روانشناسی بالینی

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی واقعیت درمانی بر افسردگی پس از زایمان و علائم استرس پس از سانحه در زنان با زایمان طبیعی انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش زنان تحت پوشش مرکز بهداشت شماره 2 مشهد که دارای تجربه زایمان طبیعی و در پی آن علایم استرس پس از سانحه و افسردگی پس از زایمان داشتند، بودند. از بین این افراد 30 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت مداخله واقعیت درمانی قرار گرفت. بعد از مداخله هر دو گروه مجددا پرسشنامه های استرس پس از سانحه و افسردگی پس از زایمان را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 و روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد واقعیت درمانی بر برکاهش افسردگی پس از زایمان و علائم استرس پس از سانحه تأثیر معناداری دارد. نتیجه گیری: با توجه به شیوع افسردگی و استرس پس از زایمان و نتایج پژوهش حاضر در کاهش افسردگی و استرس پس از سانحه پیشنهاد می شود در مراکز درمانی و خانه های بهداشت از واقعیت درمانی به عنوان مداخله ای اثربخش استفاده شود.

مقدمه: ولع مصرف مواد غذایی به معنای تمایل قوی مصرف بی رویه مواد غذایی است که می تواند زمینه اختلال های خوردن باشد. هدف در این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان طرحواره درمانی و تحریک الکتریکی فراجمجمه ای (tDCS) در این زمینه است. روش ها: طرح آزمایشی دوگروهی (پیش آزمون، پس آزمون با پیگیری دوماهه) اجرا شد. روش درمان در دو سطح درمان tDCS (شش جلسه 20 دقیقه ای) و طرحواره درمانی (12 جلسه 45 دقیقه ای در هفته) ارائه گردید. جامعه آماری شامل افرادی با ولع مصرف غذا بودند که نمونه شامل 40 نفر (12 مرد و 28 زن) به شیوه ی در دسترس پس از غربال گری انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی قرار گرفتند. همچنین میزان ولع مصرف با پرسشنامه ی ولع مصرف مول و همکاران (2014) سنجش شد. داده های حاصل با آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: بین دو روش درمانی در کاهش نشانه های ولع مصرف تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0P>، 64/0=F). اما بین نمره های ولع مصرف طی مراحل پژوهش تفاوت معنادار مشاهده شد (05/0p <، 69/39=F). بحث و نتیجه گیری: اثربخشی هر دو درمان در کاهش نشانگان ولع مصرف یکسان است. درنتیجه هیچ روش به تنهایی در کاهش ولع مصرف غذا مؤثر نیست؛ بنابراین پیشنهاد می شود tDCS به عنوان درمان مکمل طرحواره درمانی استفاده شود. همچنین از طرحواره درمانی می توان به عنوان مداخله ای پیشگیرانه بهره برد تا طرح واره های ناسازگار تعدیل گردد.

مقدمه: پژوهش با هدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر نگرش های ناکارآمد و فرسودگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی انجام گرفت. روش : پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان دارای تعارضات زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران در شش ماهه پاییز و زمستان سال 1398 بود. تعداد 40 زن دارای تعارضات زناشویی با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 20 زن). پس از ریزش تعداد 34 نفر در پژوهش باقی ماندند (16 نفر در گروه آزمایش و 18 نفر در گروه گواه). گروه آزمایش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (لواس و اسچامان- الیور، 2018) را طی دو ماه در 8 جلسه 90 دقیقه ای دریافت نمودند. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه نگرش های ناکارآمد (وایزمن و بک، 1978) و فرسودگی زناشویی (پاینز، 1996) بود. داده های پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر نگرش های ناکارآمد و فرسودگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی تأثیر معنادار داشته (p <0/001) و توانسته منجر به کاهش نگرش های ناکارآمد و فرسودگی زناشویی این زنان شود. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن بودند که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی با بهره گیری از فنونی همانند اصلاح پردازش شناختی، توجه آگاهانه، پذیرش و رفتارهای آگاهانه می تواند به عنوان یک درمان کارآمد جهت کاهش نگرش های ناکارآمد و فرسودگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: تیماسین پلاس داروی گیاهی ایرانی ساخت شرکت مدین فارما برای برخی اختلالات تنفسی است. در این پژوهش اثر داروی مذکور بر اختلال حافظه و یادگیری ناشی از ایسکمی مغزی تجربی در حیوان آزمایشگاهی بررسی شد. روش: این پژوهش از نوع تجربی مداخله ای بود.در این تحقیق از 24 سر موش صحرایی نر استفاده شد.گروه های آزمایشی شامل کنترل منفی، کنترل مثبت (کنترل ایسکمیک) و دو گروه دریافت کننده تیماسین پلاس بودند. موش ها در گروه کنترل منفی مورد هیچ گونه مداخله ای قرار نگرفتند. درگروه کنترل مثبت موش ها مورد جراحی انسداد موقت شریان کاروتید قرار گرفتند و نرمال سالین را دریافت کردند. در گروه ه ای دریافت کننده تیماسین پلاس نیز جراحی انجام شد و موش ها تیماسین پلاس را دریافت کردند. بمنظور ارزیابی حافظه از آزمون های ماز تی و اجتنابی غیر فعال استفاده و تحلیل داده ها از طریق تحلیل واریانس یک طرفه انجام شد. یافته ها: از نظر زمان یافتن غذا، گروه کنترل مثبت در مقایسه با کنترل منفی افزایش معنی داری داشت. از نظر زمان تأخیر در قدم گذاری به محفظه تاریک، گروه کنترل مثبت نسبت به کنترل منفی کاهش معنی داری داشت. از نظر زمان یافتن غذا، گروه های دریافت کننده تیماسین پلاس در مقایسه با کنترل مثبت کاهش معنی داری داشتند و بین کنترل منفی و گروه های مذکور اختلاف معنی داری مشاهده نشد. از نظر زمان تأخیر در قدم گذاری به محفظه تاریک، بین کنترل مثبت و گروه های دریافت کننده تیماسین پلاس تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: تیماسین پلاس از اختلال حافظه فضایی جلوگیری می کند ولی مانع از اختلال حافظه اجتنابی غیرفعال نمی شود.

