نظریه و عمل در تربیت معلمان - راهبردهای نوین تربیت معلمان

نظریه و عمل در تربیت معلمان - راهبردهای نوین تربیت معلمان

راهبردهای نوین تربیت معلمان سال 9 پاییز و زمستان 1403 شماره 18 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

مرور نظام مند ویژگی های برنامه درسی تربیت شهروند دیجیتال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات برنامه درسی شهروند دیجیتال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۴
امروزه با پیشرفت فزاینده ی فناوری اطلاعات و ارتباطات و فرصت ها و تهدیدهای ناشی از آن، توجه به برنامه درسی تربیت شهروند دیجیتال از سوی نظام آموزش و پرورش ضرورت پیدا کرده است. در این راستا هدف از پژوهش حاضر استخراج عناصر برنامه درسی تربیت شهروند دیجیتال است. رویکرد پژوهش کیفی و روش آن مرور نظام مند بر اساس مدل رایت و همکاران (2007) است. جامعه پژوهش متشکل از 1213 مقاله پیرامون عناصر برنامه درسی تربیت شهروند دیجیتال است که بین سال های 2013 تا 2022 میلادی در مجلات علمی معتبر به چاپ رسیده است. با درنظر گرفتن معیارهای شمول و عدم شمول و با روش نمونه گیری هدفمند 33 مقاله به عنوان نمونه جهت تحلیل انتخاب شدند. داده های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد مورد پژوهش گردآوری شدند. با توجه به یافته های حاصل از پژوهش های مرتبط با هدف مقاله، ابتدا کلیه مؤلفه ها از طریق فرایند کدگذاری باز استخراج و سپس کدها با هم ترکیب شده و کدهای محوری استخراج شدند. بر اساس تجزیه و تحلیل داده ها، عناصر برنامه درسی تربیت شهروند دیجیتال در قالب اهداف (اهداف شناختی، اهداف عاطفی و اهداف مهارتی)، محتوا (الگوی سازماندهی و مفاهیم)، راهبردهای یاددهی یادگیری (روش های ارائه و روش های تدریس)، نیروی انسانی (نقش معلم و نقش دانش آموز) و ارزشیابی استخراج شد. یافته های این پژوهش می تواند تصویری روشن از عناصر برنامه درسی تربیت شهروند دیجیتال و ویژگی های آن ارائه کرده و راهنمایی برای برنامه ریزان جهت تدوین برنامه درسی شهروند دیجیتال برای دانش آموزان باشد.
۲.

مدل یابی شاخص های ارزیابی عملکرد نظام آموزشی در اجرای سند تحول بنیادین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی عملکرد نظام آموزشی سند تحول بنیادین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۱۹
هدف پژوهش حاضر مدل یابی شاخص های ارزیابی عملکرد نظام آموزشی در اجرای سند تحول بنیادین است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی- پیمایشی بود. جامعه آماری شامل خبرگان نظام آموزش و پرورش بود که از بین افراد مطلع و محقق در این زمینه تعداد 30 نفر به صورت هدفمند انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسش نامه 33 گویه ای بود. روایی محتوایی ابزار توسط اساتید حوزه مربوطه مورد تایید واقع شد. پرسش نامه نیز بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 92/0 برآورد شد. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون فریدمن با استفاده از نرم افزار AMOS و SPSS استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، تعداد پنج شاخص اصلی به عنوان شاخص های ارزیابی عملکرد نظام آموزشی در اجرای سند تحول بنیادین شناسایی شد که شاخص دروندادها در رتبه اول، شاخص بروندادها در رتبه دوم، شاخص فرایندها در رتبه سوم، شاخص محتوا در رتبه چهارم و شاخص پیامدها در رتبه پنجم می باشند؛ ولی بین اولویت این شاخص ها تفاوت محسوس و معناداری وجود ندارد.
۳.

