پویش در آموزش علوم پایه

پویش در آموزش علوم پایه

پویش در آموزش علوم پایه دوره 9 تابستان 1402 شماره 2 (پیاپی 31) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

طراحی مدل توسعه رهبری معنوی مدیران مدارس متوسطه دوم آموزش وپرورش شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رهبری معنوی مدیران متوسطه آموزش و پرورش شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۲۶
هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل توسعه رهبری معنوی در مدیران متوسطه دوم آموزش و پرورش شهر تهران بوده است. در این پژوهش، از روش کیفی به روش تئوری زمینه ای و مدل معادلات ساختاری به روش کمی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش دربرگیرنده اساتید، متخصصین و خبرگان در حوزه مدیریت آموزشی می باشد که به صورت هدفمند و دستیابی به اشباع نظری، 15 مصاحبه انجام شد. ابزار تحقیق، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده، به روش گراندد تئوری و از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی با استفاده از نرم افزار MAXQDA انجام شد. نتایج نشان داد 10 مؤلفه در تبیین مدلی برای رهبری معنوی در مدیران متوسطه دوم آموزش و پرورش شهر تهران نقش دارند که عبارتند از: عشق به نوع دوستی، ایمان، اخلاص، معادگرایی، توکل، چشم انداز، تعهد سازمانی، عضویت در سازمان، بازخورد عملکرد و معناداری (جذابیت کار). همچنین یافته ها نشان دادند در بخش کمی مدل از برازش مناسبی برخوردار است.
۲.

ارزشیابی کیفیت آموزش عالی از دیدگاه دانشجویان: مطالعه موردی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت آموزشی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اثربخشی تدریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۴۶
شناخت عملکرد نظام های دانشگاهی از طریق صورت دوگانه آن کمیّت و کیفیّت ممکن است، که هر دو نشان از یک واقعیت پیچیده دارند. پدیده های آموزشی و پژوهشی در دانشگاه ها در چنین میدان پیچیده ای زاده می شوند. بنابراین، «ابزارهای تعیین» کیفیّت در آموزش عالی، بدون توجه به این میدان، به شناختی سطحی از آن دست می یابد و توهمی از «شناخت قطعی» از آن به وجود می آورد. باتوجه به نقش دانشگاه های علوم پزشکی در آموزش دانشجویان که نقش اساسی در ارتقای سلامت جامعه دارند پژوهش حاضر باهدف بررسی  ارزشیابی کیفیت فرایند آموزش در دانشگاه علوم پزشکی ارومیه از دیدگاه دانشجویان انجام شد. این پژوهش به شیوه توصیفی- پیمایشی در سال 1399 در دانشگاه علوم پزشکی ارومیه انجام گرفت. جامعه آماری شامل همه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ارومیه است. تعداد 384 نفر به عنوان نمونه آماری با استفاده از جدول (Krejcie & Morgan, 1970) به روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه کیفیت آموزش عالی مانتز یورک (Yorke, 1995). استفاده شد. در نهایت تعداد 336 پرسش نامه تکمیل شده عودت داده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های تی، تحلیل واریانس یک طرفه به کمک نرم افزار SPSS استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق ابعاد پرسش نامه کیفیت آموزش عالی شامل شش عامل برنامه آموزشی و اهداف، روش و کیفیت تدریس، امکانات و تجهیزات آموزشی، سنجش و ارزیابی، رضایت آموزشی و بازخورد است. از دیدگاه دانشجویان کیفیت آموزشی عالی در دانشگاه علوم پزشکی ارومیه در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. در کلیه ابعاد کیفیت آموزش عالی بین وضعیت مطلوب و وضعیت موجود تفاوت معنی داری وجود دارد. بیشترین فاصله مربوط به بُعد رضایت آموزشی و کمترین فاصله مربوط به برنامه آموزشی و اهداف بود. همچنین نتایج نشان داد وضعیت کیفیت آموزش عالی در دانشگاه علوم پزشکی ارومیه بر حسب جنسیت و دانشکده پاسخگویان تفاوت معنی داری وجود ندارد. از دیدگاه دانشجویان، کیفیت آموزش عالی در دانشگاه علوم پزشکی ارومیه پایین تر از حد متوسط بود. بنابراین، به منظور ارتقای کیفیت فرایند آموزش باید برنامه ریزی دقیق و اقدامات عملی در راستای خواسته ها و  انتظارات آموزشی و پژوهشی دانشجویان صورت گیرد. 
۳.

