درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۹۶۱ تا ۱۲٬۹۸۰ مورد از کل ۷۸٬۴۱۹ مورد.
۱۲۹۶۱.

ملاک ها و انواع تطبیق قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۱ 231 - 257

کلیدواژه‌ها: جری و تطبیق ملاک تطبیق ملاک جری انواع جری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۴ تعداد دانلود : ۴۳۷
جری و تطبیق قرآن از جنبه های مختلف بررسی شده است؛ مبانی، کاربردها، نمونه ها و اقسام جری و تطبیق. اما در این میان ملاک درستی یا نادرستی کاربرد این قاعده تفسیری آن چنان که شایسته است، بررسی نشده است. نظر به اهمیت این قاعده و استفاده از این قاعده توسط همه گروه ها و فِرَق اسلامی مخالف با یکدیگر، ضرورت بررسی ملاک های جری و تطبیق روشن می شود. از آنجا که بیشتر جری و تطبیق های انجام شده توسط اهل بیتM و مفسران واقعی قرآن درباره خود یا دوستان یا دشمنان ایشان است، رضایت و محبت دو ملاک در بخش معرفتی اعتقادی و تطبیق آیات بر اهل بیتM مطرح و بررسی شده و ملاک مجالست، مشابهت و متابعت از ملاک های بخش اخلاقی رفتاری در تطبیق های انجام شده بر دوستان و دشمنان اهل بیتM است که در این مقاله آمده است. این نوشتار به بررسی و اثبات این ملاک ها، همراه ذکر نمونه و دلیل برای هر ملاک پرداخته است.
۱۲۹۶۲.

ظرفیت سنجی جامعه شناسی دین در بازسازی بافت دینی عصر نزول قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۲ 35 - 62

کلیدواژه‌ها: بازسازی فضای نزول جامعه شناسی دین تفسیر بت پرستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۳ تعداد دانلود : ۴۳۳
اگر کلمات را ظاهر و جسم متن به حساب بیاوریم، بافت، باطن و روح آن محسوب می شود. کلمات بر اساس بافت معنا می پذیرند و بی توجهی به آن به منزله تفسیر به رأی متن است. اما چگونه می توان به بافت دست یافت؛ به ویژه در متنی چون قرآن که فاصله زمانی گسترده ای با عصر ما دارد؟ این هدف چگونه محقق می شود و با چه سازوکاری می توان به نمایی بازسازی شده از آن اعصار دست یافت؟ رسیدن به این هدف بسیار پیچیده است و همکاری علوم متعددی را می طلبد. در بازسازی یک بافت، زمینه های متعددی چون سیاست، اقتصاد، فرهنگ و دین دخیل می باشند که هر کدام از آن ها ابزارهایی مخصوص به خود را برای بازسازی نیاز دارد. در این بین اگر به دنبال بازسازی بافت دینی باشیم، دانشی چون جامعه شناسی دین، ظرفیت مناسبی را برای این هدف دارا می باشد. نویسندگان این مقاله، متکی بر همین قابلیت سعی کرده اند تا با استفاده از یکی از روش های موجود در جامعه شناسی دین به عنوان روش تحلیل کارکردگرایی، قابلیت این دانش را در بازسازی بافت بت پرستی عصر جاهلیت به آزمون گذارند. بر همین اساس مشخص شد که بت پرستی در جزیرهالعرب سه کارکرد امنیتی، میثاقی و هنجاری را دارا بوده است و به سبب همین ویژگی های مثبت بوده که عرب جاهلی اقبالی زیاد به آن داشته است.
۱۲۹۶۳.

