثیر دارد. این مهم در قالب غنی سازی شغلی ؛ افزایش اثربخشی و کارایی؛ افزایش ایمنی و بهداشت کاری؛ ارتقای انگیزش کاری کارکنان؛ قانون گرایی ؛ مشارکت در تصمیم گیری سازمانی؛ امنیت شغلی وایجاد فرصت پیشرفت نمود پیدا می کند.نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از آن است که در صورت افزایش تعامل بین مدیران و کارکنان یک اعتماد کامل بین افراد و سازمان حاکم می شود، که شایعه پراکنی، سیاسی کاری و کم کاری کاهش می یابد؛ انرژی و انگیزه کارکنان به منظور افزایش عملکرد بالا می رود و کارکنان با تعهد بیشتری برای تحقق اهداف سازمانی تلاش می کنند.

زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر ارائه و آزمون تجربی الگوی تطبیقی درک مدیران و کارکنان از چگونگی تأثیر فعالیت های مدیریت منابع انسانی بر عملکرد سازمانی با نقش میانجیگری فرهنگ سازمانی، تعهد سازمانی و حفظ کارکنان در دانشگاه های آزاد استان فارس بود. روش شناسی: روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ازنظر گردآوری داده ها، روش آمیخته اکتشافی بود. مشارکت کنندگان در این پژوهش در بخش کیفی شامل مدیران و کارکنان خبره دانشگاه های آزاد استان فارس بود که از بین آنها تعداد 10 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. همچنین، در بخش کمی، جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و کارکنان (شامل اعضای هیئت علمی) دانشگاه های آزاد استان فارس بود که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با تخصیص متناسب تعداد 357 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. یافته ها: نتایج آزمون معادلات ساختاری نشان داد که از دیدگاه مدیران دو متغیر فرهنگ سازمانی و تعهد سازمانی بر رابطه بین مدیریت منابع انسانی و عملکرد سازمان اثر میانجی و معنادار دارد اما حفظ کارکنان بر رابطه مذکور اثر میانجی ندارد. نتیجه گیری: همچنین، مشخص که از دیدگاه کارکنان، هر سه متغیر فرهنگ سازمانی، تعهد سازمانی و حفظ کارکنان روی رابطه مدیریت منابع انسانی و عملکرد سازمانی از دیدگاه کارکنان اثر واسطه ای و معنادار دارد.

این مطالعه تأثیر فرهنگ سازمانی بر مدیریت منابع انسانی را با استفاده از روش توصیفی- نبینی تحلیل می کند. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دستگاه های اجرایی شهرستان کرمانشاه (64 دستگاه) تشکیل داده و (274 نفر) از مدیران عالی و میانی این دستگاه ها با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی خوشه ای انتخاب و پژوهش بر روی آنان به اجرا درآمد. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد (جِروم، 2013) با ضریب آلفای کرونباخ (6/92 درصد) جمع آوری و با استفاده از آزمون رگرسیون و ضریب همبستگی تحلیل گردید. یافته ها حاکی از آن است که بین فرهنگ سازمانی و عملکرد مدیریت منابع انسانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. یافته های این مطالعه رهبران سازمان ها و مدیران منابع انسانی را قادر می سازد با توجه به فرهنگ حاکم بر سازمان راهبُردهای مناسبی را برای برنامه ریزی منابع انسانی طرح ریزی نمایند. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد (جِروم، 2013) با ضریب آلفای کرونباخ (6/92 درصد) جمع آوری و با استفاده از آزمون رگرسیون و ضریب همبستگی تحلیل گردید. یافته ها حاکی از آن است که بین فرهنگ سازمانی و عملکرد مدیریت منابع انسانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. یافته های این مطالعه رهبران سازمان ها و مدیران منابع انسانی را قادر می سازد با توجه به فرهنگ حاکم بر سازمان راهبُردهای مناسبی را برای برنامه ریزی منابع انسانی طرح ریزی نمایند.