تأثیربه کارگیری بازنمایی های چندگانه برتدریس معلمان ریاضی براساس نظریه سولو درمبحث معادله و معادله خط(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازنمایی های چندگانه نظریه Solo معادله معادله خط بازنمایی فیزیکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۳
هدف این پژوهش چگونگی توانایی معلمان ریاضی با استفاده ازبازنمایی چندگانه برتدریس مبحث معادله و معادله خط براساس نظریه سولو می باشد. بازنمایی چندگانه راهبردی برای آموزش مفاهیم ریاضی وبه معنای معرفی یا نشان دادن یک مفهوم دروضعیت ها و شکل های گوناگون است که می تواند درک عمیقی درذهن یادگیرنده ایجادکند. مدل سولو یکی ازمدل های ارائه شده درنظریه آموزش ریاضی است که کاربردآن درشناخت درک و فهم عمیق ازمفاهیم می باشد. شرکت کنندگان دراین پژوهش15معلم ریاضی که نمونه دردسترس پژوهشگر محسوب می شدند. روش پژوهش؛ نیمه تجربی، با دو گروه آزمایش و کنترل است. در گروه آزمایش مفاهیم به شیوه آموزش مبتنی بربازنمایی های چندگانه و درگروه کنترل به روش معمول تدریس شد. در نهایت برای گرداوری داده ها از آزمون ریاضی محقق ساخته که سوالات این آزمون طبق مدل سولو طبقه بندی و شامل10سوال است. روایی این آزمون ها با روش CVR و با عدد76/0 موردتایید قرار گرفت و پایایی آزمون ها با روش آلفای کرونباخ 889/0بدست آمد و تایید گردید.نتایج حاصل ازاین پژوهش نشان می دهدکه توانایی معلمان با استفاده ازبازنمایی چندگانه بر تدریس مبحث معادله و معادله خط براساس نظریه سولو بیشترین تأثیرداشته، به طوری که درسطح رابطه ای و انتزاع تعمیم یافته گروه آزمایش عملکرد بهتری نسبت به گروه گواه داشته اند اما درسطح تک ساختاری وچندساختاری عملکرد گروه گواه بهتر ازگروه ازمایش بوده است همچنین نگاه معلمان به اموزش با استفاده از نظریه سولو به نوبه خود جالب ومشتاقانه بود.
۴.

توسعه فردی نومعلمان تربیت بدنی شهر تهران: تأثیر یگانگی معلم- حرفه و یگانگی معلم- محیط و نقش میانجی روابط مبتنی بر اعتماد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه فردی روابط مبتنی بر اعتماد معلمان تربیت بدنی یگانگی معلم- محیط کاری سند تحول بنیادین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۷
هدف از انجام این تحقیق، تعیین تأثیر نقش واسطه ای روابط مبتنی بر اعتماد در رابطه یگانگی معلم-حرفه و یگانگی معلم- محیط کاری بر توسعه فردی نومعلمان تربیت بدنی شهر تهران بود. روش تحقیق توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه نومعلمان تربیت بدنی شهر تهران به تعداد 553 نفر بودند، با استفاده از نرم افزار سمپل پاور 212 نمونه جهت کفایت مدل برآورد شد، براین اساس تعداد 225 نفر به صورت خوشه ای تصادفی ساده به عنوان نمونه تحقیق مشارکت داشتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه توسعه فردی معلمان برگرفته از داچنر (2013)؛ روابط مبتنی بر اعتماد رابینز (2005)؛ یگانگی معلم- حرفه وگل و فلدمن (2009) و پرسشنامه یگانگی معلم- محیط کاری اسکروگینس (2008) استفاده گردید. از تکنیک کوواریانس محور بر اساس نرم افزار لیزرل برای تجزیه وتحلیل فرضیات تحقیق استفاده گردید. نتایج نشان داد که یگانگی معلم- حرفه و یگانگی معلم- محیط کاری به صورت مستقیم بر توسعه فردی نومعلمان تربیت بدنی تأثیر مثبت دارد و همچنین به صورت غیرمستقیم از طریق روابط مبتنی بر اعتماد بر توسعه فردی نومعلمان تربیت بدنی شهر تهران تأثیر مثبت دارد.
۵.

نگرش معلمان، دانش آموزان و والدین نسبت به استفاده از سوابق تحصیلی در سنجش داوطلبان ورود به دانشگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سوابق تحصیلی کنکور سراسری آموزش عالی عدالت آموزشی ساخت ابزار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۲۱
این پژوهش با هدف سنجش نگرش معلمان، دانش آموزان و والدین و همچنین بررسی تفاوت بین نگرش دانش آموزان و اولیا مدارس دولتی و غیردولتی نسبت به استفاده از سوابق تحصیلی در سنجش متقاضیان دانشگاه ها صورت گرفت. روش پژوهش «طرح اکتشافی متوالی» - مدل ساخت ابزار - بود. روش پژوهش در بخش کمّی از نوع توصیفی بود. جامعه متشکل از سه زیرجامعه معلمان، خانواده ها و دانش آموزان ذی نفع در کنکور سراسری 1402-1403 بود. نمونه گیری بخش کیفی به روش هدفمند مبتنی بر تنوع حداکثری بود. نمونه متقاضیان کنکور سراسری، معلمان مقطع متوسطه دوم، دانش آموزان داوطلب شرکت در کنکور و والدین دارای فرزند داوطلب کنکور سراسری بودند. حجم نمونه کیفی به طورکلی 90 نفر بود و داده های لازم به وسیله مصاحبه های فردی یا گروهی جمع آوری شد. در بخش کمّی نزدیک به 350 نفر از معلمان و 600 نفر از والدین و 6600 نفر از دانش آموزان به پرسشنامه پاسخ دادند. دانش آموزان به صورت تصادفی طبقه ای غیرمتناسب انتخاب شدند. گردآوری داده های کیفی به کمک مصاحبه استاندارد و در مرحله کمّی به کمک پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. یافته های کمّی نشان داد که معلمان بر این باورند اعمال سوابق تحصیلی می تواند توانایی های شناختی و یادگیری دانش آموزان را ارتقا دهد. به طورکلی والدین و دانش آموزان نسبت به اعمال سوابق تحصیلی نگرش منفی داشتند؛ والدین معتقد بودند که اعمال سوابق تحصیلی موجب شده است هزینه خانواده ها بیشتر شود، در عین حال که یادگیری فرزندان افزایش چندانی نشان نمی دهد.نتایج هر کدام از سه زیرگروه مؤید نکات مثبت و منفی در اعمال سوابق تحصیلی در پذیرش دانشگاه بود که ضروری است مدیران تصمیم گیر نسبت به تقویت نکات مثبت و برطرف کردن نقاط ضعف سوابق تحصیلی به سرعت اقدام کنند.
۶.