ویژگی های درونی انسان و نقش آنها در نیل به غایت مطلوب او در آرای آیت الله شاه آبادی و امام خمینی ره(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: انوار معرفت (حکمت عرفانی) سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) 67-78

کلیدواژه‌ها: انسان آرمان آیت الله شاه آبادی امام خمینی ره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۳۵۲
از خلال آموزه های عرفانی می توان تصویری از «انسان مطلوب» را به دست آورد. آنچه در این راستا مد نظر است، آرمان هر انسان می باشد. افراد به تناسب توانمندی های درونی خود قادرند در راستای هدف مطلوب و آرمانی خود حرکت کنند. میل درونی انسان برای تعالی یافتن و نیل به کمال، امری است که به انحای مختلف مورد توجه انسان بوده است. در این مقاله به تبیین این مسئله خواهیم پرداخت که آیا ابزار های نیل به این مرتبه، در ذات و خلقت انسان ریشه دارد یا در خارج از ذات او؛ و آدمی چگونه می تواند با در نظر گرفتن ابزارهای مذکور، به مقام مطلوب خود نائل شود؟ در این پژوهش سعی بر این است که تبیین موضوع مورد بحث، با تکیه بر آرای امام خمینی ره و آیت الله شاه آبادی صورت گیرد. در این آرا به مبحث ذات و فطرت انسان برمی خوریم که از این طریق، نه تنها تصویری از مقصد آرمانی او ارائه می شود، بلکه نقطه آغاز و مسیر یک سیر کمالی نیز تبیین می گردد.
۱۲۹۶۴.

زمینه های مشارکت سیاسی در اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم اسفند۱۳۹۹ شماره ۲۷۹ 23-34

کلیدواژه‌ها: مشارکت سیاسی حکومت اسلامی زمینه های مشارکت سیاسی حکومت دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۴۶۳
مشارکت سیاسی از جایگاه مهمی در علم سیاست برخوردار بوده و با بسیاری از مباحث این علم، پیوندی عمیق دارد. تحقق عملی یک نظام سیاسی در گرو توانایی آن بر نظام مند کردن مشارکت سیاسی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و شرح زمینه های مشارکت سیاسی در اسلام با روش توصیفی تحلیلی است. براساس یافته های این پژوهش، باور به حاکمیت مطلق خداوند، حاکمیت الهی انسان بر سرنوشت خود، خلافت الهی انسان و پاسخ گویی دین در برابر نیازهای او، و نیز التزام به الزامات برآمده از باورهای پیش گفته، که عبارتند از وجوب پذیرش حاکمیت الهی، وجوب تحقق عینی حکومت اسلامی، وجوب تعاون و مسئولیت همگانی، وجوب رعایت حقوق و مصالح مردم، وجوب جلب رضایت عمومی و وجوب مشورت در امور؛ زمینه ساز تحقق مشارکت سیاسی از سوی فرد مسلمان و تعیین کننده محدوده و کیفیت آن خواهد بود. بدین ترتیب برخلاف پندار سکولاریسم، تقدم احکام الهی بر نظرات مردم به معنای نادیده گرفتن جایگاه و نقش مردم در حکومت اسلامی نیست؛ همچنان که احترام به شئون و خواسته های ایشان در چارچوب تعیین شده، منافی ارزش نهادن به احکام و قوانین دینی نخواهد بود.
۱۲۹۶۵.

خودباوری و مقاومت؛ قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم اسفند۱۳۹۹ شماره ۲۷۹ 81-90

کلیدواژه‌ها: خودباوری ملی پایداری انقلابی قدرت نرم انقلاب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۴۳۱
جهان بینی الهی و تبلور مکتبی آن در قالب دین اسلام، مجموعه منابع جذابیت آفرین انقلاب اسلامی را از حیث تنوع، پراکندگی، عمق و دیرپایی، از منابع قدرت نرم در مکاتب مادی متمایز می سازد. خودباوری و مقاومت دو عنصر تعیین کننده در تولید قدرت نرم در فرایند تحقق، پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی هستند که از طریق کارکردهای گوناگون خود، قدرت نرم افزاری انقلاب را به شکل چشمگیری افزایش می دهند. این پژوهش در پاسخ به این سؤال اساسی که «عناصر خودباوری و مقاومت از طریق چه فرایندها زمینه ایجاد قدرت نرم افزاری را فراهم می کنند»؟ می کوشد با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی، کاربست این دو عنصر را در مدار قدرت آفرینی تجزیه و تحلیل کرده و از این رهگذر، اثبات کند که این مؤلفه های بنیادین از طریق آگاهی بخشی و تزریق روحیه اعتماد به نفس به ملت ها، احیاء عنصر مبارزه و پایداری در میان آنان و ارائه الگوی مبارزه و استقامت، بستر مناسبی را در جهت تولید قدرت نرم انقلاب اسلامی ایجاد می کنند.
۱۲۹۶۶.