این پژوهش باهدف بررسی تأثیر حمایت سازمانی ادراک شده و فرهنگ سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی با نقش میانجی تعهد سازمانی ادراک شده انجام شد. جامعه آماری این مطالعه کلیه معلمان شهر تهران تشکیل می داد که تعداد آن ها 45 هزار نفر بود و از بین مطابق فرمول کوکران تعداد 384 معلم و مدیر بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تعداد 384 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار سنجش در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده است که بخش نخست به بررسی ویژگی های جمعیت شناختی و سه بخش دیگر از پرسشنامه استاندارد تعدیل یافته اتخاذشده است که این سه پرسشنامه استاندارد شامل پرسشنامه های رفتار شهروندی سازمانی شارما و جین، فرهنگ سازمانی و تعهد دنشن و پرسشنامه حمایت سازمانی ادی بوده است. پس از بررسی روایی و پایایی، پرسشنامه ها در اختیار نمونه های آماری انتخاب شده قرار داده شد و داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزارهای SPSS26 و SmartPLS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد حمایت سازمانی ادراک شده و فرهنگ سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی با نقش میانجی تعهد سازمانی ادراک شده تأثیر مثبت و معناداری دارد. توصیه می شود در سازمان آموزش وپرورش با حمایت سازمانی و ایجاد فرهنگ سازمانی مناسب موجب افزایش تعهد سازمانی معلمان و در پی آن بروز رفتار شهروندی سازمانی در آنان شود.

فرهنگ سازمانی، استنباط مشترکی است که اعضای سازمان نسبت به آن دارند. این احساس مشترک موجب درک عمیق فرهنگی نسبت به مسائل سازمان و حرکت جمعی به سوی اهداف سازمان می شود(رحیم زاده و اعرابی، 1383؛ رابینز، 1990). تحقیق حاضر، با استفاده از روش همبستگی، به بررسی رابطه میان فرهنگ سازمانی و کیفیت ماندگاری نیروی انسانی متخصص در موسسات آموزش عالی دولتی شهر ایلام می پردازد. جامعه آماری این پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی شهر ایلام است و ابزار اندازه گیری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته با مقیاس لیکرت است. به منظور پاسخگویی به پرسش های پژوهش، از تحلیل رگرسیون استفاده شد و نتایج حاصل از اجرای رگرسیون ساده، حاکی از رابطه مستقیم و خطی بین ویژگی های فردی، ویژگی های مدیریت و ویژگی های سیستم با کیفیت ماندگاری است؛ همچنین پس از برازش یک رگرسیون چندگانه برای سه متغیر مستقل، متغیر ویژگی های مدیریت با بالاترین ضریب، تاُثیرگذارترین عامل بر کیفیت ماندگاری شناخته شد. متغیر ویژگی های سیستم نیز در جایگاه بعدی قرار گرفت و متغیر ویژگی های فردی به دلیل عدم معناداری از مدل حذف شد؛ همچنین به منظور مقایسه دو دانشگاه، برای تک تک متغیرها، آزمون معناداری انجام شد و در نتیجه این مقایسه، محاسبه برتری میانگین دانشگاه ایلام در متغیر فرهنگ سازمان مشاهده شد و بین دانشگاه های مطالعه شده در خصوص متغیر کیفیت ماندگاری تفاوت معناداری مشاهده نشد.

هدف اصلی این مقاله، مطالعه فرایند مدیریت دانش با تکیه بر مفروضه های مدل نظری دانش آفرینی نوناکا و همکاران و عوامل کلیدی مؤثر بر تشریک دانش به عنوان اساسی ترین مرحله از فرایند مدیریت دانش است که بر پایه شواهد تجربی به دست آمده از سه گروه مورد بررسی قرار گرفته است. مدیران و معاونین دانشگاه، رئیس و مدیران گروه های آموزشی و اعضای هیأت علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی و نیز کلیه کارکنان نواحی سه گانه آموزش و پرورش شهر مشهد به عنوان گروه های مورد مطالعه انتخاب شدند. گردآوری داده ها درباره افراد جامعه مورد مطالعه به شیوه پیمایشی و از طریق شمارش کامل افراد (سرشماری) صورت گرفت. جهت گردآوری داده های مورد نیاز از سه پرسشنامه محقق ساخته، پرسشنامه مدیریت دانش، پرسشنامه تشریک دانش و مقیاس جو سازمانی استفاده شد. نتایج به دست آمده از مطالعات صورت گرفته حکایت از تأثیرپذیری مدیریت دانش از عوامل فرهنگی دارد. همگرایی رشد فردی و حرف های با حس رقابت جویی و فردگرایی در فرهنگ سازمانی حاکم بر دانشگاه مبین این نتیجه است. به ویژه نقش عوامل فرهنگی در ترغیب افراد به تسهیم و تشریک دانش و در این میان، تقویت روحیه و همبستگی گروهی به عنوان یکی از متغیرهای تأثیرگذار بر رفتار تشریک دانش از مهمترین یافته های به دست آمده از این مطالعه به شمار می آید

