رهبری آموزشی کاربردی

مقدمه و هدف: علیرغم اینکه از یادگیری مشارکتی به عنوان یک رویکرد فعال استقبال شده، اطلاعات کاملی در مورد نقش آن در پرورش مهارت های رهبری دانش آموزان وجود ندارد.روش شناسی پژوهش: این مطالعه که با رویکرد چندروشی انجام شد، این شکاف تحقیقاتی مورد واکاوی قرار گرفت. ابتدا از طریق مطالعه فراترکیب، داده های اولیه گرداوری و تحلیل شدند و سپس با استفاده از روش گروه کانونی داده ها تکمیل، اصلاح و رواسازی شدند. میدان پژوهش در بخش فراترکیب 5200 سند علمی بود که تعداد 32 سند با توجه به زبان، سال انتشار، چکیده و متن، نوع سند و روش پژوهش به عنوان نمونه انتخاب شدند و سپس با استفاده از برنامه مهارت های ارزیابی حیاتی (CASP) انتخاب و وارد مرحله تحلیل شدند. در مرحله تحلیل داده ها از نرم افزار Atlas/ti استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد وابستگی درونی مثبت به عنوان یکی از عناصر یادگیری مشارکتی مهارت هایی نظیر محبوبیت، همدلی و همکاری را پرورش می دهند. پاسخگویی، مهارت عزت نفس و احترام به حقوق دیگران را بهبود می بخشد و مهارت بین فردی به عنوان سومین عنصر یادگیری مشارکتی در توسعه مهارت های ارتباطی و اجتماعی مؤثر است و مهارت حل مسئله و حل تعارض را در دانش آموزان تقویت می کند. این سه عنصر که با عناصر پنجگانه نظریه وابستگی متقابل اجتماعی انطباق پیدا می کنند ابعاد تازه ای از پرورش مهارت های رهبری در دانش آموزان را آشکار می سازند.بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه می تواند مورد توجه سیاست گذاران اجتماعی قرار گیرد و رهبران آموزشی را ترغیب کند تا از طریق آشناکردن معلمان با یادگیری مشارکتی زمینه اجرا در کلاس درس را فراهم سازند. همچنین می تواند انگیزه معلمان را برای استفاده از یادگیری مشارکتی افزایش دهد و والدین را ترغیب کند تا در فرآیند اجرا از معلمان حمایت کنند.

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرگذاری رهبری مبتنی بر چشم انداز بر رفتار خلاقانه کارکنان با توجه به نقش اینرسی سازمانی و رفتارهای فرا نقشی کارکنان (رفتار اهدای دانش و رفتار شهروندی سازمانی) در دانشگاه علوم پزشکی یزد انجام شد. روش شناسی پژوهش: روش این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد و جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی یزد (310 نفر) بود که حجم نمونه 172 نفر از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات میدانی در این پژوهش، پرسشنامه های استاندارد بود که روایی و پایایی ابزار اندازه گیری تایید شد و روش تحلیل مورد استفاده در این پژوهش، تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، رهبری مبتنی بر چشم انداز بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر معناداری دارد. همچنین، اینرسی سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در رابطه رهبری مبتنی بر چشم انداز و رفتار خلاقانه کارکنان نقش میانجی دارند. همچنین، رفتارهای اهدای دانش در تاثیر اینرسی سازمانی بر رفتار خلاقانه کارکنان نقش تعدیل گر دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد، رهبری مبتنی بر چشم انداز می تواند با پیش بینی تهدیدها و فرصت ها در آینده، تکنیک های ابتکاری متعددی برای مقابله با رکود سازمانی پیدا کند و زمانی که چشم انداز، دانش و ایده های خود را به کارکنان خود منتقل کند و همچنین کارکنان نیز دانش خود را به اشتراک بگذارند، باعث پرورش خلاقیت کارکنان و کاهش اینرسی سازمان خواهد شد و همچنین رهبری مبتنی بر چشم انداز با ایجاد رفتار شهروند سازمانی در کارکنان، باعث کاهش اینرسی و افزایش رفتار خلاقانه در کارکنان می شود.