شناسایی مولفه های انگیزه بخش مناجات خمسه عشر بر انس دانش آموزان با خدا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال پنجم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۷) 109-126

کلیدواژه‌ها: مناجات خمسه عشر حق الله حق المعصوم حق الناس حق النفس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۳۵۷
هدف از این تحقیق شناسایی مولفه های انگیزه بخش مناجات خمسه عشر بر انس دانش آموزان با خدا بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه تبادکان مشهد در سال تحصیلی 1398-1399 به تعداد حدود 6150 دانش آموز بود که بر اساس جدول مورگان 360 دانش آموز به عنوان نمونه از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر اجرا آمیخته (کیفی-کمی) بود. به منظور گردآوری داده ها در بخش کیفی، متن مناجات خمسه عشر با بهره گیری از نرم افزار کیفی NVivo10 مورد مطالعه قرار گرفت و سپس از طریق کدگذاری باز و محوری، مولفه های موثر بر انس با خدا شناسایی گردید. همچنین، براساس مولفه های استخراج شده پرسشنامه محقق ساخته 32 گویه ای با طیف 5 ارزشی لیکرتی(خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد) تدوین گردید. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط اساتید صاحب نظر تایید شد. پایایی پرسشنامه 935/0 آلفای کرونباخ محاسبه گردید. در بخش کمی، برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از مجموعه آمار توصیفی و استنباطی شامل آلفای کرونباخ، میانگین واریانس استخراج شده، جذر میانگین واریانس استخراج شده، کولموگروف-اسمیرنف، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی، آزمون t تک نمونه ای از طریق نرم افزارهای NVivo10 ، SPSS24 ، Smart-PLS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که مولفه های مستخرج از مناجات خمسه عشر (حق الله، حق المعصوم، حق الناس و حق النفس) تاثیر به سزایی در انس دانش آموزان دختر با خدا دارد.
۱۲۹۶۷.

بررسی تطبیقی نظر شیعه و وهابیت در مورد آیه 84 سوره توبه

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم دی ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 43 - 31

کلیدواژه‌ها: زیارت قبور آیه 84 توبه شیعه وهابیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱ تعداد دانلود : ۴۲۵
با توجه به اختلاف نظر بسیار شیعه و وهابیت در موضوعات مختلف دینی و باتوجه به اینکه یکی از مسائل مورد مناقشه بین پیروان مذاهب اسلامی و جریان وهابیت، موضوع زیارت قبور انبیا، اولیا و مؤمنین است که وهابی ها آن را حرام می دانند و در مقابل پیروان مذاهب اسلامی با تکیه بر منابع یقینی یعنی قرآن و سنت این عمل را حرام نمی دانند، بلکه آن را امری مشروع قلمداد می کنند، این پژوهش در پی آن است تا به بررسی نظر این دو گروه بپردازد. در این مقاله جواز زیارت از دیدگاه مفسران شیعه و اهل سنت و در پی آن ردّ نظر وهابیت مبنی بر حرمت زیارت قبور اثبات گردید.
۱۲۹۶۸.

مسئولیت اجتماعی و تعهدات حقوق بشری و شرکت های چند ملیتی در زمینه دارا شدن ناعادلانه

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم دی ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 61 - 44

کلیدواژه‌ها: شرکت های چند ملیتی مسئولیت اجتماعی تعهدات حقوق بشری دارا شدن ناعادلانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۷۱۹
روند دنیا به سمت رقابت و پیشرفت روزافزون تکنولوژی و ارتباط شرکت ها با یکدیگر و تعامل پیدا کردن یک شرکت با نیاز مشتری به عنوان عاملی برای بهبود کسب و کار تلقی شده است. رضایتمندی مشتری عاملی شده که هر شرکت برای به دست آوردن اهداف خود و رسیدن به قله سعود فاکتورهایی را درنظر می گیرد که اهمیت آن در رضایت مندی مشتری و مشتری مداری بازتاب می کند. در تحقیق حاضر که به صورت کتابخانه ای تشریح شده است، مفهوم مسئولیت اجتماعی و تعهدات حقوق بشری شرکت های چند ملیتی در قبال داراشدن ناعادلانه در پاسخ به نگرانی های متداول جامعه بین المللی در خصوص مخاطرات و تهدیداتی شکل گرفته است که شرکت های فراملی در جامعه جهانی ایجاد می کنند. مسئولیت اجتماعی شرکت های فراملی و یا ضرورت تحقق محدودیت های حقوق بشری به این معنا است که شرکت های فراملی از آن جهت که در جامعه بین المللی زیست اجتماعی دارند و از حقوق و آزادی های جامعه بین المللی مسئولیت دارند و بایستی نسبت به رعایت، احترام و ارتقا حقوق بشر همت گمارند این در حالی است که حقوق بین المللی موضوعه فاقد رژیم جامع؛کامل؛منسجم و مستقل مسئولیت پذیریشرکت های فراملی است با این وجود؛با تمسک به «حقوق نرم و یا اقوام نیافته»می توان ارکان وجودی مسئولیت اجتماعی شرکت های چند ملیتی را استنتاج کرد و نظام حقوق بین الملل را به سمت و سوی آرمان عدالت نزدیک ساخت. بنابراین شرکت های چندملیتی کنش گرانی مهم و تاثیرگذار در جهان کنونی به شمار می آیند. گسترش دامنه تاثیرگذاری های منفی و مثبت این شرکت ها در ورای مرزهای ملی در حیات بیش از پنج دهه ای آنها موجب گسترش مسئولیت آنها نیز گردیده است. سوال اصلی مقاله پیرامون چگونگی تحول این مسئولیت است که ضمن بررسی تحول در دو سطح عمودی و افقی، جدیدترین تحولات حقوقی را در مورد تعهدات حقوق بشری مورد تاکید قرار می گیرد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که با گسترش حوزه های فعالیت شرکت های چندملیتی، مسئولیت آنها در بعد عمودی از اقتصاد تا اخلاق و در بعد افقی از نیروی کار تا کل بشریت را در بر گرفته است.
۱۲۹۶۹.

بررسی قاعده «الجواز الشرعی ینافی الضمان» با رویکردی بر آرای امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متین سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۸۷ 75 - 87

کلیدواژه‌ها: جواز ضمان ملازمه تنافی اذن شرعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۳۵۱
 بر اساس دیدگاهی که برخی از فقها بیان داشته اند، هر عملی که اذن شرعی داشته باشد؛ ضمان به دنبال ندارد و بر اساس آن قاعده ای با عنوان «الجواز الشرعی ینافی الضمان» در نفی ضمان ایجاد کرده اند. در مقابل برخی دیگر ملازمه بین جواز و عدم ضمان را نپذیرفته ابتدایی به نظر می رسد امام خمینی در برخی تألیفاتشان قائل به ملازمه و در موارد دیگر قائل به عدم ملازمه >بوده اند، اما با نگاه دقیق تر روشن گردید که نظر استدلالی امام خمینی نفی ملازمه است. در این مقاله با بررسی نسبت بین مصادیق جواز و ضمان و نیز تحلیل مفهومی این دو، نظریه نفی ملازمه تأیید گردیده و ثابت شده است که استناد به «الجواز الشرعی ینافی الضمان» در نفی ضمان زیان های ناشی از فعل مجاز، صحیح نیست؛ بلکه ثبوت ضمان در هر موردی تابع بررسی اسباب و شرایط ضمان در آن مورد است.
۱۲۹۷۰.

