روانشناسی بالینی

مقدمه: ابعاد شناختی به طور مشخص انعطاف پذیری شناختی به همراه تعاملات فرا اجتماعی از جمله عوامل برجسته در درآمیختگی با افراد مشهور تلقی می شوند. از این رو، مطالعه حاضر با هدف مقایسه انعطاف پذیری شناختی و تعامل فرا اجتماعی در پرستشگران و غیرپرستشگران افراد مشهور صورت گرفت. روش: با یک طرح علی مقایسه ای از میان جامعه آماری مطالعه متشکل از دانشجویان دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران در سال 1397  یک نمونه کل 350 نفره از دانشجویان دختر و پسر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به مقیاس نگرش نسبت به افراد مشهور،پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی  و مقیاس تعامل فرا اجتماعی با فرد مشهور پاسخ دادند. با در نظر گرفتن نمرات کل بالا و پایین مقیاس نگرش نسبت به افراد مشهور و حذف نمرات متوسط، شرکت کنندگان پژوهش به دو گروه پرستشگران (120=n) و غیرپرستشگران (120=n) افراد مشهور تقسیم شدند و انعطاف پذیری شناختی و تعامل فرا اجتماعی در دو گروه مقایسه شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره استفاده گردیده شد. یافته ها: بر طبق نتایج بدست آمده، پرستشگران افراد مشهور در مقایسه با غیرپرستشگران، نمرات کمتری در انعطاف پذیری شناختی و نمرات بیشتری در تعامل فرا اجتماعی کسب کردند (0/001>p). نتیجه گیری: بر اساس نتایج، انعطاف پذیری شناختی و تعامل فرا اجتماعی عواملی برجسته در پرستش افراد مشهور هستند که بهبود توانایی انعطاف پذیری شناختی و کاهش تعامل فرا اجتماعی می تواند در کاهش پیوستگی افراطی به افراد مشهور مورد علاقه مؤثر واقع شود.

مقدمه: این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی تعدیل سوگیری شناختی تفسیری(CBM-I) ازطریق تصویرسازی مثبت بر فعالیت های خودمراقبتی، کیفیت زندگی، سوگیری تفسیری و خلق افسرده در بیماران دیابت نوع 2 اصفهان انجام شد. روش: در پژوهش حاضر که به روش نیمه تجربی بود، 30 فرد دیابتی به صورت نمونه گیری در دسترس، از 7 مرکز بهداشت در اصفهان، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل، وارد شدند. ابزار سنجش استفاده شده شامل مقیاس های خودمراقبتی توبرت و همکاران، کیفیت زندگی بوروفس و همکاران، افسردگی بک و جملات درهم ریخته ونزلف بود. افراد گروه آزمایش تحت 7 جلسه درمانی تعدیل سوگیری شناختی تفسیری از طریق تصویر سازی مثبت قرار گرفتند و هر دو گروه آزمایش و کنترل در سه مرحله ی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری ارزیابی شدند. نتایج جمع آوری شده با استفاده از شیوه کوواریانس داده های مکرر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد تعدیل سوگیری شناختی تفسیری از طریق تصویرسازی مثبت بطور معنادار موجب بهبود میانگین خودمراقبتی، کیفیت زندگی، سوگیری تفسیری و خلق در بیماران دیابت گروه آزمایش نسبت به کنترل شده است. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد به کارگیری تعدیل سوگیری شناختی تفسیری از طریق تصویرسازی مثبت در بهبود فعالیت های خود مراقبتی، کیفیت زندگی و سوگیری تفسیری و خلق نقش شایانی دارد. این یافته ها این روش را مداخله موثری برای بهبود شاخص های روانشناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 معرفی می کند.

مقدمه: عوامل روانی اجتماعی ممکن است در جهت مداری زندگی بیماران خستگی مزمن نقش داشته باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی رفتاردرمانی شناختی مثبت نگر برجهت مداری زندگی معلمان زن  دارای خستگی مزمن بود. روش: طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی، با طرح پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه معلمان زن مبتلا به سندرم خستگی مزمن مشکین شهر در سال 1397 است. نمونه ای متشکل از 40 معلم زن با خستگی مزمن انتخاب شد و به شیوه تصادفی در دو گروه 20 نفره (یک گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه  های خستگی چالدر و جهت مداری زندگی استفاده شد. گروه آزمایشی رفتاردرمانی  شناختی مثبت نگر را در 11 جلسه دریافت کرد ، در حالیکه گروه کنترل مداخله ای نگرفت. تحلیل نتایج با استفاده از تحلیل کواریانس صورت گرفت. یافته ها: نتایج نشانگر افزایش میانگین دید خوش بینانه و کاهش میانگین دید بدبینانه در زنان گروه آزمایش(0/01>p)، نسبت به گروه کنترل بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که رفتاردرمانی شناختی مثبت نگر بر جهت مداری زندگی  معلمان زن مبتلا به خستگی مزمن تأثیر دارد و به عنوان مداخله ای مؤثر برای این بیماران پیشنهاد می شود.

مقدمه: در سال های اخیر پژوهش های مبتنی بر ذهن آگاهی گسترش زیادی داشته است. ابزارهای زیادی برای سنجش ذهن آگاهی در بزرگسالان ساخته شده است، یکی از مهم ترین آن ها پرسشنامه ساوتهمپتون می باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی اعتبار و پایایی پرسشنامه ذهن آگاهی ساوتهمپتون بود. روش: به منظور بررسی ویژگی های روان سنجی و تحلیل ساختار عاملی این مقیاس، 200 نفر (100 پسر و 100 دختر) از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. برای روایی همگرا از پرسشنامه شفقت به خود (فرم کوتاه) و روایی واگرا از پرسشنامه های افسردگی، اضطراب، استرس و عاطفه مثبت و منفی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی و تحلیل عاملی اکتشافی به کمک نرم افزار spss-20 استفاده شد. یافته ها: در تحلیل عاملی اکتشافی سه عامل به دست آمد که در مجموع 50/51 درصد از کل وایانس ذهن آگاهی را تبیین کردند. همچنین یافته ها نشان داد که پرسشنامه ساوتهمپتون روایی همگرا مناسبی با شفقت به خود (0/59) و عاطفه مثبت (0/40) و روایی واگرا مناسبی با عاطفه منفی (0/35-) و مقیاس افسردگی (0/36-)، اضطراب (0/30-)، استرس (0/51-) داشت. ضریب آلفای کرونباخ برای عامل اول 0/78، عامل دوم 0/69 و عامل سوم 0/62 به دست آمد. نتیجه گیری: پرسشنامه ذهن آگاهی ساوتهمپتون از ویژگی های روان سنجی مناسبی در جامعه دانشجویی برخوردار است. یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن است که پرسشنامه ذهن آگاهی ساوتهمپتون می تواند ابزار معتبری برای ارزیابی میزان ذهن آگاهی افراد باشد.

مقدمه: هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی بازآموزی اسنادی بر سطح اضطراب امتحان و میزان کم ال گرایی در دانش آموزان دختر دارای اضطراب امتحان شهرستان سمنان بود. روش: در پژوهشی با طرح کاربندی کنترل شده تصادفی از میان جامعه آماری پژوهش شامل تمام دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر سمنان در سال تحصیلی 96-97 با  روش نمونه گیری هدفمند یک نمونه کل 50 نفری انتخاب و  به طور تصادفی در دو گروه 25 نفره آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها مشتمل بر دو پرسشنامه استاندارد: 1. تست اضطراب امتحان فریدمن و 2. مقیاس کمال گرایی هیل و همکاران بود. یافته ها: تحلیل آماری نشان داد که میانگین مؤلفه ها و نمره کل کمال گرایی وسواسی و اضطراب امتحان در گروه آزمایش به گونه ای معنادار در مقایسه با گروه کنترل کاهش یافته است. شش مؤلفه ی کمال گرایی: نظم و سازماندهی، تلاش برای عالی بودن، نیاز به تأیید، تمرکز بر اشتباهات، فشار از سوی والدین و نشخوار فکری معنادار بود .مؤلفه خطای شناختی اضطراب امتحان نیز معنادار بود. سایر مؤلفه ها معنادار نبودند. نتیجه گیری: می توان بیان کرد که مداخله بازآموزی اسنادی می تواند موجب کاهش کمال گرایی وسواس گونه دانش آموزان دختر شود و استفاده از آن کمک شایانی به سلامت روان دانش آموزان می کند.