مقدمه و هدف: هدف پژوهش بررسی تأثیر آموزش کارآفرینی بر ذهنیت کارآفرینانه دانشجویان با نقش واسطه ای الهام کارآفرینانه بوده است. روش شناسی پژوهش: این پژوهش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه های دولتی ایران هستند. روش نمونه گیری طبقه ای و حجم نمونه (روش جی پاور) 100 نفر از دانشجویان بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه آموزش کارآفرینی، الهام و  ذهنیت کارآفرینانه Cui, Sun & Bell (2021) استفاده گردید. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از معادلات ساختاری و از نرم افزار SPSS  و PLS استفاده شد یافته ها: یافته ها نشان می دهد فعالیت های فوق برنامه با الهام کارآفرینانه و ابعاد ذهنیت رابطه مثبت دارد؛ الهام کارآفرینانه با فرصت طلبی، تحمل ابهام، خوش بینی ارادی و در کل با ذهنیت کارآفرینانه رابطه مثبت دارد و الهام کارآفرینانه نقش واسطه ای در رابطه فوق برنامه و ذهنیت کارآفرینانه دارد؛ اما حضور در برنامه درسی با الهام و ذهنیت کارآفرینانه رابطه ندارد؛ الهام کارآفرینانه با گرایش به ریسک رابطه ندارد و الهام کارآفرینانه نقش واسطه ای در رابطه حضور در برنامه درسی و ذهنیت کارآفرینانه ندارد. درنهایت، تأثیر مستقیم فعالیت های فوق برنامه به طور قابل توجهی مثبت بود درحالی که درباره حضور برنامه درسی تأثیر مثبتی مشاهده نشد. بحث و نتیجه گیری: برنامه ریزی توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی  باید مولفه ذهنیت کارآفرینانه را در نظر داشته باشند که این امر درگرو رها شدن از اجرای برنامه های درسی اجباری در سیستم رسمی و روی آوردن به فعالیت های فوق برنامه است. در این زمینه می توان دروس اختیاری و فعالیت های فوق برنامه بیشتری را به نسبت برنامه درسی اجباری و حضور در برنامه های رسمی، طراحی  نمود.

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه علّی سبک رهبری اصیل، فرهنگ مدرسه و شخصیت پویا با اشتیاق شغلی معلمان و نقش میانجی قرارداد روان شناختی در معلمان دوره ابتدایی شهرستان خرم آباد انجام شد.روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه معلمین شاغل دوره ابتدایی در آموزش و پرورش نواحی یک و دو شهرستان خرم آباد در سال تحصیلی 1402-1401 بود که تعداد آنها مطابق با آمار اخذ شده از ادارات کارگزینی این نواحی برابر با 1450نفر بود. حجم نمونه ی آماری بر اساس قاعده استیونس برابر با 255 نفر بود که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه های رهبری اصیل والمبوا و همکاران (۲۰۰8)، فرهنگ مدرسه گرونرت و ولنتاین (1998)، شخصیت پویا باتمن و کرانت (1993)، قرارداد روان شناختی رابینسون و روسو (1994) و اشتیاق شغلی شاوفلی و همکاران (2002) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها افزون بر شاخص های توصیفی، از نرم افزار SPSS نسخه 21 و تحلیل معادلات ساختاری در نرم افزار   PLSبهره گرفته شد.یافته ها: نتایج مدل یابی معادلات ساختاری پژوهش نشان داد که رابطه بین سبک رهبری اصیل با اشتیاق شغلی معلمان (333/0P=)، رابطه بین فرهنگ مدرسه و اشتیاق شغلی معلمان (327/0P=)، رابطه بین شخصیت پویا و اشتیاق شغلی معلمان (246/0P=) و رابطه بین قرارداد روان شناختی و اشتیاق شغلی معلمان مثبت (601/0P=) و معنادار می باشد، همچنین قرارداد روان شناختی در رابطه رهبری اصیل و اشتیاق شغلی (352/0P=)، در رابطه فرهنگ مدرسه و اشتیاق شغلی (382/0P=) و در رابطه شخصیت پویا و اشتیاق شغلی (284/0P=)  نقش میانجی را ایفا می کند.بحث و نتیجه گیری: کارکنان مشتاق به صورت کامل جذب شغل خود می شوند و وظایف شغلی خود را به نحو احسن انجام می دهند. این مهم در معلمان که از عوامل اساسی جامعه هستند از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد، چرا که معلمان مسؤلیت هدایت و پرورش یک نسل و حتی چند نسل را بر عهده دارند و در صورتی می توانند اثربخشی نظام آموزشی کشور را تضمین کنند که سطح بالایی از اشتیاق و انگیزه را در شغل خود داشته باشند.

