مطالب مرتبط با کلیدواژه

گناه


۱.

عصمت امام از نگاه خرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عقل امامت عصمت اطاعت شریعت اسلامی امام خرد خطا گناه امت اسلامی مکلفان اغراض امامت حفظ، تبیین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸۵ تعداد دانلود : ۱۵۰۱
در نوشتار حاضر، دلایل عقلی لزوم عصمت امام تبیین و تحلیل شده است. چکیده این دلایل به قرار زیر است. اساسی ترین ملاک نیازمندی مؤمنان به امام، معصوم نبودن آنان است. هرگاه این ملاک در امام نیز نباشد، به امام دیگری نیاز خواهد بود و لازمه آن تسلسل محال است. شریعت اسلام، پس از پیامبر، باید برای مکلفان حفظ و تبیین شود. این آرمان، بدون عصمت امام به دست نخواهد آمد. در شریعت اسلامی، اطاعت از امام، همچون اطاعت از پیامبر ، بدون هیچ قید و شرطی واجب شده است. وجوب اطاعت از چنین فردی در گرو معصوم بودن او است. تحقق کامل هدف‌های امامت، در گرو آن است که امام مورد اطمینان کامل و همه جانبه مردم باشد. چنین اطمینانی، بدون عصمت به دست نخواهد آمد. از دیدگاه اسلام، امام جایگاه علمی و معنوی ویژه‌ای دارد که از افراد عادی بالاتر است. اگر معصوم نباشد، چه بسا مرتکب گناه شود و در نتیجه، مقام او از افراد عادی نیز فروتر شود.
۲.

تأثیر گناه بر معرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معرفت گناه ساحت عقیدتى ساحت عاطفى ساحت ارادى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸۰
طرح مسأله تأثیر عوامل غیر معرفتى بر معرفت در مقاله «اراده معطوف به باور» ویلیام جیمز(2) نظر معرفت شناسان را به این بحث اساسى معطوف کرده است که تحصیل معرفت، چه بسا، تنها از مسیر معیارها و شاخصه‏هاى معرفتى صرف عبور نمى‏کند، بلکه از آن جا که بسیارى از باورهاى انسان تحت تأثیر بیم و امیدها، عشق و نفرتها، منافع شخصى و... تحصیل مى‏شوند، پاکسازى ساحات غیرمعرفتى انسان از رذایل و آراستن آنها به فضایل، در دستیابى او به حقیقت مؤثر مى‏تواند باشد. آنچه در این مقاله بحث مى‏شود، طرح رابطه یکى از مقولات اخلاقى - دینى، یعنى گناه، با معرفت است. تلاش ما بر این است که نشان دهیم، چگونه در دو دهه اخیر، توجه معرفت شناسان، به بحث تأثیر ساحتهاى غیر معرفتى بر ساحت عقیدتى بشر، جلب شده است و بنابراین مى‏توان به گناه نیز به عنوان یکى از مقولات معرفتى نظر کرد.
۳.

«نجات‌شناسی» از دیدگاه مسیحیت و اسلام(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اسلام مسیحیت فیض ایمان شریعت عمل صالح نجات گناه فدا عذاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱۸۷
آنچه در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است، بررسی مسئله نجات، فلاح و رستگاری و عوامل و موانع آن از دیدگاه دو دین توحیدی بزرگ یعنی اسلام و مسیحیت است. مسئله نجات از دیدگاه مسیحیت، نجات از گناه و مرگ ابدی است. مهم‌ترین عوامل نجات «ایمان» و «فدا» و نیز از «گناه» و «شریعت» به عنوان موانع نجات، نام برده می‌شود. اما مسئله نجات از دیدگاه اسلام، نجات از تمام آلام و عذابهای روحانی و جسمانی عالم پس از مرگ است. عوامل آن «ایمان»، «عمل صالح»، «توبه» و «شفاعت» و موانع آن «گناه»، «کفر»، «شرک» و «نفاق» است.
۵.

