درخت حوزه‌های تخصصی

تاریخ

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ایران اسلامی ایران باستان ایران پیش از تاریخ تاریخ جهان فلسفه تاریخ گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۲۰۱ تا ۴٬۲۲۰ مورد از کل ۲۸٬۲۶۹ مورد.
۴۲۰۱.

مسأله جانشینی، بی اعتمادی سیاسی و بازتابهای آن در نهاد وزارت در دوره قاجار

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی سال چهارم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: قائم مقام امیرکبیر وزارت کلانتر مسأله جانشینی بی اعتمادی سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ فرهنگی-اجتماعی-اداری ایران
تعداد بازدید : ۱۸۸۵ تعداد دانلود : ۱۲۶۹
مسأله جانشینی به عنوان یکی از مسائل پایدار تاریخ ایران، بازتاب ها و پیامدهای فروانی در عرصه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور داشته است. این مقاله می کوشد تا با رویکردی نو یکی از پیامدهای مسأله جانشینی یعنی حذف و قتل وزیران قاجاری را در بستر فرهنگ سیاسی ایران و در پیوند با مسأله جانشینی مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد. هدف این پژوهش پاسخ به این پرسش است که چرا مسأله جانشینی در دوره قاجار سبب حذف وزیرانی شد که در فرآیند جانشینی دخالت داشتند. فرضیه این پژوهش بدین قرار است: مسأله جانشینی و دخالت وزیران مطرح قاجاری با توجه به فرهنگ سیاسی ایران که مبتنی بر بی اعتمادی سیاسی بود، سبب سوء ظن و بدگمانی شاهان قاجار به وزیران خویش و هراس آنان نسبت به از دست رفتن جایگاه خود می شد و همین امر سبب بروز پدیده وزیرکشی به عنوان مخرج مشترک مسأله جانشینی و بی اعتمادی سیاسی می شد.
۴۲۰۵.

ستیزة خاندان های نژاده با انگارةحقّایزدیِ شهریاری ساسانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: ساسانیان بهرام چوبین خاندان های نژاده شهروراز حق خاندانی فرمانروایی ساسانیان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان ساسانی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
تعداد بازدید : ۱۸۸۴ تعداد دانلود : ۱۱۸۷
ایرانیان در درازای تاریخ ساسانیان، باور داشتند که پادشاه ایران تنها باید هموَندی از تخمه ساسانیان باشد.هموَندان خاندان های نژاده ای همچون اسپاهبد، مهران، کارن، سورن و دیگر خاندان های ایرانی، دست کم تا چند دهة پایانی تاریخ ساسانیان، این انگاره را نادیده نگرفتند و خواستار ستاندن پادشاهی از چنگ ساسانیان نشدند. تنها در شامگاه تاریخ ساسانیان بود که باور به حقِّ ایزدی و خاندانیفرمانروایی ساسانیان، اندکی رنگ باخت و هموَندان پاره ای خاندان های بزرگ خواستار گرفتن تخت پادشاهی ایران شدند. اگرچه آنها چندان کامیاب نبودند و از دیدگاه بیشتر ایرانیان، ربایندة حقِّ ایزدی فرمانروایی ساسانیان انگاشته می شدند، امّا ستیزه های پاره ای خاندان ها با پادشاه بزرگ تیسفون، گذشته از جنگ های خانگی و شورش ها، چنان شالوده های پادشاهی ساسانیان را لرزانید که در یورش عرب ها به ایران، دیگر توانی برای پایداری و جنگ با دشمن وجود نداشت.در این پژوهش، سؤال اصلی این است که خاندان های نژاده و بزرگان ایرانی، از آغاز پادشاهی هرمزد چهارم تا مرگ یزدگرد سوم دربارة حقِّایزدیِ شهریاری ساسانیان چه دیدگاهی داشته اند؟ این جستار نشان خواهد داد که در این برهة زمانی، باور به حقِّ ایزدی خاندان ساسانیان برای فرمانروایی در ایران، سست شده بود و هموَندان پاره ای خاندان های نژاده حتی برای ستاندن تاج و تخت پادشاهی ایران با ساسانیان به ستیزه برمی خاستند.
۴۲۰۶.

«نبی» و «رسول» در کتاب مقدّس و قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: قرآن کتاب مقدس رسول نبی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ ادیان
تعداد بازدید : ۱۸۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۹۰
پیامبری و پیامبران، یکی از برجسته ترین حوزه های معنایی مشترک قرآن و کتاب مقدّس است. مقالة حاضر، که به دنبال بررسی معنی و کاربرد دو واژة کلیدی این حوزه؛ یعنی «نبی» و «رسول» است، با نگاهی به کمبودهای ناشی از بسنده نمودن به بررسی های درون متنی، یافتن پاسخ شایسته برای این پرسش را، به بررسی تاریخی و تطبیقی مفهوم و مصداق «نبی» و «رسول» در کتاب مقدّس نیز نیازمند می داند. بدین ترتیب، این مقاله نشان می-دهد؛ دو اصطلاح تخصّصی «نبی» و «رسول»، بسی پیش تر از قرآن، در دیگر متون مقدّس ادیان ابراهیمی نیز در معانی و کاربردهایی همانند با قرآن، به کار رفته اند، و معنی و کاربرد قرآنی آن ها نیز در همین راستاست. این پژوهش، افزون بر هماهنگی معنی و کاربرد واژگان یادشده در کتاب مقدّس و قرآن؛ گسترش مفهومی و مصداقی این حوزة معنایی در قرآن نسبت به کتاب مقدّس را نیز نشان می دهد.
۴۲۰۸.

