روانشناسی بالینی

مقدمه: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان عاطفه هراسی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودآگاهی هیجانی و ادراک رنج بیماران مبتلا به درد مزمن بود.روش : این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل با مرحله پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به درد مزمن مراجعه کننده به مراکز درمان درد شهر اصفهان در سال 1402 بودند. تعداد 45 نفر با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شده و با جایگزینی تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. ابزار ها شامل پرسشنامه ی خودآگاهی هیجانی گرنت و همکاران (2002) و پرسشنامه ی ادراک رنج اسچالز و همکاران (2010) بود. گروه آزمایش اول هشت جلسه ای درمان عاطفه هراسی پروتکل مک کالو (2003) و گروه دوم هشت جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد پروتکل داهل (2015) دریافت نمودند. گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. داده ها با استفاده از SPSS-23 و روش تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد هر دو مداخله در افزایش خودآگاهی هیجانی و کاهش ادراک رنج بیماران در پس-آزمون و پیگیری موثر بوده اند(05/0>p). بین دو گروه آزمایش تفاوت معناداری در میانگین پس آزمون و پیگیری خودآگاهی هیجانی وجود داشت و درمان پذیرش و تعهد نسبت به درمان عاطفه هراسی اثربخشتر بود (05/0>p). بین دو گروه آزمایش تفاوت معناداری در پس آزمون و پیگیری ادراک رنج وجود نداشت (05/0<p).نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که این دو درمان در ارتقای سلامت روان بیماران مبتلا به درد مزمن موثر بوده و می توانند جهت کاهش مشکلات روانشناختی در مراکز درمان درد استفاده شوند.

مقدمه: این پژوهش با هدف اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر فراهیجان، ذهن آگاهی و سرمایه های عاطفی زنان با بیماری مالتیپل اسکلروزیس اصفهان انجام پذیرفت. روش: طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، شامل زنان دارای بیماری مالتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده به بیمارستان شریعتی شهر اصفهان در سال 1402 بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 30 نفر از زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس که مایل به همکاری بودند، بر اساس ملاک های ورود به پژوهش انتخاب و به طور تصادفی در گروه آزمایشی و کنترل گمارده شدند(15 نفر هر گروه). داده ها با پرسشنامه های فراهیجان میتمانسگروبر(2009)، پنج وجهی ذهن آگاهی بائر(2006) و سرمایه هیجانی گل پرور(1395) جمع آوری شدند. روش درمان متمرکز بر هیجان براساس پروتکل گرینبرگ و گلدمن (2019) در 12 جلسه به مدت 60 دقیقه بر روی گروه آزمایش انجام گرفت. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری و نرم افزار SPSS 24 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان متمرکز بر هیجان به طور معناداری بر فراهیجان، ذهن آگاهی و سرمایه عاطفی افراد گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل اثربخش بود(001/0>p). همچنین نتایج حاکی از اثربخش بودن درمان متمرکز بر هیجان بر مولفه های فراهیجان، ذهن آگاهی و سرمیه های عاطفی داشت(001/0>p). نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که درمان متمرکز بر هیجان بر بهبود فراهیجانی مثبت، ذهن آگاهی و سرمایه های عاطفی در بیماری مالتیپل اسکلروزیس اصفهان موثر است. بنابراین، استفاده از این رویکرد جهت افزایش فراهیجان مثبت، ذهن آگاهی و سرمایه عاطفی پیشنهاد می گردد.

مقدمه: این مطالعه با هدف بررسی نقش تعدیل گری انعطاف پذیری شناختی در رابطه بین استرس فرزند پروری و خودکارآمدی ادراک شده والدینی مادرانه انجام شد.روش: پژوهش حاضر همبستگی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه پژوهش کلیه مادران ساکن اصفهان در سال 1402 بودند و به عنوان نمونه 400 مادر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه استرس فرزند پروری (PSI-SF)، پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی CFI)) و پرسشنامه خودکارآمدی مادرانه (PMP S-E) گردآوری و با نرم افزار PLS تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد بین استرس فرزند پروری و خودکارآمدی والدینی مادرانه رابطه معکوس معنادار (297/0- = β، 001/0P=)، بین استرس فرزند پروری و انعطاف پذیری شناختی رابطه معکوس معنادار (326/0- =β،001/0P=) و بین خودکارآمدی والدینی مادرانه و انعطاف-پذیری شناختی رابطه مثبت معنا داری مشاهده شد (420/0 = β،001/0P=). همچنین نتایج نشان داد انعطاف پذیری شناختی در رابطه بین استرس فرزند پروری و خودکارآمدی والدینی مادرانه نقش تعدیلگری ایفا می کند (099/0 = β).نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، نقش انعطاف پذیری شناختی در کاهش استرس فرزند پروری و ارتقاء خودکارآمدی والدینی مادرانه بسیار مهم است. این امر حاکی از اهمیت آن در برنامه های آموزشی و درمانی با هدف ارتقای سلامتی و توانمندسازی مادران است. علاوه بر این، تمرکز بر بهبود انعطاف پذیری شناختی مادر ممکن است در ارتقاء خودکارآمدی والدینی ، کاهش استرس فرزندپروری و کاهش اثرات آن بر سلامت جسمی، روانی و عملکردی مادر، کمک کننده باشد.

مقدمه: تجربه آزار جنسی در دختران تأثیرات منفی زیادی در حیطه های روانشناختی، فرهنگی و اجتماعی داشته و زندگیآن ها در ابعاد زیاد تحت تأثیر قرار می دهد. هدف از این پژوهش مقایسه ناگویی هیجانی، احساس تنهایی و شفقت به خود در دختران با و بدون آزار جنسی بود.روش: روش پژوهش از نوع علّی مقایسه ای و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دختران با آزار جنسی بود که به مراکز خدمات روانشناسی شهر اردبیل در سال 1401 مراجعه کرده بودند، 30 دختر با آزار جنسی با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با 30 دختر بدون آزار جنسی همتاسازی شده مقایسه گردیدند، برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه -های ناگویی هیجانی تورنتو بگبی و همکاران احساس تنهایی راسل و همکاران و شفقت به خود نف استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس تک متغیره و چند متغیره و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که تفاوت معنی داری در ناگویی هیجانی، احساس تنهایی و شفقت به خود در دختران با و بدون آزار جنسی وجود داشت (01/0 =P).نتیجه گیری: این نتایج تلویحات مهمی در زمینه پیش گیری، آسیب شناسی، مداخلات درمانی و مقابله بالینی در خصوص دختران با آزار جنسی دارد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه سندرم شناختی-توجهی و تحمل پریشانی بین زنان مبتلا به بیماری فیبرومیالژیا، زنان مبتلا به درد مزمن و زنان عادی صورت گرفته است. روش: در این پژوهش 45 نفر مبتلا به فیبرومیالژیا، 45 نفر مبتلا به درد مزمن و 45 نفر عادی از زنان شهر تهران به صورت هدفمند و داوطلبانه انتخاب شدند. شرکت کنندگان دو مقیاس سندرم شناختی-توجهی و پرسشنامه تحمل پریشانی را تکمیل نمودند. سپس برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از روش های آمار توصیفی، تحلیل واریانس و آزمون های تعقیبی در نرم افزار SPSS-29 استفاده گردید. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس یک راهه نشان می دهد که میانگین نمره متغیر سندرم شناختی-توجهی در زنان مبتلا به فیبرومیالژیا بیشتر از گروه درد مزمن بدون علائم فیبرومیالژیا است (P 0/01) و در گروه درد مزمن بیشتر از زنان عادی است (P 0/01). همچنین میانگین نمره های متغیر تحمل پریشانی در زنان مبتلا به فیبرومیالژیا کمتر از گروه درد مزمن بدون علائم فیبرومیالژیا است (P 0/01) و در گروه درد مزمن کمتر از زنان عادی است (P 0/01). نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش، می بایست توجه به ضعف در سندرم شناختی-توجهی و تحمل پریشانی در درمان بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا و درد مزمن در دستور کار متخصصین حوزه روان شناختی در قبال این دو بیماری قرار گیرد.

مقدمه: دانش آموزان تیزهوش به دلیل انتظارات و بار تحصیلی زیاد، دچار آسیب های روانشناختی می گردند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله ذهن آگاهی طرحواره محور بر علائم اضطراب اجتماعی و اجتناب تجربه ای در دانش آموزان دختر تیزهوش دارای اضطراب اجتماعی انجام شد.روش: روش پژوهش، آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری یک ماهه بود. بدین منظور از بین دانش آموزان دختر تیزهوش 14 تا 18 ساله دارای اضطراب اجتماعی در سال تحصیلی1402- 1401 شهر اصفهان که بر اساس مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان لاجرکا، شناسایی می گردیدند؛ 38 نفر به روش نمونه گیری هدفمند، انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند(هر گروه 19 نفر). گروه آزمایش، 8 جلسه90 دقیقه ای مداخله ذهن آگاهی طرحواره محور را به صورت هفتگی دریافت نمود ، ولی گروه کنترل، تا پایان پژوهش، مداخله ای دریافت نکرد. دانش آموزان پرسشنامه اضطراب اجتماعی نوجوانان لاجرکا و اجتناب از تجربه گامز را در سه مرحله پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری تکمیل نمودند. داده ها با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر، تحلیل شد.یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد، ذهن آگاهی طرحواره محور بر کاهش اضطراب اجتماعی و اجتناب تجربه ای در مرحله پس آزمون و پیگیری تآثیر معنادار دارد (001/0>P).نتیجه گیری: بنابر نتایج این پژوهش، می توان از مداخله ذهن آگاهی طرحواره محور جهت کاهش علائم اضطراب اجتماعی و اجتناب تجربه ای در نوجوانان تیزهوش استفاده نمود. واژگان کلیدی: اضطراب اجتماعی، ذهن آگاهی، طرحواره، اجتناب تجربه ای ، تیزهوش