قانون مجازات اسلامی- تعزیرات و لایحه حمایت از حریم خصوصی

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم بهمن ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 92 - 81

کلیدواژه‌ها: قانون مجازات اسلامی تعزیرات حریم خصوصی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۰ تعداد دانلود : ۶۵۴
قانون مجازات اسلامی که یک قانون ماهوی است حاوی عمده قواعد عمومی جرم، مجازات و مجرم می باشد و اقسام جرایم و مجازاتهای آنها را نیز تعیین می کند اما در برخی موارد به بیان قواعد شکلی نیز پرداخته است، مانند نحوه تعلیق مجازات، عفو مشروط، اجرای مجازات شلاق، سنگسار و...بر اساس ماده یک لایحه حمایت از حریم خصوصی با الهام از شرع مبین اسلام و به منظور حمایت از جسم افراد، اماکن خصوصی و منازل، حریم خلوت و تنهایی افراد، محل های کار، اطلاعات شخصی وارتباطات خصوصی وتبیین نحوه اجرای اصول 22و25 قانون اساسی شفاف سازی اختیارات و مسئولیت های ارکان و اجزای مختلف حکومت در زمینه رعایت حریم خصوصی این لایحه در تاریخ 4/3/1384 به تصویب هیأت وزیران رسید. بنابراین بر طبق این لایحه می توان حریم خصوصی را به اقسام زیر تقسیم بندی نمود:حریم خصوصی جسمانی، حریم خصوصی اماکن و منازل، حریم خصوصی ارتباطات، حریم خصوصی اطلاعات. حریم خصوصی معنوی افراد، آن بخش از اعمال و ویژگی های هر شخص است که ناظر بر شخصیت و هویت اوست که برای عموم آشکار نبوده، وی نیز تمایل به افشای آن نداشته و در صورت افشا، شخصیت او آسیب می بیند. اشخاص هیچ گونه ورود و نظارت دیگران بر این قلمرو را برنمی تابند و نسبت به آن واکنش نشان می دهند. این مفهوم، تاکنون در حقوق اسلامی و حقوق ایران به صورت مستقل مورد بحث قرار نگرفته است. اهمیت حریم خصوصی و توجه به آن به عنوان یک حق بنیادین و اساسی، از مقوله نیازانسان به محیطی امن و فارغ از نظارت دیگران تلالو می یابد و در سایه امن یک حریم امن افراد جامعه با احساس امنیت و آرامش در مسیر پیشرفت گام بر می دارند.برپایه قانون مجازات اسلامی هیچ کس اجازه ورود به حریم خصوصی دیگران را ندارد و تعرض به آن، تخلف و قانون شکنی محسوب می شود. در این مقاله کوشیده شده تابا واکاوی قانون مجازات اسلامی رعایت حریم خصوصی مورد واکاوی قرار گرفته و راهکارهای الزام افرادوخانواده هابه این موضوع مهم ارائه گردد.
۱۲۹۷۱.

بررسی تقاص و موانع آن در فقه و حقوق ایران و قوانین موضوعه

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم اسفند ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 169 - 134

کلیدواژه‌ها: تقاص تهاتر دین تعهد موانع تقاص

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۲ تعداد دانلود : ۱۹۰۵
تقاص و تهاتر به معنای توصل به حق است که به نوعی در آن اسقاط، انقضاء و ادای همزمان تعهدات صورت می پذیرد، که با وجود شباهت های معنایی، با یکدیگر متفاوتند. اعمال تقاص سبب تسریع امور مالی گشته، از هزینه ی زمان و انتقال دیون کاسته و مخاطرات انتقال وجوه را به حداقل می رساند. لازم به ذکر است که این قاعده در گرو تحقق شرایطی از قبیل: وجود حق یا تعهد، اتحاد دو تعهد، تقابل دو تعهد و همچنین گذر از برخی موانع مانند مرافعه ی قبلی و قسم مدیون و ورشکستگی وی است که اجرایی نمودن آن را محدود خواهد کرد تا از هرج و مرج و آشفتگی نظم عمومی پرهیز شود.
۱۲۹۷۲.

رویکرد های حلی در احادیث مشکل دال بر «جا شدن دنیا در تخم مرغ»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۵ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۹۶) 3 - 24