رشد مناسبات اربابی و تأثیر آن بر زندگی کشاورزان در دوره قاجار (با تأکید بر ایالت های شمالی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال نهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلیدواژه‌ها: مازندران کشاورزان گیلان کشاورزی تجاری دوره قاجار مناسبات اربابی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار اجتماعی
تعداد بازدید : ۱۸۸۳ تعداد دانلود : ۹۱۱
در قرن نوزدهم میلادی/سیزدهم قمری، توسعه اقتصاد بین المللی و رشد مناسبات سرمایه داری در ایران، حوزه های اقتصادی و اجتماعی کشور را تاحدودی از تحولات غرب و نظام جهانی متأثر کرد. وابستگی به نیازهای بازار جهانی، موجب رشد کشاورزی تجاری و صادرات مواد خام شد. سودآوری فروش فرآورده های کشاورزی تجاری، باعث اهمیت یافتن زمین و ملکداری و گرایش طبقات مختلف به زمینداری شد. در این پژوهش تلاش می شود تا با روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از اسناد آرشیوی، تأثیر تجاری شدن کشاورزی، در جایگاه یکی از علت های رشد مالکیت خصوصی در ایالات شمالی ایران در دوره قاجار، بررسی شود؛ همچنین به این پرسش پاسخ داده شود که رشد مناسبات اربابی بر زندگی کشاورزان این منطقه چه تأثیری گذاشت؟ پس از بررسی و تحلیل داده ها و اسناد، این نتیجه حاصل شد که با تجاری شدن کشاورزی عده ای از طبقات غیرزمیندار جامعه، اعم از تاجران و دولتمردان و حتی اتباع خارجی، به سرمایه گذاری در اراضی مازندران و گیلان گرایش پیدا کردند. با ورود این افراد به طبقه ملاک جامعه، مالکیت خصوصی رشد کرد و به دنبال آن، بسیاری از کشاورزان بومی بی زمین شدند. با گسترش مناسبات ارباب رعیتی، مالکان جدید این قدرت را یافتند تا در امور زراعی، تجاری، مالکیت منابع آبی و مالیات اراضی دخالت کنند و ضمن آزار و اذیت کشاورزان و استثمار آنان، فضای ناامن و آشفته ای را در ایالت های شمالی ایجاد کنند.
۴۲۱۰.

رویکرد حکومت به زرتشتیان در عهد ناصری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات تاریخ اجتماعی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلیدواژه‌ها: امیرکبیر ناصرالدین شاه یزد زرتشتیان میرزا حسین خان سپهسالار انجمن اکابر پارسیان مانکجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸۳ تعداد دانلود : ۱۱۵۷
سابقه حضور زرتشتیان در یزد به نخستین ایام ورود اسلام به ایران باز می گردد. تهاجم تیمور و گسترش مصائب آن ها در خراسان و نواحی شمالی باعث شد تا یزد با ویژگی هایی چون امنیت نسبی و مسافت زیاد از مراکز تحول خیز به کانون معتبری در جذب زرتشتیان تبدیل شود. علاوه بر تسری چنین رویکردی به دوران بعد، حیات اجتماعی زرتشتیان عهد ناصری از چند منظر حائز اهمیت می نمود که عبارت اند از تشدید فشارهای اکثریت بر اقلیت، بازتاب حمایت انگلیس از پارسیان هند در روابط آن ها با زرتشتیان ایران، و ظهور دولت مردانی نظیر امیرکبیر و میرزا حسین خان سپهسالار که طیفی از تلاش اصلاح طلبانة خود را به رعایت حقوق اقلیت ها اختصاص دادند و زمینه مناسبی را در تعاملات بعدی حکومت گران با زرتشتیان فراهم آوردند. بر این اساس، نوشتار حاضر می کوشد تا مبتنی بر اسنادی نویافته از نحوه برخورد حکومت گران با زرتشتیان به دو سؤال اساسی پاسخ دهد؛ اقدامات امیرکبیر در بهبود وضع این اقلیت تا چه حد به ارتقای اعتبار آن ها انجامید؟ هم طراز با نگرش های اصلاح طلبانة عهد ناصری، حمایت انگلیس و کارکرد انجمن اکابر پارسیان چه تأثیری در لغو جزیه از زرتشتیان داشت؟
۴۲۱۲.

