مطالب مرتبط با کلیدواژه

آموزه های اسلامی


۲۱.

مقایسه مبانی هستی شناسی و معرفت شناسی «کارل پوپر» با آموزه های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۷ 115-137

کلیدواژه‌ها: کارل پوپر مبانی هستیشناسی مبانی معرفتشناسی آموزه های اسلامی دیدگاه تربیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸۶ تعداد دانلود : ۱۰۷۱
چکیده این مقاله با هدف مقایسه مبانی هستی شناسی و معرفت شناسی «کارل پوپر» با مبانی فلسفی ذکر شده در آموزه های اسلامی، به بیان مبانی فلسفی این اندیشمند می پردازد. علت انتخاب پوپر در این مقاله، نفوذ گسترده اندیشه های این فیلسوف به ویژه بعد از انقلاب اسلامی در بین صاحب نظران و اقبال گسترده به ترجمه آثار او در داخل کشور است. روش به کار گرفته شده از نوع قیاسی - استنتاجی، جامعه آماری شامل کتب و مقالات معتبر و سند مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران و نمونه گیری این پژوهش از نوع نمونه گیری هدفمند است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که تفاوت های اساسی از منظر وجود واقعیت (وجود فی الجمله واقعیت و وجود مسلم و بدیهی جهان)، تقسیم واقعیت (وجود جهان های سه گانه و مراتب و سطوح هستی) و حرکت تکاملی طبیعت (حاصل از آزمون و حذف خطا و حرکت مداوم به سوی کمال مطلق)، در هستی شناسی و تفاوت های دیگری از منظر علم به واقع (ابطال امکان معرفت یقینی و امکان شناخت هستی)، حقیقت تشکیکی علم، ملاک علم به واقع (موفقیت در آزمون و مطابقت با مراتب گوناگون واقعیت)، نقش عالم در علم (کاشفیت و مبدع علم)، پویایی علم (پویایی و ثبات علمی)، منابع شناخت، توانایی عقل ورزی (خردورزی انتقادی و توانایی تعقل در عرصه نظر و عمل) و محدودیت های شناخت در معرفت شناسی دو دیدگاه وجود دارد.
۲۲.

سلام در آموزه های اسلامی و پیامدهای تربیتی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۹ 85-104

کلیدواژه‌ها: سلام ریشه یابی قرآنی پیامدهای تربیتی ابعاد فردی و اجتماعی آموزه های اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۵ تعداد دانلود : ۳۵۹
هدف پژوهش حاضر، تبیین جایگاه «سلام» در آموزه های اسلامی و پیامدهای تربیتی آن است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است و گردآوری داده ها بر اساس فرم های فیش برداری از منابع موجود و مرتبط انجام شده و در ادامه با شیوه های کیفی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به این ترتیب که محققان کوشیده اند در راستای تفسیر ذهنی محتوایی داده های متنی از طریق فرایندهای طبقه بندی نظام مند، کد بندی (باز، محوری و انتخابی)، تم سازی و طراحی ابعاد شناخته شده استفاده کنند. نتایج پژوهش نشان می دهد که «سلام» ریشه ای قرآنی و آدابی مبتنی بر سبک زندگی معصومان علیهم السلام دارد و مهم ترین پیامدهای تربیتی آن در دو بعد فردی (کرامت افزایی، عزت آفرینی، تقویت تواضع و جلوگیری از تکبر، آرامش زایی و تعادل روانی) و اجتماعی (زمینه سازی انس و الفت، تقویت تعامل عاطفی، تقویت همدلی، تحکیم دوستی) دسته بندی و تبیین می شود.
۲۳.

آداب مهمانی و میزبانی در سیره و تعالی م رض وی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال دوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۶ 60-75

کلیدواژه‌ها: امام رضا (ع) آموزه های اسلامی سیره و تعالیم رضوی مهمانی و میزبانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۲۴۹
شناخت منطق نظری و عملی امام رضا (ع) نه تنها ما را با شخصیت کم نظیر آن امام همام آشنا می سازد، بلکه در عرصة زندگی فردی و اجتماعی ما کاربرد عملی می یابد که ضرورتی بایسته است. یکی از عرصه های قابل توجه در زندگی اجتماعی ما، موضوع مهمانی و میزبانی است، از این رو باید با سیره و رهنمودهای آن حضرت در این عرصه آشنا شد تا بتوان زندگی خود را با زندگی آن حضرت تطبیق داد. این مقاله که در پاسخ به فراخوان «همایش علمی، پژوهشی جادة ولایت» سامان یافته، بر آن است تا با هدف بهره گیری از سیره و تعالیم امام رضا (ع) در خصوص آداب مهمانی و میزبانی و تأسی از آن حضرت در این بخش از زندگی اجتماعی، برخی از آداب و سن ّت های مهمانی و الگوهای رفتاری آن حضرت را در این باره به نمایش بگذارد.
۲۴.