مقدمه: استفاده آسیب زا از گوشی های هوشمند می تواند تأثیرات منفی بر جنبه های مختلف زندگی افراد داشته باشد. یکی از این تأثیرات منفی، شیوع پدیده ای روانشناختی موسوم به نوموفوبیا است. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش وضعیت خلقی و حساسیت اضطرابی در پیش بینی نوموفوبیا با توجه به نقش تعدیل گر جنسیت انجام شد. روش: روش شناسی این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. مشارکت کنندگان شامل دانشجویان کارشناسی دانشگاه سمنان بودند که با استفاده از نمونه گیری در دسترس به تعداد ۱۹۱ نفر (۹۴ دختر و 97 پسر) انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های نوموفوبیا، فهرست عواطف مثبتی و منفی (پاناس) و شاخص حساسیت اضطرابی 3 گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد یافته ها: نتایج نشان داد که هم عاطفه مثبت و هم عاطفه منفی و همچنین حساسیت اضطرابی، به طور مثبت و معناداری نوموفوبیا را پیش بینی می کنند. تحلیل اثرات تعدیل کنندگی جنسیت نیز آشکار ساخت که صرفاً عاطفه مثبت در پسران و عاطفه منفی در دختران، توان پیش بینی نوموفوبیا را دارند. هر چند در این دو گروه، حساسیت اضطرابی، پیش بینی کننده مثبت نوموفوبیا بود، اما مقدار ضریب پیش بینی در گروه پسران، بیشتر بود. نتیجه گیری: نتیجه به دست آمده بیانگر وجود آمادگی های خلقی و شناختی برای آسیب پذیری نسبت به نوموفوبیا و الگوی متفاوت این آسیب پذیری در دختران و پسران دانشجو است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تحلیل مفاهیم، فرایندهای رشدی و سیر داستان در افسانه های پریان با دیدگاه نظریه روابط ابژه انجام شد. این پژوهش در پی آن بود که به کشف ارتباط میان ساختار روانی شخصیت های قصه های پریان و روابط ابژه ای آنها طی فرآیند رشد بپردازد و با الگو گرفتن از ساختار قصه های پریان و پایان بندی آنها از نگاه روابط ابژه، الگویی برای پیش برد فرآیند درمانی کشف کند. روش: روش این پژوهش، کیفی و شیوه تحلیل داده ها از نوع تحلیل مضمون بود. جامعه آماری در این پژوهش افسانه های پریان اروپا از مجموعه "افسانه های برادران گریم"بود. نمونه گیری در آن به شیوه هدفمند انجام شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که می توان مفاهیم، مراحل رشدی، مشکلات روانی و فرآیندهای درمانی این نظریه را در افسانه های مذکور نیز مشاهده کرد. در تمامی داستان های بررسی شده، قهرمان در مسیر پیشروی داستان از همان مراحلی می گذشت که هر فرد در مسیر رشد روانی خود باید از آنها عبور کند و پایان داستان با رسیدن به بلوغ روانی همسو بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش، روان درمانگران می توانند با توجه به نمادپردازی به کار رفته در افسانه های پریان، از مراحل پیشروی داستان به منظور پیشبرد مراجعان در مسیر رشد روانی الهام بگیرند. از آنجا که افسانه های پریان ریشه در ناخودآگاه فردی و جمعی بشر دارند و با ذات آدمی به زبانی بی واسطه سخن می گویند، می توانند راهکارهایی اصیل برای رسیدن به خویشتنی حقیقی در اختیار انسان ها قرار دهند.

مقدمه: وزن هنگام تولد یکی از شاخص های اصلی سلامتی نوزادان در زمان تولد است، که می تواند از یک سو نشانه چگونگی رشد درون رحمی جنین و از سوی دیگر نحوه مراقبت از مادر در دوران بارداری باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین ویژگی های زیستی و رضامندی زوجیت با کم وزنی هنگام تولد نوزادان، در شهرستان چالوس بوده است. روش: این پژوهش از نوع علی – مقایسه ای و در سال 1395 بر روی 100 نوزاد تازه متولد شده و مادران آنها انجام گرفت. در انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری هدفمند، 50 مادر و نوزاد زیر وزن 2500 گرم و 50 مادر و نوزاد با وزن بالای 3800 گرم مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات با پرسشنامه ویژگی های زیستی، شناختی، روانی - اجتماعی والدین افروز و پرسشنامه رضامندی زوجیت افروز جمع آوری شدو سپس داده ها با آماره های توصیفی، آزمون مجذور کای و تحلیل رگرسیون لوجستیک، نرم افزار SPSS نسخه 22 تحلیل گردیدند. یافته ها: بر اساس یافته ها، فراوانی تولد نوزادان کم وزن (با سن 37 هفته و بالاتر) در شهرستان چالوس 3/7% بوده است. 3/33% مادران باردار سن زیر 20 سال و 11% آن ها سن بالای 35 سال داشتند. 23/8% از والدین نوزادان کم وزن نسبت خویشاوندی نزدیک داشتند. تحلیل ها نشان داد که بین ویژگی زیستی (سن مادر) و رضامندی زوجیت با کم وزنی هنگام تولد ارتباط معناداری وجود داشت. اما بین ویژگی شناختی و روانی اجتماعی مادران و کم وزنی هنگام تولد نوزادان رابطه ی معناداری یافت نشد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که برخی از ویژگی های زیستی و روانی مادران بر کم وزنی هنگام تولد نوزادان، تأثیر قابل توجهی داشتند و می توانند در برنامه های پیشگیری از تولد نوزادان کم وزن مورد توجه بیشتری قرار گیرند.

مقدمه: آتش نشان ها بطور مستمر و مکرر با موقعیت های تنش زا مواجه می شوند.هدف از پژوهش حاضر الگویابی معادلات ساختاری حساسیت اضطرابی، نظم جویی هیجانی و تاب آوری در پدیدآیی اختلالات افسردگی و استرس پس از سانحه آتش نشانان بود. روش:  در پژوهشی از نوع توصیفی- همبستگی الگوی رابطه و تعامل مستقیم و غیرمستقیم بین متغیرهای حساسیت اضطرابی، تاب آوری، نظم جویی هیجانی با اختلال افسردگی و استرس پس از سانحه با روش تحلیل مسیر آزمون شد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل تمام آتش نشانان مرد بین سنین 21 تا 59 ساله در سال 1397 شهر مشهد بود که از آن نمونه ای شامل 264 آتش نشان به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه های افسردگی، استرس پس از سانحه، حساسیت اضطرابی، نظم جویی هیجانی و تاب آوری تکمیل کردند. یافته ها: یافته های بدست آمده نشان داد که اثر مستقیم و غیرمستقیم حساسیت اضطرابی بر استرس بعد از سانحه در مدل مورد بررسی معنادار است. اثر مستقیم تاب آوری بر استرس بعد از سانحه، اثر مستقیم و غیرمستقیم نظم جویی هیجان بر استرس بعد از سانحه ، اثر مستقیم تاب آوری بر افسردگی ، اثر مستقیم و غیرمستقیم نظم جویی هیجان بر افسردگی، معنادار بود. حساسیت اضطرابی و نظم جویی هیجان به صورت مستقیم و غیرمستقیم روی افسردگی و استرس بعد از سانحه اثرگذار بوده است و تاب آوری به صورت مستقیم افسردگی و استرس بعد از سانحه تأثیر داشت. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت متغیرهای تاب آوری، حساسیت اضطرابی و نظم جویی هیجانی در پیش بینی افسردگی و استرس پس از سانحه آتش نشان ها نقش دارند.