۲.
کلیدواژه‌ها:
فشار روانی کانون توجه سطح مهارت انسداد پرتاب آزاد بسکتبال
فعالیت های ورزشی معمولاً در شرایط فشار روانی اجرا می شوند، به ویژه اگر تکلیف ورزشکار از نوعی باشد که فرصت جبران در آنها محدود است؛ بنابراین هدایت توجه به بهترین نشانه ها و صرف نظر کردن از نشانه های نامناسب از عواملی است که می تواند تا حدودی بر موفقیت فرد اثرگذار باشد. هدف این تحقیق، بررسی تأثیر کانون توجه و سطح مهارت بر دقت پرتاب آزاد بسکتبال، در شرایط فشار روانی است. 32 دانشجوی مرد راست دست با دامنة سنی 20 تا 30 سال که در درس تربیت بدنی 2 شرکت داشتند، به روش نمونه گیری در دسترس برای شرکت در این تحقیق انتخاب شدند. ابتدا، اضطراب صفتی آزمودنیها، با استفاده از سیاهة SCAT مشخص شد و افراد دارای اضطراب صفتی زیاد و کم از پژوهش حذف شدند. سپس، آزمودنیها، به منظور متجانس شدن، با توجه به سطح مهارت در پیش آزمون، در دو گروه 16 نفری سطح مهارت بالا و پایین و هر گروه نیز به صورت تصادفی به دو زیر گروه هشت نفری کانون توجه درونی و بیرونی تقسیم شدند. دقت پرتاب آزمودنی ها در شرایط فشار روانی به روش ارلنشپیل اندازه گیری و مقایسة مجازی افراد شرکت کننده، با استفاده از مقیاس پنج ارزشی انجام شد. نتایج تحلیل واریانس دو عاملی و آزمون تعقیبی نشان داد که اثر مهارت بر دقت پرتاب آزاد تحت فشار روانی معنی دار نیست (05/0p≥ )، ولی اثر کانون توجه (05/0 p≤) معنی دار است و اجرا در حالت اتخاذ کانون توجه درونی بهتر است. حاصل تعامل کانون توجه و سطح مهارت بر دقت پرتاب آزاد نیز معنی دار است (008/0P= ,(28 ,1)F). در حالت کانون توجه بیرونی، در افراد مبتدی (73/0 ±05/3 M=) و ماهر (60/0± 843/1M=) تفاوت معنیداری وجود دارد (003/0p= ,610/3- t=) همچنین در افراد ماهر، در حالت کانون توجه درونی (43/0±3M=) و بیرونی (6/0± 843/1 M=) تفاوت معنیداری وجود دارد (0005/0, p= 954/10t= -). با توجه به نتایج می توان گفت اجرا تحت شرایط فشار روانی در افرادی با مهارت کم، باعث تسهیل و در افراد ماهر باعث تخریب عملکرد شد. این امر احتمالاً نشان میدهد اجرا در شرایط فشار روانی به روش های متفاوتی که در بحث آمده بر فرایندهای عملکرد حرکتی و دقت پرتاب آزاد اثرگذار بوده است.