سندی کهن از خانقاء شاه بابا ولی بهبهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۸۷ شماره ۱۸۶

کلیدواژه‌ها: بهبهان شاه بابا ولی جمال الدین عبدالحمید(صاحب البحر)جبل جیلویی شرف الدین حسن شاه میر عالی حسین

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سند شناسی و سندپژوهی قبل از صفویه
تعداد بازدید : ۱۸۸۳ تعداد دانلود : ۹۷۹
آنچه دراین مختصر موردبحث قرارمی گیردسندی است مورخ803ه ق مربوط به خانقاه شاه باباولی دربهبهان.موضوع سند، تعیین جانشینی قطب خانقاه بهبهان است.این سند در اواخر عمر قطب خانقاه به نام جمال الدین عبدالحمید جبل جیلوئی (کهگیلوئی)، معروف به صاحب البحر از زبان او تنظیم شده است.قطب بزرگ خانقاه ،مرید و شاگر خاص خود سیدشرف الدین حسن را به خلافت برگزیده و او قصدسفری دارد.قطب در این سند، سلطان، وزیر، سادات و قضات و مشایخ رامورد خطاب قرارداده که اوراخلیفه وی دانندو مقدمش راگرامی دارند. چنانکه از قرائن بر می آید خانقاه مذکور از شعب سلسله مرشدیه کازرون در بهبهان بوده است.
۴۲۱۳.

بررسی اوضاع خلیج فارس در دوره های ایلام قدیم و میانه

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال چهارم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: خلیج فارس دیلمون ایلام قدیم ایلام میانه مگن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸۳ تعداد دانلود : ۱۱۱۲
خلیج فارس در جنوب سرزمین ایلام واقع شده و لیان یکی از شهرهای مهم این دوره (ایلام قدیم و میانه) در ساحل خلیج فارس قرار گرفته است. الهه ی کیر ایریش یکی از بزرگ ترین خدایان ایلام در این شهر مورد پرستش بود. در کنار لیان شهرهای مهم دیگری نیز وجود داشته است، مانند شری هوم و میشیمروه. حال این سؤالات پیش می آید که خلیج فارس در دوره های ایلام قدیم و میانه چه جایگاهی داشته؟ و نقش خلیج فارس در ارتباط بین سرزمین های مجاورش در این دو دوره به چه صورت بوده است؟ از مهم ترین سرزمین های مجاور خلیج فارس می توان به دیلمون، مَگَن، فَیلَکه (کویت) و محوطه هایی در عمان و امارات اشاره کرد. با بررسی آثار این سرزمین ها کاملاً مشخص می شود تمام این سرزمین ها با یکدیگر و با ایلامیان از راه خلیج فارس ارتباطات مهمی داشته اند. دیلمون که بیشتر باستان شناسان محل آن را بحرین دانسته اند، در مدت زمان زیادی فرمانروایانی کاسی نژاد داشت، کاسی هایی که خود اصلیتی از فلات ایران داشته اند.
۴۲۱۶.

پرتغالی ها و اقتصاد دریایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۱ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: ایران اقتصاد دریایی پرتغالی ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸۱ تعداد دانلود : ۹۴۵
اقتصاد دریایی بخشی از اقتصاد ایران در کنار فعالیت های اقتصادی مبتنی بر زمینداری و کشاورزی بوده است. محدوده اقتصاد دریایی ایران از یک سو حوزه خلیج فارس و از سوی دیگر حوزه اقیانوس هند بوده است. پرتغالی ها با تسلط برحوزه اقتصاد دریایی ایران از یک سو در چرخه اقتصادی ایران موجب مشکلاتی شدند و از سوی دیگر امکان تعامل با دولت صفوی را غیرممکن ساختند. نتیجه این امر کشمکش دپلماتیک میان دو دولت و سرانجام برخورد نظامی بود.
۴۲۱۸.

خوراک و پوشاک در آسیای مرکزی (سده 2-8 هجری قمری= 8-16 میلادی)

نویسنده:
منبع: فرهنگ پاییز ۱۳۷۵ شماره ۱۹
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸۱ تعداد دانلود : ۱۰۸۹
در این گزارش از خوراک و پوشاک مردم در سرزمینی سخن می رود که خاورانش به مرزهای چین و باخترانش به کومش(قومس)و مازندران ایران، شمالش به روسیّه و جنوبش به هند و مکران و سیستان پیوند خورده است و در ابعاد زمانیو مکانی دور و درازی که به آن پرداخته شده، به خاوران ایران یا خراسان بزرگ، خوارزم و ماوراءالنهر اطلاق می گردیده، و گاه در این گذرگاه تاریخی، زندگی بخشی از سرزمینهای همسایگان را نیز دربرمی گرفته است و به هر روی، این همه سرزمینهای فراخ را که در عرف جغرافیایی سیاسی امروزه آن را آسیای مرکزی می نامند، خراسان بزرگ، بخشهای گسترده ای ازافغانستان، و جمهوریهای نو استقلال یافته ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان و قرقیزستان در این مرزبندیها جا گرفته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان