درخت حوزه‌های تخصصی

هدف اصلی این مطالعه بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه ی ایرانی دو ابزار اصلی مدل فراشناختی، یعنی پرسشنامه ی کنترل فکر و پرسشنامه ی افکار اضطرابی بود. روش این پژوهش در ابتدا برگردان دو پرسشنامه بود؛ سپس 767 نفر از دانشجویان دانشگاه قزوین پرسشنامه های افسردگی بک ویرایش دوم، پرسشنامه ی اضطراب بک، پرسشنامه ی سلامت روانی، پرسشنامه ی کنترل فکر و پرسشنامه ی افکار اضطرابی را کامل کردند. 528 نفر از این افراد پس از دو هفته در فرایند آزمون بازآزمون شرکت کردند. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی 5 عامل قابل تفسیر با عنوان ""پرت کردن حواس""، ""نگرانی""، ""کنترل اجتماعی""، ""تنبیه"" و ""ارزیابی دوباره"" برای پرسشنامه ی کنترل فکر شناسایی شدند. پرت کردن حواس با نشانه های افسردگی، اضطراب، علایم بدنی و اختلال در کارکرد اجتماعی رابطه ی معکوس و معنی داری داشت. عامل های نگرانی و تنبیه با نمره های افسردگی و اضطراب و تمام زیرمقیاس های سلامت عمومی ارتباطی مستقیم و معنی دار داشتند. میزان همسانی درونی عامل های پرسشنامه و پایایی بازآزمایی آن ها رضایت بخش بود. تجزیه و تحلیل های مربوط به تحلیل عاملی اکتشافی در مورد پرسشنامه ی افکار اضطرابی سه عامل با عنوان های "" فرانگرانی""، ""اضطراب اجتماعی"" و ""اضطراب سلامتی"" را ظاهر ساخت. این سه عامل با افسردگی، اضطراب و شاخص های ناراحتی روانی در پرسشنامه ی سلامت عمومی ارتباطی مثبت و معنی دار داشتند. میزان همسانی درونی و پایایی بازآزمایی این مقیاس نیز مطلوب و رضایت بخش بود. یافته های این مطالعه شواهد نویدبخشی را در مورد قابلیت کاربرد نسخه ی فارسی پرسشنامه ی کنترل فکر و پرسشنامه ی افکار اضطرابی در جمعیت عمومی ایران فراهم می کند، اما ویژگی های روان سنجی پرسشنامه در جمعیت بالینی ایرانی ناشناخته باقی مانده است و در این زمینه به مطالعات بیش تری نیاز است.

هدف از این مطالعه ساخت، اعتباریابی، رواسازی و استاندارد کردن مقیاس مهارت های ارتباطی در بین مردان و زنان متأهل شهر تهران بود. 342 زن و مرد شرکت کننده به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به مقیاس مهارت های ارتباطی زوجین پاسخ دادند. ضریب پایایی آلفای کرونباخ کل مقیاس 93/0 و ضریب بازآزمایی (به فاصله ی دو هفته) 92/0 بدست آمد. تحلیل مولفههای اصلی با استفاده از چرخش واریماکس (با حذف چهارده ماده) سه عامل مهارت کلامی و همدلی، موانع ارتباطی و مهارت ارتباط جنسی را نشان داد. روایی همگرای کل و عوامل سه گانه با مقیاس کیفیت زناشویی معنادار بودند. هم چنین، روایی واگرای (تشخیصی) این مقیاس بیانگر این است که مقیاس یاد شده می تواند افراد عادی را از افراد فاقد مهارت ارتباطی مطلوب متمایز نماید. روی هم رفته، می توان گفت که نتایج این پژوهش حمایت تجربی کافی را برای پایایی و روایی این مقیاس در نمونه ی مورد مطالعه فراهم می کند.

هدف از این مطالعه بررسی کفایت شاخص های روان سنجی فرم فارسی مقیاس همدلی هیجانی متعادل بود. گروه نمونه شامل 142 نفر از کارکنان کارخانجات کما در شهر شیراز بود. در این مطالعه ، فرم فارسی مقیاس همدلی هیجانی متعادل بکار گرفته شد. نتایج آزمون تحلیل عامل به شیوه ی مولفه ها حاکی از وجود شش عامل زیر بنایی در این مقیاس بود. این عوامل بر اساس محتوا به ترتیب با عناوین همدلی واکنشی، بیانی، مشارکتی، اثرپذیری عاطفی، ثبات عاطفی و همدلی نسبت به دیگران نام گذاری شدند. ضریب همبستگی نمره ی کل مقیاس با خرده مقیاس های مستخرج حاکی از روایی نسبتاً مناسب این مقیاس و ضریب بازآزمایی این مقیاس نیز حاکی از اعتبار مناسب این مقیاس بود و در مجموع مقیاسی مناسب برای اقدام های پژوهشی بشمار می آید.