طراحی الگوی یاددهی- یادگیری برای دانش آموزان دوره دوم ابتدایی (مورد مطالعه شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الگوی کیفی یاددهی- یادگیری دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۳۹
هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی یاددهی- یادگیری برای دانش آموزان دوره دوم ابتدایی (مورد مطالعه شهر تهران) بوده است. پژوهش از نظر طرح، جزو پژوهش های کیفی و روش مورد استفاده در مرحله کیفی تحلیل مضمون بود، که به منظور گردآوری و تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استقرایی (شبکه مضامین- استرلینگ) استفاده گردید. مشارکت کنندگان بالقوه پژوهش، خبرگان علمی دانشگاهی بوده اند که با روش نمونه گیری هدفمند، 14 نفر از صاحب نظران کلیدی انتخاب شدند. در این مطالعه از ابزار "فرم بررسی اسناد" استفاده شده است. که 14 تن از متخصصین برنامه ریزی درسی و روان شناسی تربیتی در دانشگاه ها  انتخاب و درباره هریک از مضامین نظرخواهی شد. در بخش سند کاوی نیز از 48 مورد مستندات شامل مقالات در پایگاه ها و وب سایت های معتبر، کتاب ها، پایان نامه ها، که اسناد فارسی به تعداد 26 مورد و در فاصله زمانی سال های 1387 الی 1400 و 22 مورد اسناد انگلیسی در فاصله زمانی 1991 الی 2022 استفاده شده است. با استفاده از روش همسوسازی، اعتبار داده ها مورد تایید قرار گرفته است. یافته ها نشان داد که در اولین کدگذاری 297 شاخص استخراج گردید و سپس در در دور دوم کدگذاری، 25 کد حذف و یا ادغام گردیدند و 272 شاخص بدست آمد. هم چنین نشان داد در الگوی مذکور پنج عامل 1- اهداف، 2- عوامل دانش محور، 3- عوامل حمایت محور، 4- فرایندهای یاددهی– یادگیری، 5- عوامل سنجش محور و 38 مؤلفه و 265 شاخص مورد تائید قرار گرفته است. 
۴.

تاثیر متن های علمی بر تغییر مفهومی و هیجان های معرفتی دانش آموزان پایه ششم با توجه به نقش جنسیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: متن توضیحی متن تکذیبی متن تکمیلی تغییر مفهومی هیجان های معرفتی تفاوت جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۹۷
هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تاثیر بلندمدت متن های توضیحی، تکذیبی و تکمیلی بر تغییر مفهومی دانش آموزان پایه ششم بود. همچنین، نقش تفاوت های جنسیتی در اثربخشی متن ها بر تغییر مفهومی و هیجان های معرفتی بررسی شد. تحقیق حاضر به روش آزمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه ششم منطقه 17 تهران بود. از طریق نمونه گیری در دسترس 155 دانش آموز انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه متنی منتسب شدند. در مرحله اول، اثربخشی متن ها بر تغییر مفهومی و هیجان های معرفتی باتوجه به تاثیر نقش جنسیت ازطریق اجرای پیش آزمون–پس آزمون مقایسه شد. در مرحله دوم، اثربخشی بلندمدت متن ها بر تغییر مفهومی ازطریق پس آزمون تاخیری انجام شد. ابزارهای تحقیق شامل متن های محقق ساخته و پرسشنامه هیجان های معرفتی (pekrun et al, 2016) بود. روش تحلیل داده های مرحله اول، تحلیل واریانس تک عاملی و تحلیل کوواریانس تک عاملی و در مرحله دوم، t همبسته بود. یافته ها با سطح معناداری 0.05 در مرحله اول نشان داد تاثیر اجرای متن ها هم بر هیجان های معرفتی و هم بر تغییر مفهومی در هر دو نمونه معنادار است. نتایج تفکیکی نشان داد درمورد تاثیر متن ها بر هیجان های معرفتی تفاوت جنسیتی وجود ندارد. ازنظر تاثیر متن ها بر تغییر مفهومی، در نمونه پسران تاثیر متن تکمیلی بر تغییر مفهومی تفاوت معناداری با متن تکذیبی و توضیحی داشت و در نمونه دختران، تاثیر متن تکذیبی بر تغییر مفهومی تفاوت معناداری با متن تکمیلی و توضیحی داشت. یافته های مرحله دوم نشان داد متن ها تاثیر خود را بر تغییر مفهومی در بلندمدت حفظ کرده اند. بر اساس یافته های پژوهش، به نویسندگان کتب درسی و تولیدکنندگان نرم افزارهای آموزشی توصیه می شود استفاده بیشتری از متن های تکذیبی داشته باشند
۵.

