درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: فعالیت­های پژوهشی در پرستاری روندی رو به رشد دارد. جمع­آوری داده­ها با بهره­گیری از پرسش­نامه، یکی از مراحل مهم پژوهش است. تاکنون پرسش­نامه­های فراوانی به زبان­های رایج دنیا طراحی شده و در سایر کشورها مورد استفاده قرار گرفته است. معمولاً پرسش­نامه­ها برحسب نیاز، به­صورت فردی تهیه یا ترجمه می­شوند و هنوز رعایت اصول استاندارد برای هدایت فرآیند ترجمه از سوی پژوهشگران ضروری شناخته نشده است. متخصصان روان­سنجی ابزارهای پژوهشی، به­طور مرتب بر فرآیند صحیح ترجمه پرسش­نامه­ها تاکید می­کنند، زیرا در صورت عدم توجه به این مهم، نمی­توان یافته­های داخلی و خارجی را با یکدیگر مقایسه کرد. دست­یابی به استانداردهای مورد توافق برای ترجمه مناسب، کیفیت ترجمه ابزار را بالا می­برد و منجر به افزایش همکاری و مشارکت بین محققان از فرهنگ­های متفاوت و بهبود نتایج مشترک می­شود. پژوهشگران و طراحان پرسش­نامه­ها گام­های متعددی درخصوص ترجمه پرسش­نامه و انطباق فرهنگی آن برداشته­اند. هدف این مقاله معرفی گام­های مهم فرآیند ترجمه بر مبنای حفظ برابری­های فرهنگی است.

هدف این پژوهش شناسایی مفاهیم هشیار، پیش هشیار و ناهشیار از نگاه روان تحلیل گران و مقایسه آن با اندیشه های علامه طباطبائی است. بدین منظور به منابع معتبر در زمینه رویکرد روان تحلیل گری و آثار علامه طباطبائی مراجعه گردید. سپس، با روش توصیفی- تحلیلی بررسی و با یکدیگر مقایسه گردید. یافته های پژوهش، نشان می دهد که از نظر روان تحلیل گران، روان دارای سه سطح ناهشیار، پیش هشیار و هشیار است و بسیاری از فرایندهای روان شناختی به صورت ناهشیار اتفاق می افتد. همچنین، هشیاری از نظر علامه به معنی علم به علم، پیش هشیاری به معنی نسیان و ناهشیاری به فرایندهایی اشاره دارد که موجب حصول علم به علم، در قلمرو آگاهی حضوری یا حصولی دشوار می شود. از نظر علامه، شماری از ادراکات و افعال انسان، بدون علم به علم، صورت می پذیرد که به یک معنی، می توان آن را «ناهشیار» نامید، ولی رویکرد علامه بیشتر با نظریه شناختی در ناهشیار، هماهنگ است، نه روان تحلیل گری. شباهت ها و تفاوت هایی بین کهن الگوی خدا در نظریه یونگ و خداشناسی و خداجویی فطری در نظریه علامه وجود دارد. در مجموع، ناهشیاری از نگاه علامه، به معنی ناآگاهی از علم یا بی توجهی به شناخت می باشد.