گناه و ترس‏آگاهی در اندیشه کی‏یرکگارد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مسیحیت آزادی تقصیر امکان گناه ترس‏آگاهی بی‏گناهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳۴۶
کی‏یر کگارد فیلسوف و متفکر مسیحی که به عنوان پدر اگزیستانسیالیسم معاصر مشهور شده است، در زیرکاوی‏های وجودی خود، آنجا که به موضوع «ترس‏آگاهی» فلسفی انسانی می‏پردازد، معنا و مفهوم «گناه» را به عنوان مؤلّفه‏ای که همواره با ترس‏آگاهی به ظهور و بروز می‏رسد، آشکار می‏کند. وی بر این باور است که ترس‏آگاهی منشأ و علت گناه نیست؛ چراکه انسان به واسطه انسان بودنش و نه به واسطه گناه‏کار بودنش، ترس‏آگاه است، اما همواره با او همراه است. همچنین بر این باور است که ترس‏آگاهی امری است مبهم و هنگامی که در معرض بعضی مؤلّفه‏ها از جمله گناه قرار می‏گیرد، خود را آشکار می‏سازد. این تحقیق با رویکرد نظری و کاوشی در آثار کی‏یر کگارد و با هدف تبیین معنای خاص گناه در فلسفه‏ورزی کی‏یر کگارد به عنوان یک فیلسوف مسیحی و نیز توضیح مسئله ترس‏آگاهی در بستر گناه و گناه‏کاری پرداخته است.
۶.

اخلاق و عرفان اسلامى از دیدگاه استاد مصباح یزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن تفسیر به رأی گناه اهل‏بیت علیهم‏السلام معارف ناب شیفتگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲۰
این نوشتار شرحی است بر کلام حضرت علی علیه‏السلام در باب ویژگی‏ها و اوصاف بدترین و پست‏ترین بندگان خدا؛ جاهلانی عالم‏نما که بهره‏ای از علم ندارند و خود را صاحب رأی و نظر می‏پندارند، سخنان گم‏راه‏کننده‏ای را از دیگران گرفته و در قالب نظریات علمی به مردم ارائه کرده و موجب گم‏راهی آنان می‏شوند. اینان قرآن را به رأی و نظر خویش تفسیر و با برداشت‏های غلط، آیات قرآن را همسو با افکار پلید خویش تفسیر می‏کنند. حضرت امیر علیه‏السلام این عالمان گم‏راه را حیوان‏هایی انسان‏نما به شمار می‏آورد که همواره سد راه جویندگان حقیقت و غارتگران اندیشه‏اند، شهوت شهرت بر سر دارند و با نیرنگ و سخنان ظاهرفریب، مردم ناآگاه را گرد خود جمع کرده، گم‏راهشان می‏سازند.
۷.

توبه؛ جایگاه و فرایند تحقق آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معصیت اراده گناه توبه تسویف میل به بازگشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۱۲
توبه به معناى بازگشت و ترگ گناه است؛ بنده‌اى که از خدا به وسیله گناه دور شده اینک قصد بازگشت و تقرب به معبود خویش را دارد. توبه عقلا و شرعآ واجب است و امرى است اختیارى و ارادى. فرد گناهکار براى نیل به توبه، باید علاوه بر اراده بر توبه، یعنى علم و تصدیق به فایده، میل به ترک گناه و معصیت و تقرب به سوى خداى متعال را نیز داشته باشد. این میل باید نسبت به سایر امیال، از جمله انجام معصیت، قوى‌تر باشد. لازمه این کار این است که ضرر گناه و فایده توبه بر انسان روشن گردد. بدون چنین باورى، اراده جدّى توبه در انسان پدید نمى‌آید. در واقع، توبه و اکنشى است از سوى انسان به رفتار ناشایست خویش در صرف عمر خود در معصیت خدا. مهم‌ترین مانع توبه و بازگشت از مسیر نادرست به راه صواب، تسویف و به تأخیر افکندن آن است. بهترین زمان توبه، پس از ارتکاب عمل نادرست و به ویژه در زمان جوانى است. انسانى که در جوانى نتواند به سوى خدا بازگردد، در دوران پیرى امکان توبه براى او به مراتب سخت‌تر و مشکل‌تر خواهد بود.
۸.

