روانشناسی بالینی

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تدوین و تعیین اثربخشی بسته درمان گروهی مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل و پذیرش و تعهد بر مؤلفه های خودشفقتی دختران با تجربه شکست عاطفی انجام گرفت روش: برای تدوین بسته آموزشی روش آمیخته استفاده شد و طرح پژوهش جهت بررسی اثربخشی مداخله آموزشی نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانشجویان دچار شکست عاطفی دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات تهران در سال 1399 بودند. به شیوه نمونه گیری در دسترس 30 نفر انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین و کاربندی تصادفی شدند و ملاک های ورود و خروج کنترل شد. گروه آزمایش 8 جلسه مداخله گروهی محقق ساخته را دریافت کردند ولی گروه کنترل در لیست انتظار ماند. پرسشنامه خودشفقتی نف در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری اجرا شد و داده ها به روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها تفاوت آماری معناداری را میان دو گروه در پس آزمون و در پیگیری نشان داد ( p<0/01)  میانگین مؤلفه های قضاوت خود، همانندسازی افراطی و انزوا در گروه آزمایش  نسبت به کنترل کاهش یافت، درحالی که میانگین مؤلفه های مهربانی به خود، ذهن آگاهی و اشتراکات انسانی کاهش یافتند. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که بسته آموزشی درمانی تدوین شده گروه درمانی مبتنی بر تحلیل روابط متقابل و پذیرش و تعهد بر خودشفقتی اثربخش است و می توان از این مداخله برای افراد دارای شکست عاطفی بهره گرفت.

درمان مبتنی بر تنظیم هیجان یک درمان چندوجهی و یکپارچه است که به طور گسترده ای برای درمان اختلال اضطراب فراگیر به کار گرفته شده است و اثربخشی آن بر مؤلفه های اضطرابی افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر ثابت شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر تنظیم هیجان بر بهبود علائم و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اختلال وحشتزدگی است. پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر بیماران مبتلا به اختلال وحشت زدگی شهر شیراز در سال 1398 بود که به کلینیک های اعصاب و روان دانشگاه علوم پزشکی شیراز مراجعه کردند. نمونه ی پژوهش شامل 22 بیمار مبتلا به اختلال وحشتزدگی بودند که به طور تصادفی در گروه آزمایش و گروه کنترل گمارده شدند. آزمودنی های گروه آزمایش در دو مقطع پیش آزمون و پس آزمون از طریق مصاحبه بالینی ساختاریافته برای DSM-5 ، برنامه ی مصاحبه اختلال های اضطرابی بر اساس DSM-5 و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که اجرای درمان گروهی مبتنی بر تنظیم هیجان بر بیماران گروه آزمایش مبتلا به اختلال وحشتزدگی، علائم اضطرابی (علائم اضطرابی، نگرانی و تغییر رفتار ناسازگارانه) و کیفیت زندگی (فیزیکی، روان شناختی و محیطی) گروه آزمایش را در مقایسه با بیماران گروه کنترل که درمان دریافت نمی کردند، به شکل معنی داری بهبود می بخشد (p≤0.05). نتیجه گیری: درمان گروهی مبتنی بر تنظیم هیجان که شامل مداخله در سازه های نگرانی و تنظیم هیجان می شود، علائم و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اختلال وحشت زدگی را بهبود می بخشد

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی روابط ساختاری سرمایه های روانشناختی و خودتعیین گری با اضطراب امتحان: نقش واسطه ای درگیری تحصیلی و سخت رویی بود. روش: طرح پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش تمامی دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان سمنان در سال تحصیلی 98 - 1397 بودند. تعداد نمونه پژوهش 857 دانش آموز بود. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه اضطراب امتحان اهواز، سرمایه روان شناختی لوتانز و همکاران، خودتعیین گری دسی ریان، درگیری تحصیلی فردریکس و همکاران و پرسشنامه سخت رویی کوباسا بود. داده های حاصله با بهره گیری از نرم افزار SPSS و LISREL و با استفاده از مدل معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته ها: متغیرهای پنهان سرمایه های روانشناختی و خودتعیین گری، درگیری تحصیلی و سخت رویی دارای نشانگر بودند که یافته های مدل اندازه گیری نشان داد همه متغیرهای نشانگر بر سازه مکنون خود به طور معناداری بار شده اند. نتایج مدل ساختاری نیز نشان داد که متغیرهای سرمایه روانشناختی، خودتعیین گری، سخت رویی و درگیری تحصیلی اثرات منفی، مستقیم و معناداری بر اضطراب امتحان دارند. همچنین سرمایه های روانشناختی و خودتعیین گری با واسطه ای درگیری تحصیلی و سخت رویی بر اضطراب امتحان اثرات منفی، غیر مستقیم و نیز اثر کل منفی و معناداری دارند. این مدل در مجموع 49/0 واریانس اضطراب امتحان را پیش بینی کرد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان از نقش متغیر های پیش بین برای کنترل و کاهش اضطراب امتحان استفاده کرد.

مقدمه: شادنفرود، هیجانی است که به شکل لذت بردن از درد و رنج دیگران تجربه می شود. هدف از این مطالعه، ارزیابی ساختار عاملی نسخه ی فارسی مقیاس شدت شادنفرود است که به منظور اندازه گیری میزان لذت افراد از بدبیاری دیگران در موقعیت های مختلف طراحی شده است. روش: در این مطالعه ی توصیفی-تحلیلی، تعداد 336 نفر(169 مرد، 167 زن) از دانشجویان دانشگاه تبریز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد که به پرسشنامه ی شدت شادنفرود پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تاییدی و نرم افزارهای SPSS نسخه ی 24 و LISREL نسخه ی 80/8 استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته ها با تحلیل عاملی اکتشافی یک ساختار پنج عاملی را شناسایی شد. پنج عامل کشف شده با عناوین ثروت، عشق، رقابت، زیبایی و توانایی نام گذاری شدند. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز نشان داد که ساختار پنج عاملی برازش مناسبی با داده ها دارد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن بود که نسخه فارسی مقیاس شدت شادنفرود، ابزاری مناسب برای اندازه گیری شدت لذت ناشی از رنج و بدبیاری دیگران است که می تواند در تشخیص و درمانهای بالینی و ارزیابی رفتارهای اجتماعی و بین فردی مورد استفاده قرار گیرد، گرچه انجام پژوهشهای بیشتر در جوامع و گروه های مختلف در این زمینه پیشنهاد می گردد.

هدف این پژوهش بررسی نقش ویژگی های شخصیتی و منبع کنترل سلامت در پیش بینی اضطراب کرونا در زنان بود. پژوهش حاضر با توجه به هدف کاربردی و با توجه به ماهیت موضوع موردنظر، یک مطالعه ی توصیفی- همبستگی به شیوه پیش بینی بود. جامعه ی آماری شامل تمامی زنان منطقه 2 شهر شیراز در سال 1399 بود که نمونه ای به تعداد 200 نفر به روش در دسترس از آنها انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مقیاس ویژگی های شخصیتی نئو (مک کری و کاستا، 1989)، منبع کنترل سلامت رُز، رُز و شورت (2015) و اضطراب کرونا (علی پور و همکارارن، 1398) بود. تجزیه وتحلیل داده ها به وسیله نرم افزار آماری SPSS ورژن 26 و آزمون های همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه انجام گرفت. نتایج حاصل نشان داد که ابعاد توافق پذیری، برون گرایی، انعطاف پذیری و وجدانیت و همچنین منبع کنترل سلامت درونی دارای رابطه معکوس با اضطراب کرونا بودند، بعد روان رنجور خویی و منبع کنترل سلامت بیرونی و شانس نیز دارای رابطه مثبت با اضطراب کرونا بودند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که از طریق چهار بعد شخصیتی (توافق پذیری، برون گرایی، انعطاف پذیری و وجدانیت) و همچنین منبع کنترل سلامت درونی می توان نمرات اضطراب کرونای زنان را به صورت معکوس پیش بینی کرد. و بعد روان رنجورخویی و منبع کنترل سلامت بیرونی و شانس توانستند نمرات اضطراب کرونا را در زنان را به صورت مستقیم پیش بینی کنند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر سبک های دلبستگی و راهبردهای مقابله ای مادران دارای کودکان معلول ذهنی- حرکتی انجام شد. روش: نمونه ها به شیوه تصادفی خوشه ای چندمرحله ای (تعداد 24 نفر) انتخاب و سپس به صورت تصادفی به یک گروه آزمایش (12 نفر درگروه درمان شناختی-رفتاری) و یک گروه گواه (12 نفر) تقسیم شدند. در پیش آزمون از پرسشنامه های دلبستگی بزرگسالان کالینز و رید و مقابله با شرایط پر استرس- فرم کوتاه کالزبیک و همکاران استفاده شد. سپس، درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی طی 8 جلسه و یکبار در هفته به مدت دو ساعت بر روی گروه آزمایش اجرا شد و گروه گواه تحت هیچ مداخله ای قرار نگرفت. پس آزمون برای هر دو گروه تکمیل و داده های لازم گردآوری و با استفاده از روش تحلیل کواریانس چندمتغیره (مانکووا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها: نتایج بدست آمده از این پژوهش مبین آن بودکه برنامه درمانی شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی باعث کاهش سبک های دلبستگی اضطرابی (944/39 =F و 002/0 =(P و اجتنابی (772/51 =F و 001/0 =(P و افزایش سبک ایمن (352/130 =F و 000/0 =(P و همچنین کاهش راهبردهای مقابله ای هیجان مدار (108/155 =F و 001/0 =(P و اجتنابی (695/22 =F و 001/0 =(P و افزایش راهبرد مساله مدار (127/203=F و 002/0 =(P مادران کودکان معلول ذهنی حرکتی در مرحله پس آزمون شد. نتیجه گیری: با عنایت به یافته های بدست آمده، به منظور کارآمدی سبک های دلبستگی و راهبردهای مقابله ای مادران کودکان معلول ذهنی حرکتی مغزی باید به مداخله شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی توجه بیشتری مبذول گردد.

مقدمه: هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر پردازش هیجان و علائم پانیک زنان مبتلا به اختلال پانیک بود. روش: این مطالعه نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس-آزمون با گروه گواه انجام شد جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان مبتلا به اختلال پانیک بود که به مراکز بهداشتی و روانشناسی شهر اردبیل در پاییز و زمستان سال 1397 مراجعه کرده بودند، 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، و به طور تصادفی در دو گروه برابر آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایشی طی 8 هفته تحت آموش تنظیم هیجان قرار گرفت، و در این مدت بر گروه گواه مداخله ی انجام نگرفت. پرسشنامه پردازش هیجان و علائم پانیک به عنوان ابزار ارزشیابی مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی و تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت نتایج: نتایج به دست آمده از مقایسه پس آزمون دو گروه، حاکی از این است که نمرات پس آزمون پردازش هیجان و علائم پانیک گروه مداخله و کنترل تفاوت معنی داری دارد (01/0=P). نتیجه گیری : بدین ترتیب می توان گفت که آموش تنظیم هیجان موجب کاهش نمرات پردازش هیجان و علائم پانیک زنان مبتلا به اختلال پانیک خواهد شد. بنابراین مطابق با یافته های پژوهش حاضر می توان آموزش تنظیم هیجان را به عنوان یک روش موثر در جهت بهبود پردازش هیجانی و علائم پانیک زنان مبتلا به اختلال پانیک پیشنهاد کرد.

مقدمه: شیوع سریع بیماری کووید 19 جهان را در مقیاس عظیم تحت تأثیر قرار داده است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه اضطراب ادراک شده ناشی از ویروس کرونا(بیماری کووید- 19) با اختلال استرس پس از سانحه و درد مزمن در پرستاران بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی پرستاران بیمارستان موسی بن الجعفر(ع) شهرستان قوچان بود که از بین آنان بر اساس روش نمونه گیری در دسترس و با توجه به جدول کرجسی و مورگان تعداد 100 نفر از پرستاران به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار پژوهش پرسشنامه اضطراب ناشی از کرونا ویروس، فهرست اختلال استرس پس از ضربه و پرسشنامه پذیرش درد مزمن بود و داده ها نیز با استفاده از آزمون تحلیل رگرسیون خطی به روش گام به گام و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که اضطراب ادراک شده ناشی از ویروس کرونا(کووید 19)، می تواند اختلال استرس پس از سانحه و درد مزمن در پرستاران را پیش بینی نماید. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که به ترتیب علائم جسمانی و سپس علائم روانی بیشترین سهم پیش بینی اختلال استرس پس از سانحه و درد مزمن در پرستاران را دارد. نتیجه: با توجه به یافته های پژوهش برای کاهش استرس پس از حادثه و افزایش مدیریت و پذیرش درد های مزمن در پرستاران، تکنیک های کاهش اضطراب از کرونا ویروس برای کادر و تیم های درمانی در بیمارستان های درگیر با کرونا ویروس توصیه می گردد.

مقدمه: اختلال اضطراب اجتماعی، یکی از سخت ترین اختلال های اضطرابی در مقاومت به درمان است. بنابراین بکارگیری درمان تجربی فراتشخیصی یکپارچه نگر ضروری است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و اثربخشی ماتریکس درمان پذیرش و پایبندی و درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر الگوی هافمن بر اختلال اضطراب اجتماعی انجام شد. روش : این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی با طرح آزمایشی تک آزمودنی با خط پایه چندگانه ناهمزمان بود که به روش نمونه گیری هدفمند در طی 12 جلسه 60 دقیقه ای با پیگیری 2 ماهه بر روی 6 دانشجوی مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی اجرا شد. برای مقایسه نتایج این دو الگوی درمانی از مقیاس اضطراب اجتماعی لیبویتز، مقیاس خود شفقت ورزی- فرم کوتاه ریس و همکاران، پرسشنامه انعطاف-پذیری پذیرش و عمل- نسخه دوم بوند و همکاران، و پرسشنامه زندگی ارزشمند ویلسون و همکاران استفاده شد. داده ها به روش ترسیم دیداری، درصد بهبودی، شاخص تغییر پایا و شاخص های شش گانه کارایی بالینی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در گروه ماتریکس اکت میزان درصد بهبودی کلی پس از درمان در متغیر اضطراب اجتماعی 63.1%، متغیر انعطاف پذیری 66.6%، متغیر زندگی ارزشمند 62.5% و در متغیر خود شفقت ورزی، 68.5% و در گروه درمان شناختی رفتاری هافمن میزان درصد بهبودی کلی پس از درمان در متغیر اضطراب اجتماعی 61.2%، متغیر انعطاف پذیری 58.8%، متغیر زندگی ارزشمند 32.8% و در متغیر خود شفقت ورزی، 23.9% به دست آمد. نتیجه گیری: این پژوهش از اثربخشی بالاتر ماتریکس اکت در زندگی ارزشمند و خود شفقت-ورزی در مقایسه با درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر الگوی هافمن در دانشجویان با اختلال اضطراب اجتماعی حمایت می کند.