درخت حوزه‌های تخصصی

هویت تحصیلی بازتابی از انواع شایستگی، خودمختاری، هدفمندی، باورهای کارآمدی و تجربه هیجان های رایجی است که نوجوانان در کلاس های درس با همسالان و معلمان شان دارند و مشخصه ی آن چگونه عمل کردن در عرصه های تحصیلی است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه منزلت های هویت تحصیلی است. برای دستیابی به این هدف از طریق روش نمونه گیری خوشه ای، نمونه ای متشکل از 450 دانش آموز (229 دختر، 221 پسر) از جامعه دانش آموزان دختر و پسر پایه اول دبیرستان شهرستان ازنا انتخاب شد. آنان به پرسشنامه منزلت های هویت تحصیلی (AIS) و سیاهه سبک های هویت(ISI-G6) پاسخ داده و پس از تعیین روایی محتوایی پرسشنامه منزلت های هویت تحصیلی، یافته ها نشان داد که الگوی به دست آمده از روایی محتوایی، برازش مناسبی با داده ها دارد. همبستگی متقابل منزلت های مختلف و نیز همبستگی منزلت های هویت تحصیلی با سبک های مختلف هویت، تعهد هویت و پیشرفت تحصیلی شواهدی دال بر روایی همگرا و واگرای مقیاس هویت تحصیلی فراهم ساخت. ضریب پایایی ابزار نیز با دو روش همسانی درونی(آلفای کرونباخ) و بازآزمایی برای منزلت های موفق، دیررس و سردرگم رضایت بخش و برای هویت دنباله رو در حد متوسط بود. براساس یافته ها، مقیاس منزلت های هویت تحصیلی دارای روایی و پایایی قابل قبولی در میان دانش آموزان ایرانی است

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر تهیه فرم کوتاه نسخه فارسی پرسش نامه نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P- short) و بررسی اعتبار و روایی آن بود. مواد و روش ها: نسخه فارسی پرسش نامه نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P) بر روی 420 نفر (200 نفر زن) از شرکت کننده های جامعه دانشجویی ایران در سال تحصیلی 89-1388 اجرا شد. فرم کوتاه نسخه فارسی پرسش نامه نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P- short) با استفاده از حذف گام به گام ماده ها با بالاترین میزان آلفا، در صورت حذف ماده بر اساس نتایج، تجزیه و تحلیل اعتبار تدوین شد. روایی مقیاس به شیوه های تحلیل مؤلفه اصلی با استفاده از چرخش Varimax، همبستگی بین خرده مقیاس ها و روایی ملاکی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج Cronbach’s alpha (با دامنه 68/0 تا 82/0) نشان داد که 9 خرده مقیاس فرم کوتاه نسخه فارسی پرسش نامه نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P-short) دارای اعتبار مطلوبی هستند. تحلیل مؤلفه اصلی ضمن تبیین 75 درصد واریانس، الگوی 9 عاملی اصلی پرسش نامه نظم جویی شناختی هیجان (CERQ) را مورد حمایت قرار داد. همچنین، همبستگی بین خرده مقیاس ها به نسبت بالا بود. سرانجام، الگوی همبستگی خرده مقیاس های فرم کوتاه نسخه فارسی پرسش نامه نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P- short) با علایم افسردگی بیان گر روایی ملاکی مقیاس بود. نتیجه گیری: فرم کوتاه نسخه فارسی پرسش نامه نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P- short) در جامعه ایران، خصوصیات روان سنجی مناسبی داشت.

