مطالعات راهبردی بسیج

امروزه در فضای عمومی کشور شاهد مباحث مختلفی در زمینه عدالتخواهی هستیم که گاه افراط و تفریط ها یا دوگانه های نظری مانند عدالت-ولایت یا عدالت-مواسات نیز مشاهده می گردد. فهم راهبردها و سخنان رهبر معظم انقلاب در زمینه عدالتخواهی با توجه به جایگاه شرعی و سیاسی ایشان، برای عموم مردم و مخصوصاً نخبگان و فعالان عرصه عدالت و مطالبه گری ضروری است. مقاله حاضر به دنبال دستیابی به پاسخ این سوال است که «بایسته های عدالتخواهی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب چه مواردی است؟» در این مقاله از روش تحلیل مضمون برای تحلیل سخنان رهبر انقلاب استفاده شده است. با اجرای مراحل این روش و با کدگذاری نقل قول هایی از سخنان رهبری در  باب عدالتخواهی، 121مضمون پایه، 18مضمون سازمان دهنده و 7مضمون فراگیر استخراج شده است.هفت مضمون فراگیری که از تحلیل مضمونی بایسته های عدالتخواهی از دیدگاه رهبری به دست آمده است عبارتنداز: 1-عدالتخواهی مستمر و شجاعانه 2-نظریه پردازی عدالتخواهی مبتنی بر تعالیم اسلامی 3-گفتمان سازی عدالتخواهی 4-عدالتخواهی معنویت گرا 5-عدالتخواهی عقلانیت گرا 6-توجه به پیشرفت نسبی عدالت در جمهوری اسلامی 7-عدالتخواهیِ تقویت کننده نظام اسلامی.همچنین «عدالتخواهی انقلابی» به عنوان هسته و مقوله محوری این مقاله می باشد که می توان آن را درون مایه عدالتخواهی از دیدگاه رهبر انقلاب دانست.

امروزه گسترش اینترنت و شبکه های اجتماعی و تأثیرش بر زندگی افراد جامعه باعث شده سازمان ها و شرکت های تجاری درصدد استفاده از ظرفیت این پدیده جهت تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی مثبت در راستای  اهداف سازمانی یا تجاری خود برآیند. که در این بین سازمان های دولتی و حاکمیتی مرتبط با تبلیغات نظام مقدس جمهوری اسلامی مانند بسیج، سازمان شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی و ستاد اقامه نماز می توانند با استفاده از شناخت مؤلفه های مؤثر برتبلیغات دهان به دهان الکترونیکی، کاربران فضای مجازی را در جهت انجام تبلیغات دهان به دهان در این فضا برای جذب هر چه بیشتر افراد جامعه به مشارکت در مناسبت های انقلابی سوق دهند. فلذا سوال اصلی تحقیق بدین صورت می باشد: مدل تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی (EWOM) مشارکت مردمی در مراسم و مناسبت های انقلابی کدام است؟ روش پژوهش، گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد) است. روش گردآوری داده ها مصاحبه عمیق با 12 نفر از کارشناسان و صاحب نظران مرتبط با موضوع و روش تحلیل داده ها کدگذاری باز، محوری، و انتخابی طبق چارچوب روش نظریه داده بنیاد می باشد. یافته های تحقیق در قالب سه مقوله: ضرورت ها، موانع و الزامات تبلیغات دهان به دهان الکترونیکی مشارکت مردمی در مناسبت های انقلابی و مدل آن، ارایه شد ه است.

سرمایه اجتماعی از جمله سرمایه های کلیدی جامعه می باشد که سبب تسهیل امور و کارآمدی نظام سیاسی می گردد. یکی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در میزان سرمایه اجتماعی نظام های سیاسی، کمیت و کیفیت عملکرد و سیره کارگزاران حکومتی است. شهیدسلیمانی از جمله کارگزاران برجسته و تأثیرگذار نظام جمهوری اسلامی می باشد که جایگاه ویژه ای نزد مردم ایران دارد. این مقاله در صدد است تا ویژگی هایی در سیره شهیدسلیمانی که می تواند در افزایش سرمایه اجتماعی نظام جمهوری اسلامی ایران تأثیر داشته باشد را بررسی نماید. لذا پرسش اصلی مقاله حاضر این است که کدام ویژگی ها در سیره شهیدسلیمانی می تواند در افزایش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی نظام جمهوری اسلامی مؤثر باشد؟ نتایج پژوهش که با استفاده از روش تحلیل مضمون و روش تحلیلی استنباطی انجام شد، حاکی از آن است که ساده زیستی، صداقت و ایثارگری در سیره فردی، وحدت گرایی، مردم داری و مردم باوری در سیره اجتماعی و حفاظت از منافع ملی و امانتداری و حفاظت از بیت المال در سیره فرماندهی و مدیریتی شهید سلیمانی، از جمله ویژگی های برجسته ای هستند که می تواند در افزایش اعتماد اجتماعی و ارتقاء سرمایه اجتماعی نظام جمهوری اسلامی ایران مؤثر واقع شوند. در پژوهش های بعدی می توان ظرفیت سیره شهید سلیمانی را با توجه به دو عنصر شبکه ها و هنجارهای اجتماعی در افزایش سرمایه اجتماعی نظام جمهوری اسلامی ایران بررسی نمود.

هدف این پژوهش ارائه شاخص های مناسب جهت ارزیابی عملکرد نمایندگان مجلس شورای اسلامی با توجه به شرایط بومی کشورمان است. جهت جمع آوری داده ها، با توجه به اشباع نظری محقق،10مصاحبه هدفمند و نیمه ساختاریافته با نمایندگان دو دوره مجلس شورای اسلامی و برخی صاحب نظران صورت پذیرفت و با یکی از انواع روش تحقیق کیفی و از دسته روش های تحلیل متن با نام تحلیل تماتیک، داده های متنی حاصل از مصاحبه ها تجزیه و تحلیل شد. نتایج اجرای فرایند تحلیل تم، به شناس ایی 89 شاخص ارزیابی عملکرد نمایندگان مجلس شورای اسلامی منجر گردید که این شاخص ها در ۱۷ مضمون سازمان دهنده دسته بندی شده و مضامین سازمان دهنده نیز خود به ۴ بعد عملکرد فردی و عمومی کارگزاری، عملکرد حاکمیتی، عملکرد اجتماعی و عملکرد حرفه ای تقسیم بندی شده اند تا تصویر درست و جامعی از شاخص های ارزیابی عملکرد نماینده را نمایش دهند. با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهاد می گردد سامانه ای با دسترسی آزاد مردم و نمایندگان به آن، راه اندازی شده و برای هر نماینده به صورت کاملاً به روز، اطلاعات مربوط به ارزیابی ایشان اعمال و در معرض انظار عمومی قرار گیرد، به طور مثال نماینده تا امروز چند جلسه حضور داشته است؟ چه طرح هایی را پیگیری کرده است؟ چند جلسه مردمی ترتیب داده است؟ و به این صورت که نظام رتبه بندی نمایندگان و رتبه بندی کمیسیون ها به وجود آید.

امروزه شاهدیم که در تمامی کشورها، برای امر مصرف فرهنگی برنامه ریزی می کنند، به این معنا که دولت ها با سیاست هایی که اتخاذ می کنند، درصدد این هستند تا بتوانند، الگوی مصرف فرهنگی مختار خویش که خود آن را نمایندگی می کنند در تمامی سطوح جامعه گسترش دهند. بسامد بالای پرداخت رهبران انقلاب اسلامی در پرداخت به مفاهیم سبک زندگی به طور عام و کالاهای فرهنگی به طور خاص، نشان گر بحرانی بودن یا بحرانی شدن این موضوع است و نقطه ی عزیمت این بحران نبود گفتمانی واحد و متحد در پرداختن به مسئله ی مصرف فرهنگی است. در تحقیق پیش رو که پارادایم کیفی بر آن حاکم است، سوال اصلی این است که گفتمان رهبران انقلاب اسلامی در حوزه مصرف فرهنگی چیست و بر همین اساس با پیاده سازی مراحل پنجگانه ی «روش تحلیل گفتمان پدام» بر روی 1180 فیش استخراج شده از بیانات و اندیشه های رهبران انقلاب اسلامی و بر مبنای دیدگاه «فهم نظام پویای اندیشه ی ولیّ» منطبق بر الگوی «متفکرمحوری»، سعی در استخراج و تبیین عناصر و دال های گفتمانی رهبران انقلاب اسلامی و نهایتاً تبیین الگوی گفتمانی آن ها در حوزه ی مصرف فرهنگی داشته ایم. بر اساس یافته های این تحقیق، گفتمان مصرف فرهنگی در اندیشه رهبران انقلاب اسلامی شامل پانزده عنصر اساسی از جمله: هویت اسلامی و ایرانی، هویت انقلابی، عدالت اجتماعی، زبان و ادبیات فارسی ، تاریخ اسلام و ایران و گرایش به وطن، سرزمین، ارزش ها و نمادهای ملی، اخلاق اجتماعی، جامعه پذیری و فرهنگ پذیری، تبادل و ارتباطات فرهنگی ملی و فراملی، استقلال و خودباوری ملی و دینی، مهارت های بندگی و زندگی است که این عناصر ایدئولوژیک بر اساس پنج بعد بینش، دانش، گرایش، روش و کنش مصرف فرهنگی پیوندیافته و حول محور دال مرکزی مصرف فرهنگی توحیدی در زمینه های ایرانیت، اسلامیت و فرهنگ و در سه هدف کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت قوام یافته اند.

  لازمه اصلی در مدیریت اقتصاد ایران، فهم عمیق و نظام مند از مسائل خرد و کلان اقتصادی است. فقدان نظام مسائل، سیاست گذاری اثربخش در پیشرفت اقتصادی را مورد خدشه قرار داده و تحلیل و تفسیرهای متعدد و البته عدم تفاهم های جدی را در زمینه ابرچالش های اقتصاد ایران می نماید. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف طراحی یک دستگاه نظری منسجم در زمینه مسائل اقتصاد ایران مبتنی بر تحلیل محتوای بیانیه گام دوم تدوین شده است. بدین منظور، در ابتدا براساس روش تحلیل مضمون، مجموعه مسائل اقتصادی کشور احصا شده؛ سپس با بهره گیری از روش تفسیری-ساختاری (ISM)، نظام مسائل اقتصاد ایران استخراج گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد که مسائل اقتصاد ایران دارای سه ضلع ساختاری، مدیریتی و بین المللی است و در شش سطح جانمایی می گردد. دولتی بودن اقتصاد در سطح اول، غفلت از اقشار نیازمند و ظرفیت های بهره برداری نشده در سطح دوم، فساد اقتصادی، نگاه به خارج نه ظرفیت های داخلی و بودجه بندی معیوب در سطح سوم، تبعیض در بهره مندی از منابع عمومی، وابستگی اقتصادی به نفت، بیکاری جوانان، تحریم اقتصادی، وسوسه های دشمن، عدم رعایت اولویت بندی ها و عدم ثبات در سیاست های اجرایی در سطح چهارم، شکاف طبقاتی و فقر درآمدی در سطح پنجم و وجود هزینه های زائد در سطح ششم از نظام مسائل اقتصاد ایران جای می گیرد.