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اعتبارسنجی الگوی شایستگی های حرفه ای راهبران آموزشی و تربیتی، به لحاظ هدف کاربردی و از منظر گردآوری اطلاعات آمیخته - اکتشافی بود. روش شناسی پژوهش: در در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری غیر احتمالی هدفمند 20 نفر از خبرگان حوزه آموزش ابتدایی از جمله، معاونین و کارشناسان آموزش ابتدایی، راهبران آموزشی و تربیتی، معلمان و مدیران مدارس چندپایه روستایی و اعضای هیات علمی دانشگاه فرهنگیان به عنوان مشارکت کنندگان انتخاب و در بخش کمی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 242 نفر از جامعه آماری معلمان، مدیران و راهبر آموزشی مدارس ابتدایی استان زنجان انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی ، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل یافته های کیفی ، از روش تحلیل محتوا و کدگذاری استفاده شد.   در بخش کمی برای سنجش اعتبار مدل شایستگی ، از پرسشنامه ای محقق ساخته و روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده گردید. به منظور بررسی روایی پرسشنامه از روایی صوری و سازه و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت . یافته ها: تحلیل یافته های پژوهش منجر به شناسایی 40 مؤلفه و 5 بُعد شایستگی برای راهبران آموزشی شامل ؛ شایستگی های دانشی ، مهارتی، توانایی، ویژگی های فردی و نگرشی- انگیزشی شد. نتایج تحلیل کمی نیز نشان داد، مدل از برازش مناسبی برخوردار است . بحث و نتیجه گیری: یافته های این پژوهش دریچه های جدیدی برای ایجاد تغییرات مطلوب در بازنگری برنامه انتخاب و انتصاب راهبران آموزشی و تربیتی در مدارس می گشاید.

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر باهدف شناسایی شایستگی های رهبران آینده در نظام آموزش عالی صورت گرفته است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و از نوع تحلیل مضمون حاصل از مصاحبه های پدیدارشناختی است. روش شناسی پژوهش: جامعه موردمطالعه شامل 16 نفر از خبرگان حوزه توسعه رهبری برای فرایند مصاحبه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند بوده است. به منظور کیفیت کدگذاری، از قابلیت اعتماد، تأییدپذیری و اطمینان پذیری برای یافته ها استفاده شده و ضریب توافق بین ارزیابان 89/0 به دست آمده است. یافته ها: طبق یافته های این پژوهش شایستگی های رهبران آینده در نظام آموزش عالی از 8 بعد فردی، مدیریت تعاملات اجتماعی-سازمانی، هوش فرهنگی، شهروند جهانی، دانش سازمانی و برنامه ریزی راهبردی، دیپلماسی سازمانی، مسئولیت اجتماعی و گفتمان سازی تشکیل شده است. بحث و نتیجه گیری: با اطلاع از یافته های پژوهش حاضر می توان به شاخص هایی در توصیف شایستگی های رهبران آینده نظام آموزش عالی دست یافت تا در جهت انتخاب و توسعه آنان در آموزش عالی اقدام نمود.

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، پیش بینی توسعه حرفه ای معلمان بر اساس سبک رهبری دانش محور ادراک شده با نقش واسطه ای تسهیم دانش و کار تیمی بود. روش پژوهش: نوع پژوهش، توصیفی همبستگی و جامعه آماری شامل معلمان شهر کاشان به تعداد 3237 نفر بود که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 342 نفر بدست آمد. ابزار گرداوری داده ها چهار پرسشنامه رهبری دانش محور، توسعه حرفه ای، تسهیم دانش و کار تیمی بود. پایایی پرسشنامه ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای توسعه حرفه ای 93/0، کار تیمی 79/0، تسهیم دانش 73/0 و رهبری دانش محور 93/0 بدست آمد. یافته ها: یافته ها نشان داد، میانگین متغیر رهبری دانش محور (34/23) بالاتر از حد متوسط (18)، میانگین متغیر توسعه حرفه ای (7/46) بالاتر از حد متوسط (36)، تسهیم دانش (82/36) بالاتر از حد متوسط 30 و کار تیمی معلمان (33/19) پایین تر از حد متوسط (30) است. اثرات کل رهبری دانش محور بر توسعه حرفه ای، تسهیم دانش و کار تیمی، مثبت و معنادار و اثرات کل کار تیمی و تسهیم دانش بر توسعه حرفه ای، مثبت و معنادار بود. همچنین نقش میانجی تسهیم دانش و کار تیمی در تاثیر رهبری دانش محور بر توسعه حرفه ای، تایید شد. نتیجه گیری: اگر معلمان ادراک مثبتی از وضعیت رهبری دانش محور داشته باشند، تسهیم دانش و کار تیمی بیشتری خواهند داشت. در واقع، ایجاد مدارسی که در آن، مدیران به ایجاد، خلق، کسب، کاربرد، تسهیم و توزیع دانش و اطلاعات جدید توجه دارند می توانند باعث توسعه حرفه ای معلمان، کارآمدی و اثربخشی سازمانی شوند. نظام آموزشی کشور را تضمین کنند که سطح بالایی از اشتیاق و انگیزه را در شغل خود داشته باشند.

مقدمه و هدف: امروزه، سازمان ها ی بسیاری با پدیده ی طفره روی اجتماعی مواجه هستند و می توان گفت که طفره روی اجتماعی به یک نیروی بازدارنده ی قدرتمند و یک عامل نهفته ی خطرناک در سازمان ها تبدیل شده است. این پژوهش با هدف بررسی رابطه ی عدالت سازمانی و قابلیت مشاهده پذیری وظایف با ادراک طفره روی اجتماعی همکاران در بین معلمان انجام شده است. روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری این پژوهش، عبارت است از کلیه ی معلمان ابتدایی شهرستان فلاورجان در سال تحصیلی 1401-1402 که تعداد آن ها 416 نفر براورد شد. بر اساس جدول کرجسی و مورگان، تعداد 200 نفر از این جامعه ی آماری به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش شامل پرسش نامه های ادراک طفره روی اجتماعی همکاران، قابلیت مشاهده پذیری وظایف و عدالت سازمانی است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه ی گام به گام در نرم افزار 26-SPSS انجام گرفت.  یافته ها: نتایج بررسی ها نشان داد که عدالت سازمانی و قابلیت مشاهده پذیری وظایف رابطه ی معناداری در جهت عکس با ادراک طفره روی اجتماعی همکاران دارند. همچنین عدالت توزیعی حدود 16 درصد از ادراک طفره روی اجتماعی همکاران و عدالت توزیعی و قابلیت مشاهده پذیری وظایف به طور همزمان 21 درصد از ادراک طفره روی اجتماعی همکاران را پیش بینی می کنند. بحث و نتیجه گیری: زمانی که معلمان درک کنند که با آن ها منصفانه رفتار می شود و مدیرانشان از مشارکت های فردی آن ها در کار گروهی آگاهی کاملی دارند، ادراک آن ها در مورد طفره روی اجتماعی همکاران کاهش می یابد.

مقدمه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی نقش میانجی نیازهای اساسی روانشناختی در تاثیرگذاری رهبری تحول گرا بر رفتار کاری نوآورانه می باشد. روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف  کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی -  همبستگی است. جامعه آماری شامل کارکنان دانشگاه اصفهان می باشد. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 291 نفر تعیین شد و نمونه گیری با استفاده از روش در دسترس انجام شد.  برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های نیازهای اساسی روانشناختی گاردیا، دسی و رایان (2000) با 21 گویه، رهبری تحول گرا باس و آلیو  (1997) با 20 گویه و رفتار کاری نوآورانه دیجانگ و دنهارتوگ (2010)  با 10 گویه استفاده شد.  برای تجزیه وتحلیل داده ها و به کارگیری تحلیل های آماری نیز از نرم افزارهایSPSS  و SMART PLS3  استفاده شد. یافته ها: نتایح مدل معادلات ساختاری نشان داد، رهبری تحول گرا بر نیازهای اساسی روانشناختی  تاثیر معنی دار دارد. همچنین رهبری تحول گرا بر رفتار کاری نوآورانه تاثیر معنی دار دارد. نتایج نشان داد که نیازهای اساسی روانشناختی در تاثیرگذاری رهبری تحول گرا بر رفتار کاری نوآورانه نقش میانجی دارد، همچنین تاثیر نیازهای اساسی روانشناختی بر رفتارکاری نوآورانه مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری: به مدیران دانشگاه پیشنهاد می شود جهت تقویت رفتارهای کاری نوآورانه در دانشگاه  با استفاده از ظرفیت غنی موجود یعنی اساتید و پژوهشگران خبره با راه اندازی مراکز و سراهای نوآوری برای کارکنان جهت تقویت رفتارهای کاری نوآورانه اقدام نمایند.

مقدمه و هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثر آوای سازمانی بر مسئولیت پذیری اجتماعی با نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی است. روش شناسی پژوهش: جامعه آماری شامل تمامی معلمان شاغل در شهر سیلوانا در سال تحصیلی 1401-1400 به تعداد ۱۲۹۷ نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای-طبقه ای و بر اساس جدول مورگان ۲۹۷  نفر به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه های استاندارد مسئولیت پذیری اجتماعی کارول  (1991)، مقیاس آوای سازمانی هامس (2012) و پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی لی و آلن (2002) جمع آوری شدند. جهت سنجش روایی پرسشنامه ها از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد و پایایی آن ها به کمک آلفای کرونباخ تأیید شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری در در نرم افزارهای SPSS 24 و LISREL 8.8  تحلیل شدند یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که آوای سازمانی بر مسئولیت پذیری اجتماعی (43/0) و رفتار شهروندی سازمانی (61/0) اثر مستقیم و معناداری دارد؛ رفتار شهروندی سازمانی بر مسئولیت پذیری اجتماعی (51/0) اثر مستقیم و معناداری دارد؛ همچنین اثر غیر مستقیم آوای سازمانی بر مسئولیت پذیری اجتماعی با نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی با ضریب (۳۱/۰) مثبت و معنادار است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده جهت ارتقا و بهبود مسئولیت پذیری اجتماعی معلمان توجه به آوای سازمانی و استقبال از اظهارنظرها و ایده های سازنده و تشویق آن ها به فعالیت های مشارکتی و همکارانه ضروری به نظر می رسد.

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر، با ارائه چارچوب مفهومی جدیدی از آموزش مبتنی بر شایستگی کارکنان سازمانی، خلأ پژوهشی موجود در این حوزه را پر می کند. بررسی منابع علمی نشان می دهد که تاکنون پژوهشی مشابه که به طور نظام مند ادبیات این حوزه را سنتز کرده باشد، انجام نشده است. لذا این مطالعه از نظر هدف توسعه ای، از لحاظ ماهیت و سبک تحلیل داده ها، جزء پژوهش های کیفی و بر اساس جمع آوری داده ها اسنادی است. روش شناسی پژوهش: از منظر روش انجام پژوهش، تحلیلی- توصیفی است و داده های پژوهش با استفاده از روش فراترکیب جمع آوری و تحلیل می شوند. بر این اساس، محقق پس از جستجو در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی، در محدوده ی زمانی 2010 تا 2023، تعداد 714 مقاله مرتبط را بازیابی و در نهایت، پس از بررسی 41 مقاله نهایی انتخاب گردید. یافته ها: یافته های مقالات با استفاده از روش هفت مرحله ای ساندولوسکی و بارسو تحلیل شدند. نتایج حاص ل از 41 مقاله منتخب بر اساس 95 مفهوم، 16 مقوله فرعی، و ۴ مقوله اصلی؛ در ابعاد نیازسنجی شایسته محور (رویکرد عرضه محور، رویکرد تقاضا محور، رویکرد شواهد محور)؛ طراحی شایسته محور (ترتیب برنامه، محتوا برنامه، مراجع برنامه)؛ اجرا شایسته محور (آموزش درون سازمانی، آموزش برون سازمانی، آموزش مجازی)؛ و ارزشیابی شایسته محور (ارزیابی دانشی، ارزیابی مهارتی، ارزیابی رفتاری) بررس ی و تحلیل گردید. بحث و نتیجه گیری: نتایح حاصله نشان می دهد که آموزش مبتنی بر شاستگی به افراد امکان می دهد تا مهارت ها و شاستگی های خود را بهبود دهند و به صورت عملی و کاربردی آن ها را توسعه دهند. در مجموع، می توان نتیجه گرفت این رویکرد می تواند به افراد و سازمان ها کمک کند تا بهبود عملکرد، افزایش توانمندی ها، و دستیابی به اهداف واقعی خود را تسریع دهند. این نوع آموزش به بهره وری و اثربخشی توسعه کمک می کند.

مقدمه و هدف: رهبری در سازمان های آموزشی به علت تأثیر آموزش و پرورش در پیشرفت جوامع، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تراکم پژوهش ها درباره نقش آفرینی رهبری مدرسه در اثربخشی مراکز تربیتی، موجب پدید آمدن ادبیات و پیشینه ای غنی برای توضیح اهمیت و نقش رهبری در مدارس شده است، اما با بررسی ادبیات موجود در این حوزه، به علت پراکندگی و تنوع یافته های مطالعات گذشته پیرامون نقش رهبری آموزشی، نمی توان به نتایج منسجمی که به طور مشخص چگونگی نقش رهبری آموزشی در پیشرفت تحصیلی را تبیین نماید، دست یافت. بنابراین هدف پژوهش حاضر، مرور پژوهش ها در این حوزه و دستیابی به چگونگی نقش آفرینی رهبری آموزشی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است. روش شناسی پژوهش: پژوهش پیش رو با روش فراترکیب با استفاده از الگوی سندلوسکی و باروس انجام گرفته است. جامعه پژوهشی این تحقیق، شامل همه مطالعاتی است که در بازه زمانی 2000-2022 به رابطه رهبری آموزشی و نتایج تحصیلی دانش آموزان پرداخته اند. این مطالعات با جستجو در پایگاه های اطلاعات علمی خارجی و داخلی به دست آمدند و از میان آن ها 44 منبع، با روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. یافته ها: تجزیه و تحلیل ادبیات بررسی شده در نوشتار حاضر، به شناسایی سه مضمون فراگیر در چگونگی نقش آفرینی رهبری آموزشی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان منجر شد که عبارتند از: سبک رهبری (با چهار مضمون سازنده و بیست و یک مضمون پایه)، نقش مستقیم (با سه مضمون سازنده و سی و پنج مضمون پایه) و نقش غیرمستقیم رهبری آموزشی (با چهار مضمون سازنده و پنجاه و هفت مضمون پایه). بنابراین مطابق با یافته های پژوهش، چهار سبک رهبری که عبارتند از رهبری یکپارچه، رهبری آموزشی توزیع شده، رهبری اقتضایی و رهبری رفتاری می توانند به ارتقاء اثربخشی رهبر آموزشی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان کمک کنند. همچنین یافته ها حاکی از تأثیر مستقیم رهبری آموزشی از طریق ویژگی های شخصی رهبر، مهارت ها و اقدامات؛ و تأثیرغیرمستقیم رهبری آموزشی از طریق بهبود شرایط مدرسه، بهبود شرایط کلاس درس، ارتقاء اثربخشی معلمان و تعامل با شرکای اجتماعی است. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، می توان گفت، رهبری آموزشی از طریق به کارگیری سبک های رهبری مؤثر، به صورت مستقیم از طریق ویژگی ها، مهارت ها و اقدامات؛ و به صورت غیرمستقیم از طریق تأثیر بر شرایط مدرسه، شرایط کلاس درس، معلمان و تعامل با شرکای اجتماعی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نقش آفرینی می کند.