نقش مولفه های کرامت در کمال انسان از منظر امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال چهارم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۳ 93-120

کلیدواژه‌ها: کرامت انسانی کمال امام رضا (ع) آموزه های اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۷۹۳
حفظ کرامت انسان به عنوان حق طبیعی، مبنای اصلی آموزه های دینی است. نادیده گرفتن این حق، مانع کمال انسان است. بسیاری از احادیث و سیره عملی امام رضا(ع) بیانگر مولفه های کرامت انسانی است که در کمال بخشی انسان نقش دارند. پرسش اصلی این است که از منظر امام رضا(ع) چگونه کرامت انسانی، در کمال انسان تاثیر دارد؟ بررسی ها نشانمی دهد؛ از دیدگاه امام رضا(ع) مولفه های کرامت انسانی مانند عبودیت، عقلانیت، آزادی خواهی، عدالت محوری و شاکربودن، نقش زیربنایی در کمال وجودی انسان دارد؛ زیرا هرکدام از این مولفه ها، دربردارنده آثار ومراتب کمالی است؛اولین مرتبه عبادت، شناخت خداست و مبنای خداشناسی توحیدمحوری است. عقل گرایی نظری و عملی، سبب کسب معرفت نسبت به حقایق و عمل به آن ها می شود. آزادی خواهی مانع رکود در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی و.. می شود. عدالت محوری از رفتارهای غیرکمالی مانند فساد و رشوه جلوگیری می کند. شکرگرایی حقیقی نیز با طی مراحلی مانند باورتوحیدی، ادای حق و خدمت به خلق ممکن می شود. در این مقاله، قائل به حصر مولفه های متعدد کرامت انسانی نیستیم. اما این نوشتار برخی از مولفه های کرامت انسانی را به روش تحلیلی-توصیفی در اندیشه اسلامی بررسی کرده و تاثیرات این مولفه ها را در تکامل انسان از دیدگاه امام رضا(ع) بازشناسی و تبیین می کند.
۲۵.

فراترکیب پژوهش های انجام شده در زمینه سیاست اخلاقی مدیران از منظر آموزه های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگ سازمانی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۴۹) 725 - 749

کلیدواژه‌ها: آموزه های اسلامی سیاست اخلاقی فراترکیب مدیریت آموزش عالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۲ تعداد دانلود : ۳۲۰
هدف اصلی از پژوهش حاضر فراترکیب پژوهش های انجام شده در زمینه سیاست اخلاقی مدیران از منظر آموزه های اسلامی است. ابزار پژوهش سیاهه مطالعات و اسناد و مدارک گذشته در زمینه سیاست اخلاقی مدیران است که جمعاً بیست پژوهش را شامل می شود. شیوه تحلیل داده ها نیز کُدگذاری است. در این زمینه، با اتخاذ رویکرد کیفی در پژوهش و با بهره گیری از روش فراترکیب، متون مربوطه شناسایی و، پس از ارزیابی، تعدادی از آن ها برای استفاده در این پژوهش انتخاب و تحلیل شد. در گام بعد، متون انتخابی با هدف استخراج مصداق های سیاست اخلاقی بررسی شد و 143 کُد شناسایی شده در زمینه سیاست اخلاقی مدیران بر مبنای آموزه های اسلامی در 52 مفهوم و 5 مقوله، شامل مقوله مدیریتی- رهبری، ارتباطی- تعاملی، شخصیتی- رفتاری، ارزشی- اعتقادی، و دانشی- تحلیلی بررسی شد. یافته های مطالعاتی می تواند هم در سیاست گذاری و انتخاب مدیران آموزش عالیِ آتی و هم به عنوان راهنمای عمل مدیران کنونی مورد توجه قرار گیرد.
۲۶.

شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر اهمال کاری در سازمان آموزش و پرورش و راهکارهای کاهش آن براساس آموزه های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۷ 140 - 115

کلیدواژه‌ها: اهمال کاری آموزش و پرورش رتبه بندی آموزه های اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۳ تعداد دانلود : ۴۳۶
این مقاله با هدف بررسی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر اهمال کاری در سازمان آموزش و پرورش و استفاده از آموزه های اسلامی برای رفع این آسیب انجام شده است. مقاله از نظر هدف کاربردی و روش آن ترکیبی از نوع اکتشافی است. مدل یابی آن براساس الگوی مفهومی و معادلات ساختاری می باشد. گرد آوری اطلاعات بخش کیفی با روش شبکه متخصصان و ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته تا حد اشباع و در بخش کمی دو پرسش نامه با تأیید روایی و پایایی انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی با استفاده از نرم افزار NVIVO10 و تحلیل محتوای استقرایی و در بخش کمّی از معادلات ساختاری و درخت تصمیم CRT به کمک نرم افزارهای SPSS23 و AMOS18 انجام شد. براساس نتایج تحلیل مسیر بیشترین تأثیر بر اهمال کاری مربوط به عوامل برون سازمانی است؛ بنابراین مهم ترین راه کاهش اهمال کاری تعمیق و اعتلای فرهنگ ناب اسلامی در سازمان است؛ ازاین رو با تعلیم آموزه های اسلامی و معرفی و ارائه الگوها و مصادیق بارز اسلامی می توان اهمال کاری در سازمان را کاهش داد.
۲۷.

نقش روحانیت در درمان وسواس مذهبی با بهره گیری از آموزه های اسلامی

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال اول پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 106 - 127

کلیدواژه‌ها: آموزه های اسلامی روحانیت وسواس مذهبی وسواس فکری عملی (OCD) درمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰۱ تعداد دانلود : ۶۴۲
وسواس، همانطور که از نامش بر می آید؛ بیماری ویژه ای است که ویژگی بارز آن حالت وسواس یا وسوسه انگیزی است. وسواس مذهبی، مربوط به وسواسی است که در اعمال عبادی، احکام و غیره، دامنگیر شخص می شود و نقاط مشترک بسیاری با اختلال وسواس فکری عملی (OCD) دارد و اغلب به عنوان شاخه مذهبی آن، شناخته می شود. از آنجایی که آموزه های اسلامی راهکارها و دستورات پیشگرانه و درمانی جامعی در رویارویی با وسواس مذهبی دارد. ایضاً مقاله حاضر در صدد است تا به روش توصیفی و تحلیلی، شناختی روشن از نقش روحانیت معظم؛ در درمان (رفع) این نوع از وسواس با بهره گیری از آن آموزه های ارزشمند و اینکه آیا قابل درمان است یا خیر، به خوانندگان ارائه شود. بر اساس یافته های پژوهش شخص مبتلا به این نوع وسواس؛ با استفاده از مذهب درمانی و نیز با بهره گیری از مشاوره های کارشناشان (روحانیون) مذهبی، می تواند بر مشکل اش فائق آید و از وسواس رهایی یابد. ولی چنانچه این وسواس مذهبی به شکل خیلی قوی در روح و جان شخص ریشه کند و با مذهب درمانی و مشاوره دینی، کاملاً قابل درمان نباشد؛ با یک روند درمانی تعاملی بین مذهب درمانی و کارشناش و مشاور مذهبی (روحانی) با دارو درمانی (روان پزشک) و روان درمانی (روانشناس بالینی)، قابل درمان است. و براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که؛ نقش روحانیت معظم شیعه در درمان وسواس مذهبی؛ بسیار حائز اهمّیت و ضروری ارزیابی می شود و نیز این نوع وسواس، کاملاً قابل درمان است.
۲۸.

معیارهای شایسته گزینی مدیران دانشگاهی بر اساس آموزه های اسلامی (مورد مطالعه دانشگاه پیام نور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت در دانشگاه اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 71 - 88
تعداد بازدید : ۷۴۴ تعداد دانلود : ۵۱۴
هدف: هدف این تحقیق، شناسایی معیارهای گزینش مدیران شایسته دانشگاهی بر اساس آموزه های اسلامی به منظور انتخاب و انتصاب مدیران لایق و کارامد بود. : روش: پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و از آنجا که موضوع پژوهش مبحث کیفی است و دیدگاه خردگرایانه کمّی نمی تواند مبنای تحقیق قرار گیرد، رویکرد کیفی به شیوه تکنیک دلفی در دستور کار پژوهش قرار گرفت. با تشکیل پانل صاحب نظران دانشگاهی، متشکّل از خبرگان و نخبگان دانشگاه پیام نور، روش دلفی طی دو راند(دور) اجرا شد. : یافته ها: بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی، 22 شاخص مستخرج از منابع اسلامی پس از تأیید خبرگان، در سه دسته معیارهای اخلاقی، مکتبی و سازمانی تقسیم بندی شدند. : نتیجه گیری: انتخاب و انتصاب مدیران شایسته اسلامی، به خصوص برای مراکز آموزش عالی و دانشگاهی، باعث خواهد شد نهادی که مرکز تعلیم و تربیت مدیران آینده کشور است، نیروهای علمی لایق و کارامد را تحویل جامعه دهد و از این طریق بتواند زمینه های اصلاح، آبادی و پیشرفت را برای مملکت فراهم آورد</em>
۲۹.