هدف پژوهش حاضر «بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر بروز خلاقیت از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه های شیراز و علوم پزشکی شیراز» است. این تحقیق از نوع توصیفی – همبستگی و جامعه آماری آن (1128) نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های شیراز و علوم پزشکی شیراز است که از بین آنها تعداد ۱۳۳ نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون (2007) و همچنین پرسشنامه خلاقیت رندسیپ (۱۹۷۹) می باشند که پایایی آنها از طریق ضریب آلفای کرانباخ به ترتیب 8۱/. و 8۴/. بدست آمد. نتایج نشان داد که بین هر یک از ابعاد چهارگانه فرهنگ سازمانی و خلاقیت رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که از میان ابعاد فرهنگ سازمانی بعد درگیر کار شدن در درجه اول و بعد سازگاری در درجه آخر از نظر قدرت پیش بینی خلاقیت قرار دارد. 

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارزیابی نقش فرهنگ سازمانی بر کارآفرینی سازمانی در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه ارومیه انجام شده است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم هر طبقه، 91 نفر از اعضای هیأت علمی به طور تصادفی جهت مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از دو پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی بر پایه مدل دنیس و اسپرتیزر و کارآفرینی سازمانی هیل استفاده شد. نتایج به دست آمده گویای آن است که: 1- بین فرهنگ سازمانی با کارآفرینی سازمانی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. 2- فرهنگ توسعه ای می تواند به طور مثبت و معنی دار کارآفرینی سازمانی را پیش بینی کند. 3- میان فرهنگ سلسله مراتبی و کارآفرینی سازمانی رابطه معنی دار وجود ندارد. در نتیجه می توان بیان کرد که برای توسعه کارآفرینی سازمانی در نظام آموزشی عالی نیاز به فرهنگ توسعه ای، گروهی و عقلایی است و در بستر فرهنگ سلسله مراتبی و دستوری، کارآفرینی سازمانی برای توسعه با مانع مواجه است.

این پژوهش با هدف عوامل موفقیت تسهیم دانش در چهار مؤلفه اصلی (فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، نیروی انسانی و فناوری اطلاعات) در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز به روش توصیفی از نوع زمینه یابی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی به تعداد 1020 نفر است. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 166 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار سنجش پرسشنامه محقق ساخته 20 سؤالی است که پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ (96=α) محاسبه و روایی آن به روش صوری بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی مانند میانگین، میانه، انحراف استاندارد، واریانس و ضریب کشیدگی؛ و آمار استنباطی مانند آزمون تی تک متغیره (برای مقایسه میانگین نمونه و جامعه) استفاده شده است. یافته ها نشان داد که در این دانشگاه وضعیت نیروی انسانی مناسب است، وضعیت ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی در حد متوسط و وضعیت فناوری اطلاعات برای تسهیم دانش مناسب نیست. در پایان بر مبنای نتایج پژوهش، پیشنهاد شد به منظور ایجاد فرهنگ تسهیم دانش و تشویق اعضای جامعه دانشگاهی برای شرکت در سمینار ها و کنفرانس های تخصصی، تفکر «تبادل دانش قدرت است» به جای «دانش قدرت است» جایگزین شود.

شناخت وضعیت کارکنان در حوزه رفتاری و تعیین عوامل مؤثر بر آن، نقش بسیار اساسی در بهبود عملکرد دانشگاه ها ایفا می کند. بر این اساس، هدف از این پژوهش توصیفی- همبستگی، تبیین عوامل مؤثر بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی در نظام آموزش عالی برای توسعه مطلوب رفتار شهروندی سازمانیدر دانشگاه های کشور است. برای این امر دانشگاه مازندران به عنوان نمونه موردی موردمطالعه قرارگرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل 11 نفر از مسئولان و متخصصان منابع انسانی دانشگاه مازندران هستند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه مقایسات زوجی، جمع آوری و تجزیه وتحلیل داده ها نیز از طریق تکنیک دیمتل انجام شد. بعد از تأیید روایی محتوا از سوی خبرگان و تعیین نرخ پایایی (96%)، نتایج نشان داد که در میان متغیرهای مورد بررسی، متغیر جو سازمانی به عنوان تأثیرگذارترین  و هم چنین متغیر رفتار شهروندی سازمانی به عنوان تأثیرپذیرترین متغیر، انتخاب شده و بیشترین میزان تأثیرپذیری را به خود اختصاص داده است. بنابراین پیشنهاد می شود مدیران دانشگاه با کاربست متغیرهای مورد بررسی، زمینه را برای ارتقای رفتار شهروندی سازمانی کارکنان مهیا سازند.