مقدمه: نظم جویی شناختی هیجان نقش مهمی در فهم همبسته های رفتاری و هیجانی استرس و وقایع عاطفی منفی ایفا می کند. هدف مطالعه حاضر تهیه ی نسخه ی فارسی پرسشنامه ی نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P) و بررسی خصوصیات روان سنجی آن بود. روش: نسخه ی انگلیسی پرسشنامه ی نظم جویی شناختی هیجان پس از آماده سازی با تکنیک ترجمه ی مضاعف بر روی 420 نفر (200 نفر زن) از شرکت کننده های جامعه ی دانشجویی شهر تهران با دامنه ی سنی 18 الی 32 اجرا شد. برای بررسی اعتبار نسخه ی فارسی پرسشنامه ی نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P) از روش های همسانی درونی و بازآزمایی استفاده شد. همچنین روایی پرسشنامه ی مذکور از طریق تحلیل مؤلفه ی اصلی با استفاده از چرخش واریماکس، همبستگی بین خرده مقیاس ها و روایی ملاکی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که 9 خرده مقیاس نسخه ی فارسی پرسشنامه ی نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P) همسانی درونی خوبی داشتند (دامنه ی آلفای کرونباخ 76/0 تا 92/0 بود). نمره های ماده و نمره های کلی خرده مقیاس های مطابق به صورت معنادار همبسته بودند (46/0r= تا 75/0r=) و ارزش ضرایب همبستگی بازآزمایی (51/0 تا 77/0) بیانگر ثبات مقیاس بود. نتایج تحلیل مؤلفه ی اصلی از الگوی 9 عاملی اصلی پرسشنامه ی نظم جویی شناختی هیجان حمایت کرد که 74 درصد واریانس را تبیین می کرد. درجه ی روابط درونی بین خرده مقیاس ها نسبتاً بالا بود (32/0 تا 67/0). در نهایت، با مد نظر قرار دادن روایی ملاکی، خرده مقیاس های نسخه ی فارسی پرسشنامه ی نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P) به صورت خاص با علائم افسردگی همبسته بودند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان گفت که نسخه ی فارسی پرسشنامه ی نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P)، در جامعه ی دانشجویان شهر تهران اعتبار و روایی مناسبی دارد و ابزار مناسبی برای استفاده در موقعیت های بالینی و پژوهشی می باشد. کلیدواژگان: راهبردهای مقابله ای، نظم جویی شناختی هیجان، نسخه ی فارسی پرسشنامه ی نظم جویی شناختی هیجان (CERQ، P)

هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی نسخه فارسی مجموعه آزمون های استعداد چند بعدی (MAB) در جامعه دانشجویان بود. ابتدا MAB به زبان فارسی ترجمه شد. سپس به زبان انگلیسی برگردانده شد و با نسخه اصلی جهت شناسایی و اصلاح شکاف های بین نسخه ترجمه شده و نسخه اصلی مقایسه شد. در نهایت پس از مطالعه مقدماتی و رفع اشکالات، آزمون نهایی بر دانشجویان گروه نمونه شامل315 نفر از دانشجویان علوم انسانی و پایه دانشگاه پیام نور مرکز تبریز اجرا شد. در این پژوهش، تحلیل عاملی تاییدی و همچنین تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از روش مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس بر روی 10 خرده آزمون MAB اجرا شد. بررسی نمودار اسکری کتل و تحلیل موازی هورن حاکی از آن بود که راه حل دو عاملی مناسب است. نتایج به وضوح دو عامل را نشان دادند. عامل اول 24/41% و عامل دوم در حدود 98/14% واریانس مجموعه آزمون ها را تبیین می کردند. همانند مقیاس اصلی، این عوامل بر اساس محتوای غالب آزمون ها، مقیاس عملی و کلامی نامگذاری شدند.

هدف از این ساخت، مقیاس پیشرفت تحصیلی درس مطالعات اجتماعی پایه ی اول دبیرستان با استفاده از نظریه ی پرسش پاسخ بود. نمونه ی مورد مطالعه در این پژوهش 321 نفر از دانش آموزان دختر و پسر پایه ی اول دبیرستان شهر تهران بودند که از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. در تهیه ی این آزمون، ابتدا دو فرم همتای آزمون از نوع چند گزینه ای با استفاده از جدول مشخصات که یک بعد آن را هدف های آموزشی (رفتاری) و بعد دیگر را محتوای درسی پوشش می داد، ساخته شد. سپس هر دو فرم در دو مرحله ی تجربی (برای تعیین ضریب دشواری پرسش، تعیین ضریب تمیز پرسش، همبستگی پرسش با نمره ی کل آزمون، همبستگی میان پرسش های آزمون، تحلیل گزینه های انحرافی) و نهایی در مورد گروه نمونه با فاصله ی زمانی یک هفته از یکدیگر اجرا شدند. نتایج بدست آمده از این پژوهش حاکی از این بود که: آزمون های ساخته شده ی فرم الف و ب از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردارند و با مدل سه پارامتری نظریه ی پرسش - پاسخ برازندگی دارند.

" مقدمه: تشخیص اختلالات شخصیتی بر پایه ی طبقه بندی تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) محدودیت کاربردی دارد و به یک علم بالینی نمی انجامد. این پژوهش با هدف بررسی کارآیی آزمون واژگان و آزمون تصاویر جهت تشخیص و تشخیص افتراقی اختلالات شخصیت طراحی شد. روش کار: در این مطالعه 328 نفر از افراد مشکوک به ابتلا به انواع اختلالات شخصیت به شیوه ی در دسترس از بین مراجعین به مراکز درمانی و مشاوره ای و نیز زندانیان اردبیل از بهمن 1383 تا شهریور 1384 انتخاب شده و به آزمون محقق ساخته ی واژگان و تصاویر پاسخ دادند. از افراد فوق 45 نفر بهنجار بودند. داده ها با روش های آماری توصیفی و تحلیل ممیز مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: آزمون واژگان در 96% موارد و آزمون تصاویر در 100% موارد به طور صحیح قادر به تفکیک انواع اختلالات شخصیت از یکدیگر و از افراد بهنجار است. ضمنا آزمون واژگان تنها در مورد اختلالات شخصیت مرزی، پارانوئید و اسکیزوتایپال در روش اجرایی انتخابی قادر به تشخیص می‌باشد. اجرای آزمون واژگان به روش سنجش میزان علاقمندی به صورت یک مقیاس هفت رتبه ای نسبت به روش انتخاب صرف واژه ها کارآیی بهتری در تشخیص اختلالات شخصیت دارد. نتیجه گیری: آزمون واژگان و آزمون تصاویر جهت تشخیص انواع اختلالات شخصیت کارآیی مناسبی دارد اما در تایید این نتایج لازم است با آزمون هایی که در آن ها واژه ها و تصاویر به صورت دقیق تر انتخاب شده اند پژوهش های بیشتری انجام شود. "

مشکلات بین شخصی، مشکلاتی هستند که در رابطه با دیگران تجربه می شوند و آشفتگی روانی ایجاد می کنند. این دسته از مشکلات، از شایع ترین مشکلات گزارش شده به وسیله ی بیماران در جریان مصاحبه های بالینی و از دلایل اصلی مراجعه ی افراد برای روان درمانی محسوب می شوند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی پایایی، روایی و تحلیل عاملی فرم 60 سؤالی مقیاس مشکلات بین شخصی (IIP-60) در جمعیت ایرانی بود. نهصد و بیست و چهار داوطلب (490 زن، 434 مرد) از جمعیت عمومی شهر تهران با اجرای مقیاس مشکلات بین شخصی (IIP-60؛ هرویتز، روزنبرگ، بایر، یورنو و ویلاسنور، 1988)، مقیاس سلامت روانی (MHI-28؛ بشارت، 1388)، مقیاس درجه بندی حرمت خود (SERS؛ ناجنت و توماس، 1993) و مقیاس هوش هیجانی (EIS؛ شات، مالوف، هال، هاگرتی، کوپر و همکاران، 1998) در این پژوهش شرکت کردند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، علاوه بر عامل کلی مشکلات بین شخصی، شش عامل را برای مقیاس مشکلات بین شخصی (IIP-60) تأیید کرد. روایی همگرا و تشخیصی (افتراقی) مقیاس مشکلات بین شخصی (IIP-60) از طریق اجرای مقیاس های سلامت روانی، حرمت خود و هوش هیجانی در مورد آزمودنی ها محاسبه شد. ضرایب همبستگی میانگین نمره های آزمودنی ها در مقیاس های مشکلات بین-شخصی با شاخص های بهزیستی روان شناختی، درماندگی روان شناختی، حرمت خود و هوش هیجانی معنادار بود. همسانی درونی مقیاس مشکلات بین-شخصی (IIP-60) بر حسب ضرایب آلفای کرونباخ محاسبه شد و با ضرایب همبستگی از 84/0 تا 95/0 مورد تأیید قرار گرفت. پایایی بازآزمایی مقیاس مشکلات بین شخصی (IIP-60) بر اساس نتایج دو بار اجرای آزمون محاسبه شد و با ضرایب همبستگی از 74/0 تا 84/0 مورد تأیید قرار گرفت.

هدف اصلی این پژوهش، ساخت و اعتباریابی پرسشنامه­ ای برای سنجش شوخ­ طبعی بود، لذا بر اساس متون معتبر و مقیاس­ های موجود، پرسشنامة مقدماتی با 100 سؤال تدوین شد. سپس نمونه­ ای با دامنة سنی 20 تا 60 سال به روش تصادفی در دو مرحله برای شرکت در این پژوهش انتخاب شدند. بدین ترتیب که در مرحلـة مقدماتی، یک نمونـة 40 نفری برای پایایی سنجی، و در مـرحلة بعد یک نمونة 240 نفری برای تحلیل عاملی انتخاب شد. در نهایت، 25 سؤال که با کل آزمون دارای همبستگی مثبت بودند و حتی­ المقدور بر روی یک عامـل، بـار عاملی 0/35 یا بـالاتـر داشتنـد، بـرای پرسشنامـة نهـایی انتـخـاب شـدند. این پـرسـشنامـة 25 سـؤالی، پرسشنامـة شـوخ­طبعی (SHQ) نامگذاری شد. روایی سازة SHQ با استفاده از روش مؤلفه­ های اصلی و با چرخش مؤلفه ها از نوع واریماکس، مورد تحلیل عوامل قرار گرفت. بر این اساس، یک ساختار پنج عاملی (لذت از شوخی، خنده، شوخی کلامی، شوخ­طبعی در روابط اجتماعی، و شوخ­طبعی در شرایط استـرس­آور) که 63/75 درصد واریانس را تبیین می­کنند، به­دست آمد. علاوه بر این، نتایج پایایی SHQ با استفاده از روش­ های همسانی درونی (آلفای کرونباخ) و بازآزمایی (به فاصله 21 روز) نشان داد که SHQ از ضرایب پایایی مناسبی برخوردار است.در مجموع، این مطالعه نشان داد که SHQ با داشتن ضرایب پایایی و روایی رضایت­ بخش، ابزاری مناسب برای سنجش شوخ­ طبعی در پژوهش­های بعدی است.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تاثیر روش های مختلف سنجش (تشریحی، چهار گزینه ای و عملکردی) بر میزان یادگیری در درس روش تحقیق در دانشجویان رشته مشاوره و راهنمایی بوده است. در این پژوهش 69 نفر از دانشجویان که به صورت تصادفی در سه گروه آزمایشی متناسب با سطوح متغیر آزمایشی (روش سنجش) جایگزین شده بودند، شرکت داشتند. برای جمع آوری داده ها در خصوص میزان یادگیری دانشجویان از آزمونهای تکوینی متناسب با متغیر آزمایشی مربوطه و همچنین آزمون جامعی که متشکل از سوالات چند گزینه ای، تشریحی و عملکردی بود، استفاده شد. آزمون جامع تهیه شده در دو نوبت (پیش و پس از شروع نیمسال تحصیلی) به اجرا در آمد و آزمونهای تکوینی در هر گروه در سه نوبت اجرا شد. تمامی آزمونهای مورد استفاده محقق ساخته بودند. برای تحلیل داده ها از روشهای آماری آزمون t، آزمون  ANOVAهمراه با مطالعات تعقیبی و همچنین تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که در آزمون جامع (ارزشیابی بر اساس ترکیبی از سوالات سه نوع روش سنجش)، تفاوت میانگین های گروههای آزمایشی عملکردی و تشریحی-هردو-با گروه آزمایشی چند گزینه ای معنی دار، ولی با هم غیر معنی دار بود. در کل بهترین نتایج از نظر میزان یادگیری (با توجه به میانگین نمرات) برای گروه آزمایشی عملکردی و ضعیف ترین نتایج برای گروه آزمایشی چهار گزینه ای به دست آمد. مقایسه های درون گروهی نشان داد که برای گروه آزمایشی عملکردی پاسخگویی به سوالات چهار گزینه ای آسانتر از سوالات تشریحی و برای گروه آزمایشی تشریحی پاسخ گویی به سوالات چهار گزینه ای آسانتر از عملکردی بود. (تفاوت میانگین ها به ترتیب در سطح اطمینان 99 و 95 درصد معنی دار بود). معادله رگرسیون پیش بینی نمرات دانشجویان در آزمون جامع بر اساس آزمونهای تکوینی، نوع روش سنجش اعمال شده و همچنین پیش آزمون به عمل آمده از ایشان نشان داد که در این ارتباط آزمونهای تکوینی اول و دوم و همچنین روش سنجش (به ترتیب با 99 و 95 درصد سطح اطمینان) اندازه های پیش بینی معنی دار بوده ولی آزمون تکوینی سوم و پیش آزمون به عمل آمده از این لحاظ معنی دار نبودند.