خودکارامدی تحصیلی

در این مقاله روابط بین طرحواره های ناسازگار اولیه مادران، خودپنداره، باورهای غیر منطقی و خودکارامدی تحصیلی دانش آموزان در قالب یک الگو مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش، دستیابی به الگویی بوده است تا به استناد آن بتوان تغییراتِ خودکارامدی تحصیلی دانش آموزان را در تعامل با سه متغیر طرحواره های ناسازگار اولیه، خود پنداره و باورهای غیرمنطقی تبیین کرد. نمونه ای شامل ۳۱۷ دانش آموز دختر و پسر پایه ششم دبستان، که با روش نمونه برداری خوشه ای از مناطق ۲۲گانه تهران انتخاب شده بودند، به سه پرسشنامه خودپنداره، باورهای غیرمنطقی و خودکارامدی تحصیلی و مادرانِ آنها به پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه پاسخ دادند که برای آنان فرستاده شده بود. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها حاکی بود که از بین مؤلفه های پانزده گانه طرحواره های ناسازگار اولیه مادران، پنج طرحواره شامل طرحواره های رهاشدگی (p<0/0001)، بی اعتمادی (p<0/0001)، انزوای اجتماعی (p<0/0001)، معیارهای سختگیرانه (p<0/0001) و طرحواره ایثارگری (p<0/0001)، بر خودکارامدی تحصیلی دانش آموزان تأثیر دارد. هم چنین نتایج نشان داد که متغیرهای خودپنداره و باورهای غیر منطقی دانش آموزان به عنوان متغیرهای میانجی برازندگی الگو را افزایش می دهد و خودکارامدی تحصیلی با خودپنداره، رابطه مستقیم و با باورهای غیر منطقی رابطه عکس دارد. در نهایت به استناد نتایج، الگوی خودکارامدی تحصیلی تدوین شده این الگو، این امکان را فراهم می آورد تا بتوان خودکارامدی تحصیلی را از روی دیگر متغیرهای پژوهش پیش بینی کرد.

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر حساسیت اضطرابی، خودپنداره و خودکارامدی تحصیلی دانش آموزان دچار نارسانویسی بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با گروه گواه و طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه و جامعه آماری 114 دختر و پسر 9 تا 15 ساله دوره ابتدایی دچار نارسانویسی بود که در سال 1396 به مرکز اختلال های یادگیری ناحیه 1 آموزش و پرورش شهر کرمانشاه مراجعه کرده بودند. از میان آن ها به شکل در دسترس، 30 کودک انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شد. ابزار پژوهش پرسشنامه های حساسیت اضطرابی ریس و مکنالی (1985)، خودپنداره بک، استر، اپستین و براون (1990)، خودکارامدی تحصیلی جینکز و مورگان 1999 (نقل از مظاهری و صادقی، 1394) و برنامه آموزش ذهن آگاهی کابات- زین (1992) بود که طی 8 جلسه 5/1 ساعته، یکبار در هفته در مورد گروه آزمایش اجرا شد. هر دو گروه در سه مرحله به پرسشنامه های پژوهش پاسخ دادند و داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد؛ آموزش ذهن آگاهی بر حساسیت اضطرابی (46/16 =F، 001/0 =P)، خودپنداره (97/51 =F، 001/0 =P) و خودکارامدی تحصیلی (69/69 =F، 001/0 =P) اثر داشته و این تأثیر در مرحله پیگیری سه ماهه پایدار مانده است. نتیجه گیری: آموزش ذهن آگاهی روش مداخله ای مؤثری است که با کاهش حساسیت اضطرابی، دانش آموزان نارسانویس را قادر می سازد که احساسات و نشانه های جسمانی و روانی خود را بپذیرند و خودپنداره و خودکارامدی تحصیلی را ارتقا دهند.

مسئولیت پذیری از مهم ترین و هدفمندترین بخش تربیت آدمی است که اثرات آن را می توان در ابعاد گوناگون زندگی مشاهده کرد. در محیط آموزشی هم مسئولیت پذیری می تواند احساس تعهد و تعامل مثبت را بالا ببرد و موجب پیشرفت تحصیلی شود. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر واسطه ای انگیزه درونی در رابطه بین خودکارامدی تحصیلی و مسئولیت پذیری تحصیلی در دانشجویان دانشگاه تهران بوده و نمونه ی آماری این پژوهش 300 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران بود که به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به سه پرسشنامه ی خودکارآمدی تحصیلی (CASES) اون و فرانمن (1998) و انگیزش تحصیلی (AMS) والراند و همکاران (1993) و مسئولیت پذیری تحصیلی (ARS) آکبای و همکاران (2016) پاسخ دادند و داده های جمع آوری شد. جهت بررسی آماره های توصیفی از نرم افزار SPSS-26 و برای مدل سازی معادلات ساختاری از نرم افزار Amos-24 استفاده شد و نتایج پژوهش نشان داد که متغیر مستقل خودکارامدی تحصیلی با تأثیر بر متغیر میانجی انگیزه درونی بر مسئولیت پذیری تحصیلی اثر معناداری دارد (01/0>p) و برای بالا بردن حس مسئولیت پذیری تحصیلی در دانشجویان می توان با بالا بردن حس خودکارامدی تحصیلی در آن ها و رساندن دانشجویان به این باور که آن ها توانا هستند و می توانند از عهده ی تکلیف فردی دانشگاهی بربیایند انگیزه درونی را در آن ها افزایش بدهیم و با افزایش انگیزه درونی در دانشجویان حس مسئولیت پذیری دانشجویان بالاتر می رود و با بالا رفتن این حس در آن ها، می توانند بهتر از عهده تکالیف دانشگاهی بربیایند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش اخلاق حرفه ای معلمان بر خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان انجام شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دوره متوسطه شهر بوشهر بودند. به منظور انتخاب نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. پژوهش حاضر به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و گواه انجام شد. اعتبار و روایی بسته آزمایشی به تایید 15 نفر از اساتید علوم تربیتی رسید. ابزار سنجش پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی شرر و مادوکس (1982) بود یافته های تحقیق نشان داد که پس از تعدیل اثر پیش آزمون، تاثیر آموزش اخلاق حرفه ای معلمان بر خودکارآمدی تحصیلی معنی دار بود. ضریب اتا نشان می دهد که 33/9 درصد خودکارآمدی تحصیلی توسط آموزش اخلاق حرفه ای معلمان قابل تبیین است. برآورد پارامتر در پس آزمون گروه آزمایش نشان داد که اندازه اثر گروه آزمایش در سطح 001/>P معنی دار است. اندازه اثر اخلاق حرفه ای معلمان بر خودکارآمدی تحصیلی بین 4/41 تا 9/60 واحد افزایش خودکارآمدی تحصیلی است نتایج نشان داد دانش آموزانی که معلمان آنان با اخلاق حرفه ای بالا در کلاس تدریس می کردند، از خودکارامدی تحصیلی بالاتری نسبت به دانش آموزانی که معلمان آنان تحت آموزش قرار نگرفته بودند، برخوردار بودند.

