مطالب مرتبط با کلیدواژه

آموزش زبان فارسی


۲۱.

آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان بر پایه رویکرد داستان گویی با تکیه بر داستان های مثنوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ 317 - 340

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی نظریه های یادگیری زبان رویکرد فرهنگی آموزش مبتنی بر داستان داستان های مثنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۳۲۴
با تحوّل آموزش زبان دوم از آغاز قرن نوزدهم رویکردها و روش هایی همچون روش دستور-ترجمه، روش شنیداری-گفتاری و روش مستقیم در این زمینه به کار گرفته شده اند؛ با طرح نظریه ی آموزش زبان ارتباطی نیز رویکردهای محتوامحور متعدّدی شکل گرفت. آموزش مبتنی بر داستان یکی از رویکردهای مهم آموزش زبان دوم است که در مقاله ی حاضر معرّفی گردیده و نشان داده می شود که برای آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان به عنوان رویکردی کارآمد می تواند مورد توجه قرار گیرد. در این نوشتار پس از مروری کلّی بر روش های مختلف آموزش زبان و بیان اهمیت هر یک، بر آموزش مهارت زبانی از طریق داستان گویی تأکید می شود و از میان داستان های موجود در زبان فارسی داستان های مثنوی که برآمده از ارزش های عام بشری هستند به عنوان منبعی معتبر برای تولید محتوای آموزشی انتخاب می گردند. با این انتخاب علاوه بر معرفی جنبه های مختلف فرهنگ ایرانی اسلامی می توان به یک رویکرد بومی در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان نیز نزدیک شد.
۲۲.

دوگانه های واژگانی در شاهنامه فردوسی و کاربرد آن در آموزش زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 117 - 145

کلیدواژه‌ها: دوگانه های واژگانی شاهنامه فردوسی آموزش زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۳۷۹
اهمیتِ آموزشِ زبان، زمینه سازِ پژوهش های گوناگونی بوده است و در این زمینه، رویکردهایی پیشنهاد شده است از جمله کاربستِ ادبیات در آموزش زبان. بیشتر این پژوهش ها، در پیوند با درن مایه فرهنگی و بهره گیری مستقیم از متن های ادبی یا بازنویسی آن بوده اند؛ اما آن چه هدف این جستار است الگوپذیری از چهارچوب زبانیِ این متون، برای تولید محتوای آموزشی است. اینکه کدام متن ادبی الگوی مناسبی برای آموزش زبان ارائه می کند؛ و چه ویژگی دارد که فرایند یادگیری را آسان می کند، مسئله این پژوهش است. اصالتِ متن و داشتن زبانِ قابل فهم، از نخستین ویژگی هایی است که پژوهشگران این حوزه برای یک متن آموزشی بر شمرده اند. بر این مبنا، شاهنامه فردوسی به عنوان یک متن گهربار و ارزشمند که نقشی مؤثر در پاسداری از زبان فارسی داشته و در مقایسه با دیگر متن ها پیشگام بوده و زبانی زنده دارد، مرجع این پژوهش قرار گرفت. به نظر می رسد بررسی روابط واژگانی شاهنامه، بتواند الگوی مناسبی در تدوین محتوا وآموزش زبان فارسی به دست دهد. بررسی توصیفی- تحلیلی روابط واژگانی در نمونه آماری  نشان داد نزدیک به 40% واژگان دارای پیوندهای دوتایی اند که نیمی از آن ها، خارج از تعریف هم آیندها قرار می گیرند، از این رو، پاره گفته «دوگانه های واژگانی» پیشنهاد می شود. این روابط واژگانی، به صورت ناخودآگاه، با فعال کردن دانش پیشین واژگانی و دایره المعارفی، مخاطب را در درک متن یاری می نماید. یافته های آموزش زبان، بر پایه دوگانه های واژگانی و به کارگیری آن در یادگیری واژه و درک مطلب نیز نشان داد تفاوت معناداری مابین عملکرد دو گروه آزمایش و کنترل وجود دارد. همچنین این یافته ها تأیید می کند کاربست دوگانه های واژگانی در افزایش میزان یادگیری زبان آموزان مؤثر است
۲۳.