کلیدواژه‌ها: دنیا تخم مرغ هولوگرافیک حذف فضای خالی اتم اختلاف الحدیث مشکل الحدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۸۹
از جمله روایات مشکل در حوزه توحید, پاسخ معصوم علیه السلام به سوال از جا شدن دنیا در تخم مرغ، بدون تغییر حجم طرفین است که پی آوردِ آن مواجهه با دو مشکل اساسی است: یکی ممکن دانستن امر محال عقلی با تمثیل از جا شدن تصویر اجسام در چشم، که از نظر محتوایی با اصل سوال هم خوان نیست؛ دوم تعارض و دوگانگی در پاسخ به یک سوال واحد. پژوهش حاضر با روش توصیفی استنتاجی به تحلیل  این احادیث پرداخته و دریافته است که دانشوران، تنها دلالت ظاهری روایاتی را می پذیرند که این امر را محال شمرده اند و روایاتی که با تمثیل مجازی از جا شدن دنیا در چشم، به حل مسئله پرداخته اند را، تاویل و یا انکار می کنند. در مقابل روایاتی که بر ممکن بودن این امر، با ایجاد تغییر در طرفین دلالت دارند بدون اظهارنظر باقی مانده اند که امروزه با نظریه های «هولوگرافیک» و «حذف فضای خالی اتم» در دانش فیزیک، می توان خوانشی جدید از آنها ارائه کرد، به گونه ای که ظاهر بعید این روایات را ممکن جلوه دهد و راه حلی برای رفع تعارض به شمار آید.
۱۲۹۷۳.

تاریخ گذاری روایات معجزه براساس روش تحلیلی متن و إسناد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۵ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۹۶) 48 - 72

کلیدواژه‌ها: تاریخ گذاری روایت معجزه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰
«معجزه» از مباحث مهم علوم قرآنی است که همواره کانون توجه عالمان دینی و متالّهان بوده و تفسیرهای مختلفی از حیث مفهوم، شروط و امکان تحقّق آن مطرح است. لذا با عنایت به عدم کاربرد این واژه در قرآن و اختلاف نظر در مورد استعمال آن در لسان احادیث، بحث در کیفیت پیدایش اندیشه ی اعجاز و استعمال واژه ی معجزه، ضرورتی انکار ناپذیر است. این مقاله با روش تاریخ گذاری تحلیلی متن و إسناد، روایات حاوی کلمه ی «معجزه» را بررسی نموده است. تاریخ گذاری متن، حاکی از وجود تفاوت هایی در تحریرهای گوناگون روایات است و تاریخ گذاری سندی نشان می دهد «شیخ صدوق» به عنوان «حلقه ی مشترک» روایات «معجزه»، این کلمه را در کتب حدیثی خود آورده است. تاریخ گذاری ترکیبی متن و إسناد نیز حاکی از آن است که نمی توان ائمّه(ع) را ایده پرداز اصطلاح «معجزه» دانست، لذا ایشان به تأسّی از قرآن، در احادیث گوناگونی واژه های «آیات، بیّنات و براهین» را در این زمینه بکار برده اند. 
۱۲۹۷۴.

نقد روایی دیدگاه الحادی ریچارد داوکینز (مطالعه موردی اثبات خدا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۵ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۹۶) 101 - 123

کلیدواژه‌ها: داوکینز الحاد تبیین پذیری خدا شواهد بر غیب شرور متون حدیثی وکلام نقلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۴
خداباوری در غالب انسانها بر اساس فطرت و عقل و آموزه های ادیان الهی، همواره بوده است. عده ای با این باور که اعتقاد به خدا ریشه در ترس، جهل و یا وهم داشته، راه الحاد را در پیش گرفته اند. در این میان ریچارد داوکینز زیست شناس معاصر، اعتقاد به وجود خدا و امر ماورای طبیعت را یک پندار و توهّم می داند. پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که اصولا چه عواملی موجب سوق داوکینز به این رویکرد شده است و از نظر حدیثی چه نقدی بر آن وارد است؟ با وجود دلایل و شواهد عقلی و نقلی، چگونه اصل وجود خدا، یک پندار تلقی می شود؟ ادعای تبیین ناپذیری خدا، ادعای فقدان شواهد کافی بر وجود خدا و پندار شرور و کاستی در جهان، از جمله عوامل گرایش وی به این مسأله است که در این پژوهش با توجه به دلایل و شواهد عقلی و نقلی و با روش تحلیلی انتقادی در پردازش داده ها، مشخص می گردد که هیچ یک از این ادعاها نمی تواند موجب الحاد شود. بر اساس متون حدیثی، خدا از آن جهت اثبات می شود که فاقد تبیین تجربی و شواهد حسی است. بررسی و نقد ادعاهای داوکینز در کتاب «پندار خدا» و بر اساس آیات قرآن بویژه روایات معصومان از نویافته های این پژوهش می باشد.
۱۲۹۷۵.

مطالعه کاربردی اصول موضوعه نظام اقتصادی اسلام با محوریت آیات مفسّره

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی نامه جامعه سال ۱۸ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۳۳ 7 - 32

کلیدواژه‌ها: تفسیر اقتصادی نظام اقتصادی مالکیت آزادی عدالت اجتماعی تولید مصرف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۱۱۱
قرآن کریم به عنوان آخرین کتاب آسمانی، برای تمامی ابعاد زندگی بشر، برنامه و نظام هایی ارائه کرده که اجرای کامل و صحیح آن، موجب سعادت فرد و جامعه می گردد. در این میان، آیات پرشماری از قرآن، درباره موضوعات اقتصادی است که می توان بر اساس آنها، نظام اقتصاد اسلامی را استخراج و تدوین کرد. در این نوشتار، ضمن بررسی تفسیر اقتصادی قرآن و ارائه نمای کلی اقتصاد اسلامی، مبانی آن همچون مالکیت، اختیار و آزادی اقتصادی و عدالت اجتماعی بیان شده است.بر اساس این نظام، همزمان با تأکید بر افزایش تولید، میانه روی در مصرف و عدالت در توزیع، برای رسیدن به اهداف میانى همچون اقتدار اقتصادى، ایجاد رفاه عمومى، فقرزدایى و ایجاد امنیت، هیچ گاه نباید از چارچوب ارزش هاى معنوى و اخلاقى خارج شد و باید تحکیم این ارزش ها در تمامى فعالیت هاى اقتصادى را مدّ نظر قرار داد.
۱۲۹۷۶.

تبیین اخلاق حرفه ای معماران در فتوّت نامه بنّایان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق پژوهی سال ۳ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۹ 121-144

کلیدواژه‌ها: اخلاق حرفه ای اخلاق حرفه ای معماران فتوت نامه بنایان معماری سنتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۷۴
هنر و معماری از نشانه های تمدن و فرهنگ هر جامعه است . معمارانْ در آموزش، طراحی و اجرا از نظام اخلاقی خاصی بهره می بردند . بخشی از آموزه های اخلاقی و آداب صنفی در قالب مکتوبات صنفی و فتوّت نامه های حرفه ای منعکس شده است . پرسش این مقاله این است که اصول اخلاق حرفه ای معماران در فتوّت نامه بنّایان چیست؟ از این رو، با روش توصیفی و با مراجعه به فتوّت نامه بنّایان و تحلیل محتوای این سند، در صدد تبیین و استخراج اخلاق حرفه ای معماری بوده و به دنبال بیان این مسئله است که « میراث مکتوب صنفی و آداب نامه های حِرَف و فتوّت نامه های صنفی و از جمله فتوّت نامه بنّایان، در بردارنده گونه ای اخلاق حرفه ای اسلامی ایرانی است  . در تحلیل فتوّت نامه بنّایان، می توان مبانی و اصولی چند را بازشناخت؛ ابتنا بر توحید و الگو برداری از پیشوایان دینی، استفاده از آیات و روایات به عنوان اسناد بالادستی، رعایت برخی فضایل اخلاقی، تخصص گرایی، آموزش های مکمل، مهارت های مدیریت پروژه و منابع انسانی، شناخت مشایخ حرفه، رعایت ادبِ شاگردی . نتیجه این که فتوّت نامه بنّایان، گونه ای اخلاق حرفه ای مبتنی بر اصول و مبانی اعتقادی، اخلاقی و معنوی اسلامی ایرانی ارائه می دهد .
۱۲۹۷۸.