هدف: این پژوهش با هدف مطالعه نقش هشیاری سازمانی به عنوان میانجی در ارتباط بین فرهنگ سازمانی و پایداری سازمانی صورت گرفت. روش پژوهش: در بخش کیفی، جامعه پژوهش شامل خبرگان هیئت علمی دانشکده های مدیریت دانشگاه های دولتی تهران بود و 14 خبره علم مدیریت با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی به عنوان نمونه تعیین شد و با آنها مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. جامعه بخش کمّی پژوهش؛ اعضای هیئت علمی گروه های مدیریت دانشکده های مدیریت دانشگاه های دولتی تهران به تعداد 351 عضو بود. از این تعداد 226 عضو هیئت علمی با استفاده از نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای و سپس نمونه گیری در دسترس به عنوان تعیین شد. پژوهش با استفاده از ابزارهای پایداری سازمانی، فرهنگ سازمانی و ابزار محقق ساخته هشیاری سازمانی در سال 1394 اجرا شد. روش تحلیل کیفی، تحلیل متون با کدگذاری باز به منظور تدوین شاخص های هشیاری سازمانی بود. روش های تحلیل کمّی، تحلیل عاملی اکتشافی، تأییدی، الگویابی معادلات ساختاری بود. معادلات ساختاری شامل یک سازه مکنون مستقل فرهنگ سازمانی و دو سازه مکنون وابسته هشیاری سازمانی و پایداری سازمانی است.یافته ها: یافته ها نشان دهنده تأثیر معنی دار و مستقیم فرهنگ سازمانی بر هشیاری سازمانی (42/0γ=) و بر پایداری سازمانی (65/0γ=) و تأثیر معنی دار و مستقیم هشیاری سازمانی بر پایداری سازمانی (24/0β=) است.نتیجه گیری: نتایج پزوهش بیانگر تأثیر مستقیم فرهنگ سازمانی با مضامین سبک رهبری، انسجام و تعلق خاطر؛ و الگوی ارتباطی بر هشیاری سازمانی با مفاهیم سرعت عمل و چابکی، انعطاف پذیری، پاسخگویی، یادگیری مشروط و توسعه شناخت، اعتماد و گشاده رویی؛ و بر پایداری سازمانی با مضامین حساسیت داشتن به عملکرد، دغدغه ذهنی در مورد شکست، تعهد به انعطاف پذیری، احترام به تخصص گرایی، عدم تمایل به ساده سازی تفاسیر، نیز تأثیر مستقیم هشیاری سازمانی در شکل گیری پایداری سازمانی است.

هدف: ایمنی و بهداشت کارکنان، مفهومی کلیدی و تاثیرگذار در صنعت است. این مفهوم در نظام نگهداری منابع انسانی و ایمنی و سلامت محیط سازمان، از این قابلیت برخوردار است که مخاطرات پیش روی سازمان، مدیران، کارکنان و حتی جامعه را به حداقل برساند. هم چنین، زمینه را فراهم می کند که سرمایه انسانی حاضر در سازمان، سطح مطلوبی از رفاه همه جانبه را تجربه نموده و رضایت شغلی و بهبود سطح عملکرد آنان را در پی خواهد داشت. لذا با این پیش فرض، پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل مناسب ایمنی و بهداشت کارکنان با رویکرد مدیریت سرمایه انسانی در صنعت نفت کشور انجام شده است.طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: پژوهش حاضر به لحاظ پارادایم شناسی، تفسیری و از حیث هدف، کاربردی است. استراتژی تحقیق از نظر فرآیند اجرا کیفی بوده و جهت گردآوری داده ها از روش داده بنیاد و سبک اشتراوس و کوربین بهره برده است. استراتژی تحقیق به لحاظ ماهیت و روش، اکتشافی و از نظر منطق اجرا، استقرایی بود. در راستای عملی کردن این روش های پژوهشی، مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته به روش هدفمند توسط پژوهشگر انجام شد. مصاحبه های مذکور با تعداد 15 نفر از مدیران و کارشناسان حوزه ایمنی و بهداشت در صنعت نفت کشور و خبرگان دانشگاهی در رشته منابع انسانی صورت گرفت. گفتنی است که این مهم تا زمان حصول اشباع نظری ادامه داشت. اعتبارسنجی پژوهش کیفی نیز به روش لینکلن و گوبا و پایایی آن به روش باز آزمون صورت پذیرفت. هم چنین، فرآیند تجزیه و تحلیل در نظریه مذکور با کدگذاری باز آغاز شده و پس از آن، کدگذاری محوری و انتخابی در دستور کار قرار گرفت. شایان ذکر است که نمونه مورد مطالعه، مناطق نفت خیز جنوب بوده است.یافته های پژوهش:  مطابق داده های حاصل از مصاحبه ها و تحلیل کیفی آن ها به روش داده بنیاد، 641 کد باز، 50 کد محوری و 23 کد انتخابی دسته بندی شدند. بر اساس کدهای حاصل: عوامل علی، پدیده محوری، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردها، و پیامدها شناسایی شده و در نهایت مدل ایمنی و بهداشت کارکنان تدوین گردید. بدین ترتیب؛ شرایط علی، مداخله گر و زمینه ساز ایمنی و بهداشت کارکنان به دست داده شدند. هم چنین نتایج نشان می دهد که پس از درنوردیدن مراحل سه گانه مدیریت راهبردی شامل تجزیه و تحلیل استراتژی، تدوین استراتژی و اجرای استراتژی، راهبردهای ایمنی و بهداشت کارکنان اکتشاف گردیدند. در ادامه نیز پیامدهای مدل مذکور اعم از کاهش حوادث ایمنی، بهبود بهداشت و سلامت، بهبود و توسعه مواد و تجهیزات، بهبود ایمنی و بهداشت محیط شغلی و در نهایت، بهبود ایمنی و بهداشت محیط زیست نمایان شد. لذا با به کارگیری و پیاده سازی مدل حاصل شده، می توان امیدوار بود که بخش بزرگی از خطرات و آسیب های موجود در زمینه ایمنی و بهداشت کارکنان را دیگر شاهد نبود. از سوی دیگر؛ شاهد رشد و تعالی سرمایه انسانی در نظام نگهداری منابع انسانی و بهبود محیط شغلی و محیط زیستی آنان بود. چرا که مجموعه این موارد منجر به پیشرفت صنعت نفت کشور و بهبود وضعیت جامعه خواهد بود.محدودیت ها و پیامدها: از جمله محدودیت های این تحقیق، دسترسی دشوار به اعضای نمونه برای انجام مصاحبه های تخصصی بود. هم چنین از نظرگاهی دیگر؛ فقدان پژوهش های مشابه در این حوزه و صرفاً وجود پژوهش های کمی بدون اتکا به تحقیق کیفی، شرایط سختی را به وجود آورده بود. در خصوص پیامدها نیز پژوهش حاضر به دلیل استفاده از روش کیفی، خلأ مبانی نظری و مفهومی را در تا حد امکان کاهش می دهد.پیامدهای عملی: استفاده از این مدل منجر به بهبود ایمنی و بهداشت کارکنان شده و تهدیدات پیش روی آن، شناسایی و کاهش داده خواهند شد. از منظر دیگر، شناسایی و دسته بندی مواد خطرناک انجام شده و ایمنی و سلامت محیط های درونی و بیرونی سازمان نیز بهبود می یابند. به علاوه نباید از نظر دور داشت که به دلیل بهره گیری از روش کیفی داده بنیاد، نتایج حاصل از این تحقیق، قابلیت تعمیم به سایر صنایع و سازمان ها را نیز دارا می باشد.ابتکار یا ارزش مقاله: تاکنون پژوهشی در راستای بهبود ایمنی و بهداشت کارکنان با رویکرد پژوهش کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد صورت نگرفته و مدل پارادایمی مناسب در اختیار مدیران صنعت نفت قرار نگرفته است.نوع مقاله: مقاله پژوهشی

برای آموزش و توسعه مدیران، کوشش ها و هزینه های زیادی می شود اما به دلایل متعدد که یکی از آنها، بی توجهی به ویژگی-های فرهنگ یا زمینه فرهنگی سازمان است، این کوشش ها به نتایج مورد انتظار منجر نمی شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی میدان-آموخته های توسعه مدیران آموزشی در انطباق با ویژگی غالب فرهنگی در مدارس، با رویکرد کیفی انجام شد. میدان تحقیق، مدارس متوسطه شمال غرب و جنوب شهر تهران و مشارکت کنندگان 20 تن از مدیران و معلمان این مدارس بود که منبع اصلی دستیابی به یافته ها با استفاده از مصاحبه های عمیق بودند. تجزیه و تحلیل داده ها براساس کدگذاری سه گانه باز، محوری و انتخابی انجام و اعتبارسنجی شد. در مجموع ویژگی فرهنگ وابسته میدان مطالعه در دو هیئت کلانِ «مشارکت جو» (دموکراتیک) و سلسله مراتبی یا «تفوق طلب» (بوروکراتیک) تشخیص داده شد. پس از تحلیل یافته ها از میدان آموخته های مبتنی بر محور پژوهش در میدانِ دارایِ غلبه ی دموکراتیک،20 تم، 46 مقوله و 102 مفهوم و در میدانِ دارایِ سلطه ی بوروکراتیک 12 تم، 27 مقوله و 70 مفهوم به دست آمد. یافته های کلی پژوهش نشان داد که: مدرسه بیش از پیش نیازمند فرهنگ یا زمینه مستعد برای گسترش نگاه دمکراتیک است که در آن، مشارکت با ذینفعان بیرونی دارای اهمیت فوق العاده اما در حالِ حاضر مغفول است، به طوری که دستاوردهای مفروضِ برآمده از آن می تواند ظرفیت های کم نظیری به جایگاه و عملِ مدیریت آموزشی بیفزاید. از سوی دیگر، میدانِ دارایِ غلبه ی نگاه بوروکراتیک، که در حد زیادی در میدان پژوهش رواج داشت، بستر تضعیف جایگاه مدیریت آموزشی را فراهم کرده است و به کاهش اعتماد بین معلمان، مدیران و دانش آموزان با هم و میان هم منجر شده است. غلبه زمینه دمکراتیک یا بوروکراتیک در برداشت و طرح توسعه مدیران آموزشی اثر دارد. یافته های بسیط این پژوهش در قالب درس آموخته هایی از هر یک از دو وضعیتی که در آن هیئت کلان مشارکت جو یا تفوق طلب در مدرسه وجود داشته است با تأکید بر اثری که بر توسعه مدیران آموزشی می گذارد تنظیم شده است.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی تحول فرهنگ سازمانی مبتنی بر بهره وری انجام شد. جهت طراحی الگو از روش نظریه زمینه ای و جهت اعتباریابی آن، از روش تحلیل عاملی تأئیدی مرحله اول و دوم استفاده شد. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی، متخصصان رشته های مدیریت آموزش عالی، برنامه ریزی توسعه آموزش عالی، جامعه شناسی، مدیریت آموزشی و مدیریت رسانه بود. جامعه آماری بخش کمی پژوهش، نیز معلمان، کارشناسان، دانشجویان دانشگاه فرهنگیان، مدیران ستادی و کارکنان وزرات آموزش و پرورش بود. روش نمونه گیری در بخش کیفی پژوهش، نمونه گیری هدف مند غیر احتمالی؛ و در بخش کمی، با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای بود. تعداد نمونه بخش کیفی و کمی، به ترتیب برابر با 20 نفر و 384 نفر بود. ابزار جمع آوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختارمند؛ و در بخش کمی، پرسشنامه 53 سؤالی در مقیاس لیکرت بود. بر اساس یافته های بخش کیفی پژوهش، الگوی تحول فرهنگ سازمانی مبتنی بر بهره وری با یازده عامل رسالت سازمان، تکنولوژی و نوآوری، فرایند استخدام و به کارگیری نیرو، آموزش و مهارت، مبانی اعتقادی، ارزشی و اخلاقی، ساختار سازمان، نظام تشویق، ارتباطات درون سازمانی، بازخورد عملکرد، تعامل سازنده با محیط و حمایت سازمانی طراحی شد. یافته های بخش کمی، نیز نشان داد، الگوی پیشنهادی تحول فرهنگ سازمانی مبتنی بر بهره وری از نظر خبرگان دارای اعتبار بسیار مطلوب است. در نتیجه، بر اساس نظر متخصصان، می توان از این الگوی یازده عاملی برای تحول فرهنگ سازمانی مبتنی بر بهره وری نظام آموزش و پرورش ایران بهره گرفت.

حسابداری مدیریت یک بخش نوظهور در حسابداری بوده که استفاده از آن به سرعت در حال گسترش می باشد.در شرایط اقتصادی این روزهای کشورمان و دنیای امروز، استفاده از اطلاعات حسابداری مدیریت در تصمیم سازی مدیران و ذینفعان نقش بسزایی خواهد داشت. اما گزارشات حسابداری مدیریت در شرایط فعلی بیانگر تمام واقعیت های سازمان نمی باشد و نمی تواند انحرافات احتمالی را به طور صریح و روشن در اختیار تصمیم گیرندگان سازمان قرار دهد.دلیل آن عدم ارائه گزارشات غیرمالی همراه اطلاعات مالی از تمام سطوح سازمان می باشد.گزارش های مالی که با اطلاعات، معیارها و شاخص-های غیر مالی همراه باشد، نقش مهمی در کمک به مدیریت در استفاده صحیح از منابع و سرمایه های سازمان ایفا خواهد کرد. عدم آموزش به ذینفعان داخلی و خارجی و همچنین مدیران و حسابداران در خصوص تاثیرات گزارشات حسابداری مدیریت و همچنین عدم وضوح و اطمینان از نتایج این گزارشات در نزد مدیران سازمان و مقاومت های احتمالی کارکنان در چگونگی برخورد مدیران با نتایج اطلاعات و داده های حسابداری مدیریت، بزرگترین چالش سازمان ها در ارائه اطلاعات این بخش از حسابداری در سازمان می باشد. در همین راستا این پژوهش سعی داشته با کمک از جامعه آماری شامل حسابداران ارشد، مدیران مالی، مدیرانی فنی و مهندسی و میانی نقش شاخصهای غیرمالی، بودجه و تطبیق بودجه، سیستم های جامع ( ERP) و کدینگ حسابداری را تدوین گزارشات حسابداری مدیریت بررسی و استفاده از شاخص های غیرمالی سطوح سازمان و فرآیند ممیزی آنرا را بررسی نموده و در نهایت ارائه این داده ها را راهگشای مدیران در ارائه نتایج عملکرد خود به ذینفعان سازمان و تصمیم سازی ایشان می داند.

در محیط کسب و کار بسیار پویای امروز، سازمان نیاز به توسعه مزیتهای رقابتی جدید دارد تا با سرعت تغییر در فناوری، خواسته های مشتری و رقابت جهانی همگام شود. با توجه به اهمیت این امر در تحقیق حاضر به بررسی گسترش مزیت رقابتی از طریق فرهنگ سازمانی پرداخته شد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر گرد آوری داده ها توصیفی- میدانی است. تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش توسط نرم افزارهای PLS و SPSS، بر اساس پرسشنامه های گردآوری شده توسط تعداد 213 نفراز کلیه کارمندان مشغول در بیمارستان که تحصیلات لیسانس و بالاتر می باشند به عنوان نمونه آماری که به صورت تصادفی ساده و با روش کوکران انتخاب شدند، صورت گرفته است، ابزار گردآوری داده ها از پرسشنامه تهیه شده توسط عظیم و همکارانش (2021) با 21 گویه می باشد که دارای روایی و پایایی مورد تأیید می باشد. نتایج نشانگر آن بوده است که فرهنگ سازمانی بر مزیت رقابتی تأثیر مثبت دارد. به طور خاص، فرهنگ سازمانی فعالیت های نوآوری و اشتراک دانش را در میان نیروی کار پرورش می دهد و آن ها را با فرآیندهای کسب وکار سطح بالا مرتبط می سازد.

هدف این پژوهش تدوین و ارائه الگوی ریاضی به منظور معماری فرهنگ سازمانی مبتنی بر ایجاد همسویی بین نقاط مرجع استراتژیک عناصر سازمانی می باشد. روش پژوهش از حیث هدف از نوع تحقیقات کاربردی – توسعه ای و از نظر ماهیت اکتشافی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل 20 نفر از خبرگان دانشگاهی و سازمانی می باشند و نمونه گیری به صورت هدفمند قضاوتی و گلوله برفی انجام شد و مصاحبه ها تا دستیابی به اشباع نظری ادامه داشت. در این پژوهش از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. برای گردآوری و تحلیل داده ها از دلفی و سیستم عصبی فازی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها جهت پالایش مؤلفه ها و معیارهای مدل مفهومی از دیدگاه خبرگان از تکنیک دلفی فازی و به منظور ارائه مدل ریاضی از سیستم استنتاج فازی انطباق پذیر و از نرم افزار Matlab استفاده گردید. نتایج نشان داد که در مجموع 4 بعد، 12 مؤلفه و 57 معیار ارزیابی و چندین زیر معیار شناسایی شد که شامل پیشایند (استراتژی کسب و کار، رهبری، ساختار سازمانی، تکنولوژی، استراتژی منابع انسانی) فرایند (فرهنگ سازمانی، استراتژی تغییر) نتایج (نتایج فردی، گروهی، عملکرد سازمانی) پیامد (پاسخگویی عمومی، افزایش سرمایه های اجتماعی) می باشد و مدل بدست آمده در سازمان های نهاد انقلاب اسلامی بنیاد مستضعفان مورد آزمون قرار گرفته و در نهایت ویژگی و قابلبت این مدل در شبیه سازی و پیش بینی فرهنگ مطلوب سازمانی مبتنی بر ایجاد همسویی بین نقاط مرجع استراتژیک عناصر سازمانی مورد ارزیابی قرارگرفته است.