آموزه های دینی و مناسبات خانواده و زناشویی؛ مورد مطالعه: زوجین شهر بندرعباس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۳۹۷ شماره ۸۲ 99 - 128

کلیدواژه‌ها: قرآن آموزه های اسلامی خانواده روابط زناشویی ناسازگاری زوجین جنسیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۸ تعداد دانلود : ۴۹۷
کارکردهای دین و آموزه های اخلاقی و رفتاری برآمده از آن در نگهداشت و ارتقاء کیفی نهاد خانواده امری مقبول از سوی بیشتر جامعه شناسان است. هدف این مطالعه، شناسایی میزان گرایش زوجین شهر بندرعباس به آموزه های قرآنیِ معطوف به مناسبات خانواده و روابط زناشویی، و هم چنین، بررسی رابطه همبستگی گرایش مذکور با متغیرهای رضایت از زندگی، مناسبات عاطفی، مناسبات جنسی، ناسازگاری زناشویی و معنایابی از جنسیت می باشد. متغیرهای اخیر در نظریات و پژوهش های مربوط به زنان و خانواده مهم انگاشته شده اند. نمونه مورد مطالعه 400 نفر از متأهلان ساکن شهر بندرعباس هستند که بر مبنای نمونه گیری خوشه ای احتمالی مورد انتخاب قرار گرفتند. به استناد یافته های پژوهش، میانگین گرایش به آموزه های قرآنی معطوف به مناسبات خانواده و روابط زناشویی در نمونه مورد مطالعه برابر با 77% است. آزمون فرضیات پژوهش، معناداری رابطه میان متغیر مذکور با سایر متغیرهای پژوهش را نشان داد. بدین سان، بین میزان گرایش به آموزه های قرآنیِ معطوف به مناسبات خانواده و روابط زناشویی، و رضایت از زندگی، مناسبات عاطفی، مناسبات جنسی رابطه مستقیم معنادار وجود دارد؛ به طور متقابل، گرایش مذکور با متغیرهای روابط زناشویی، و ناسازگاری زناشویی دارای رابطه معکوس معنادار است. نتیجه گیری مقاله ناظر به تحلیل نظری همبستگی های مشاهده شده در مطالعه است.
۳۰.

بررسی معرفت شناسی اسپینوزا و لوازم تربیتی آن با رویکرد انتقادی بر مبنای آموزه های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت و فلسفه سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 57 - 76

کلیدواژه‌ها: اسپینوزا تعلیم و تربیت معرفت شناسی نقد آموزه های اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۱ تعداد دانلود : ۶۴۰
هدف پژوهش حاضر، بررسی معرفت شناسی اسپینوزا و لوازم تربیتی آن با رویکرد انتقادی بر مبنای آموزه های اسلامی است. برای نائل شدن به اهداف این پژوهش از روش های تحلیل مفهومی، توصیفی- تحلیلی و انتقادی استفاده شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است نظریه شناخت، جایگاه ویژه ای در نظام فلسفی اسپینوزا دارد. اسپینوزا معرفت بشری را به چهار دسته تقسیم می کند: 1-علم افواهی ناشی از مسموعات؛ 2-ادراکات ناشی از تجربه مبهم؛ 3-معرفت استنتاجی؛ 4-معرفت شهودی. با نظر به مبانی معرفت شناختی اسپینوزا، مهم ترین لوازم تربیتی آن مشتمل بر تلقین در تربیت، تجلی ماهیت عقلانی در تعلیم و تربیت، دستیابی به یگانگی و نائل شدن به مراحل بالا در تعلیم و تربیت، تلاش و پشتکار متربیان ، تأکید بر نقش فطرت در تربیت، توجه به نهادهای مذهبی در تربیت اخلاقی و پرهیز از تعارض در فرایند یادگیری است. علی رغم نکات مثبتی که در مبانی معرفت شناختی و نظریه تربیتی اسپینوزا وجود دارد ازجمله فعال بودن متربیان و تأکید بر عقلانیت، چالش هایی نیز دیده می شود که می توان بر مبنای آموزه های تربیتی اسلام مورد نقد قرارداد ازجمله: معرفت شناسی اومانیستی نظریه اسپینوزا، نسبیت گرایی شناختی در نظریه اسپینوزا، تأکید اسپینوزا بر روش تلقین در تربیت، نادیده گرفتن تفاوت های فردی در تربیت و عدم توجه به تفکر انتقادی در تربیت را می توان اشاره کرد.
۳۱.

اثربخشی برنامه ایمن سازی تربیتی– اجتماعی با رویکرد آموزه های اسلامی بر تاب آوری دانش آموزان با رفتارهای پرخطر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۶ 77 - 94

کلیدواژه‌ها: ایمن سازی تربیتی - اجتماعی آموزه های اسلامی تاب آوری رفتارهای پرخطر نوجوان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۳۱۱
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش برنامه ایمن سازی تربیتی– اجتماعی با رویکرد آموزه های اسلامی بر تاب آوری دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر بود. این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دوره متوسطه دوم دبیرستان های دولتی شهرستان یزد در سال تحصیلی 1393 -1392 و نمونه پژوهش شامل 36 دانش آموز دارای رفتار پر خطر بود؛ بدین صورت که آزمودنی ها پس از نمونه گیری تصادفی خوشه ای به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس رفتارهای پرخطر و تاب آوری استفاده شد. داده های پژوهش به کمک آزمون t تحلیل گردیدند. نتایج نشان داد که آموزش برنامه ایمن سازی تربیتی– اجتماعی مبتنی بر آموزه های اسلامی، تاب آوری را افزایش و رفتارهای پرخطر نوجوانان را کاهش می دهد. <strong> </strong>به طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که برنامه ایمن سازی تربیتی– اجتماعی مبتنی بر آموزه های اسلامی در افزایش تاب آوری و کاهش رفتارهای پر خطر نوجوانان دختر دارای رفتار پرخطر مؤثر می باشد.
۳۲.

روش شناسی استخراج و استنباط صحیح از آموزه های اسلامی برای دریافت راهبردهای طراحی بر مبنای اصول اخلاقی و ایمانی (نمونه موردی: طراحی مسکن اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: استنباط معماری اسلامی آموزه های اسلامی مسکن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵ تعداد دانلود : ۴۶۴
چیستی و چگونگی شهر و مسکن اسلامی در آموزه های اسلامی نیازمند تعمق و تتبع وسیع و استنباط صحیح در منابع ارائه کننده این آموزه هاست. از آن جایی که آموزه های اسلامی بر فضاهای زیستی از جمله مسکن تأثیر بسیار مفید و مثبتی دارد لذا مطالعه و تحقیق در این رابطه حائز اهمیت است. با اینکه اصول اسلام، حقایقی است ثابت و تغییرناپذیر که برای همه زمانها وضع شده، ولی فروع زیاد بوده و اجتهاد ضرورت دارد. یعنی در هر عصر و زمانی به افراد متخصص نیاز است تا اصول اسلامی را با مسائل متغیری که در زمان پیش می آید تطبیق داده و معین نمایند که این مسائل وارد بر چه اصولی است، بدیهی است اصولی که در مورد مسکن وضع شده از این قاعده مستثنی نبوده و باید بازشناسی و با شرع و شرایط زمان انطباق داده شود. آموزه های اسلامی ارائه شده در قرآن مجید و کلام معصومین راهبردهای مفهومی و عملی مشخصی را به صورت اصولی فرا زمانی و فرا مکانی ارائه داده، که به شرط رعایت اصول خاص و استنباط صحیح، قابل بهره برداری هستند،. این پژوهش بر آن است که روش شناسی استخراج و استنباط صحیح از آموزه های اسلامی را برای دریافت راهبردهای طراحی مسکن تبیین نماید. روش تحقیق این پژوهش، روشی ترکیبی (مرکّب از تحلیل محتوای کیفی و استدلال منطقی) است که با استفاده از این روش و با استناد به آموزه های نقلیِ مکتب اسلام، نکات نغزی برای استنباط صحیح از آموزه های اسلامی برای کاربست آنها در طراحی معماری مسکن بیان شده است، که این خود قدمی رو به جلو در راستای تحقّق معماری اصیل اسلامی باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که اصلی ترین عوامل شکل دهنده ی "مسکن اسلامی" در سه گروه اصلی قابل طبقه بندی هستند که ملوحظ داشتن توأمان و منطقی آنها منجر به ظهور "مسکن اسلامی" خواهد شد. اولین عامل "ایمان اهل شهر" یا اصول ایمانی آنهاست که از آن به "فضای فکری" تعبیر می کنیم. عامل دوم "اصول عملی و اخلاقی" اسلام است که از آن به فضای رفتاری تعبیر می کنیم و سومین عامل کالبد مسکن است که از آن به "فضای عینی" تعبیر می کنیم. این کالبد توسط انسان (فضای فکری) و با رفتار اسلامی (عمل و اخلاق اسلامی)، که تبیین کننده ی ارتباط انسان با جهان خارج (اعم از جامعه و محیط مصنوع و طبیعت) است، منجر به ایجاد فضا و محیطی می شود که در عین حالی که از اصول اسلامی نشأت گرفته اند، به این اصول اشاره دارند و انسان را در مسلمان زیستن کمک می کنند..
۳۳.

بررسی هوش معنوی و اخلاق اسلامی در تربیت دینی دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر ارومیه با نقش آموزه های اسلامی و دیدگاه های امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: آموزه های اسلامی دیدگاه های امام خمینی هوش معنوی تربیت دینی اخلاق اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۸ تعداد دانلود : ۳۳۷
حضرت امام خمینی(ره) پیرامون اهمیت تعلیم و تربیت بارها به این موضوع اشاره دارند که گرفتاری همه ما برای این است که تزکیه و تربیت نشده ایم. اشتغال به تهذیب نفس و تصفیه اخلاق را از بزرگترین مهمات و واجبات عقلیه می دانند.توجه به اخلاق در اسلام توسط همه پیامبران اشاره شده زیرا همه پیامبران برای همین آمده اند که امکان بهره مندی همه مردم را به فضایل اخلاقی را به وجود آورند. در اهمیت تربیت همین بس که ایشان غایت بعثت انبیا را تعلیم و تربیت انسانها گفته اند. دراین تحقیق هدف بررسی هوش معنوی در تربیت دینی دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر ارومیه با نقش آموزه های اسلامی و دیدگاه های امام خمینی بود که در این راستا به بررسی متون مختلف درمورد نظرات و دیدگاهای مختلف در رابطه با هوش معنوی و همچنین تربیت دینی دانش آموزان دختر دوره متوسطه پرداخته و با استفاده از مصاحبه با تعداد 93 نفر ازمدیران و معلمان دین و زندگی مدارس توانستیم نقش آموزه های اسلامی و دیدگاه های امام خمینی و میزان استفاده معلمان از این نظرات در تربیت دانش آموزان را بدست آورده شد.
۳۴.

بررسی تأثیر آموزش معنویت با تأکید برآموزه های اسلامی بر شادمانی زناشویی زنان متأهل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۰ 29 - 46

کلیدواژه‌ها: آموزش معنویت آموزه های اسلامی شادمانی زناشویی زنان متأهل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۸ تعداد دانلود : ۳۳۷
برخورداری از شادمانی در همه ابعاد زندگی از ضروریات زندگی بشر است. از این رو، وجود شادمانی در زندگی زناشویی از اهمیت ویژه ای دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش معنویت با تأکید بر آموزه های اسلامی بر شادمانی زناشویی زنان متأهل شهر اصفهان، به شیوه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بعدی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش کلیه زنان متأهل شهر اصفهان در سال 1396- 1395بودند، تعداد30 نفر از آنان که شرایط ورود به پژوهش را داشتند به طور هدفمند انتخاب و به شیوه تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. افراد نمونه، پرسش نامه شادمانی زناشویی را در مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری (45 روزه) تکمیل کردند. داده ها به روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش های معنویت با تأکید بر آموزه های اسلامی بر شادمانی زناشویی در گروه آزمایش، در مقایسه با گروه کنترل در مرحله پس آزمون و پیگیری تأثیر مثبتی داشته است. بنابراین، آموزش معنویت با تأکید بر آموزه های اسلامی می تواند در بالا بردن شادمانی زناشویی زنان متأهل مؤثر باشد.
۳۵.

فرآیند تحول و مدیریت آن در سازمان های آموزشی از دیدگاه اسلام

نویسنده:
منبع: اسلام و مدیریت سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۳ 45 - 60

کلیدواژه‌ها: سازمان آموزشی مفهوم تحول فرآیند مدیریت تحوّل آموزه های اسلامی عوامل تحول اصول تحول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۵ تعداد دانلود : ۸۵۷
با توجه به ضرورت بومی سازی تغییر و تحوّلات در کشور و با اذعان به این که فرهنگ دینی ما غنی ترین مبانی و اصول و مفاهیم تحوّل را در خود دارد؛ این پژوهش درصدد است تا در سطح خرد (رفتار فردی) در یک مطالعه کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا در یک نمونه ی هدفمند از آیات قرآنی به تبیین فرآیند تحول و مدیریت آن در سازمان ها بپردازد. براساس یافته ها، فرآیند تحول بر اساس انواع تغییر در جهان و انسان در دو سطح فردی و گروهی مفهوم سازی شد و بر مبنای انواع تغییر مدلی ارائه شد که در آن تغییر ابتدا در سطح فردی و سپس در سطح اجتماعی رخ می دهد. عوامل مؤثر در تحوّل از منظر قرآن به دو دسته عوامل درونی (ایمان، عقلانیت، کمال جویی) و بیرونی (دین اسلام عالمان دین رهبری، عدالت و وحدت) و همچنین اصول حاکم بر فرآیند تحول نیز در دو سطح: فردی (عبودیت، تقوا، توکل، توبه، صبر، تخصص، قدرت، دعا، ظرفیت وجودی) و گروهی (نظارت، مشورت، آموزش، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، تشویق و تنبیه) شناسایی و دسته بندی شد. این نتایج پژوهشی می تواند مبنای برنامه های تحولی در کلیه ی سازمان ها مخصوصا سازمان های آموزشی باشد. واژه های کلیدی: سازمان آموزشی، مفهوم تحوّل، فرآیند مدیریت تحوّل، آموزه های اسلامی، عوامل تحول. اصول تحول.
۳۶.

شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان شرقی بر اساس آموزه های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت در دانشگاه اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 121 - 148
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۴۰۴
هدف: هدف تحقیق حاضر شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی دانشگاه پیام نور بر اساس آموزه های اسلامی بوده است.روش : روش این پژوهش از نوع کیفی-کمّی است. جامعه آماری تحقیق حاضر تمامی دانشجویان واحدها و مراکز دانشگاه پیام نور استان آذربایجان شرقی است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 384 نفر برآورد شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساختهای است که پس از سنجش روایی و پایایی آن در اختیار نمونه آماری قرار گرفت.یافته ها : با بررسی متون و منابع اسلامی، به ویژه آیات قرآنی و نهج البلاغه، مؤلفه های سی گانه اخلاق حرفه ای استخراج شد.نتیجه گیری : از دیدگاه دانشجویان، میانگین هر یک از مؤلفه های اخلاق حرفه ای در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان شرقی بالاتر از حد متوسط است. از بین مؤلفه های سی گانه اخلاق حرفه ای، به ترتیب: «خدامحوری اساتید» و «پرهیز از داشتن هرگونه روابط شخصی نزدیک با دانشجویان»، بیشترین و کمترین امتیاز را در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان شرقی کسب کرده اند.
۳۷.

خواستگاری مبتنی بر آموزه های اسلامی بر اساس تحلیل کیفی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۰ 1 - 28

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم خواستگاری آموزه های اسلامی خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۴۸۹
در گزاره های متون دینی، پیش زمینه تشکیل خانواده -که خواستگاری نیز جزئی از آن است - می تواند از عوامل مؤثر بر ثبات خانواده باشد؛ بنابراین، این پژوهش با هدف واکاوی خواستگاری اسلامی بر مبنای قرآن کریم انجام شد. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل مضمون بود. جامعه پژوهش شامل کلیّه آیات قران مربوط به مرحله خواستگاری بود که با استفاده از تفاسیر با رویکرد تحلیلی – اجتماعی، مضامین اصلی شناسایی شده برای مرحله خواستگاری، تسهیل گری های خانواده، توجه به آیین های خواستگاری و ضرورت آشنایی ها و ارزیابی های اولیه، انتخاب شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که با توجه به مضامین اصلی، خانواده باید در امر خواستگاری به احساسات دختر و نشانه های میل او، فراهم کردن شرایطی مناسب، دعوت از پسر و شناخت او در حین رعایت حرمت دختر و ایجاد فضای آرام بخش برای دختر و پسر توجه داشته باشد. خانواده باید بازخوردهای منفی اطرافیان را مبنی بر ناصحیح بودن ازدواج دختر کوچک تر قبل از دختر بزرگ تر نادیده گرفته و خود را مقید به این باورهای نادرست ننمایند. از بدو آشنایی باید رفتارهای طرفین مورد توجّه قرار گیرد (در مورد هر دو جنس دختر و پسر، ویژگی های ایمان، کفویت اعتقادی، مسئولیت پذیری، پاکدامنی، داشتن صلاحیت اداره زندگی مشترک، اصالت خانواده و کفویت شخصیتی، فرهنگی و فکری از نکات مهم برای انتخاب همسر است). از طرفی در مرحله آشنایی، از طریق پرسش هایی در مورد قومیت خانواده، شغل، سوابق خانواده، روایت کنونی فرد و اهدافش، شخص مورد ارزیابی قرار گیرد.
۳۸.

بایسته های اخلاقی حادثه نگاری(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۶)

کلیدواژه‌ها: حادثه نگاری اخلاق حادثه نگاری صفحه حوادث آموزه های اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۳۴۵
حادثه نگاری یکی از حرفه های مهم جامعه، به ویژه در عرصه رسانه می باشد. در هر حرفه، بایسته ها و نبایسته هایی اخلاقی وجود دارد. برای دور ماندن حادثه نگاری از آسیب های اخلاقی، رعایت اخلاق و توجه به بایسته ها و نبایسته های اخلاقی ضروری است. این پژوهش تلاش دارد تا با روش توصیفی تحلیلی، بایسته های اخلاقی حرفه حادثه نگاری را با تأکید بر آموزه های اسلامی و بر اساس مبانی اندیشه اخلاقی اسلام تبیین نماید. نتایج تحقیق حاکی از این است که مهم ترین بایسته های اخلاقی در مرحله دریافت اخبار سودمندی و عبرت آموز بودن آن است. در مرحله تجزیه و تحلیل بی طرفی و تجزیه و تحلیل مناسب است. در مرحله انتقال حوادث نیز وفای به عهد، تعهد در بیان حقایق، پایبندی به منافع عمومی و رازداری از جمله بایسته های اخلاق حادثه نگاری است.
۳۹.

عفت، خاستگاه و گستره آن از نگاه قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶۴ «ویژه زن و خانواده»

کلیدواژه‌ها: عفت عقلانیت سلامت خاستگاه ابعاد آموزه های اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹۴ تعداد دانلود : ۵۰۸
عفت به معنای تسلیم و انقیاد شهوت در برابر عقل آدمی، از مهم ترین اصول و ارزش های اخلاقی در مکتب اسلام است. گرچه این مفهوم از سوی برخی به درستی فهم و هضم نشده و همواره آن را با مفهوم حجاب و پوشش (عفاف و حجاب) خلط نموده اند، خاستگاه عفت را باید در سه عنصر: عقلانیت، قناعت و غیرت جستجو نمود. بر همین مبنا، دامنه گسترده ای از شؤون حیات مادّی و معنوی انسان ها همچون: عفت جنسی، عفت شکم، عفت چشم و عفت زبان را فرا می گیرد که آثار و کارکردهای آن در تعیین سرنوشت دنیا و آخرت آدمی، تأثیر بسزایی خواهد داشت.
۴۰.

شناسایی مؤلفه های شایستگی اساتید اثربخش از منظر آموزه های اسلامی(رویکردی به دانشگاه انقلاب اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت در دانشگاه اسلامی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 295 - 314
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۳۵۵
اساتید اثر بخش، مربیانی اند که توانایی تعمیق یا تغییر در ساحتهای شناختی، عاطفی و عملکردی متربیان را در جهت حیات طیبه دارند. هدف از نگارش پژوهش حاضر، دستیابی به مؤلفه های شایستگی این اساتید از خلال رهنمودهای اسلامی بود. روش: روش این پژوهش، تحلیلی- استنتاجی به شیوه تحلیل متن و جامعه پژوهش، کتب معتبر حدیثی از مکتب اهل بیت(ع) است. در این راستا، مؤلفه های اثربخشی از متن روایاتی که مستقیم یا غیر مستقیم ناظر بر آداب تعلیم و تعلم بود، استخراج و در قالب مفاهیم و مقولات طبقه بندی و الگوی مفهومی ارائه شد. یافته ها: یافته های تحقیق نشان دهنده 27 مؤلفه در پنج حیطه نگرش، ارزش، دانش، منش و کنش از صلاحیتهای شناختی، عاطفی و وظیفه ای بود. نتیجه گیری: در مدل اسلامی نگرش و ارزش، لایه های زیرین شایستگی و دانش و منش و کنش، لایه های رویین به شمار می روند که هر یک متضمن زیرمقوله هایی از جمله: نگاه موهبتی و امانتی به علم، شوق به انسان سازی، کارامدی دانش، انگیزه الهی، اعتماد آفرینی، آزاد منشی، نقّادپروری، پرهیز از خود ستایی، اعتراف به عجز علمی و ... در اساتید اثربخش است.