طراحی الگوی اقتصاد در آموزش شیمی با تأکید بر مؤلفه های اقتصاد دانش بنیان (مورد مطالعه: معلمان شیمی شهرستان های استان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش شیمی اقتصاد دانش بنیان انگیزه اقتصادی فناوری نیروی انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۳
پژوهش حاضر با رویکردی بنیادی و جامع به بررسی و ارائه یک الگوی مفهومی برای تبیین اقتصاد در آموزش شیمی با تأکید بر مؤلفه های اقتصاد دانش بنیان می پردازد و برای این منظور، از رویکرد آمیخته بهره می برد. جامعه آماری بخش های کیفی و کمّی تحقیق را به ترتیب تمام اعضای هیأت علمی رشته شیمی دانشگاه فرهنگیان و معلمان شیمی شهرستان های استان تهران به تعداد 761 نفر، و تمام معلمان شیمی شهرستان های استان تهران به تعداد 733 نفر تشکیل می دهند. نمونه آماری بخش کیفی با روش نمونه گیری گلوله برفی و هدفمند 15 نفر و بخش کمّی طبق فرمول کوکران 252 نفر با روش تصادفی بوده است. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی، پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی و پایایی سؤالات توسط صاحب نظران تأیید شد. تجزیه و تحلیل مصاحبه ها و داده های پرسشنامه با استفاده از نرم افزارهای MAX. QDA. نسخه 2007، IBM SPSS Statistics 26 و LISREL 8.8 انجام گرفت. از راهبرد نظریه داده بنیاد مشتمل بر کدگذاری باز، محوری و انتخابی جهت دستیابی به الگوی مستخرج از پژوهش استفاده گردید. یافته های بخش کیفی، بیانگر آن است چهار مؤلفه شامل انگیزه اقتصادی (با 8 مقوله)، آموزش و نیروی انسانی (با 4 مقوله)، نوآوری (با 5 مقوله) و فناوری اطلاعات و ارتباطات (با 3 مقوله) در اقتصاد در آموزش شیمی مؤثر هستند. یافته های بخش کمّی الگوی استخراج شده را تأیید می کنند. شاخص های برازش مطلق و مقتصد در یک ساختار برازش مطلوب، الگوی اقتصاد در آموزش شیمی با تأکید بر مؤلفه های اقتصاد دانش بنیان را حمایت می کنند.
۷.

رابطه بین مالکیت روان شناختی با خلق دانش و گشودگی به تغییر در معلمان تربیت بدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مالکیت روان شناختی خلق دانش گشودگی به تغییر گلستان معلمان تربیت بدنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۹
هدف از پژوهش حاضر، مطالعه رابطه بین مالکیت روان شناختی با خلق دانش و گشودگی به تغییر در معلمان تربیت بدنی بود. پژوهش حاضر کاربردی و از نوع همبستگی است که جمع آوری داده ها به شکل میدانی انجام شد. جامعه آماری شامل 575 نفر از معلمان تربیت بدنی استان گلستان در سال 1401 بود که تعداد 231 نفرآن ها با استفاده از جدول مورگان ب عنوان نمونه تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های این پژوهش سه پرسش نامه استاندارد مالکیت روان شناختی (شوکلا و سینگ، 2015)، خلق دانش (سانگ و همکاران، 2010) و گشودگی به تغییر (ایلماز، 2010)، استفاده گردید. روایی پرسش نامه ها توسط 7 نفر دکترای مدیریت ورزشی تأیید و پایایی آن ها در یک مطالعه مقدماتی به ترتیب 84/0، 78/0 و 86/0 محاسبه گردید. تحلیل داده های به دست آمده به شکل توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزارهای اس پی اس اس و اسمارت پی ال اس انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد، بین مالکیت روان شناختی با خلق دانش و گشودگی به تغییر در معلمان تربیت بدنی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد معلمان تربیت بدنی با توسعه سطح مالکیت روان شناختی و تحت تأثیر عوامل فردی و سازمانی نسبت به شغل خود، با شیوه هایی همچون ایجاد استقلال، خودکارآمدی و فرصت هایی برای تصمیم گیری در محیط کاری حمایت کننده از سوی سازمان ها، نقش مهمی را در ارتقای خلق دانش و پذیرش تغییرات اساسی در امر آموزش ایجاد کند.
۸.