مقدمه: اختلال بدتنظیمی خلق مخرب با تحریک پذیری و حملات خشم مکرر مشخص می شود. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و آموزش تنظیم هیجان بر تحریک پذیری، افسردگی، اضطراب، استرس و تنظیم هیجان در نوجوانان دارای اختلال بدتنظیمی خلق مخرب بود. روش: این پژوهش به صورت یک مطالعه نیمه آزمایشی (پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل) طراحی و اجرا شد. جامعه آماری آن را کلیه دانش آموزان دارای نشانه های اختلال بدتنظیمی خلق مخرب پسر شهر شاهرود در سال تحصیلی 97-96 تشکیل دادند. نمونه این پژوهش شامل 45 دانش آموز پسر دارای نشانه های اختلال بدتنظیمی خلق مخرب بود که به شیوه هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده-ها از مقیاس شاخص تحریک پذیری عاطفی، تنظیم هیجانی و مقیاس اضطراب، افسردگی و استرس استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی رفتاری و تنظیم هیجان به طور معنی داری کاهش افسردگی، اضطراب و تحریک پذیری اثربخش بوده اند. نتایج آزمون تعقیبی نشان داد میانگین نمرات گروه های آزمایشی در متغیرهای مورد مطالعه به طور معناداری کمتر از گروه کنترل بود. آموزش تنظیم هیجانی نسبت به شناختی رفتاری بطور معنی داری در کاهش علایم افسردگی موثرتر بود. نتیجه گیری: نتایج حاکی است که درمان شناختی رفتاری و آموزش تنظیم هیجانی می تواند افسردگی، اضطراب و تحریک پذیری نوجوانان را تعدیل نماید. کلید واژه: درمان شناختی رفتاری،آموزش تنظیم هیجانی، اختلال بدتنظیمی خلق مخرب، تحریک پذیری، اضطراب، افسردگی و استرس

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری واحدپردازه ای بر حساسیت اضطرابی و تحریف های شناختی در دختران مبتلا به اضطراب اجتماعی انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر مبتلا به اضطراب اجتماعی شهر مشهد و نمونه آماری شامل 24 نفر از دانش آموزان مبتلا به اضطراب اجتماعی بودند، که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند.برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه حساسیت اضطرابی تجدید نظر شده کوکس و تیلور، تحریف های شناختی بک و وایسمن استفاده شد. گروه آزمایش به مدت 10جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون در مرحله پس آزمون بین دو گروه کنترل و آزمایش در متغیرهای حساسیت اضطرابی و تحریف های شناختی تفاوت معناداری وجود دارد. به طوری که گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل کاهش معناداری نشان داد. همچنین نتایج پژوهش کاهش در زیر مقیاس های ترس از واکنش های اضطرابی، ترس از نشانه های قلبی عروقی و تنفسی و عدم مهار شناختی حساسیت اضطرابی او زیر مقیاس نیاز به تأیید دیگران و آسیب پذیری-ارزشیابی عملکرد تحریف های شناختی را نشان داد. نتیجه گیری: از آنجا که مبتلایان به اضطراب اجتماعی علایم حساسیت اضطرابی و تحریف های شناختی دارند، لذا استنفاده از مداخله شناختی رفتاری واحدپردازه ای به عنوان درمانی اثربخش در مبتلایان به اضطراب اجتماعی پیشنهاد می گردد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر نشانگان افسردگی، اضطراب و استرس بر روی بیماران مبتلا به اختلال ملال جنسیتی انجام شده است. روش: تحقیق حاضر از نوع مطالعات نیمه آزمایشی بر اساس طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه آزمایشی می باشد، جامعه آماری مطاله حاضر را کلیه بیماران دارای ملال جنسیتی زن که در نیمه دوم سال 1396 به مرکز انسیتو روان پزشکی شهر تهران مراجعه نموده و بر اساس مدارک پزشکی دارای اختلاال ملال جنسیتی بودند تشکیل می دهد که تعداد 30 نفر از آنها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل گماشته شدند، و به مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس DASS-42 قبل و پس از مداخله درمانی ذهن آگاهی پاسخ دادند. یافته ها: نتایج تحلیل یافته های حاصل از آزمون کواریانس چند متغیری نشان داد که تفاوت نمرات پس آزمون و پیش آزمون معنی دار می باشد (001/0 P= ) و مداخله درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش میزان اضطراب، افسردگی و استرس بیماران دارای ملال جنسیتی موثر بوده است. نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان داد که درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش نشانگان افسردگی، اضطراب و استرس بیماران مبتلا به ملال جنسیتی موثر بوده و مراکز درمانی می توانند از برنامه های درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی برای کاهش افسردگی بیماران مبتلا به ملال جنسیتی بهره ببرند.

مقدمه: با روند شتابان سالمند شدن جهانی جمعیت، توجه به موضوع سلامتی و ارتباط آن با افزایش عمر ضروری به نظر می رسد. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه درمان تلفیقی مثبت نگر در بهزیستی روانشناختی سالمندان ایران است. روش: پژوهش حاضر پژوهشی کمی نگر و نیمه آزمایشی بود که با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری در دو گروه آزمایش و کنترل انجام پذیرفت. جامعه آماری این پژوهش تمامی افراد بالای 60 سال مراجع کننده به یکی از سراهای محله در شهر تهران بودند. حدود 40 نفر از این جامعه که واجد ملاک های ورود بودند، به صورت در دسترس در سرای محله واقع در خیابان شیخ هادی انتخاب شده و به طور مساوی و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل، گمارده شدند. در این پژوهش از مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف فرم کوتاه استفاده شد. افراد در گروه آزمایش در هشت جلسه 100 دقیقه ای، آموزش مبتنی بر یکپارچه نگری را دریافت نموده و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که آموزش مبتنی بر یکپارچه نگری بر ارتقای بهزیستی روانشناختی در سالمندان تأثیر معناداری(001/0p <) داشته و میزان نمره بهزیستی روانشناختی در آنها را به طور معناداری افزایش می دهد. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که درمان تلفیقی مثبت نگر به سالمندان سبب افزایش بازدهی در جامعه و ارتقاء بهزیستی آنها می شود.

هدف: در ابتدا اینگونه تصور می شد که اختلال بیش فعالی و کاستی توجه تنها در کودکان تشخیص گذاری می شود؛ اما امروزه نشان داده شده که این اختلال می تواند تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی مشخصه های روانسنجی پرسشنامه بیش فعالی/ کاستی توجه بزرگسالان لئونارد آدلر و همکاران بود. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشکده تربیت بدنی دانشگاه علامه طباطبائی بودند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای آماری Spss نسخه 25 و R نسخه 3.6.2 استفاده شد. جهت بررسی آماری داده ها از رویکرد کلاسیک تحلیل آزمون و نظریه سوال – پاسخ (GRM) استفاده شد. یافته ها: بررسی روایی مربوط به محتوا، نشان دهنده هماهنگی محتوای ابزار اندازه گیری با هدف ابزار بود و همچنین نتایج مربوط به تحلیل عاملی اکتشافی سه عامل (تکانشگری، بیش فعالی و مشکلات تمرکز) را نشان دادو ضریب آلفا برای کل پرسشنامه، 79/0 و برای عامل ها بالای 65/0 به دست آمد. تحلیل های نظریه سوال پاسخ نشان داد تمامی گویه ها از مولفه ی تمیز مناسبی برخوردارند و همه گویه ها با عامل هایشان برازش مناسبی داشتند و دامنه آگاهی گویه ها در محدوده سطح صفت بین 2- تا 2، بیشترین آگاهی دهندگی و کمترین خطای اندازه گیری دارند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که این پرسشنامه با 14 گویه و سه عامل جهت سنجش بیش فعالی و کاستی توجه بزرگسالان در جامعه دانشجویان ایرانی از شاخص های روانسنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش ها استفاده کرد.