تحلیل مقابله ای ترتیب سازه های گروه اسمی و بند در زبان های فارسی و فرانسه با هدف آموزش فارسی به فرانسوی زبانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ادبیات پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۸۷ 31 - 54

کلیدواژه‌ها: تحلیل مقابله ای رویکرد ارتباطی آموزش زبان فارسی فارسی آموزان فرانسوی زبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۲۰۲
در این پژوهش به بررسی تطبیقی ساختمان گروه اسمی و بند در دو زبان فارسی و فرانسوی پرداخته شده است؛ با این هدف که وجوه اشتراک و افتراق بین دو زبان در ترتیب سازه ای واحدهای نحوی مذکور استخراج و برپایه افتراقات، طبق رویکرد ارتباطی، درسنامه ای در آموزش زبان فارسی به فرانسوی زبانان طراحی شود. به این ترتیب، جستار حاضر شامل دو بخش است؛ بخشِ نخست به بررسی ترتیب سازه ها در ساختمان گروه اسمی و بند در دو زبان پرداخته که شیوه مقابله ای و توصیفی دارد. در بخش دوم با کنار نهادن تشابهات و با تکیه بر تفاوت های این واحدها، درسنامه ای در قالب رویکرد ارتباطی و روش تکلیف محور برای آموزش واحد گروه اسمی و بند طراحی شد که توأمان مهارت های زبانی خواندن، شنیدن، نوشتن و صحبت کردن را مد نظر داشت. در نهایت برای تعیین میزان اعتبار این درسنامه، پرسشنامه ای بر مبنای مدل «ارزیابی تکوینی» جیس (1987) طراحی شد و در اختیار 32 نفر از مدرسان فرانسوی باسابقه، قرار گرفت. داده های به دست آمده با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی گروه های وابسته و آزمون مستقل تی) تحلیل شد و مؤثر بودن تمرینات درسنامه را از نظر تقویت هر چهار مهارت تایید کرد.
۲۴.

بررسی چالش های آموزش زبان فارسی در کلاس های چندفرهنگی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی دوره دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴) 43 - 55

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی کلاس های دوزبانه مناطق چندفرهنگی چالش ها راهکارها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۳ تعداد دانلود : ۴۰۴
از آن جایی که از یک سو، گفتار یکی از راه های مهم ارتباط میان انسان ها و عاملی اساسی در یادگیری است و از سوی دیگر،در کتب درسی کشور ماعملاً از فارسی نوشتاری معیاراستفاده می شود،آموزش زبان فارسی در مناطق دو زبانه و چند فرهنگی،با چالش هایی جدی روبه روست. در این مقاله سعی شده است عمده ترین این چالش ها شناسایی و رتبه بندی شود. به همین منظور، به کمکصد نفر از معلمان کلاس های دوزبانه مناطق چندفرهنگی،چالش های مربوط به موضوع، شناسایی و سپسبا استفاده از نرم افزارSPSS 20و روش فریدمن، رتبه بندی شدند و نهایتاً مهم ترین آن ها مشخص گردید. نتایج یافته ها نشان داد که مهم ترین چالش ها به ترتیب عبارت اند از: نحوه انتقال مطالب،نبود تعامل بین زبان اول و دوم، نبود برنامه درسی و کتاب مناسب برای این دسته از دانش آموزان، نحوه ارزشیابی،عدم هماهنگی بین دانش آموزان و عدم پیشروی به موقع در درس فارسی. از آن جایی که مهم ترین چالش معلمان،مربوط به ساز و کارهای تدریس و نحوه انتقال مطالب بود ،در پایان مقاله روش ها و راهکارهای رفع این چالش در قالب پیشنهادهایی ارائه گردیده است.
۲۵.

نخستین سطح از نیاز دانشجویان خارجی به دستور زبان فارسی

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال پنجم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 1 - 14

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی دستور زبان فارسی دانشجویان خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۲۵۱
اکنون چندین دهه از حضور دانشجویان خارجی که برای تحصیل به ایران می آیند میگذرد.نخستین نیاز این دانشجویان "آموزش زبان فارسی است که در مراکز مختلف دانشگاهی مانند مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران ،دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)،بنیاد سعدی و دیگر موسسات مرتبط تدریس میشوند.یکی از مهمترین و شاید بنیادیترین نیازهای آموزش زبان فارسی ،دستور زبان است که جایگاه ویژه ای در مهارتهای چهارگانه دارد.نویسنده این مقاله با تجربه سالها تدریس دستور زبان فارسی در سطوح مختلف دانشگاهی به ایرانیان وخارجیان ،آن حجم از مطلبی را که بعنوان سطح اول آموزش دستور،لازم و مفید میداند در اینجا گرد آورده است.بعبارت دیگر حداقل مطلبی از دستور زبان فارسی که یک دانشجوی خارجی نوآموز باید بداند بشرح این مقاله است. بدیهی است اینها فقط سرفصل دروسند و برای آموزش کامل باید تمرینات لازم و کافی را نیز در کلاس درس بدانها افزود.کلمات کلیدی: آموزش زبان فارسی،دستور زبان فارسی،دانشجویان خارجی،دانشجویان خارجی
۲۶.

تأثیر نقشه مفهومی بر تقویت مهارت خواندن و انگیزه فارسی آموزان خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 107 - 135

کلیدواژه‌ها: نقشه مفهومی مهارت خواندن انگیزه آموزش زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۲۵۹
در این پژوهش، اثر بخشی نقشه مفهومی را بر تقویت مهارت خواندن و انگیزه فارسی آموزان خارجی سطح میانی بررسی کردیم. به این منظور، 84 نفر زبان آموزان سطح میانیِ مرکز آموزشِ زبان فارسی دانشگاه امام خمینی قزوین و کالج بین الملل دانشگاه علوم پزشکی تهران، پس از اجرای پیش آزمون انتخاب شدند و در دو گروه (انفرادی و کنترل) به مدت ده جلسه مورد آموزش قرار گرفتند. گروه آزمایش موردِ آموزشِ روش مبتنی بر نقشه مفهومی قرار گرفتند و گروه کنترل در همان مدت به روش سنتی (آموزش مهارت خواندن بدون ارائه نقشه مفهومی)، مطالب آموزشی یکسان را آموزش دیدند. البته گروه آزمایش پیش و پس از آموزش پرسش نامه انگیزه دورنیه (Dorneyi, 2005) را تکمیل نموده تا اثربخشی نقشه مفهومی بر انگیزه بررسی شود. پس از آموزش مهارت خواندن، زبان آموزان در قالب یک پس آزمون ارزیابی شدند. این پس آزمون با هدف سنجش تأثیر نقشه مفهومی بر تقویت مهارت خواندن برگزار شد. یافته ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون های آماری مناسب (لوین، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی شفه) مورد مقایسه قرار گرفت. یافته های به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین میانگین عملکرد گروه آزمایش با گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین مابین انگیزه خواندن زبان آموزان در آموزش پیش و  پس از نقشه مفهومی، تفاوت معناداری وجود دارد. می توان نتیجه گرفت که آموزش مبتنی بر راهبرد نقشه مفهومی نقش پررنگ و تأثیر بسزایی در تقویت مهارت خواندن و انگیزه دارد.
۲۷.

نقد کتاب آموزش نوین زبان فارسی

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۴شماره ۱ 141 - 160

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی غیر فارسی زبانان آموزش نوین زبان فارسی منابع آموزشی احسان قبول نقد و بررسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۲۱۹
با گسترش آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان در ایران و نیز در دیگر کشورها، کتابها و منابعی نیز برای این امر تهیه و تألیف شده است. مجموعه کتابهای «آموزش نوین زبان فارسی» یکی از این منابع است که آقای احسان قبول آنها را تألیف و چاپ کرده است. این مجموعه شش جلد دارد که در سه سطح آغازین، میانی و پیشرفته در نظر گرفته شده است. در این مقاله به بررسی و نقد جلد یک این مجموعه پرداخته ایم. جلد یک به آموزش دوره آغازین می پردازد. با توجه به بخش بندی خود کتاب به عنوانهای مختلف، هر قسمت را جداگانه بررسی و نکات مثبت یا ضعف و اشکال آن را بیان کرده ایم. معیار نقد، درنظر گرفتن اصول آموزش زبان، سطح کاربردی بودن محتوا، رعایت نیازها و پیش نیازهای مباحث و مانند آن بوده است. از مزایای این کتاب آن است که پس از یک متن کوتاه، در قسمتهای گوناگونی مانند تمرین، گفت و گو، تلفظ کلمه ها و دستور، زبان آموزان را به فعالیت وامی دارد اما رعایت نکردن برخی از اصول آموزش زبان، پرداختن به جمله پیش از یاددادن صداها و حروف الفبا، نامشخص بودن مخاطب به طور دقیق، نامتوازن بودن درسها و نیز تکلّف در جمله سازی از نقاط ضعف جلد یک این مجموعه است. این کتاب در مجموع متنی مفید برای آموزش زبان فارسی است که بیشتر مخاطب عرب زبان را در نظر گرفته است. بنابراین برای غیر عرب زبانها مشکلاتی را به وجود می آورد.
۲۸.

روش تعاملی در آموزش زبان فارسی به عرب زبانان(مطالعه موردی، سطح آوایی)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۵شماره ۲ 11 - 39