واکاوی تعاملات عناصر آموزشی در اجتماعات یادگیری حضوری، الکترونیکی و ترکیبی: پدیدارشناسی کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تجربه زیسته تعاملات عناصر آموزشی یادگیری ترکیبی یادگیری الکترونیکی یادگیری حضوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۱۰۴
این مطالعه با هدف واکاوی تجارب زیسته مربیان زبان انگلیسی از تعاملات عناصر آموزشی در سه اجتماع یادگیری حضوری، الکترونیکی و ترکیبی به صورت کیفی و با روش پدیدارشناسانه توصیفی صورت گرفت. به منظور جمع آوری داده ها، 15 نفر از مربیان زبان انگلیسی فولادشهر که هر سه نوع آموزش را تجربه کرده بودند به روش هدفمند و بر اساس قائده اشباع نظرات گزینش و مورد مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته حضوری قرار گرفتند. مصاحبه ها تا حد اشباع داده ها ادامه یافت و روایی کدهای مستخرج از مصاحبه از طریق وارسی مشارکت کنندگان و نظر خبرگان تأیید گردید. به منظور تأیید صحت و اعتماد پذیری داده های پژوهش، از روش مطالعه مکرر، مقایسه مستمر داده ها، تجزیه وتحلیل توسط همکار، خلاصه سازی و دسته بندی اطلاعات استفاده شد. تجزیه وتحلیل و بازنگری داده های کیفی بر اساس مدل کلایزی هفت مرحله ای و با استفاده از نرم افزارmax-qda 2020  انجام گرفت. نتایج گویای آن بود که از 160 گزاره مفهومی اولیه، بیشترین مضامین تعامل به ترتیب مربوط به آموزش ترکیبی، حضوری  و الکترونیکی است. در اجتماع یادگیری حضوری  تعاملات یادگیرنده با یاددهنده، یادگیرنده و محتوای نوشتاری؛ در آموزش الکترونیکی تعامل یادگیرنده با یاددهنده و محتوا، یاددهنده-محتوا و در آموزش ترکیبی تعامل همه جانبه و دوری از نواقص سایر اجتماعات یادگیری، از مضامین ابراز شده بود. فقدان تعامل محتوا-محتوا در آموزش حضوری  و کاهش تعامل یاد دهندگان با یکدیگر و یادگیرندگان با همکلاسی هایشان در آموزش الکترونیکی از دغدغه های مصاحبه شوندگان عنوان گردید.
۶.

تدوین الگویی برای ارتقای کیفیت تدریس اعضای هیات علمی نظام آموزش از دور (مورد مطالعه دانشگاه پیام نور)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارتقای کیفیت نظام آموزش از دور اعضای هیات علمی تدریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۵
هدف از انجام این تحقیق، تدوین الگویی بر مبنای تبیین دیدگاه های صاحب نظران درباره عوامل مؤثر بر ارتقای کیفیت تدریس در اعضای هیات علمی نظام آموزش از دور می باشد. روش این مطالعه به صورت کیفی مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیان است. مشارکت کنندگان در پژوهش دانش آموختگان مقطع دکتری آموزش از دور، مدیران بخش های آموزشی و اعضای هیات علمی دانشگاه پیام نور در سال 1401 می باشند که تجربه تحصیل، اشتغال و تدریس در این نظام آموزشی را داشتند که 8 نفر از آن ها بر اساس نمونه گیری هدفمند و ملاک محور انتخاب و با آن ها مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل و داده های حاصل نیز بر اساس روش اشتراوس کوربین تحلیل گردیدند. جهت تأمین روایی و پایایی از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر مشارکت کننده در پژوهش استفاده گردید. نتایج یافته ها نشان داد ارتقای کیفیت تدریس در نظام آموزش از دور به عنوان پدیده اصلی متأثر از چالش های آموزش، شایستگی های فردی، عوامل سازمانی، توسعه زیرساخت ها، اصلاح قوانین و دستورالعمل ها، کیفیت بخشی، کارآمدی و اعتمادسازی می باشند که به صورت یک الگوی مفهومی ارائه شده است. بر این اساس برای بهبود تدریس اعضای هیات علمی در نظام آموزش از دور پیشنهاد می شود تا نظام آموزشی کشور نسبت به رفع علت ها و اجرای راهبردهای احصاء شده از این مدل اقدام نماید تا به پیامدهای مطلوب در زمینه ارتقای کیفیت بخشی تدریس در اعضای هیات علمی در این زیر نظام آموزش عالی برسد.
۷.

نقش دانش و باورهای اخلاقی در الگوی صلاحیت های حرفه ای معلم تی پک (TPACK)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانش های معلمی دانش اخلاقی الگوی تی پک تدریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۵۰
هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش دانش و باورهای اخلاقی معلم در الگوی مفهومی صلاحیت های حرفه ای معلم تی پک (TPACK) بود. رویکرد پژوهش کیفی به لحاظ هدف کاربردی و از حیث شیوه ی گردآوری داده ها مبتنی بر راهبرد پدیدارشناسی توصیفی است. مشارکت کنندگان در پژوهش شامل متخصصان دارای تحقیق، تألیف و تجربه در زمینه صلاحیت های حرفه ای معلمی بودند که به شیوه ی هدفمند از نوع ملاک مدار انتخاب شدند. حجم نمونه بر اساس قاعده اشباع نظری به 13 نفر رسید. داده های پژوهش با کمک مصاحبه نیمه ساختارمند جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل مضمون تحلیل شد. برای افزایش قابلیت اعتماد اطلاعات جمع آوری شده، از معیارهای اطمینان پذیری و باورپذیری یافته ها استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد، علی رغم کاربرد وسیع و جامعیت نسبی الگوی تی پک در طرح دانش های ضروری معلم، دانش و باورهای اخلاقی معلم و نقش آن در اثربخشی تدریس در این الگو مغفول مانده است. مشارکت کنندگان پژوهش ضمن تأکید مجدد بر ضرورت توجه به دانش های هفت گانه مطرح شده در الگوی تی پک (TPACK)، دانش اخلاقی (EK) و نقش محوری آن در استفاده مناسب معلم از این دانش ها را ضروری تشخیص دادند. مشارکت کنندگان بر این باورند که تدریس ماهیتی هنجاری_ اخلاقی دارد و معلمی در زمره ی حرفه هایی است که متولی آن مستلزم برخورداری از ویژگی ها و فضایلی چون فضیلت اخلاقی، فکری، حرفه ای و شهروندی است. ازاین رو، توجه به بعد اخلاقی تدریس ضروری است. براین اساس، پیشنهاد شد بعد اخلاقی تدریس و نقش اثرگذار آن، هم از سوی متصدیان امر برنامه ریزی درسی و هم از سوی پژوهشگران عرصه تربیت معلم بیشتر موردتوجه قرار گیرد.
۸.

برازش مدل علی اثر ویژگی های شخصیتی و اضطراب حسابداری: نقش میانجی سازگاری روان شناختی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اضطراب اضطراب حسابداری سازگاری روان شناختی ویژگی های شخصیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۰
اضطراب حسابداری، ترس دانشجویان از رشته حسابداری از نظر توانایی درک اصطلاحات و مفاهیم حسابداری و همچنین توانایی تفسیر، تجزیه وتحلیل و انتقال اطلاعات مالی به تصمیم گیرندگان است. طبق نظریه آیزنک، اضطراب، ویژگى و خصیصه ای شخصیتى است که از ساختار شخصیتى و شناختى فرد نشأت می گیرد. در میان عوامل به وجود آورنده اضطراب، استرس های شغلی نقشی بارز را ایفا می نمایند، لذا با توجه به اهمیت سلامت روانی دانشجویان که شیوع اختلالات و بیماری های مربوط به آن در بین دانشجویان در حال افزایش است، این پژوهش با هدف بررسی اثر ویژگی های شخصیتی و سازگاری روان شناختی  بر اضطراب حسابداری دانشجویان رشته حسابداری دانشگاه های استان گلستان انجام شد. یافته های پژوهش بر اساس تحلیل163 پرسشنامه دریافت شده، شامل پرسشنامه شخصیت نئو (1985)، اضطراب دومان (2015) و سازگاری روان شناختی  بیکر و سیریاک (1989) در سال 1400 و مبتنی بر مدل سازی ساختاری بوده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که ویژگی های شخصیتی بر اضطراب حسابداری دانشجویان تأثیر مستقیم داشت و همچنین با اضافه شدن متغیر میانجی سازگاری روان شناختی ، تأثیر همچنان معنی دار بود. بنابراین ویژگی های شخصیتی مانند روان رنجوری و برون گرایی بر اضطراب حسابداری دانشجویان تأثیر مثبت و معنی دار و همچنین پنج عامل شخصیتی روان رنجوری، برون گرایی، سازگاری، گشودگی و وجدانی بودن بر سازگاری روان شناختی  دانشگاهی تأثیر مثبت و معنی دار داشتند. ویژگی های شخصیتی از طریق سازگاری روان شناختی بر اضطراب حسابداری تأثیر غیرمستقیم داشت. در تبیین این یافته ها می توان چنین بیان کرد که دانشجویان حسابداری با ویژگی شخصیتی برون گرایی براساس محتوای دروس دانشگاهی خود به فرایندهای تشویقی حساسیت بالایی نشان می دهند و لذا می توانند اضطراب بالایی را تجربه نمایند.
۹.

ارتقای کیفیت یاددهی-یادگیری در مدارس دارای معلمان سیار: پژوهشی کیفی به شیوه نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت نظام آموزشی مدارس چندپایه معلمان سیار معلمان پروازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۰۸
این مقاله درصدد است تا نظریه ای داده بنیاد را در خصوص تدریس معلمان سیار در مدارس چندپایه شهرستان بانه در استان کردستان ارایه نماید. این تحقیق بر چند پرسش اصلی متمرکز شده است: چه عواملی باعث پدیده ی معلمان سیار شده است؟ مهم ترین مشکلات و چالش های تدریس معلمان سیار چیست؟ راهبردهای بهبود کیفیت چه هستند؟ وجود این نوع مدارس چه پیامدهای را در بر دارد؟ پاسخ به این پرسش ها نیازمند تجارب معلمان سیار در کلاس های چندپایه مدارس روستایی بود از این رو، یک راهبرد کیفی نظریه داده بنیاد به شیوه نظام مند مناسب تشخیص داده شد. آموزش وپرورش شهرستان بانه میدان اصلی پژوهش بود. مشارکت کنندگان همه مدارس دارای معلمان سیار بودند. نمونه گیری به شکل هدفمند صورت گرفت. از این رو، 12 نفر از معلمان سیار، راهبران آموزشی و مسئولان آموزش وپرورش به مصاحبه دعوت شدند این تحقیق تأکید بر برقراری طبقه های مختلف عدالت اجتماعی، آموزشی و جنسیتی به عنوان عوامل مهم پیشگیری از تشکیل مدارس با معلمان سیار را برجسته می سازد
۱۰.

طراحی مدل مفهومی جامع ویژگی های درس تربیت بدنی از دیدگاه دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانش آموزان تربیت بدنی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۱
هدف از این پژوهش طراحی مدل مفهومی جامع ویژگی های درس تربیت بدنی از دیدگاه دانش آموزان بود. پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا کیفی با رویکرد استقرایی انجام گرفت. مشارکت کنندگان در این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دو مقطع (متوسطه اول و متوسطه دوم) در استان کردستان بود. گردآوری داده ها با استفاده از مصاحبه و با روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس تا رسیدن به اشباع نظری ادامه پیدا کرد که پس از مصاحبه با 34 نفر از دانش آموزان (19 نفر متوسطه اول و 15 نفر متوسطه دوم) اشباع نظری حاصل گشت و مؤلفه های اصلی پس از تکمیل فرایند کدگذاری استخراج گردید؛ یافته های تحقیق نشان داد که ویژگی های درس تربیت بدنی از دیدگاه دانش آموزان، شامل 38مؤلفه اولیه بود که پس از دسته بندی در 8 مؤلفه اصلی شامل: تنوع و جذابیت کلاس، تجهیزات و امکانات ورزشی، فضا و مکان مناسب، برنامه های کلاس، محتوای برنامه های آموزشی، توجه به دانش آموزان، معلمان متخصص و مجرب و برنامه زمانی کلاس طبقه بندی شد که در نهایت مدل مفهومی بر اساس رویکرد تحلیل محتوای کیفی طراحی گردید.
۱۱.

بازسازی یک رویکرد آموزشی-تفکری برای یادگیری مفهومی نظریه نسبیت خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش فیزیک بدمفهومش های نسبیت نظریه نسبیت خاص فیزیک مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۶۸
اخیرا نشانه هایی از علاقه دبیران فیزیک و مولفان کتب درسی برای گنجاندن موضوعات مختلف فیزیک مدرن به ویژه نظریه نسبیت خاص اینشتین در کتب دبیرستان همراه با علاقه روزافزون دانش آموزان متوسطه و تعدد سوالات آنها در این زمینه، دیده می شود. در نتیجه فرصت ها و چالش های پیش رو برای یافتن رویکردهای آموزشی مناسب برای غلبه بر مشکلات یاددهی-یادگیری مفاهیم نظریه نسبیت خاص احساس می شود. رویکردی که به تقویت درک مفهومی و به دست آوردن انگیزه و اعتماد به نفس و نگرش نسبت به این مفاهیم بیانجامد. آنچه از اظهار نظر دبیران فیزیک مقطع دبیرستان و حتی اساتید دانشگاه در مورد دانشجویان رشته فیزیک متوجه می شویم این است که همه آنها در سطوح مختلف آموزشی ، مشکلات یادگیری و بکار گیری چارچوب مرجع را تجربه می کنند که این موضوع، بنیاد درک نسبیت خاص می باشد. در تحقیق حاضر ضمن مرور بدمفهومش های شناخته شده ی در فراگیری این نظریه، یک رویکرد آموزشی-تفکری برای آموزش نظریه نسبیت خاص به دانشجویان دوره کارشناسی، دوره ضمن خدمت معلمان و همچنین دانش آموزان علاقه مند دوره متوسطه پیشنهاد شده است.
۱۲.

بررسی کج فهمی های دانش آموزان دوره متوسطه در یادگیری مفاهیم گرماشیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کج فهمی آموزش شیمی گرماشیمی شیمی فیزیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۵۷
کج فهمی های دانش آموزان در زمینه ی گرماشیمی ریشه در عوامل متعددی دارد که شناسایی و بررسی این عوامل می تواند در رفع آن ها مؤثر باشد. در این مقاله که به روش تحلیلی-توصیفی صورت گرفته است، ابتدا یافته های حاصل از تحقیق پژوهشگران کشورهای مختلف در زمینه ی کج فهمی های دانش آموزان در گرماشیمی مورد بررسی قرار گرفت و سپس با طرح پرسش نامه ای شامل 10 سؤال (چندگزینه ای، صحیح و غلط و تشریحی) و قرار دادن آن در اختیار 64 نفر از دانش آموزان پسر پایه ی یازدهم ریاضی دبیرستان نمونه دولتی طالقانی ناحیه 4 شهر تبریز در سال تحصیلی 1402-1401، به قلم تحریر درآمده است. بر اساس نتایج به دست آمده، این گونه برآورده شد که بیشتر دانش آموزان در درک مفاهیم گرماشیمی دچار کج فهمی هستند و این مفاهیم را به طور کامل نیاموخته اند و این امر ممکن است منجر به اشتباهات متعدد در حل مسائل شیمی شود. بنابراین با انجام این پژوهش، سعی براین بود که کج فهمی های دانش آموزان مشخص شود تا معلمان در حین تدریس، راهکارهایی را برگزینند که این گونه کج فهمی ها را به حداقل برسانند.
۱۳.

بهره گیری از روش تدریس پیش سازمان دهنده در بهبود افت تحصیلی دانش آموز پایه چهارم در درس ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روش تدریس پیش سازمان دهنده ریاضی اقدام پژوهی افت تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۶۶
از مهم ترین چالش های همه گیری کرونا، افت تحصیلی دانش آموزان به دلیل تغییر ناگهانی شیوه آموزش بود. پژوهش حاضر در سال تحصیلی 1400-1399 در دبستان شهید مطهری شهرستان املش انجام شده است. هدف پژوهش بهره گیری از روش تدریس پیش سازمان دهنده در بهبود افت تحصیلی دانش آموز پایه چهارم در درس ریاضی است. روش پژوهش حاضر اقدام پژوهی می باشد که پژوهشگر برای جمع آوری اطلاعات اولیه از روش های پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده، بررسی فعالیت دانش آموز در گروه شاد استفاده کرده است. پس از تجزیه تحلیل اطلاعات اولیه برای رفع مشکل از روش تدریس پیش سازمان دهنده استفاده شد. دانش آموز طی 7 جلسه آموزش دید. برای جمع آوری اطلاعات ثانویه پس از اجرای طرح از مصاحبه، آزمون معلم ساخته، پرسش شفاهی توسط مدیر و نمون برگ پیشرفت تحصیلی مبتنی بر اهداف درس استفاده شد. یافته ها نشان داد که دانش آموز، آزمون و پرسش شفاهی با موفقیت گذرانده و به اهداف نمون برگ های پیشرفت تحصیلی دست یافته است. نتایج پژوهش حاکی از اثربخشی استفاده از روش تدریس پیش سازمان دهنده در تدریس درس ریاضی می باشد.
۱۴.

بررسی میزان اثربخشی آموزش درس ریاضی با رویکرد حل مسئله بر پیشرفت تحصیلی و مهارت حل مسئله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رویکرد حل مسئله پیشرفت تحصیلی مهارت حل مسئله آموزش ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۹۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش درس ریاضی به روش حل مسأله بر پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی و مهارات حل مسئله دانش آموزان کلاس سوم ابتدایی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل 3350 دانش آموز دختر کلاس سوم ابتدایی شهرستان ملارد است. نمونه های مورد مطالعه شامل 70 دانش آموز دختر از میان دانش آموزان دختر پایه سوم ابتدایی بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به روش تصادفی در گروه های آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. این پژوهش نیمه تجربی بوده و برای آن از طرح آزمون مقدماتی و نهایی با گروه کنترل استفاده شده است. ابزار مورد استفاده پیش آزمون و پس آزمون بودند. گروه آزمایش حدود 8 هفته درس ریاضی را به روش حل مسأله آموزش دیدند ولی گروه کنترل به روش سنتی تحت آموزش قرار گرفتند. پس از خاتمه دوره، پس آزمون اجرا شد. نتایج به دست آمده نشان داد میزان پیشرفت تحصیلی و مهارت حل مسئله بین دانش آموزانی که به روش حل مسأله آموزش دیدند با دانش آموزانی که به روش سنتی این درس را گذرانده اند، تفاوت معنادار وجود دارد.
۱۵.

ارزشیابی محتوای زیست شناسی برنامه درسی علوم تجربی مقطع متوسطه اول بر اساس برنامه درسی اجرا شده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی ارزشیابی زیست شناسی علوم تجربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۷۱
پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی بخش زیست شناسی برنامه درسی علوم تجربی متوسطه اول براساس برنامه درسی اجرا شده انجام شد. این پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی است. نمونه پژوهش به صورت نمونه گیری تصادفی ساده شامل 55 نفر از معلمان علوم تجربی شهرستان بروجن در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. پایایی ابزار پژوهش (پرسشنامه محقق ساخته 32 گویه ای) با مقدار آلفای کرونباخ %85 مورد تأیید قرار گرفت. نتایج با استفاده از آزمون های تی مستقل و فریدمن بوسیله نرم افزار 20spss تحلیل شد. بر اساس یافته ها، میزان آشنایی معلمان با فلسفه و اهداف برنامه درسی زیست شناسی، قابلیت اجرای آزمایش ها و فعالیت های پیش بینی شده، روش های ارزشیابی معلمان از یادگیری، میزان تحقق اهداف حیطه دانشی و حیطه نگرشی با اختلاف میانگین بدست آمده در حد مطلوب است. همچنین روش های ارزشیابی معلمان از یادگیری با میانگین رتبه 52/3 از بالاترین اهمیت بر خوردار است. بنابراین تا رسیدن به حد بسیار مطلوب فاصله زیادی وجود دارد. از آنجا که زیست شناسی از بخش های مهم علوم تجربی می باشد، انتظار می رود تولید برنامه درسی بروز، کارآمد و متناسب با نیازهای جامعه، تدوین راهکارهای آموزشی و ایجاد فرصت های ارتقای شغلی معلمان از دغدغه های نظام آموزشی کشور باشد.
۱۶.

طراحی چند رسانه ای و بررسی اثر آن در پیشرفت تحصیلی فیزیک دانش آموزان یازدهم تجربی مدرسه حضرت قائم فریمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیشرفت تحصیلی چندرسانه ای شبیه سازی آزمایشگاه مجازی نمودار مفهومی تشبیه واقعیت افزوده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۸۴
هدف از اجرای این پژوهش بررسی تأثیر آموزش با کمک چند رسانه ای ساخته شده توسط محقق بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یازدهم تجربی در درس فیزیک است. اساس این چند رسانه ای یک فایل پاورپوینت است. قسمت های اصلی این چندرسانه ای عبارتند از : 1) شبیه سازی ها و آزمایشگاه مجازی 2 ) آزمایش واقعی به صورت فیلم 3) انیمیشن 4) نمودار مفهومی 5) تشبیه 6) واقعیت افزوده 7) دست سازه های آزمایشگاهی 8) پویش هر روز با فیزیک این نرم افزار قسمت های دیگری از جمله مطالب علمی،نکات تستی، مثال،تمرین، فعالیت ، خودتان آزمایش کنید، آموخته هایتان را چک کنید، بازی و آزمون هم دارد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر اجرا شبه تجربی است. نمونه آماری این پژوهش تعداد 30 نفر از دانش آموزان کلاس یازدهم تجربی از مدرسه نمونه دولتی حضرت قائم فریمان در سال تحصیلی 1402-1401 است که در دو گروه کنترل (15 نفر) و آزمایش (15 نفر) دسته بندی شده اند. در گروه آزمایش تدریس با کمک نرم افزار چندرسانه ای و در گروه کنترل به شیوه معمول و سنتی انجام شده است . داده های این تحقیق با نرم افزار spss نسخه 27 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۳