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل عوامل ترک خدمت نخبگان در شرکت نفت فلات قاره ایران می باشد. روش پژوهش با توجه به هدف آن، کاربردی و از حیث شیوه اجرا، کیفی، از نوع توصیفی-پیمایشی می باشد. این تحقیق همچنین از نوع تحلیل مضمون است. جامعه آماری این پژوهش شامل 12 نفر از مدیران شرکت نفت فلات قاره و دانشگاه ها می باشد و از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. همچنین جهت گردآوری داده ها با استفاده از تحلیل محتوای پیشینه های مرتبط و روش کتابخانه ای به استخراج شاخص ها پرداخته شد که طی کدگذاری سه مرحله ای، مدل پژوهش استخراج شد. با توجه به تحلیلی که از روش تحلیل مضمون جهت تعیین عوامل ترک خدمت نخبگان در شرکت نفت فلات قاره ایران به اجرا در آمده است، 47 شاخص (گویه)، 8 مؤلفه و 3 بعد شناسایی و تأیید شده است. نتایج نشان داد عوامل ترک خدمت نخبگان شامل سه بعد سازمانی (ماهیت شغلی، مدیریت، فرهنگ سازمانی)، فردی (انگیزش، ویژگی های جمعیت شناختی، عوامل روانشناختی) و محیطی (قوانین و مقررات، فشارهای محیطی) است.

زمینه و هدف: وظیفه اصلی ستاد فرماندهی فراجا، حفظ امنیّت افراد در جامعه است. بر همین اساس، نیازمند نیروهایی است که با تکیه بر خرد خود بتوانند این امر را تحقق ببخشند. توجه به اهمیت خردمندی در بحث امنیّت عمومی جامعه، این پژوهش با هدف تبیین مدل ساختاری خرد سازمانی و پیشایندها و پیامدهای آن در ستاد فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران انجام شد.روش: روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی؛ از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی همبستگی؛ و همین طور از نظر نوع داده، کمّی بود. جامعه آماری شامل کارکنان ستاد فرماندهی انتظامی شهر تهران بود که با استفاده از فرمولهای تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 371  نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. به منظور گردآوری داده ها برای سنجش متغیرهای رضایت شغلی، رفتار شهروندی سازمانی، رهبری تحول آفرین، فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش از پرسش نامه های ترکیبی استفاده شد، همچنین به منظور سنجش خرد سازمانی از پرسش نامه استاندارد اشمیت و همکاران (2012) استفاده شد. برای محاسبه روایی پرسش نامه ها از روایی محتوا و سازه استفاده شد. همچنین، پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی محاسبه شد. مقادیر این دو ضریب برای همه سازه های پژوهش بالای 7/0 به دست آمد که نشان دهنده پایا بودن ابزار اندازه گیری بود. داده های حاصل از پرسش نامه با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (مدل سازی معادلات ساختاری) و نرم افزار اس پی اس اس و لیزرل تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: یافته ها نشان داد بر اساس مبانی نظری عوامل اثرگذار بر خرد سازمانی عبارت اند از: رهبری تحول آفرین، فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش و همچنین عوامل اثرپذیر از خرد سازمانی عبارت اند از: رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی؛ بر اساس عوامل اثرگذار و اثرپذیر شناسایی شده حاصل از مبانی نظری و پیشینه پژوهش مدل پژوهش ارائه شد؛ درجه تناسب مدل ارائه شده با توجه به عوامل شناسایی شده مناسب بود؛ همچنین یافته ها نشان داد رهبری تحول آفرین (72/0)، فرهنگ سازمانی (47/0) و مدیریت دانش (65/0) بر خرد سازمانی تأثیر دارد و خرد سازمانی نیز  بر رضایت شغلی (53/0) و رفتار شهروندی سازمانی (60/0) تأثیر دارد.نتیجه گیری: خرد سازمانی، نه تنها توانایی انتخاب مؤثر و به کارگیری دانش مناسب در یک موقعیت خاص را بیان می کند، بلکه توانایی جمع آوری، یکی کردن و ارتباط این دانش با ابزارهای قابل قبول سازمانی را نیز در بردارد.