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی روش تعاملی تجزیه و تحلیل مقابله ای تداخل زبانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۲۰۲
نویسندگان این مقاله برآنند تا با هدف ایجاد تعامل دوسویه (و نه فقط ارتباط) بین فارسی آموزان و گویشوران این زبان، با ارائه روش تعاملی، زمینه را برای یادگیری دو مهارت «شنیدن» و «صحبت کردن» برای زبان آموزان فراهم کنند. این کار پس از تجزیه و تحلیل تقابلی زیر و بم های زبان فارسی و عربی، بویژه در سطح آوایی صورت می گیرد. مهم ترین نتایج این پژوهش نشان می دهد که با تجزیه و تحلیل تقابلی زبان فارسی و عربی به صورت مستقیم و غیرمستقیم، ارائه تکالیف معنادار و گفت وگوهای تجربه محور بر اساس آن و تداوم درون داد (شنیدن) و برون داد (گفتار) زبان، با استفاده از تمریناتی ویژه، می توان زمینه لازم را برای کاربرد و فهم درست زبان فارسی و در نتیجه، همفکری و تعامل سازنده بین فارسی آموزانِ عرب زبان و گویشوران زبان فارسی فراهم نمود. این تجربه، از تداخل زبانی، به عنوان یکی از مهم ترین چالش های برون داد زبان نیز جلوگیری می کند.
۲۹.

معرفی ویژگی های آموزش الکترونیک زبان، با نگاهی به آموزش الکترونیک زبان فارسی

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۵شماره ۲ 99 - 115

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان آموزش زبان فارسی روش های آموزش زبان آموزش الکترونیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۲۷
امروزه آموزش زبان، با روش های گوناگونی انجام می گیرد و به عنوان رشته ای دانشگاهی، با رویکردی کاملا علمی تدریس می شود. روش های آموزش زبان، با توجه به هر یک از مهارت های زبان آموزی و این که چه روش ها و وظایفی را از زبان آموزان انتظار دارند، گوناگون است. امروزه مراکز آموزشی و اساتید زبان، با بهره گیری از فناوری های نو و انواع علوم و فنون و روش های ارائه، می کوشند تا هم سرعت و هم کیفیت آموختن را بیشتر کنند؛ به همین سبب از وب سایت ها و نرم افزارهای زبان آموزی بسیار استقبال می شود. این روش نوین که در علوم و رشته های گوناگون قابلیت اجرا دارد، به طور کلی با عنوان «آموزش الکترونیک» شناخته می شود. زبان فارسی به عنوان یکی از مؤلفه های هویتی و فرهنگی ایرانیان نیازمند توجه و سرمایه گذاری برای گسترش و افزودن گویشوران آن است. استفاده از فرصت پیش آمده در فضای فناوری کمک می کند تا با صرف هزینه های کمتر و با روش های بسیار آسان زبان فارسی را معرفی کنیم و آموزش دهیم. به عبارتی: آسان و و ارزان بودن، دو ویژگی بسیار مؤثر در آموزش الکترونیک برای جذب زبان آموزان بیشتر است. مقاله پیش رو با معرفی این روش های نوین آموزش، فرصت های بسیاری را که این روش ها در گسترش آموزش زبان فارسی ایجاد می کنند بررسی کرده و زمینه آشنایی بیشتر با روش های الکترونیک و استفاده از ظرفیت و پتانسیل آنها برای معرفی و ترویج زبان پارسی فراهم می کند. همچنین مزایا و نواقص این روش ها نیز به اختصار بیان شده است.
۳۰.

بررسی بازخورد آموزش حروف اضافه ساده (با، به، از، در) به زبان آموزان غیرایرانی با رویکرد شناختی

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۵شماره ۳ 33 - 62

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی حروف اضافه رویکردشناختی درونداد برونداد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۵۱
آموزش حروف اضافه، یکی از مباحث چالش برانگیز در حوزه آموزش زبان است. حروف اضافه فارسی، به طور کلی به دو دسته ساده و مرکب تقسیم می شوند. در این پژوهش، آموزش چهار حرف اضافه ساده «از، به، با، در» مطالعه و بررسی شده است. هدف از این پژوهش، بررسی بازخورد های زبان آموزان خارجی به آموزش این حروف اضافه، با رویکرد شناختی بوده است. دو گروه زبان آموز غیرایرانی در این تحقیق شرکت داشته اند: گروه اول: گروه شاهد؛ گروه دوم: گروه مداخله. پس از آموزش این حروف به گروه مداخله با رویکرد شناختی و بررسی و تحلیل خطاهای زبان آموزان دو گروه در پیش آزمون و پس آزمون، مشخص شد که عملکرد زبان آموزان در سه سطح درک، تشخیص و تولید چهار حرف اضافه «از، با، به، در» یکسان نبوده و گروه مداخله، نمره بیشتری از گروه شاهد در پس آزمون کسب کرد.
۳۱.

بررسی خطاهای آوایی مالایی زبانان در یادگیری و کاربرد زبان فارسی

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۶شماره ۴ 51 - 87

کلیدواژه‌ها: تحلیل مقابله ای تحلیل خطا خطاهای آوایی مالایی زبانان آموزش زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۶۰
در فرآیند زبان آموزی بروز خطا پدیده ای اجتناب ناپذیر است. یکی از راه های شناسایی نیازهای آموزشی در جهت بهبود کیفیت مواد آموزشی و شیوه های تدریس، تحلیل خطاهاست. از آنجایی که یکی از اهداف برنامه آموزش زبان، آموزش صحیح آواهای زبان است، این مقاله در صدد آن است که به بررسی و تحلیل خطاهای آوایی مالایی زبانان فارسی آموز در دو سطح مبتدی و متوسط بپردازد. نمونه تحقیق حاضر را 12 نفر از طلاب مالایی زبان مرکز آموزش زبان فارسی جامعه المصطفی در استان قم تشکیل می دهند که بر اساس روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. داده های این پژوهش با بهره گیری از روش میدانی و توصیفی و از طریق دستگاه ضبط صوت و مشاهده مستقیم گردآوری شده است. شناسایی و تحلیل خطاهای این فراگیران و نیز نتایج استخراج شده از مصاحبه ها نشان می دهد که خطاهای آوایی مالایی زبانان متأثر از زبان مادری آن ها، زبان فارسی و شیوه های آموزشی می باشد. این خطاها به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند:1) خطاهای ناشی از انتقال بین زبانی که پربسامدترین خطا در این پژوهش می باشند 2) خطاهای ناشی از انتقال درون زبانی که کم بسامدترین آن هاست 3) خطاهای ناشی از مواد آموزشی. یافته ها و نتایج تحقیق نشان می دهد که هر چه زبان آموز بر زبان مقصد (فارسی) تسلط بیشتری پیدا کند از تعداد خطاهای وی کاسته می شود.
۳۲.

مولفه های اخلاقی استاد زبان فارسی به غیرفارسی زبانان

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۶شماره ۴ 141 - 159

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی عوامل مؤثر در آموزش مولفه های اخلاقی استاد زبان آموز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۲۲
  عوامل زیادی در فرآیند آموزش دخیل هستند که بررسی آن ها در جهت تقویت و افزایش کیفیت آموزش بسیار مهم است. در بین عوامل اثرگذار در آموزش زبان، نقش و جایگاه استاد، بی بدیل و حیاتی است. استاد به عنوان رکن اساسی و مهم آموزش، ضمن برخورداری از ویژگی های علمی و شأن تدریس بایستی دارای برخی مولفه های اخلاقی خاص نیز باشد. عناوین مولفه های اخلاقی استاد زبان فارسی به غیر فارسی زبانان با اساتید دیگر مشترک به نظر می آیند اما این عناوین به ظاهر مشترک از حیث محتوا با هم تفاوت های زیادی دارند. مولفه های اخلاقی که استاد به معنای عام و به خصوص استاد زبان فارسی باید به آن مجهز باشد، عبارتند از: صبر، صمیمیت و ابراز محبت، احترام به زبان آموزان، عدم تمسخر، تشویق، رعایت عدالت در وقت، عدم تبعیض، شوخ طبعی، تواضع، داشتن نگاه تقریبی. غیر از موارد گفته شده، برخی مولفه های اخلاقی دیگر مانند انتقادپذیری، آراستگی ظاهری، نظم و انضباط، تقوا، اخلاص، احساس مسئولیت، جدیت در کار، خیرخواهی و کمک به دیگران برای استاد زبان فارسی متصور است که در این مقاله به آن ها پرداخته نشده و فقط به مواردی پرداخته شده که دارای درجه اهمیت بیشتری هستند.
۳۳.

بررسی اهمیت و کارکرد قصه گویی و قصه خوانی در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۶شماره ۵ 39 - 58

کلیدواژه‌ها: داستان قصه گویی قصه خوانی آموزش زبان فارسی یادگیری زبان دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۶ تعداد دانلود : ۲۸۹
یکی از قدیمی ترین روش های ارتباط زبانی از طریق داستان گویی و قصه خوانی است. از این روش می توان به عنوان یک ابزار آموزشی در توسعه مهارت های زبانی، بویژه در یادگیری زبان دوم و برای زبان آموزان هر سنّی استفاده کرد. بررسی ها نشان می دهد در آموزش زبان، داستان گویی از آموزش های سنتی موثرتر است که یکی از دلایل آن جذابیّت داستان و ماهیت سرگرم کنندگی آن برای مخاطبِ زبان آموز است. همچنین از آنجا که زبان و فرهنگ هر ملت با یکدیگر ارتباطی متقابل دارند، آشنایی با فرهنگ یک ملت که در آیینه داستان ها و قصه ها منعکس شده است، می تواند موجب افزایش انگیزه برای فراگیری زبان آن کشور شود و انگیزه زبان آموز را فراتر از آموختن زبان، به سمت آشنایی بیشتر با فرهنگ و ادبیات آن ملت ببرد. هدف این پژوهش بررسی اهمیت و تأثیر این ابزار آموزشی بر چهار مهارت زبانی (شنیداری، گفتاری، خوانداری و نوشتاری) و ارائه تکنیک هایی برای اجرای بهینه آن است که با تمرکز بر آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانانان انجام گرفته است.  کاربست برخی از این تکنیک ها علاوه بر چهار مهارت فوق در آموزش واژه و تلفظ و دستور زبان نیز مؤثر است. برای اطمینان از کارایی این پژوهش به صورت کاربردی آن را بر روی یک کلاس از زبان آموزان دانشگاه علامه طباطبایی آزمایش کردیم و نتایج حاصل از آن را در این پژوهش آوردیم.
۳۴.

نقدی بر کتاب آموزش فارسی به فارسی(3) مرکز آموزش زبان و معارف اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷شماره ۶ 11 - 30

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی کتاب آموزش فارسی به فارسی (3) نقد و بررسی اشکالات دستوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۱۵۷
یکی از مراکز آموزشی زبان فارسی به غیر فارسی زبانان که به تدوین کتب آموزشی پرداخته مرکز آموزش زبان و معارف اسلامی وابسته به جامعه المصطفی است. مجموعه کتابهای این مرکز در قالب شش جلد به زبان آموزان ارائه می شود. جلد سوم این کتاب یکی از مهمترین کتابهای این مجموعه است که به کتاب افعال معروف می باشد. این کتاب در بیست درس، روش ساخت و کاربرد افعال پربسامد را آموزش داده است. هر درس از پنج بخش متن درس، سؤالات مربوط به متن، واژه های جدید، واژه های مخالف و نکات دستوری تشکیل شده است. جدا از خوبی های این کتاب که غیر قابل انکار است، اشکالاتی نیز به این کتاب وارد است. این مقاله می کوشد این اشکالات را بررسی و تحلیل کند. اشکالات را می توان در دو بخش دستوری و غیر دستوری بیان کرد. از مهمترین اشکالات دستوری می توان به تالی فاسد داشتن و عدم جامعیت برخی از نکات دستوری، عدم رعایت سادگی در تبیین برخی از نکات و درحاشیه بودن مطالب اصلی اشاره کرد. مهمترین اشکالات غیر دستوری نیز عبارتند از طرح سؤالات نامناسب، تبیین نادرست یا ناقص واژه های جدید و مخالف.
۳۵.

بررسی نقش داستان کوتاه در فرآیند آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷شماره ۶ 85 - 102

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی غیرفارسیزبانان ادبیات داستان کوتاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۵۱
برای آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان در هر مقطعی و متناسب با هر مطلبی، دستگاه و روش آموزشی خاصی ایجاب میکند. این دستگاه آموزشی با نگاه به نیاز زبان آموز شکل میگیرد. یک روش برای ایجاد انگیزه، کاربرد متون ادبی در کلاس درس برای زبان آموزان است؛ زیرا نثر ادبی، نثر خلاقانهای در سویههای ساختاری و روایی است. در این بین داستان کوتاه با تکیه بر جنبه ارتباطی زبان، موقعیتهایی را میآفریند که هدفی فرهنگی و جامعه شناختی را در کنار آموزش واژگانی و دستوری دنبال میکند. داستان کوتاه ابزار بسیار مناسبی است که جریان فراگیری را بهصورت عمیق در زبانآموز ایجاد میکند. بهرهگیری از این شیوه ارتباطی، سبب میشود که مدرس بتواند به مباحثی فراتر از انتقال آموزههای اطلاعاتی زبان (ساختها و اشکال دستوری) بپردازد. در این مقاله با بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی پس از بررسی کلی روشهای آموزش زبان به غیرفارسی زبانان به بیان اهمیت بهرهگیری از داستان کوتاه میپردازیم. نتایج این پژوهش نشان میدهد که در فرآیند آموزش زبان به غیرفارسی زبانان، با بهرهگیری از ساختار داستان کوتاه در فرآیندی جذاب بدون پیچشهای شعری و صورخیال دیگر متون ادبی، میتوان عناصر فرهنگی، جامعهشناختی و واژگانی را به زبانآموزان منتقل ساخت.
۳۶.

ارزیابی و نقد آزمون کتاب سوم مرکز زبان و معارف اسلامی جامعه المصطفی براساس استانداردهای آزمون

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۸ 113 - 134

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی ارزیابی نقد آزمون زبان آموز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۹۱
در سال های اخیر شاهد پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان بوده ایم. طبعاً این کار از جهات گوناگون قابل ارزیابی است. آزمون سازی زبانی را یکی از بهترین روش های کشف نقصو ضعف های موجود آموزش زبان می توان دانست. یکی از روشها در پیشبرد آموزش، «تحلیل آموزشی» است که به وسیله آن ما درواقع اطلاعات و شواهدی، جهت کنترل کیفیت آموزش و یاددهی و تعیین میزان پیشرفت زبان آموز  به دست می آوریم. در این تحقیق سعی می شود با روش توصیفی – میدانی آزمون کتاب سوم مرکز آموزش زبان فارسی جامعه المصطفی در قم مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد تا بدین ترتیب، بتوانیم براساس استانداردهای ارزیابی به درک صحیح میزان ارتباط سنجش و آموزش و الگوهای صحیح ارزیابی و تحلیل خطاها و توصیف آنها بپردازیم و به این واسطه میزان رعایت این الگو در آزمونهای آن مرکز روشن شود. آنچه به عنوان زیر فصل خاص آزمون سازی در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است، ارزیابی و نقد میزان استانداردهای یک آزمون در سطح کتاب سوم و تعیین میزان هدف گذاری، جهت نیل به اهداف بلند یادگیری در حوزه زبان آموزی است. نتیایج این تحقیق نشان می شود که آزمون هدف در بعضی از بخش ها دارای اشکالات و نواقصی است که حتی آزمون را از مسیر زبانی بودن خارج می کند؛ لذا با توجه به استانداردهای آزمون سازی نیاز به تغییر و اصلاحاتی دارد.
۳۷.

نقد کتاب فارسی به فارسی بر مبنای چارچوب الیس (2003)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۸شماره ۹ 11 - 30

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی منابع آموزشی نقد و بررسی کتاب فارسی به فارسی چارچوب الیس (2003)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۲۳
تحقیـق حاضـر بـه بررسـی و نقـد کتـاب فارسـی بـه فارسـی اثـر شـکوفه شـهیدی میپـردازد. ایـن کتـاب بـا هـدف تدریـس بـه کسـانی کـه هیـچ گونـه آشـنایی بـا زبـان فارسـی ندارنـد، نوشـته شـده اسـت. درسهـای آن از آمـوزش الفبـا شـروع شـده و بـه آمـوزش چهـار زمـان میپـردازد. ایـن کتـاب بـرای یـک دوره 90سـاعته طراحـی شـده اسـت. در ایـن کتـاب 85تمریـن وجـود دارد. 35تمریـن اولیــۀ کتــاب در درس اول بــرای آمــوزش الفبــا بــه کار رفتهانــد و تمرینهــای 36تــا 85کتــاب از درس دوم تــا چهاردهــم کتــاب آورده شــدهاند. دو درس آخــر کتــاب فاقــد تمریــن اســت. در ایــن پژوهـش برآنیـم کـه بـا تکیـه بـر چارچـوب الیـس ( )2003بـه نقـد ایـن کتـاب بپردازیـم. باتوجـه بـه تحلیلهـای انجـام شـده در قالـب ایـن چارچـوب، میتـوان دریافـت کـه در بیشـتر تمرینهـای ایـن کتـاب شـکل طراحـی تمریـن بـه صـورت تمریـن نوشـتاری اسـت کـه در طـی آن همـۀ زبانآمـوزان یــک فعالیــت مشــترک را انجــام میدهنــد. در ایــن قالــب، تعامــل زبانآمــوزان بــه صــورت کامــا یکطرفــه اســت؛ یعنــی «زبانآمــوز معلــم.» در ایــن راســتا نتایــج ایــن بررســی حاکــی از آن اســت کـه باتوجـه بـه نـوع تمرینهـای طراحـی شـده در ایـن کتـاب کـه برپایـۀ آمـوزش دسـتور و بـا انجـام مکانیکــی فعالیتهایــی کــه گاهــی نوشــتاری هســتند، شــکل گرفتــه، نمیتــوان ایــن کتــاب را در چارچـوب الیـس ( ،)2003کتابـی تلکیفمحـور دانسـت و نویسـندگان ایـن کتـاب بـا توجـه بـه شـکل و قالـب آمـوزش طراحـی شـدۀ خـود بیشـتر از روش دسـتورترجمه اسـتفاده کردهانـد تـا یـک روش ارتباطـی.
۳۸.

بررسی جایگاه مطالعات میان رشته ای در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۹شماره ۱۰ 91 - 112

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی غیر فارسی زبانان میان رشته ای یادگیری مسأله محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۲۷
تحولات و تغییرات گوناگون جامعه و ارتباط دو سویۀ میان زبان و اجتماع سبب شده است که با رشد فناوری و افزایش معضات پیچیدۀ بشری و انعکاس آن در ساختار زبانی، همکاری های میان رشته ای بویژه در عصر حاضر، ضرورتی انکارناپذیر باشد. از سوی دیگر تلقی و نگرش سنتی از امر زبان آموزی موجب شده است که ایجاد ظرفیت های لازم جهت رویارویی با تحولات مذکور بویژه در امر آموزش زبان به غیر فارسی زبانان با چالش های تازهای مواجه شود. بر این اساس یکی از ضرورت های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان در عصر حاضر بویژه دو دهۀ اخیر، پرورش مهارت های میان رشته ای در زمینۀ آموزش به زبان آموزان و مدرسان است. در این مقاله به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای با مروری بر جایگاه مطالعات میان رشته ای در سطح آموزش دانشگاهی بر ضرورت پرورش تفکر میان رشته ای در زبان آموزان به عنوان پیش نیاز درک و دریافت زبان و ادبیات فارسی با گسترۀ مفاهیم غنی آن تأکید شده است. در ادامه با شرح و تبیین یادگیری با رویکرد «مسأله محور» این رویکرد نوین آموزشی که  در بسیاری از علوم مورد توجه قرار گرفته است و جای خالی آن در مباحث آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان کاملاً مشهود است در ابعاد گوناگون مورد توجه قرار گرفته است.
۳۹.

آسیب شناسی محتوای آموزش زبان فارسی در مرکز آموزش

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۹شماره ۱۰ 129 - 152

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی آسیب شناسی متون آموزشی زبان آموز جامعه المصطفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۰۳
مرکز آموزش زبان و معارف اسلامی (مدرسه المهدی) وابسته به جامعه المصطفی  یکی از با سابقه ترین مراکز آموزش زبان فارسی است. طلاب غیر ایرانی قبل از شروع تحصیل در جامعه المصطفی در مدت شش ماه زبان فارسی را در این مرکز فرا می گیرند. آموزش زبان فارسی با مشکات و آسیب هایی همراه است که شناخت آنها جهت چاره جویی برای رفع آنها، لازم و ضروری است. پژوهش حاضر با عنوان «آسیب شناسی محتوای آموزش زبان فارسی در مرکز آموزش زبان و معارف اسامی» این امر را بررسی و تحلیل کرده است. برای این منظور، نگارندگان، از شیوۀ پرسش نامه و مصاحبه با زبان  آموزان و مدرسان زبان فارسی و معارف اسامی در مرکز آموزش زبان جامعه المصطفی در قم استفاده کرده و آسیبها و مشکات موجود را از دید طلاب و مدرسان از منظر محتوای درسی، بررسی و یافتهها را تحلیل کردهاند.در این تحقیق، کتاب های درسی، کتاب های کار و کمک درسی و فیلم های آموزشی، از دید طلاب و مدرسان، بررسی و ارزیابی شده اند. برمبنای این پژوهش در کنار نقاط ّ قوت، مهمترین آسیب های محتوای آموزش زبان فارسی عبارتند از: به روز نبودن متون آموزشی، نبودن فیلم های مناسب برای آموزش زبان فارسی، نبود هماهنگی کامل بین گروه های علمی برای تدوین کتاب های درسی. در پایان نیز راهکارهایی برای ارتقای کیفیت محتوای آموزش زبان فارسی در مدرسه المهدی پیشنهاد شده است.
۴۰.

واکاوی کتب آموزش زبان فارسی مرکز آموزش زبان و معارف اسلامی المهدی در میزان بهره گیری از آموزه های اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش زبان فارسی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۹شماره ۱۰ 11 - 36

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان فارسی کتاب های آموزشی زبان محتوای آموزشی آموزه های اسامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۷۳
زبان بیانگر فرهنگ، آداب و رسوم، اعتقادات و ایدئولوژی یک ملت است. آموزش زبان و بویژه آموزش زبان دوم امروزه به عنوان یکی از فعالیتهای آموزشی و فرهنگی مورد توجه دانشگاه ها و مراکز آموزشی است. جامعه المصطفی یکی از نهادهای مهم در ایران است که در راستای آموزش زبان فارسی گام برمی دارد و سعی می کند تا آموزه های اسامی را از طریق زبان فارسی به مخاطبان خود منتقل نماید. برای این منظور از سال ها پیش منابعی تألیف شده است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا به تجزیه و تحلیل کتب درسی آموزش فارسی مرکز آموزش زبان و معارف اسامی المهدی بر اساس میزان بهره گیری از آموزه های اسامی پرداخته شده است. مؤلفه های آموزه های اسامی مورد مطالعه در این پژوهش، آیات قرآن، احادیث، نهج البلاغه، اماکن مقدس و اسامی چهارده معصوم (ع) می باشد. بر اساس یافته ها از مجموع هفت جلد کتاب آموزش زبان فارسی بررسی شده؛ %80 اسامی اهل بیت، %8 حدیث و روایت، %5 آموزه های نهج البلاغه، %4 تصویر اماکن مقدس، %3 آیات قرآن یافت شد.