زمینه و هدف: اختلالات خوردن و اختلال وسواس فکری – عملی همایندی بالایی با یکدیگر دارند. تکانشگری یک ویژگی مشترک بین این دو اختلال است. هدف این مطالعه مقایسه تکانشگری در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری – عملی و اختلالات خوردن و افراد بهنجار است. مواد و روش ­ها: این مطالعه بر روی بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی و اختلالات خوردن که در سال­های 1390-1389 در کلینیک بزرگمهر شهر تبریز تحت درمان قرار گرفتند، و با روش نمونه­گیری در دسترس انجام شده است. گروه بهنجار با گروه­های بالینی همتا شدند. برای جمع­آوری اطلاعات از آزمون تکانشگری Barratt استفاده شد. یافته­ها: جهت تحلیل داده­ها از روش تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA) استفاده شد. نتایج نشان می­دهند که گروه­های بالینی در مقایسه با گروه­ بهنجار تکانشگری بیشتری نشان می­دهند، اما هیچ تفاوت معنی­داری بین گروه­های بالینی وجود ندارد. با توجه به زیرمقیاس­ها، نتایج نشان می­دهد که در تکانشگری توجهی و تکانشگری بی­برنامگی تفاوت معنی­داری بین بیماران مبتلا به وسواس و اختلالات خوردن با گروه بهنجار وجود دارد، اما هیچ تفاوت معنی­داری بین گروه­های بالینی دیده نمی­شود. در تکانشگری حرکتی هیچ تفاوت معنی­داری بین سه گروه دیده نمی­شود. نتیجه­ گیری: میزان بالای تکانشگری و مؤلفه­های آن بین بیماران قابل توجه است و می­تواند توجیه­کننده مشکلات این بیماران در بازداری رفتاری و به تأخیر انداختن نیازها باشد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی طرح آزمایشی برنامه درسی جدید دوره مقدماتی نهضت سوادآموزی انجام گرفت. روش تحقیق از نوع علی- مقایسه ای بوده است. آزمودنی ها را 125 نفر از سوادآموزان شهرهای تبریز و اهر تشکیل می دادند. این آزمودنی ها در دو گروه آزمایشی (36 نفر از شهرستان تبریز و 27 نفر از شهرستان اهر) و گروه کنترل (35 نفر از تبریز و 27 نفر از اهر) قرار داشتند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش شامل چک لیست مشاهده تدریس فلاندرز، چک لیست ارزشیابی توصیفی، آزمون های پیشرفت تحصیلی معلم ساخته و آزمون محقق ساخته مهارت های زندگی بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون t (مقایسه میانگین های دو گروه مستقل) با استفاده از نرم افزار کامپیوتری SPSS صورت گرفت. نتایج نشان دادند که پیشرفت تحصیلی سوادآموزان طرح آزمایشی در دروس خواندن (فارسی)، نوشتن (دیکته)، قرائت قرآن و نماز در مقایسه با سوادآموزان گروه کنترل (دوره مقدماتی جاری) بیشتر بوده است. در متغیر مهارت های زندگی نیز سوادآموزان طرح آزمایشی پیشرفت بیشتری در مقایسه با سوادآموزان دوره مقدماتی جاری را نشان دادند.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه ارزیابی ها و نگرش های بیماران دارای تشیخص های اسکیزوفرنیا، اسکیزوافکتیو و افسردگی اساسی بدون علائم روا ن پریشی نسبت به بیماری شان بود. روش: هفتاد و هفت بیمار دارای تشخیص-های اسکیزوفرنیا، اسکیزوافکتیو و افسردگی اساسی بدون علائم روان پریشی تحت مصاحبه تشخیصی قرار گرفته و به -وسیله پرسشنامه خود– ارزیابی بیماری مورد سنجش قرار گرفتند. یافته ها: در بین بیماران فوق، گروه بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا و اسکیزوافکتیو در مقایسه با بیماران دارای تشخیص افسردگی اساسی بدون علائم روان پریشی، دارای سطوح بالاتر انکار بیماری و پیامدهای آن و انکار نیاز به درمان و نیز دارای سطح پایین-تر نگرانی بودند. نتیجه گیری: بیماران اسکیزوفرنیا و اسکیزوافکتیو در مقایسه با بیماران افسردگی اساسی نقایص خودآگاهی بیشتر و بینش پایین تری دارند. جمعیت افسرده بدون علائم روان پریشی از بینش نسبتاً بالایی در مقایسه با دو گروه دیگر برخوردار بودند.

شخصیت اسکیزوتایپی همایند در وسواس فکری- عملی با پاسخ درمانی ضعیف رابطه نشان داده است. پژوهش های قبلی فرض کرده اند شخصیت اسکیزوتایپی سازه ای همگن است. چنین رویکردی می تواند رابطه اسکیزوتایپی و پیامد درمانی را مغشوش کند. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر همایندی صفات شخصیت اسکیزوتایپی در درمان شناختی- رفتاری بود. طرح پژوهش از نوع طرح های نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری کلیه بیمارانی را شامل بود که در سال های 1386 و 1387 به مراکز درمانی موجود در شهر تبریز مراجعه کرده بودند. نمونه ای به حجم 30 نفر از میان مبتلایان به اختلال وسواس فکری- عملی به روش در دسترس انتخاب و در سه گروه خالص، با علائم مثبت شخصیت اسکیزوتایپی، و با علائم منفی شخصیت اسکیزوتایپی تحت درمان شناختی رفتاری قرار گرفتند. ابزار های پژوهش عبارت بودند از: مقیاس وسواس فکری- عملی ییل- براون، مقیاس شخصیتی اسکیزوتایپی، پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی، فرم کوتاه و مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلال های محور I در DSM-IV. داده ها با روش های آماری تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد گروه وسواس فکری- عملی همراه با علائم مثبت شخصیت اسکیزوتایپی در مقایسه با گروه خالص و گروه با نشانه های منفی شخصیت اسکیزوتایپی بهره کمتری از درمان می برند و بین دو گروه وسواس فکری- عملی خالص و وسواس فکری- عملی همراه با نشانه های منفی شخصیت اسکیزوتایپی در پیامد درمانی تفاوتی مشاهده نمی شود. نشانه شناسی مثبت و منفی شخصیت اسکیزوتایپی تأثیرات متفاوتی بر پیامد درمانی اختلال وسواس فکری- عملی دارند. با توجه به نتایج به دست آمده، لزوم تمایز بین نشانه شناسی مثبت و منفی شخصیت اسکیزوتایپی در مطالعات مرتبط با پیش آگهی ضعیف درمانی اختلال وسواس فکری - عملی مورد تأکید است.

اهداف: دانشگاه­ها و محیط­های علمی درگیر چالش­ها و دگرگونی­هایی هستند. از این­رو حمایت ذهنی، معنوی و اجتماعی دانشجویان و دانشگاهیان و برقراری ارتباط متقابل و تعامل با آنان امری ضروری به نظر می­رسد. هدف مطالعه حاضر بررسی نگرش اساتید دانشکده دندانپزشکی بابل نسبت به مشاور و راهنمایی تحصیلی و وظایف مشاوره بود. روش ها: در این مطالعه مقطعی که در سال 1390 انجام شد، جامعه پژوهش 14 استاد مشاور دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی بابل بودند که به روش سرشماری انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسش­نامه پژوهشگر­ساخته پس از تایید روایی و پایایی توسط منابع علمی مرتبط استفاده شد که حاوی سه بخش ویژگی­های فردی استاد مشاور، 16 سئوال نگرش­سنج در ارتباط با مشاوره و راهنمایی تحصیلی و 14 سئوال در خصوص آگاهی و نگرش آنان نسبت به وضعیت مطلوب مشاوره و راهنمایی تحصیلی بود. تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS 16 و با آزمون های توصیفی، همبستگی، آنالیز واریانس یک طرف ه و رگرسیون صورت گرفت. یافته ها: تقریباً نیمی از اساتید (7/42%) از وظایف اساتید مشاور و (8/42%) از قوانین آموزشی دانشگاه آگاه نبودند. در مجموع اساتید دیدگاه چندان مطلوبی نسبت به وضعیت موجود عملکرد اساتید مشاور دانشکده نداشتند (7/35% نامطلوب، 9/42% متوسط و 4/21% مطلوب)، ولی 7/85% از آنان از چگونگی وضعیت مطلوب آگاه بودند و به آن باور داشتند. نتیجه گیری: به نظر می رسد نگرش مثبتی نسبت به وظایف اساتید مشاور در دانشکده مورد بررسی وجود دارد، اما اساتید با وجود اطلاع از وظایف اساتید مشاور، دیدگاه مطلوبی نسبت به عملکرد آنان ندارند.

هدف: بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر شادکامی دانش آموزان دوره متوسطه ی اول بود. روش: این پژوهش از نوع پژوهش های نیمه تجربی(طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل نابرابر) می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه اول منطقه ششتمد، در سال تحصیلی ۱۳۹۵- ۱۳۹۴ بوده است. نمونه پژوهش شامل۳۰ نفر دانش آموز پسر دوره ی متوسطه اول بود که به شیوة نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق پرسشنامه شادکامی آکسفورد بود که در مراحل پیش آزمون و پس آزمون مورد استفاده قرار گرفت. دانش آموزان گروه آزمایش در ۸ جلسه ی آموزش ذهن آگاهی شرکت کردند. فرض شده بود که آموزش ذهن آگاهی می تواند میزان شادکامی را در دانش آموزان افزایش دهد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس یک راهه (ANCOVA)، نشان داد که آموزش ذهن آگاهی می تواند باعث افزایش شادکامی دانش آموزان شود(۰۵/۰>P). میزان تفاوت نمرات گروه آزمایش و کنترل یا اندازه تأثیر دوره آموزشی نیز(۲۳/۰=۲ η) است؛ یعنی ۲۳ درصد واریانس نمرات کل باقی مانده متأثر از ذهن آگاهی می باشد.

زمینه و هدف: بیماران تحت همودیالیز مشکلات مختلفی را در ارتباط با عوارض بیماری مانند مشکلات جسمانی، اقتصادی، اجتماعی و واکنش های عاطفی تجربه می کنند. این مطالعه با هدف تعیین رابطه بین متغیرهای روان شناختی مثبت (امید و معنویت)،آسیب شناسی روانی (استرس، افسردگی، اضطراب) و کیفیت زندگی بیماران همودیالیز بود. مواد روش ها: این پژوهش یک پژوهش توصیفی (همبستگی) است که روی 96 نفر از بیماران همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان حضرت علی اصغر )ع) اصفهان در سال 1391 انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های دموگرافیک، کیفیت زندگی (SF-36)، مقیاس سنجش اضطراب، افسردگی و استرس (DASS-42)، امید به زندگی (اشنایدر) و مقیاس معنویت ""پولوتزین و الیسون"" استفاده شد و داده ها با نرم افزار SPSS- 16 با روش های تحلیل رگرسیون و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد، بین کیفیت زندگی با معنویت و امید بیماران همودیالیز رابطه مستقیم معنی داری وجود دارد (001/0p<)، بین کیفیت زندگی با افسردگی، اضطراب، استرس بیماران همودیالیز رابطه معکوس و معنی داری وجود دارد (001/0p< ). نتیجه گیری: یافته های این مطالعه دلالت بر ارتباط مستقیم بین ویژگی های مثبت نظیر امید و معنویت از یک سو و متغیرهای آسیب شناسی روانی با کیفیت زندگی بیماران همودیالیز دارد. این ارتباط به گونه ای است که می توان کیفیت زندگی بیماران همودیالیز را توسط متغیرهای مثبت معنویت و امید و متغیرهای پاتولوژیک افسردگی، اضطراب و استرس پیش بینی نمود.