توبه:جایگاه و فرایند تحقق آن (2)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گناه توبه ترک گناه عذاب اخروى گناهکار اولیاى الهى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۱
توبه به معناى بازگشت و ترک گناه است؛ بنده‌اى که به وسیله گناه و جسارت در حق مولى از خدا دور شده، اینک قصد بازگشت و تقرب به معبود خویش دارد. انسان براى انجام توبه، نیازمند داشتن انگیزه است. توجه به ضررهاى گناه و نقشى که توبه در صیانت انسان دارد، انگیزه خوبى براى توبه است. گناه، علاوه بر ضررهاى جسمى، ضررهاى بى‌شمار روحى و روانى براى انسان در پى دارد. متأسفانه برخى افراد به آفات و ضررهاى جسمانى بیمارى توجه دارند و درصدد رفع آنند، اما کمترین توجهى به آفات روحى گناهان ندارند، آفاتى که به مراتب از بیمارى‌هاى جسمى سهمگین‌تر است. از جمله آفات و پیامدهاى گناه، حرمان انسانى از هدایت الهى است. گناهان علاوه بر آفات فردى، آفات و ضررهاى اجتماعى نیز براى انسان دارد؛ کسى در اجتماع به فرد دروغگو اعتماد نمى‌کند، همچنین عذاب‌هاى شدید اخروى براى گناهکاران مهیاست. توجه به ضررها و زیان‌هاى دنیوى، اخروى، جسمى، روحى، فردى و اجتماعى گناه، انگیزه خوبى براى بازگشت عبد به سوى معبود خویش است.
۹.

چرایى اعتراف معصومان علیهم‏السلام به قصور و کوتاهى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عصمت گناه توبه مناجات استغفار معصومان علیهم‏السلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸۸
در بسیارى از ادعیه و مناجات‏هاى مأثور از امامان معصوم علیهم‏السلام تعابیرى به کار رفته است که گویا آن بزرگواران مرتکب گناه شده‏اند! این شبهه با اعتقاد ما مبنى بر عصمت ایشان ناسازگار است. به راستى به چه دلیل انبیا و ائمّه اطهار علیهم‏السلام به خود نسبت گناه داده و به درگاه ربوبى توبه و استغفار مى‏کنند؟ در پاسخ به این شبهه، پاسخ‏هایى ارائه شده است. اجمالاً در این زمینه باید گفت: هرچند انبیا و ائمّه اطهار علیهم‏السلام انسان‏هاى کامل، صاحب مقام عصمت و از هرگونه خطا و لغزش مصون هستند اما هم ایشان، آن‏گاه که در برابر عظمت و کبریایى و جلال و جبروت خداى متعال قرار مى‏گیرند و نعمت‏هاى بى‏کران خداوندى را که به بشر و ایشان عطا فرموده است به یاد مى‏آورند، بى‏اختیار با خضوع و خشوع در برابر عظمت الهى زبان به تضرع مى‏گشایند و از اینکه به لطف و کرم الهى از وساس شیطانى محفوظ مانده، خداى را شاکرند.
۱۰.

اقتدار دین در پالایش جامعه از انحرفات اجتماعی

کلیدواژه‌ها: دین انسان اراده گناه الگو نظم انحرافات اجتماعی نیاز درونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳۱
ربط و نسبت دو مقوله دین و پیشگیری از انحرافات اجتماعی هم برای کسانی که دغدغة دین و اجتماع دارند به خصوص آنان که در جامعه دینی زندگی می‏کنند، از اهمیت زیادی برخوردار می باشد، اینکه دین در این زمینه چه وظیفه ای دارد و از چه ظرفیت‏های و کارکردهای در قبال این موضوع برخوردار است و اینکه انحرافات اجتماعی چه جایگاهی دارند و چه نسبتی میان آنها و گناه شرعی و انحرافات اخلاقی برقرار است، در این نوشتار به اختصار مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. لازم به ذکر است هر چند چاره جویی برای انحرافات اجتماعی ـ که با گناه فقهی و اخلاقی نسبت عموم و خصوص من وجه دارد ـ لزوماً و در همه موارد نمی‏باید از منظر دینی پی جویی شود و علوم تربیتی و تدبیرهای حکومتی بیشترین مسئولیت را در این زمینه دارد، اما دین به ویژه دین همه جانبه نگر، معنوی و اجتماعی اسلام، اگر به خوبی فهم و تطبیق شود، می‏تواند نقش تعیین کننده ـ به ویژه در مرحله پیشگیری و واکسینه نمودن ـ ایفا نماید. مفاد تعالیم دینی، اعم از نظم، انضباط، محدودیت‏های سازنده و جهت دار و مایه‏های عمیق معنوی ادیان به ویژه در دین اسلام، بخشی از توانمندی‏های دین است که در همة زمینه‏های فردی و اجتماعی و از جمله در مقابله با انحرافات اجتماعی بکار می‏آید.
۱۱.

بررسی رابطه بین ادراک دختران از الگوهای تربیتی والدینشان با احساس شرم و گناه در آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گناه شرم الگوهای تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵۱
‎ پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ادراک دختران از الگوهای تربیتی والدینشان با احساس شرم و گناه در آنها صورت ‏گرفت. بدین منظور جامعه پژوهش، دختران دانشجو در دانشگاه های دولتی شهر تهران در نظر گرفته شد و نمونه ‏پژوهش ‏‎710‎‏ نفر از دختران دانشجو بودند که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات و ‏سنجیدن فرضیه های پژوهش از پرسشنامه پیوند والدینی ‏‎(PBI)‎‏ به منظور سنجش الگوهای تربیتی والدینی ادراک ‏شده از سوی فرزندان و آزمون عاطفه خودآگاه ‏‎(TOSCA)‎‏ به منظور سنجش شرم و گناه استفاده شد. فرضیه های ‏پژوهش حاکی از آن بودند که بین الگوهای تربیتی والدینی مادر و پدر (محبت یا مراقبت و حمایت افراطی) با میزان ‏شرم و گناه رابطه وجود دارد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام ‏استفاده شد. نتایج نشان داد که بین الگوی مراقبت والدینی (مادر و پدر) ادراک شده توسط فرزند با میزان احساس ‏شرم رابطه معنادار و منفی وجود دارد و بین الگوی حمایت افراطی والدینی (مادر و پدر) با احساس شرم رابطه ‏همبستگی معنادار و مثبت وجود دارد. بین الگوهای تربیتی مذکور با احساس گناه رابطه معناداری وجود نداشت. ‏نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که به تربیت حمایت افراطی پدر، مراقبت پدر، و حمایت افراطی ‏مادر مهمترین پیش بینی کننده های احساس شرم در فرزند دختر هستند، طوری که ‏‎%14‎‏ از واریانس احساس شرم ‏را پیش بینی می کنند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که پایین بودن میزان مراقبت و گرمی والدینی موجب بالا ‏رفتن میزان احساس شرم و «بدبودن» خود در فرزند می شود. با افزایش حمایت افراطی یا کنترل والدینی نیز میزان ‏احساس شرم در فرزند دختر افزایش می یابد.‏ ‎ ‎
۱۲.

برق عصیان تاملی بر گناه از نگاه صوفیه با تکیه و تاکید بر کشف الاسرار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گناه عرفان و تصوف صوفیان کشف الاسرار و عده الابرار میبدی اباحی گری و مسیحیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰۴ تعداد دانلود : ۱۰۱۴
برخی از محققان با استناد به بعضی از سخنان و داستانهایی که از صوفیه نقل می شود، این ایراد را برآن ها وارد می سازند که آنان نسبت به گناه و گناهکاران حساسیت چندانی ندارند و اهل اباحی گری هستند، درحالی که نگاه صوفیه به گناه متفاوت با نگاه دیگران است. آنها گناه را ضرورت و لازمه زندگی می دانند اما هدف آن نمی دانند، همانطوری که افتادن لازمه راه رفتن است اما هدف آن نیست.امکان ارتکاب گناه توسط انسان نتایجی را در پی دارد که عبارتند از:1- دوری از عجب و خود پرستی 2- توبه و بازگشت به سوی حق 3-امکان برخورداری از لطف حق 4- دلسوزی نسبت به گناهکاران و تسامح به آن ها 5- امکان ارتکاب به عنوان عاملی برای رسیدن به کمال برتر.در این مقاله تلاش شده است تا با مراجعه به آثار صوفیه خصوصا کشف الاسرار و عده الابرار رشید الدین میبدی این نوع تلقی گناه و آثار و نتایج مترقب بر آن مورد بررسی قرار گیرد.
۱۳.

بررسی نقش کاربردی عبارات آیات تورات و انجیل در آثار لف نیکلایویچ تالستوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: خانواده ازدواج عشق گناه محبت سخنان آغازین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۰ تعداد دانلود : ۷۵۶
موضوع اصلی آثار لف تالستوی بررسی اخلاق مردی و اجتماعی شخصیت ها از بعد روان شناختی است. نویسنده بر اساس اعتقادات مذهبی از سخنان آغازین (اپیگراف) که اغلب برگرفته از آیات کتب مقدس است، در آثار خود برای انتقال محتوا و مفاهیم درونی اثر بهره می جوید. نگارنده در مقاله به تنش آیات تورات و انجیل در درک و فهم آثار تالستوی و علت انتخاب آن ها به عنوان سخنان آغازین در ابتدای هر اثر می پردازد. این آیات دربرگیرنده مسایل مورد علاقه نویسنده، یعنی عشق، ازدواج، خانواده، محبت،‌ اخلاق و همچنین مسایل سیاسی و اجتماعی جامعه می باشند که نویسنده در آثار بعد از تحول درونی، با نگاه عمیق مذهبی نسبت به آثار قبل از تحول درونی به آن ها می پردازد. بعد از تحول درونی نظریات قاطع نویسنده در مورد مذهب و اخلاق بر روش زندگی وی نیز اثر گذاشت، وی از زندگی اشرافی دست کشید و به زندگی ساده و بی آلایش روی آورد.
۱۴.

تساهل و تسامح در دیوان حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گناه تساهل و تسامح حافظ وحدت ادیان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی مفاهیم کلی سنتی سطح فکری
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه حافظ پژوهی
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی کلاسیک نظم
تعداد بازدید : ۲۴۰۶ تعداد دانلود : ۱۱۳۶
در این مقاله، پس از بررسی مختصر اصطلاح تساهل و تسامح و پیشینه ی آن در غرب و فرهنگ اسلامی، با توجه به ارتباط و تاثیر مسایل سیاسی، تاریخی و اجتماعی بر ذهن هنرمند و اثر او، به اختصار دوره ی سیاسی، تاریخی و اجتماعی حافظ توصیف شده است. نگارنده کوشیده است، تساهل و تسامح را از دیدگاه شاعر بر پایه ی سه محور بیان کند؛ محور نخست اندیشه ی حافظ درباره ی گناه است. در این بخش، گناه به عنوان تقدیر الهی، گناه نخستین آدم و حوا، گناه و بخشش آن که محل ظهور رحمت الهی است، بی اثری زهد یا فسق در نظام هستی و نیز نامعلومی پایان کار انسان واعمال او، بررسی می شود. در محور دوُم؛ روح تساهل آمیزحافظ و موضوع هایی؛ چون اغتنام وقت، جواز گناه، تمایل به شادخواری و باده زداینده ی گناه، بررسی می شود. در محور سوم؛ نگاه حافظ به زندگی فردی و اجتماعی و ارایه ی الگوی رفتاری برپایه ی سازواری و تساهل (مدارا با دشمنان، نفی خودخواهی، نفی دنیا اندوزی، نفی مطلق بدکاری، کرم پیشگی و مهرجویی و وحدت ادیان) بررسی می شود.
۱۵.