هدف این پژوهش، بررسی شاخص های روان سنجی دو فرم حالت و رگه از مقیاس های عاطفه مثبت و عاطفهمنفی (پاناس) بود. روش: روش تحقیق از نوع همبستگی بود. یکگروه نمونه با حجم 447 نفر (191پسر و 256 دختر) از دانشجویان دانشگاه شیراز، به تصادف انتخاب شد. آزمودنی ها به دو فرم حالت و رگه از مقیاس های عاطفه مثبت و عاطفه منفی و دو زیر مقیاس افسردگی و اضطراب از فهرست تجدید نظر شده نشانه های اختلالات روانی (Scl-90-R) پاسخ دادند. یافته ها: تحلیل عوامل نشان داد که هر یکاز فرم های حالت و رگه از مقیاس پاناس دارای دو عامل به نام های عاطفه مثبت و عاطفه منفی هستند. در مورد روایی همزمان نیز نتایج نشان داد که عاطفه منفی با زیر مقیاس های افسردگی و اضطراب به ترتیب دارای ضریب همبستگی67/0 و 56/0 بود و ضرایب همبستگی عاطفه مثبت با زیر مقیاس های افسردگی و اضطراب نیز به ترتیب 32/0- و 40/0- به دست آمد. میزان شاخص آلفای کرونباخ نیز برای دو فرم حالت و رگه از مقیاس های عاطفهمثبت و عاطفهمنفی، بین 82/0 و 88/0 متغیر بود. نتیجه گیری: فرم های حالت و رگه از مقیاس های عاطفه مثبت و عاطفه منفی دارای اعتبار و روایی مناسبی بوده، و این مقیاس ها در موقعیت های پژوهشی و بالینی قابل استفاده اند.

این مطالعه، با هدف بررسی اعتبار و روایی سه روش مرسوم سنجش ویژگیهای ابعادی اسنادهای علی (مقیاس بُعد علی، درجه بندی اهمیت علل و اسنادهای باز- پاسخ )، به اجرا درآمد. روش: اطلاعات این پژوهش از 147 دانشجو که داوطلب شرکت در مطالعه بودند جمع آوری و با استفاده از آلفای کرونباخ، ضریب همبستگی پیرسون، وتحلیل عاملی تاییدی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت تا روایی تشخیصی، روایی سازه، روایی همگرا، و اعتبار مقیاس های اسناد مورد ارزیابی قرارگیرد. یافته ها: نتایج نشان داد که علیرغم وجود اشکالاتی در مقیاس فرعی کنترل پذیری، بطور کلی مقیاس بُعد علی در مقایسه با سایر روش های سنجش ابعاد علی از روایی و اعتبار بالاتری برخوردار است. نتیجه گیری: به پژوهشگران توصیه می شود که برای سنجش مستقیم نحوه ادراکاسناد دهنده از اسناد علی خودش، بهتر است از مقیاس هایی مثل مقیاس بُعد علی استفاده کنند.

هدف از این مطالعه تبیین شاخص های روان سنجی نسخه ی فارسی مقیاس«خودکارآمدی درمدرسه» بود . این مقیاس شامل 15ماده می باشدکه به صورت مدرج هفت نمره ای (1=کاملا غلط تا 7= کاملا درست) نمره گذاری می گردد. در ابتدا نسخه انگلیسی این مقیاس به فارسی ترجمه و سپس مورد ترجمه بازگردان قرار گرفت.پس از اطمینان از کفایت مفهومی نسخه فارسی، این مقیاس بر روی یک گروه 166 نفر از دانش آموزان پایه اول راهنمایی ناحیه سه شیراز با میانگین سنی 1/12 و انحراف معیار 63/. که به روش شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند، به اجرا در آمد.به منظور بررسی ساختار عاملی این مقیاس روش تحلیل عامل به شیوه مولفه های اصلی با استفاده از چرخش واریماکس استفاده گردید . نتایج این تحلیل حاکی از وجود دو عامل بود که تحت عناوین « کارایی تحصیلی»و « انگیزش تحصیلی» نامگذاری گردید. به منظورتعیین روایی همگرا، همبستگی این مقیاس با «آزمون عملکرد تحصیلی» و« پرسشنامه آگاهیهای فراشناختی» اندازه گیری شد که حاکی از کفایت روایی این مقیاس بود. همچنین رابطه ی منفی معناداری بین نمرات این مقیاس و«پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون» وجود داشت که روایی واگرا را مورد تایید قرارداد.پایایی این مقیاس نیز با استفاده از شاخص ضریب آلفا محاسبه گردید. در مجموع نتایج این پژوهش حمایت تجربی کافی برای استفاده از این مقیاس در دانش آموزان دوره راهنمایی را فراهم می کند