پژوهش حاضر با هدف ، بررسی نقش واسطه ای عزت نفس در رابطه بین بهزیستی روان شناختی با خودکارآمدی و امید تحصیلی در میان دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر مهاباد انجام شد. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی با تأکید بر معادلات ساختاری بود. جامعه آماری را کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر مهاباد(2289 نفر) تشکیل می دادند.  تعداد 329 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها بر اساس چهار پرسشنامه، بهزیستی روان شناختی ریف، عزت نفس روزنبرگ، امید تحصیلی خرمایی و کریمی و خودکارامدی تحصیلی جینگز و مورگان صورت گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها به کمک نرم افزارهایSPSS26  و SMARTPLS4 و روش معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد سه مرحله ای حداقل مربعات جزئی صورت پذیرفت.  یافته ها نشان داد که بین، بهزیستی روان شناختی و عزت نفس رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد ( p≤0.0001 , β=0.200). همچنین بین عزت نفس با خودکارآمدی تحصیلی (p≤0.0001 , β=0.668) و امید تحصیلی ( p≤0.0001 , β=0.792) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. عزت نفس در رابطه مابین بهزیستی روان شناختی با امید تحصیلی (p≤0.0001 , β=0.134) و خود کارآمدی تحصیلی (p≤0.0001 , β=0.134) نقش میانجی دارد. 

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر طرحواره های حوزه خودگردانی و عملکرد آسیب دیده، بر خودکارآمدی تحصیلی و پیشرفت انگیزه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه انجام شد. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول استان تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰شامل می شد. روش پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر طرح کلی تحقیق، از نوع نیمه آزمایشی، با پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل بود. به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، دو مدرسه برگزیده شد. در هر مدرسه و از هر پایه ۱۰ نفر، جمعا ۶۰ نفر تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایشی و کنترل جایابی شدند. هر دو گروه به پرسشنامه های خودکارآمدی تحصیلی جری جینگ و مورگان(۱۹۹۹) و انگیزه پیشرفت هرمانس(۱۹۷۷) پاسخ دادند. گروه آزمایش تحت ۹ جلسه آموزش قرار گرفت. بسته آموزشی توسط محقق ساخته شده و دارای روایی صوری و روایی محتوایی می باشد که به روش کیفی و کمی توسط هیئتی متشکل از خبرگان ۱۰ نفر و با دو ضریب نسبت اعتبار محتوا (CVR) و شاخص اعتبار محتوا (CVI) تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره انجام شد. نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر طرحواره بر خودکارآمدی تحصیلی و انگیزه پیشرفت تأثیر مثبت و معناداری دارد (۰/۰۱>p). یافته های پژوهش دارای مفاهیم کاربردی برای مداخلات آموزشی-مشاوره ای با هدف ارتقای خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت است که منجر به پاسخ های کارآمد و انطباقی دانش آموزان در چالش های تحصیلی می شود.

مقدمه و هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین سبک رهبری معلم و اشتیاق تحصیلی دانش آموزان با نقش میانجی جو مدرسه و خودکارآمدی تحصیلی انجام شد. روش شناسی پژوهش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی با رویکرد معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان پسر متوسطه دوم شهرستان ثلاث باباجانی به تعداد 420 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 210 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سبک رهبری معلم تسای (2014)، پرسشنامه جو مدرسه هو (2010)، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی زاژاکوا لینچ و اسپنشاد (2005) و پرسشنامه اشتیاق تحصیلی وانگ و همکاران (2014) استفاده شد. برای تحلیل داده ها روشهای آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (نرمال بودن داده ها و ضریب همبستگی پیرسون) تحت نرم افزار SPSS و برای بررسی برازش مدل از نرم افزار Smart pls استفاده شد. یافته ها: بین سبک رهبری معلم و جو مدرسه رابطه مثبت و معنادار وجود دارد، بین سبک رهبری معلم و خودکارآمدی تحصیلی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد، بین سبک رهبری معلم و اشتیاق تحصیلی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد، بین جو مدرسه و اشتیاق تحصیلی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد، بین خودکارآمدی تحصیلی و اشتیاق تحصیلی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین جو مدرسه و خودکارامدی تحصیلی در رابطه بین سبک رهبری معلم و اشتیاق تحصیلی نقش میانجی دارند