حوزه معنایی نام های گناه در قرآن کریم و نقد ترجمه های فارسی بر اساس آن

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم گناه حوزه های معنایی ترجمه های فارسی ذنب إثم خطیئه جُناح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲۹ تعداد دانلود : ۹۱۴
در فرایند ترجمه قرآن کریم ترجمه واژگان کلیدی قرآنی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا این واژگان نظام معنایی و جهان بینی قرآن کریم را شکل می دهد. میزان توفیق مترجم در این مرحله، هم به فهم دقیق و انتخاب درست او در برابریابی واژگان و حفظ یکدستی و نظام مندی در کار ترجمه باز می گردد و هم به اینکه زبان ترجمه و برابرهایی را که انتخاب کرده تا چه اندازه توانسته است نقش و روابطی را که میان مفاهیم کلیدی قرآنی هست، بازتاباند. روش حوزه های معنایی که در اینجا معرفی شده و در مورد حوزه معنایی نام های گناه در ترجمه های فارسی مورد آزمون قرار گرفته است، می تواند زمینه دست یافتن به ترجمه های دقیق و نظام مند را فراهم کند و نیز می تواند در نقد روشمند ترجمه های موجود کارآمد باشد. مقاله حاضر همچنین به دنبال آن است تا نشان دهد مطالعه تطبیقی حوزه های معناییِ مفاهیم دینی در ترجمه های فارسی قرآن کریم می تواند یکی از روش های مؤثر به منظور دست یابی به شاخص ها و سیر تطور اندیشه دینی ایرانیان در مواجهه با قرآن کریم باشد.
۱۶.

سرشت انسان

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جرم ذات گناه آلودگی بدسرشتی نیک سرشتی اقتضا ماهیت و سرشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷۴ تعداد دانلود : ۱۱۲۴
یکی از مسائل مهم در فلسفه دین نسبت باورهای دینی با واقعیت است. متفکران دینی از واقع گرایی دین دفاع می کنبحث این مقاله پاک سرشتی یا بدطینتی انسان است. در آغاز به تمایز میان آلودگی وجودی و آلودگی اخلاقی اشاره می شود و سپس بحث روی آلودگی اخلاقی متمرکز می شود. در این مورد چهار رأی وجود دارد: رأی اول این است که اقتضای ذات انسان بدسرشتی است. رأی دوم شخصیت انسان را دو پاره می داند و بر آن است که در ذات انسان هم اقتضای نیکی هست و هم بدی، سومین رأی انسان را از حیث خوبی و بدی لااقتضا و تعیین گر اصلی را شرایط بیرونی می داند و نهایتاً رأی چهارم مدافع پاک سرشتی است. در این مقاله رأی اول به تفصیل بیشتر مورد بحث قرار می گیرد و دلایل موافقان و مخالفان بررسی می شود. سپس به دو رأی دیگر اشاره می شود و مقاله با دفاع از نیک سرشتی انسان پایان می یابد.
۱۷.

مفهوم شناسی عصمت در افق اندیشه های شیعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: علم عصمت اراده خطا گناه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی
تعداد بازدید : ۲۲۷۱ تعداد دانلود : ۹۰۳
از جمله مسائل کلامی که از دیرباز نزد متکلمان مسلمان مورد مناقشه بوده، تلاش در فهم معنای عصمت پیامبران و ائمه و چگونگی آن است؛ به گونه ای که در تبیین موضوع عصمت با رویکردها و سازوکارهای متفاوتی مواجهیم که در صورت اعتقاد به هر کدام، این مفهوم دارای ساختاری متفاوت از دیگری خواهد بود؛ چنانچه اگر برداشت از عصمت با نگرشی غیرقابل توصیف با ادراک بشری همراه باشد، تنها دارای مفهومی افاضه ای است؛ ولی اگر با نگرشی اکتسابی و تجربه مند همراه گردد، معلول دو پدیده علم و اراده و دسترسی به آن در مراتب متفاوت ممکن خواهد بود. در این مقاله سعی شده با کاوش در اندیشه اندیشمندان شیعی، دیدگاه هایی که ایشان از مفهوم عصمت ارائه داده اند، بررسی گردد و در پایان بر این باور تاکید می نماید که عصمت خصیصه ای متعالی است که نه تنها معصوم را از دیگر همنوعان خود متمایز نساخته است، بلکه این ویژگی برای او از کمالات اختیاری به شمار می آید.
۱۸.

قلب بیمار و راه کارهای درمان آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قلب گناه قلب سلیم قلب بیمار زنگار قلب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴۱ تعداد دانلود : ۷۲۴
امام سجاد علیه السلام در مناجات شاکین، از قلب معیوبِ دچار قساوت به درگاه الهی شکایت میکند. مراد از قلب، روح و نفس انسانی است. قلب زمانی که بر محور فطرت الهی باشد، «قلب سلیم» و آن گاه که دچار زنگار گردد، «قلب بیمار» میگردد. آلودگی به گناه، هوای نفس و پیروی از وسوسه های شیطانی، زنگارزدگی و مهرزدگی از جمله عوامل مهم قساوت قلب انسان است. رقت و نرمی دل، حالت ترس و خوف، تسلیم در برابر خدا، اطمینان و محبت قلبی، از جمله نشانه های سلامت قلب است. برای توبه و بازگشت به سوی معبود و پالایش روح و نفس و زنگارزدایی از قلب، دوری از گناه به همراه استمداد از خدا و تلاش به صورت هم زمان امری ضروری است.
۱۹.

نظری اجمالی بر تاویلِ بن مایه «گناه آغازین» در ادیان توحیدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دین گناه مرگ ادبیات عرفانی آدم و حوا تاویل نماد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی مفاهیم دینی و مذهبی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های کلاسیک تمثیل
تعداد بازدید : ۱۷۹۱ تعداد دانلود : ۸۰۷
روایت گناه آغازین آدم و حوا ، پاره ای از پی رنگ اسطوره ای « تازش اهریمن بر هستی » و نمایانگر سرمنشاء و چگونگی پدید آمدن « رنج و مرگ » در سرنوشت انسانی است . تاویل پذیری داستان آفرینش انسان ، بویژه نافرمانی و گناه آغازین موجب می شود که از دیدگاه فلسفی و مکاشفه ای ، داستانی بارها از زبان عارفان و بزرگان ادیان ، بازآفرینی شود . در پژوهش حاضر ، کوشیده ایم با بررسی آرا و عقاید دینی و عرفانی در موضوع مورد بحث و تاویل نمادهای روایت ، مجموعه ای فراگیر از جهان بینی ها و رویکردهای هستی شناسانه و شهودی ، به دست دهیم . در نتیجه باید گفت که این مجموعه فرهنگ بشری به ظاهر گونه گون ، تنها تحول صوری به خود دیده است ، همه روایتها ، در زوایای پنهان ناخودآگاه جمعی بشر ، با ساخت همسان کهن الگویی ذهن ، با یکدیگر پیوند خورده اند . وجوه تمایز ، در شیوه روایت برگرفته از نگاه غایت شناختی به انسان ، نهفته است ، که جنبه و حیانی یا کارکرد زمینی شان را تعیین می کند .
۲۰.

بررسی و تحلیل مبانی تفسیر قرآن به قرآن با تأکید بر تفسیر المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گناه ریشه های گناه راهکارهای مقابله

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات روش های تفسیر و تأویل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات موارد دیگر کتاب شناسی تفسیر
تعداد بازدید : ۲۵۴۰ تعداد دانلود : ۱۰۹۰
این نوشتار به منظور نشان دادن اعتبار روش تفسیر قرآن به قرآن و کارآمدی آن، به بررسی و تحلیل مبانی روش تفسیری میپردازد. در این مقاله با تشریح شناختاری و عقلایی و نیز عرف خاص و ساختار ویژه زبان قرآن و تبیین استقلال معناشناختی قرآن و پیوند معنایی میان آیات، فهم مفاهیم و آیات قرآن را بیش از همه به خود متن قرآن و شواهد درون متنی وابسته میداند. افزون بر این، وثاقت متن قرآن و تحریف نشدن آن، به عنوان یکی دیگر از مبانی، رابطه ای متقابل با پیوند معنایی آیات قرآن دارد و هماهنگی متن قرآن را نمایان میسازد، ازاین رو کشف پیوند معنایی آیات، ارزشمندترین فعالیت تفسیری است که بیش از همه در روش تفسیر قرآن به قرآن ـ به ویژه در المیزان ـ مشهود است.