بررسی نقش مدیران مدارس به عنوان رهبران یادگیری در تشکیل اجتماعات حرفه ای معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اجتماع یادگیری حرفه ای معلمان باورهای مدیران مدارس راهبردهای مدیران مدارس رهبری یادگیری نقش مدیران مدارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۵
پیشینه و اهداف: با توجه به تاثیر اجتماعات یادگیرنده حرفه ای در مدارس و نقشی که می توانند در رشد حرفه ای معلمان، بهبود فرایندهای آموزشی کلاسی، ارتقای یادگیری دانش آموزان، و بهره وری و کارایی مدرسه داشته باشند، ضروری است که عوامل اثرگذار بر تشکیل و تثبیت اجتماعات یادگیرنده حرفه ای در مدارس، مورد واکاوی قرار بگیرد. این پژوهش با هدف بررسی نقش مدیران مدارس به عنوان رهبران یادگیری در تشکیل و توسعه اجتماعات یادگیرنده حرفه ای معلمان و شناسایی راهبردها و باورهای مدیران دراین باره انجام شده است. روش ها: این پژوهش یک پژوهش کیفی است که حاصل ترکیب یافته های به دست آمده در دو بخش «مرور کیفی نظام مند» و «مصاحبه نیمه ساختاریافته» می باشد. تحلیل و سنتز داده ها در سه سطح کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی صورت گرفته است. قابلیت اعتماد از طریق کنترل توسط مشارکت کنندگان، بازبینی همکاران و سه سویه نگری انجام پذیرفت. یافته ها: 7 مولفه در کد انتخابی «راهبردهای مدیران مدارس در تشکیل و توسعه اجتماعات یادگیرنده حرفه ای معلمان» و 5 مولفه در کد انتخابی «باورهای اساسی مدیران مدارس در تشکیل و توسعه اجتماعات یادگیرنده حرفه ای معلمان» شناسایی گردید. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که جنبه های مختلفی از رهبری مشارکتی، رهبری آموزشی، رهبری تحولی و رهبری حمایتی در اجتماع یادگیری حرفه-ای با یکدیگر تلاقی می کنند. برآیند این تلاقی اجتماع یادگیری حرفه ای را شکل می دهد.
۹.

ارزیابی سواد مالی دانش آموزان دختر و پسر پایه نهم در جهت توسعه حرفه ای معلمان ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش ریاضی پایه نهم دانش آموزان پایه نهم سواد مالی مطالعه پیزا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۵
سواد مالی و درک مفاهیم آن برای دانش آموزان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نظام های تعلیم و تربیت موظفند با برنامه ریزی آموزش مالی مدرسه ای، در جهت ارتقاء سطح سوادمالی دانش آموزان تلاش کنند. از سوی دیگر، معلمان به عنوان مجریان برنامه های درسی باید اطلاعات کافی از سطح سوادمالی دانش آموزان داشته باشند. بنابراین، بررسی سطح سواد مالی دانش آموزان در جهت آگاه سازی معلمانضروری است. تحقیق توصیفی پیمایشی حاضر با هدف بررسی و مقایسه سواد مالی دانش آموزان دختر و پسر پایه نهم در جهت توسعه حرفه ای معلمان انجام گرفت.جامعه پژوهش، دانش آموزان پایه نهم شهر اصفهان و نمونه شامل 401 دانش آموز دختر و پسر بود که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری آزمونی با 7 سؤال در قالب 3 مسئله بود که روایی آن توسط صاحب نظران تأیید شد. ضریب پایایی آزمون، 73/0 بدست آمد که نشان دهنده پایایی قابل قبول آن است. بر اساس نتایج، دانش آموزان در آزمون سواد مالی عملکرد نسبتاً قابل قبولی داشتند و در تمامی سؤالات آزمون، میانگین نمرات دانش آموزان با مقدار مورد انتظار مطالعه پیزا، دارای تفاوت معناداری بود. بر اساس بررسی های انجام شده، در مسئله «برنامه های هزینه تلفن» بین نتایج دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود داشت اما در دو مسئله «دستگاه سینمای خانگی» و «قرارداد تلفن همراه» این تفاوت معنادار نبود. در مجموع، در نمره کل آزمون، تفاوت معناداری بین عملکرد دانش آموزان دختر و پسر وجود نداشت. نتایج این پژوهش می توانند منجر به بازنگری در آموزش معلمان به عنوان یکی از ارکان اصلی آموزش مدرسه ای، کتاب های درسی و روش های ارزشیابی با هدف ارتقاء سواد مالی دانش آموزان شود.
۱۰.

بررسی اثربخشی آموزش توانمندی منش بر ذهن آگاهی و تعهد سازمانی معلمان دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانمندی های منش تعهد سازمانی ذهن آگاهی دوره ابتدایی روانشناسی مثبت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۹
هدف پژوهش بررسی اثربخشی آموزش توانمندی های منش بر ذهن آگاهی و تعهدسازمانی معلمان دوره ابتدایی شهر یزد در سال تحصیلی 1400-1401 بود. روش پژوهش از نوع طرح نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تمامی معلمان دوره ابتدایی شهر یزد بود که 30 نفر به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل قرارگرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه های ذهن آگاهی لانگر (2004)، تعهد سازمانی ناوی و همکاران (1395) بود. مقدار ضریب پایایی برای هر یک از پرسشنامه ها، با روش آلفای کرونباخ به ترتیب 65/0 و 81/0 به دست آمد. برای گروه آزمایش به مدت 2 ماه (12جلسه 50 دقیقه ای) آموزش توانمندی های منش با رویکرد سه فرآیندی آگاهی کاوش کاربرد (AEA) ارائه شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل کواریانس یک راهه (آنکوا) و مانکوا و نرم افزار SPSS26 استفاده شد. یافته ها نشان داد آموزش توانمندی های منش موجب افزایش ذهن آگاهی در معلمان در گروه آزمایش (66/59) شد. از سویی تفاوت معنی داری بین دو گروه آزمایش و گواه از نظر تعهد سازمانی به دست نیامد. در نتیجه، به دلیل آن که ذهن آگاهی، هوشیار بودن در تجارب کنونی همراه با پذیرش است و انجام تمرین های توانمندی منش که مستلزم توجه هدفمند به زمان حال است، لذا انجام این نوع تمرین ها در طول مدت آموزش، موجب افزایش ذهن آگاهی معلمان می شود.
۱۱.

تبیین مؤلفه های شایستگی و اثربخشی نو معلمان: غیر از ماده 28(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صلاحیت اثربخشی نومعلمان دانشگاه فرهنگیان بجز مهارت آموزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۹
پژوهش حاضر با هدف، تبیین مولفه های صلاحیت و اثربخشی حرفه ای دانش آموختگان دوره های کارشناسی پیوسته دانشگاه فرهنگیان با سایر ورودی های وزارت آموزش و پرورش انجام شده است. این پژوهش به روش ترکیبی و از نوع اکتشافی متوالی انجام گرفت که در بخش کیفی از روش پدیدارشناسی و در بخش کمی از روش توصیفی- پیمایشی بهره گرفته شده است. نمونه بخش کیفی شامل 10 نفر از اساتید دانشگاه فرهنگیان بودند که بصورت هدفمند، انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختار استفاده شد. نمونه آماری بخش کمی شامل 200 نفر از دانش آموختگان دوره های کارشناسی دانشگاه فرهنگیان و آموزشیاران نهضت سواد آموزی بود که بصورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری این بخش پرسشنامه محقق ساخته بود که از داده های کیفی برای ساخت آن استفاده گردید. در خصوص نتایج بخش کیفی، تنها نکته قابل تامل در اظهارات صاحب نظران، ملاحظه ای است که مهارت آموزان سایر ورودی ها لازم است در توجه به مخاطب و مخاطب شناسی داشته باشند. در بخش کمی نتایج حاکی از آن بود که دانش آموختگان دوره کارشناسی دانشگاه فرهنگیان بیشتر از مهارت آموزان سایر ورودی ها، از دانش، نگرش، مهارت و ویژگی های شخصیتی مطلوب در راستای ورود به حرفه معلمی برخوردارند.
۱۲.

بررسی پدیدارشناسانه انتظارات و تجربیات معلمان از آماده سازی آنان در راستای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انتظارات تجربیات پدیدارشناسی معلمان سند تحول بنیادین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۴
پیشینه و هدف: یکی از اهداف سند تحول بنیادین در نظام آموزشی، آماده سازی کارکنان می باشد.در نظام آموزش و پرورش ایران، سند تحول بنیادین در راستا تغییر و تحول این نظام تدوین شده است. براین اساس هدف از این پژوهش بررسی پدیدارشناسانه انتظارات معلمان از آماده سازی آنان در راستای سند تحول بنیادین است. روش ها: پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی بوده که با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است. رو ش جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. مشارکت کنندگان این مطالعه از بین تمامی معلمان شرکت کننده در آزمون سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش شهر مشهد بودند که به روش نمونه گیری هدفمند ملاک محور 15 نفر از آنان انتخاب شدند. روش تجزیه و تحلیل داده ها به روش تحلیل مضمون بود. همچنین به منظور اعتباربخشی یافتهها از معیارهای چهارگانه(باورپذیری، اطمینان پذیری، انتقال پذیری و تاییدپذیری) استفاده شد . یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که انتظارات معلمان را می توان در سه دسته: انتظارات مدرسه ای، سازمانی و اجتماعی دسته بندی کرد. همچنین تجارب درون مدرسه ای، تخصصی، شخصی و پوچ، چهار بعد اصلی تجربیات معلمان را نشان داد. ،عوامل تسهیل کننده در قالب دو عامل شخصی و اجرایی و عوامل بازدارنده در قالب سه عامل سازمانی، اقتصادی و انگیزشی شناسایی شد. نتیجه گیری : با توجه به یافته ها، می توان چنین نتیجه گرفت که مورد مطالعه پذیرش قلبی و درونی نسبت به سند تحول بنیادین نداشتند. بنابراین نیاز است به طور موثرتری به آماده سازی معلمان در راستای اجرای سند تحول بنیادین پرداخته شود.
۱۳.

مطالعه تطبیقی تجارب کشورهای پیشرو در زمینه آموزش بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش بین المللی کشورهای پیشرو تجارب تطبیقی آموزه ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۰
هدف این پژوهش بررسی وضعیت آموزش بین المللی و مقایسه کشورهای پیشرو در این زمینه بود. پژوهش توصیفی و روش پژوهش روش تطبیقی برادی بود.منبع کسب اطلاعات شامل کلیه کتاب ها، مقالات، منابع و اسنادی بود که به موضوع آموزش بین المللی در کشورهای آمریکا، انگلستان، استرالیا و کانادا پرداخته بودند. نمونه آماری شامل کلیه منابع در دسترس محقق پیرامون موضوع آموزش بین المللی کشورهای مورد مطالعه بود. با استفاده ازکلید واژه های انگلیسی،international education,educational Journey,educational travel,internationalization of education,educational interaction of university,higher education and student mobilityدر پایگاه های علمی science direct,google scholar,scopus,eric و کلید واژه های فارسی آموزش بین المللی، تعاملات علمی بین المللی، تحصیل در کشورهای پیشرفته درپایگاه های فارسی irandoc,sid,magiran تعداد72 منبع یافت شد. بر اساس معیارهای ورود و خروج،16 منبع از فرایند مطالعه حذف شد و56 منبع مورد بررسی قرارگرفت. ابزار اندازه گیری چک لیست محقق ساخته و روش تحلیل، تحلیل اسنادی بود. نتایج نشان داد ایالات متحده درصد بیشتری از ارائه آموزش بین المللی را به خود اختصاص داده است و در بعد کیفیت آموزشی در وضعیت بهتری قراردارد. استرالیا در مقایسه با سه کشور دیگر به دلیل بعد کیفیت زندگی و سهولت دسترسی، شرایط بهتری برای آموزش بین المللی فراهم کرده است، انگلستان نفوذ فرهنگی بیشتری دارد و از مزیت کاهش طول مدت تحصیل برخوردار است. هزینه های آموزش درکانادا نسبتاً مقرون به صرفه تر است و از نظر شاخص صلح ، جایگاه بهتری دارد. بر اساس ویژگی ها ی شناسایی شده پیشنهاد می شود با تبیین و ترویج احساس امنیت، تسهیل تبادل استاد و دانشجو، تدوین برنامه های درسی چند فرهنگی ، تسهیل تفاهم نامه های همکاری آموزشی بین اساتید مراکز آموزشی جهان، تدارک امکانات اقامتی مناسب و فرهنگ سازی عمومی زمینه آموزش های بین المللی در نظام آموزشی ایران فراهم شود.
۱۴.

بازتولید فرهنگ ملی در نظام آموزشی به واسطۀ ظرفیت های نمایش خلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نمایش خلاق بازتولید فرهنگ فرهنگ ملی فرآیند خلاق محیط خلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۲۱
در سال های اخیر تلاش های بسیاری برای اصلاح نظام آموزشی سنتی در رویارویی با تحولات ناگزیر فرهنگی را شاهد بوده ایم. این مقاله به بررسی عوامل نمایش خلاق در نظام آموزشی و شناسایی ارتباط و راهبرد آن به بازتولید فرهنگ ملی می پردازد. از آنجا که مشکلات بازتولید فرهنگ، به دلیل سرعت فزاینده ی تغییرات در جامعه از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ هدف پژوهش شناسایی و ارائه ی الگوی بازتولید فرهنگ ملی به واسطه ی نمایش خلاق در نظام آموزشی می باشد. یافته های تحقیق در بعد نظری به روش تحلیل محتوای کیفی با تاکید بر شاخص "فرآیند خلاق" و "محیط خلاق" با رویکرد هم افزایی (دیاکرونیک) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بدین روی به همراه ارائه ی جدول و نمودار به صورت مستدل نشان داده شده است که بر اساس آرای هافستد چگونه نمایش خلاق در نظام آموزشی منجر به بازتولید فرهنگی می شود. در نتایج پژوهش، شناسایی تضاد بین واقعیت های موجود و رویکرد فضای آموزشی خلاق علاوه بر ارائه ی یک راهکار کاربردی؛ به چگونگی شمول پذیری ابعاد فرهنگی هافستد در ابعاد نمایش خلاق، ظهور و بروز مردم سازی توسط نمایش خلاق، و تبیین الگوی بازتولید اجتماعی- فرهنگی در ابعاد نمایش خلاق پرداخته است. در نهایت نگارندگان توسعه ی استفاده از ظرفیت های نمایش خلاق به عنوان رویکردی جدید مبتنی بر بازتولید ارزش های فرهنگی در نظام آموزشی را پیشنهاد کرده اند.
۱۵.

طراحی و اعتباریابی الگوی آموزشی مبتنی بر رویکرد مونته سوری به منظور شکل گیری مفهوم (عدد) در دانش آموزان پایه اول ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رویکرد مونته سوری الگوی آموزشی شکل گیری مفهوم آموزش ریاضی مفهوم عدد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۰
پژوهش جهت ارائه الگوی آموزشی مبتنی بر رویکرد مونته سوری به منظور شکل گیری مفهوم عدد برای دانش آموزان اول ابتدایی و تعیین اعتبار به روش ترکیبی انجام گرفت. در بخش کیفی از مرور منظم کتابخانه ای و در بخش کمی، روش پیمایشی استفاده شد. جامعه در بخش کیفی، کلیه منابع، از کتاب و مقاله مربوط به مفاهیم پژوهش که در پایگاه های اطلاعات داخلی و خارجی در سالهای 1964 تا 2021 است. از آن میان منابع مرتبط با اهداف و قابل دسترس جهت نمونه پژوهش انتخاب شدند. در بخش کمی برای تعیین اعتبار الگو، از جامعه متخصصان دانشگاهی در رشته علوم تربیتی و حوزه مونته سوری، 10 نفر به روش هدفمند انتخاب و پرسشنامه ی محقق ساخته را تکمیل کردند. این الگو بر اساس مضامین پرتکرار منابع استخراج شده، در شش مؤلفه و سه گام آموزشی طراحی شد. اهداف شامل: ایجاد تمرکز، علاقه، توجه، پرورش حواس و طبقه بندی و ردیف بندی و ایجاد اصل کاردینال، تناظر یک به یک و اصل نظم ثابت است؛ محتوا از عینی به انتزاعی باشد؛ روش یاددهی – یادگیری، به صورت انفرادی است؛ محیط یادگیری، بسیار منظم، ساختاریافته و چند حسی خواهد بود و مربی نقش تسهیلگر دارد؛ ویژگی های یادگیرنده، آزادی انتخاب و حرکت، انگیزه ی درونی و تمرکز پایدار است؛ و ارزشیابی به صورت تکوینی، با استفاده از مشاهده و مستند سازی صورت می گیرد و نمره و پاداش خارجی در این روش جایی ندارد. اعتبار الگو طبق تحلیل توصیفی و نتایج آزمون خی دو، از نظر متخصصان تأیید شد.
۱۶.

چالش ها و فرصت های تربیتی و حرفه ای در عصرهوش مصنوعی: الزامات و اقتضائات مدارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: هوش مصنوعی مدارس دانش آموزان معلمان توانمندسازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۱۰
این مطالعه با مرور تحلیلی ادبیات و پژوهش های جدید به بررسی نقش هوش مصنوعی (AI) در شکل دهی به آینده مدارس، مزایا و معایب احتمالی آن، نقش در حال تحول مدارس و معلمان و پیامدهای ناشی از آن می پردازد. هدف این مطالعه ارائه یک درک جامع از تأثیر بالقوه بکارگیری ابزارهای هوش مصنوعی در مدارس و ارائه پیشنهادهایی برای استفاده مؤثر از آن است. نتایج تحقیق نشان میدهد با به رسمیت شناختن هوش مصنوعی بعنوان یک واقعیت موجود و با درک نقش در حال تحول مدارس و معلمان،، هوش مصنوعی می تواند به طور موثری برای افزایش تجربیات یادگیری و آماده سازی دانش آموزان برای آینده به کار گرفته شود. بهبود برابری فرصت های آموزشی، بهبود یادگیری فردی متناسب با نیازهای ویژه و ارزیابی های دقیق شخصی سازی شده از جمله مزایای استفاده از هوش مصنوعی است. علاوه بر آن سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی می توانند حجم وسیعی از داده ها را برای متناسب کردن محتوای آموزشی تجزیه و تحلیل کنند و بازخورد فردی ارائه دهند، تعامل دانش آموز و نتایج یادگیری را افزایش دهند. با وجود مزایای بسیار زیاد، ابزارهای هوش مصنوعی با جمع آوری و تحلیل اطلاعات دانش آموزان نگرانی هایی در مورد حریم خصوصی و امنیت داده های دانش آموزان ومدارس بوجود می آورند. همچنین خطر اتکای بیش از حد به هوش مصنوعی که به طور بالقوه نقش تعامل انسانی و رویکردهای آموزشی شخصی سازی شده را کاهش می دهد، وجود دارد. توانمندسازی حرفه ای معلمان بهترین رویکرد در مواجهه با هوش مصنوعی و نحوه استفاده بهینه آن در مدارس است.
۱۷.

اثربخشی آموزش به روش نقشه مفهومی با ایکس مایند بر پردازش شناختی، لذت یادگیری و عملکرد تحصیلی درس تاریخ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نقشه مفهومی پردازش شناختی لذت یادگیری پیشرفت تحصیلی یادگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۷
پیشینه و اهداف: متغیرهای پردازش شناختی، لذت یادگیری و عملکرد تحصیلی در درس تاریخ به عنوان متغیرهای مهم در ارتقای نظام آموزشی است. این پژوهش باهدف بررسی اثربخشی آموزش به روش نقشه مفهومی بر پردازش شناختی، لذت یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس تاریخ پایه یازدهم انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در پایه یازدهم مدارس دوره متوسطه اول شهر اراک بودند که از بین آنها 44 نفر انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه پردازش شناختی اسکوونبرگ و شیلدر (1996)، پرسشنامه احساسات پاکران در آموزش و پرورش (2002) و آزمون پیشرفت تحصیلی محقق ساخته بود. نتایج با استفاده از نرم افزار spss نسخه25و آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش به روش نقشه مفهومی با ایکس مایند بر پردازش شناختی، لذت یادگیری و عملکرد تحصیلی درس تاریخ مؤثر بود و به طور معناداری پردازش شناختی، لذت یادگیری و عملکرد تحصیلی درس تاریخ دانش آموزان دختر را افزایش داد .نتیجه گیری: با توجه به اینکه آموزش با استفاده از نقشه مفهومی در پردازش شناختی، لذت یادگیری و عملکرد تحصیلی مؤثرتر از آموزش سنتی و رویه موجود است، مطلوب است معلمان تاریخ با استفاده از نقشه مفهومی را به عنوان بخشی از برنامه درسی و کلاس ها قرار دهند. باید رویدادی برای تهیه و طراحی نقشه های مفهومی برای معلمان برگزار شود.
۱۸.

شناسایی و اعتبارسنجی فرصت ها و شرایط و نیازهای آموزشی معلمان در جهت توسعه-حرفه ای و ارتقاء کیفیت تدریس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه حرفه ای نیازهای آموزشی کیفیت تدریس اعتبارسنجی شناسایی معلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۲
پیشینه و اهداف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی و اعتبارسنجی فرصت ها، شرایط و نیازهای آموزشی معلمان در جهت توسعه حرفه ای و ارتقاء کیفیت تدریس است.روش ها : این پژوهش کاربردی از نوع آمیخته(کیفی- کمی) با دو رویکرد تحلیل محتوا و توصیفی پیمایشی بود. برای شناسایی نیازهای آموزشی از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 11نفر از متخصصان موضوعی که معیار انتخاب اشباع نظری داده ها بود و برای اعتبارسنجی81نفر معلمان باتجربه و سابقه بیش از10سال شهرستان شادگان که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند، نیازهای شناسایی شده را اعتبارسنجی کردند. اصالت مصاحبه ها و روایی محتوایی پرسشنامه توسط5نفر از متخصصان موضوعی تایید و پایایی پرسشنامه با آلفای کرنباخ(719/0)سنجیده شد. داده های بخش کیفی در MAXQDA به شیوه اشتراوس-کوربین تحلیل و داده های بخش کمی با ضریب مسیر و آماره t در SMART PLS4 تحلیل شد. یافته ها: یافته های بخش کیفی شامل3کد انتخابی(فرصت ها، شرایط و نیازهای آموزشی معلمان در جهت توسعهحرفه ای و ارتقاء کیفیت تدریس)،9کد محوری و 71کد اولیه بود. یافته های بخش کمی نشان داد که تمام مؤلفه های شناسایی شده با آمارهt بیش از 96/1و سطح خطای کمتر 05/0بر توسعه حرفه ای معلمان تأثیر معنادار داشت و تمام مسیرها نیز تایید شده بود.نتیجه گیری:در پژوهش حاضر علاوه بر شناسایی فرصت ها، شرایط و نیازهای آموزشی معلمان در جهت توسعه حرفه ای، تمام مؤلفه ها اعتبارسنجی شد. توسعه حرفه ای و ارتقاء کیفیت تدریس معلمان محور تقویت و پیشرفت جامعه در علم و دانش است. ازهمین رو، شناساندن نیازهای آموزشی معلمان، فرصت های توسعه حرفه ای و شرایط موجود به سیاستگذاران و مدیران، زمینه را برای ارتقاء کیفیت توسعه حرفه ای و اثربخشی این دوره ها در عملکرد معلمان فراهم می سازد.

آرشیو

آرشیو شماره‌ها:
۱۹