هدف پژوهش این است که جایگاه«ارزیابی تحول روانی ‐ معنوی» در درمانگری مراجعان مذهبی را معلوم و ابزار سنجش آن را معرفی نماید و رابطه تحول روانی معنوی با سلامت روان را نیز بررسی کند. به این منظور، معیارهای تشخیصی «تحول روانی ‐ معنوی»، تنظیم و برای سنجش آن، ابزاری عینی تدارک دیده شد. سپس برای مطالعه اولیه بر روی تعداد 324 نفر از دانشجویان مقطع لیسانس اجرا گردید. همزمان برای بررسی سلامت عمومی روانی از پرسشنامة ""GHQ"" و برای بررسی روایی ملاک از پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت استفاده شد. نتایج نشان داد که پرسشنامه سنجش تحول روانی معنوی از اعتبار و روایی مطلوبی برخوردار است. همچنین رابطه مثبت معناداری بین سلامت روانی و مراحل تحول روانی معنوی به دست آمد. استفاده از این ابزار برای مراجعان مذهبی به ارزیابی نسبتاً دقیق از نشانه های مربوط به «تحول روانی ‐ معنوی» منتهی شده و به تشخیص آسیب دیدگی روانی ‐ معنوی عمقی فرد، کمک می کند.

ابزارهای متعددی برای سنجش جوانب مختلف خانواده طراحی شده که هرکدام از این ابزارها ابعاد متفاوتی را مورد بررسی قرار می دهد. از آنجایی که ابزار واحدی برای سنجش تمام ابعاد خانواده وجود ندارد، از این رو بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه های خانواده، به منظور استفاده در پژوهش ها، نقش مهمی در پژوهش های با محوریت خانواده ایفا می کند. جامعه آماری این پژوهش، شامل دانش آموزان دبیرستانی پایه های سوم و پیش دانشگاهی شهر شیراز و نمونه مورد مطالعه شامل340 دانش آموز دبیرستانی (170دختر و 170پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه، نسخه فارسی پرسشنامه پیوند والدینی پارکر (PBI) بوده است. در این پژوهش ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه پیوند والدینی پارکر به وسیله تحلیل عامل تاییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی از وضعیت محتوایی چهار عاملی حمایت کرده و پس از انجام اعتبار همگرا، بررسی ها نشان می دهد که پرسشنامه پیوند والدینی پایایی و اعتبار مطلوبی برای انجام پژوهش های روانشناختی را داراست و از آن می توان در پژوهش ها، خانواده درمانی و بهبود روابط خانواده استفاده نمود.

هدف مطالعه حاضر بررسی پایایی و روایی مقیاس تجدیدنظر شده تاکتیک های حل تعارض می باشد. نمونه پژوهش شامل 395 نفر (206 زن و 189 مرد) بوده که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از مناطق مختلف تهران انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده مقیاس تجدیدنظر یافته تاکتیک های حل تعارض (CTS2) بود. روایی واگرا و همگرای این مقیاس با استفاده از خرده مقیاس-های پرسشنامه تایید شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که در نمونه ایرانی پژوهش حاضر تحلیل سه عاملی با استفاده از سه خرده مقیاس حمله، خشونت روانی و مذاکره نسبت به سایر تحلیل ها مناسب تر است. همین طور این مقیاس و خرده مقیاس های آن از همسانی درونی مناسبی برخوردار هستند (آالفای کرونباخ بین 66/0 تا 86/0). به طور کلی نتایج مطالعه حاضر نشان داد که مقیاس تجدیدنظر شده تاکتیک های حل تعارض از روایی و پایایی مناسبی در جامعه ایرانی برخوردار است. می توان گفت این مقیاس یک ابزار خودگزارش دهی مفید و کارآمد برای اهداف پژوهشی و هم چنین مشاوره زوجین است.

هدف پژوهش حاضر بررسی روایی، پایایی و ساختار عاملی مقیاس تاب آوری بزرگسالان در بین زندانیان مرد زندان عادل آباد شیراز بود. بدین منظور نمونه ای به حجم 215 نفر از زندانیان مرد (با میانگین سنی 86/20) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. روایی این مقیاس با استفاده از روش های تحلیل عوامل، روایی همگرا و واگرا بررسی شد. پایایی مقیاس از سه روش آلفای کرونباخ، دونیمه سازی و بازآزمایی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که این مقیاس، از 5 عامل با عناوین شایستگی فردی، شایستگی اجتماعی، حمایت اجتماعی، انسجام خانوادگی و ساختار فردی تشکیل شده است که بیش از 57 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. روایی همگرای این مقیاس حاکی از همبستگی رضایت بخشی بین ابعاد مقیاس تاب آوری با نمره کل بود. برای تعیین روایی واگرای مقیاس، همبستگی ابعاد مقیاس تاب آوری با پرسشنامه پرخاشگری باس و پری بکار رفت که حاکی از همبستگی مطلوبی بود (001/0> p). ضرایب آلفای کرونباخ، دونیمه سازی و بازآزمایی نیز حاکی از پایایی مطلوب مقیاس بود. نتیجه نهایی اینکه فرم فارسی مقیاس تاب آوری بزرگسالان، از روایی و پایایی مناسبی در جامعه زندانی برخوردار است و می تواند در موقعیت های پژوهشی و بالینی برای مردان زندانی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی ویژگی های روانسنجی فرم کوتاه مقیاس خود تنظیم گری، شامل همسانی درونی، پایایی بازآزمایی، روایی محتوایی و روایی همگرا و تشخیصی (افتراقی) بود. سیصد و پنجاه و هفت زن و مرد ایرانی (150 مرد، 207 زن) به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. از آزمودنی ها خواسته شد مقیاس خود تنظیم گری (SRI-S؛ مارکوس، ایبانز، راپیرز، مویا و اورتت، 2005)، پرسشنامه تجدید نظر شده شخصیت آیسنک (EPQ-RS؛ آیسنک، آیسنک و بارت، 1985) و مقیاس سلامت روانی (MHI-28؛ بشارت، 1388) را تکمیل کنند. پایایی بازآزمایی و همسانی درونی مقیاس خود تنظیم گری در حد رضایت بخش مورد تایید قرار گرفت. روایی محتوایی مقیاس خود تنظیم گری بر اساس داوری شش نفر از متخصصان روانشناسی بررسی و ضرایب توافق کندال برای زیرمقیاس های عملکرد مثبت، مهارپذیری، آشکارسازی احساسات و نیازها، قاطعیت و بهزیستی طلبی و خود تظیم گری کلی مورد تایید قرار گرفت. روایی همگرا و تشخیصی (افتراقی) مقیاس خود تنظیم گری از طریق محاسبه ضرایب همبستگی زیرمقیاس های آن با ابعاد اصلی شخصیت و شاخص های سلامت روانی در مورد آزمودنی ها بررسی شد. نتایج ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که بین نمره آزمودنی ها در زیر مقیاس های خود تنظیم گری با شاخص های برونگرایی و بهزیستی روانشناختی همبستگی مثبت معنادار و با شاخص های نوروزگرایی و درماندگی روانشناختی همبستگی منفی معنادار وجود دارد. این نتایج، روایی همگرا و تشخیصی مقیاس خود تنظیم گری را تایید می کنند. بر اساس نتایج این پژوهش، فرم 25 گویه ای مقیاس خود تنظیم گری برای سنجش این سازه در نمونه های ایرانی از پایایی و روایی کافی برخوردار است.