مقایسه تطبیقی ارزش های اسلامی با یهود و مسیحیت

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین در آموزه های قرآن و سنت سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵ 82-103

کلیدواژه‌ها: فرهنگ اسلامی فرهنگ غربی معاد خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۴ تعداد دانلود : ۳۹۱
بى شک بالاترین و والاترین عنصرى که در موجودیت هر جامعه، دخالت اساسى دارد " فرهنگ " آن جامعه است . اساسا فرهن گ هر جامعه، هویّت آن جامعه را تشکیل مى دهد و با انحراف فرهنگ، هرچند جامعه قدرتمند و قوى باشد، ولى پوچ و پوک و میان تهى است . اگر فرهنگ جامعه اى وابسته و روزی خوار از فرهنگ مخالف باشد، ناچار ابعاد دیگر آن جامعه، به همان جانب گرایش پیدا مى کند. در این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای به مقایسه ی دو فرهنگ اسلامی و غربی که از هر نظری در بین جوامع غربی و شرقی مشهور است می پردازیم. تفاوت عمده این دو فرهنگ، به تعریف آنها از ماهیت انسان مربوط مى شود. بر حسب فرهنگ غربى، انسان موجودى است که معنویت، فرع و روبناى زندگى اوست؛ انسان در عصر تکنولوژى به درجه اى از پیشرفت رسیده که دیگر نیازى به ارتباط با یک مبدأ قدسى و آسمانى ندارد. این تصور باطل که در فرهنگ غرب رشد پیدا کرد، انسان محورى را جایگزین خدا محورى کرده و بر همه ارزش هاى الهى وآسمانى خط بطلان کشیده است چیزی که فرهنگ های دینی خاصه اسلام دنیا را صرفا ابزاری برای رسیدن به آخرت معرفی کرده اند.
۱۲۹۷۹.

شاخصه ها و ویژگی های تمدن اسلامی در آیات و روایات

نویسنده:
منبع: تمدن اسلامی و دین پژوهی سال دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵ 98 - 113

کلیدواژه‌ها: تمدن اسلامی شاخصه تمدن اسلامی عدالت گستری و اخلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۸۰۶
تمدن اسلامی نمونه کامل یک تمدن دینی است و آن، شاخصه هایی دارد که آن را از دیگر تمدن ها ممتاز     می سازد. بیشتر این شاخصه ها به گونه ای برجسته در آموزه های قرآن کریم آمده است؛ زیرا قرآن کریم مهم ترین منبعی است که می تواند به همه ی پرسش های بشر پاسخ دهد .هدفی که در این تحقیق دنبال می شود؛ شناخت آن دسته از شاخصه هایی است که باعث تمایز تمدن اسلامی از دیگر تمدن ها می شود که این شاخصه ها را می توان بدین شرح دانست: تکریم جایگاه انسان، عقلانیت، رعایت حقوق مظلومان و مستضعفان، ولایت مداری، نگرش توحیدی، عدالت گستری، علم و معرفت،آزادی، توجه به سلامت و بهداشت وگسترش اخلاقیات بر اساس موازین اسلامی است. روشی که در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات به کار رفته است؛ روش توصیفی- کتابخانه ای می باشد.
۱۲۹۸۰.

بررسی فقهی اصل حاکم بر عقود و قراردادها:آزادی یا توقیف؟!

نویسنده:
منبع: نظام ولایی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 79-101

کلیدواژه‌ها: عقود قراردادها توقیفی بودن حاکمیت اراده آزادی قراردادها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۱۳۵۶
انسان یک موجود اجتماعی است و همواره با هم نوعان خود در ارتباط و تعامل است. بخشی از ارتباطات انسان ها به عنوان معامله یا مبادلات اقتصادی و به منظور جا به جا کردن کالا ها و خدمات صورت می گیرد. دین مبین اسلام همان گونه که به برنامه های عبادی مردم توجه دارد، برای تنظیم معاملات آنها نیز برنامه های خاصی را ارائه نموده است. در این زمینه از گذشته های دور این پرسش مطرح بوده که آیا معاملات باید در قالب عقود و قراردادهای معین و مشخص صورت گیرد یا مردم آزاد هستند هرگونه که مایل باشند قرارداد تنظیم کنند و چارچوب خاصی برای این کار وجود ندارد؟ به عبارت دیگر آیا عقود و قراردادها توقیفی و محدود و معین هستند و یا اصل بر حاکمیت اراده و آزادی قراردادهاست؟ در این باره دو دیدگاه مختلف وجود دارد که در این گفتار به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان