درخت حوزه‌های تخصصی

ادبیات

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ادبیات جهان ادبیات و مطالعات بین رشته ای انواع ادبی حوزه های ویژه سبکها و جریانهای ادبی علوم ادبی قالب های شعر کلیات گونه های نثر
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۰٬۹۰۱ تا ۵۰٬۹۲۰ مورد از کل ۵۲٬۹۰۷ مورد.
۵۰۹۰۱.

الإیقاعات الرومانسیه الحزینه: بواعثها وتداعیاتها المختلفه(الشعراء العرب المختارون أنموذجاً)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال یازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۱ 9 - 35

کلیدواژه‌ها: مشاعر الحزن الذات الوطن الدواعی الشعر المعاصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۵۶
إنّ الأدب العربی منذ عصوره الأولی أصبح ملیئاً بأشعار رثائیه تزخر بالعاطفه والمشاعر الحزینه؛ لکنه ارتقی منذ العصر الحدیث، فاستطاع بعض الشعراء أن یجعلوا من الحزن إحساساً مصاحباً فی أکثر أعمالهم الشعریّه؛ فشاع فی شعرهم بذلک رنات الأسی والأنین والشکوی وصارت مشاعر الحزن سمات بارزه تظهر من خلال تجاربهم الشعریّه. ولکن هناک مراتب من التفاوت فی مشاعرهم ومواقفهم الرومانسیه وبواعثها. هذا المقال بالمنهج الوصفی والتحلیلی اولاً یتناول الإیقاعات الرومانسیه الحزینه فی شعر نازک الملائکه ، و صلاح عبدالصبور ، و عبدالمعطی حجازی ، و بدر شاکر السیّاب أنموذجاً. ثانیاً یکشف عن العوامل المساهمه فی تضخیم مشاعرهم وتکوینها. ثالثاً یتبین الاتّجاهات والدواعی النفسیه والاجتماعیه والفلسفیه والمتافیزیقیه لتعبیراتهم الرومنسیه الحزینه.
۵۰۹۰۲.

تحلیل دگرمفهومی در داستان «کبابِ غاز» براساس دیدگاه «باختین»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال هفتم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۸ 159 - 192

کلیدواژه‌ها: باختین کباب غاز دگرمفهومی سبک خنده دار گفتمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۸۶
این نوشتار کوشیده است ویژگی های «دگرمفهومی» از دیدگاه «باختین» را در داستان کوتاهِ «کبابِ غاز» سیدمحمدعلی جمال زاده بررسی کند. بررسی ویژگی هایی همچون سبک خنده دار، زبان، واقعیت معاصر، قلمرو شخصیت، گفتمان، انکسار و انحراف نویسنده در داستان، دیدگاه تازه ای به مخاطب می دهد تا لایه های دیده نشده یا سطحی نگریسته شده برای او آشکار شود. همچنین بتواند زبان و گفتار نویسنده و شخصیت های داستانی را بشناسد؛ حتی با مکالمه گرایی و نسبی گراییِ باورها در داستان آشنایی پیدا کند. از آنجاکه جمال زاده را آغازگرِ واقع گرایی در داستان نویسی می دانند، این مقاله به بررسی دگرمفهومی در یکی از داستان های او می پردازد. داستانی که طنزگونه است؛ و خنده که در دگرمفهومی اهمیت فراوانی دارد در آن جریان دارد.  
۵۰۹۰۳.

القیم الإنسانیه والاجتماعیه فی الأدب العباسی

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال اول زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴ 169 - 189

کلیدواژه‌ها: القیم الإنسانیه والاجتماعیه العصر العباسی التأثیر الأدب الشعر النثر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۷۶
یعتبر العصر العباسی من أثمن عصور الأدب الإسلامی إلّا أنّ المؤرّخین، والنّقاد تکلّموا کثیرا ما عن المساوئ الأخلاقیّه فیه دون أن یوفوا أدباء هذا العصر حقّهم، ودون أن یلتفتوا إلى القیم المنتشره فى الشعر، والنثر. فقالوا إنّ معظم الأدباء کانوا ماجنین، ومتهاترین، ولکنّنا إذا دقّّقنا النّظر، لوجدنا أن الأدباء بغض النظر عن بعضهم، بذلوا قصاری جهدهم لانتشار القیم، ولاسیّما أعلامهم الذین کان مخاطبوهم من مختلف الفئات؛ وأعلامهم فی الشعر: أبوالعتاهیه، وأبوتمام، وأبوالعلاء المعری، والمتنبی، والشریف الرّضی؛ وأعلامهم فی النثر: الجاحظ، وبدیع الزمان الهمذانی؛ وهؤلاء الأعلام یمثلون علماء هذا العصر الذین أدّوا واجبهم الإنسانی تجاه المجتمع، غیر أن هناک أدباء کثیرین نهجوا هذا المنهج، ولکن المجال لایتسع لنا للبحث عن کلّهم أجمعین.
۵۰۹۰۴.

بنیه النص الشعري في محاولات «ابتکار غیمه» لابراهیم مصطفى الحمد (دراسه اسلوبیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۸ 139 - 181

کلیدواژه‌ها: النص الشعری البنیه إبراهیم الحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۴۵
الشاعر ابراهیم مصطفی الحمد هو أحد الشعراء الذین یعتبر شعره مرآه لظروف حیاته ومجد شعبه. حیث یتمیز شعره بالکثیر من الخصائص الفنیه وذلک بسب بلاغته ودقته بالوصف وجمال المعانی. إنّ قارئ قصائد إبراهیم مصطفى الحمد لا یجد فیها ضعفاً و لاغموضاً؛ بل صدق الإحساس جعل القصائد عباره لوحات ناطقه لا غموض فیها ولا غرابه. تسعى هذه الدراسه حسب المنهج الوصفی التحلیلی رؤیه إبراهیم الحمد الشعریه من خلال دیوان "محاوله فی ابتکار غیمه"، مسفره عن مستویات البنیه النصیه الأربعه (المستوی المعجمی، المستوى الترکیبی، و المستوى الصوتی، والمستوى الدلالی) وعملت على البحث عن تلک المستویات وتطبیقاتها فی نصوص الشاعر ابراهیم مصطفى. حیث ستعمل هذه الدراسه على إلقاء الضوء على أبعاد جدیده فی النتاج الشعری للشاعر إبراهیم مصطفى جدیره لکی نقف عندها. ولعل من أبرز النتائج التی توصلت الیها الدراسه هی أولاً حقق شروط الشعر الرصین من خلال الألفاظ التی حققت الشاعریه والجمال وأنها توزعت على أقسام مختلفه، کان للغزل النصیب الأوفر منها، کما تعددت الألفاظ المعجمیه الأدبیه فی دیوان الشاعر، ومثله وأکثر، وأشمل الألفاظ المعجمیه التی تدل على الطبیعه وما یتعلق بها. ثانیاً أظهرت الدراسه التی أجریت فی تحلیل المستوی الترکیبی للقصیده الإنتشار الواسعه للجمل الفعلیه و تنوع الأسالیب الإنشائیه. ثالثاً تتجلى اهمیه موسیقى التکرار، الجناس و الاصوات المهموسه و المهجوره فی اغلب قصائد الشاعر ابراهیم الحمد فی دیوانه (محاوله ابتکار غیمه) نتیجه الشعور بالراحه والاستقرار النفسی والذی یتطلب منها التعامل بشفافیه فی إیصال حواره الشعری إلى الاخر. رابعا تعددت مصادر الصوره الفنیه فی أشعار ابراهیم الحمد لذالک نرى حضوراً رائداً للصوره التشبیهیه والإستعاریه کما أنها تنوعت أیضاً فی دیوانه.
۵۰۹۰۵.

«تئوری» و «داستان» به مثابه دو فرم زبانی بنیادین برای تاریخ نویسی؛ نگاهی پدیدارشناسانه-اگزیستانسیالیستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقد و نظریه ادبی سال هفتم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 283 - 305

کلیدواژه‌ها: فرم زبان نقد فرمالیستی تئوری داستان منظر پدیدارشناسانه - اگزیستانسیالیستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۶۴
فرم زبان یا چگونگی سخن گفتن ما در باب جهان (گذشته) امری خنثی و بی اهمیت نیست. نقد فرمالیستی، از نوعی که در نوشتار حاضر رخ می دهد، نشان خواهد داد که این فرم انتخابی ما، یا غالباً تحمیل شده بر ما -فراتر از موضوعات و غایت و روش و رویکرد تحقیق تاریخی- تعیین کننده و سرنوشت ساز است. در اثر حاضر، دو فرم بنیادین برای گفتن از مقطعی در گذشته انسانی معرفی می شود: فرم تئوریک و فرم داستانی. این مطالعه فرمالیستی فاشیسمِ همواره زورآور زبان را به رسمیت شناخته و تا حد نهایت جدی می گیرد؛ با وجود این، می کوشد تا به فرم متناسب با مطالعه تاریخی دست یابد، یعنی آن فرم زبانی را که قادر باشد راهی برای گریز از میل مفرط و ذاتی ذهن و زبان آدمی برای ازآن خودسازی دیگری و کشتن او بیابد. با بهره گیری از آراءِ اندیشمندان پدیدارشناس و اگزیستانسیالیست، می توان فرمی داستانی را که قادر به گفتن از تجربه حسّی و ازلی انسان، در-جهان-بودگی او، و مقاوم در برابر میل ما به از آن خودسازی انسان زیسته در گذشته باشد معرفی کرد.
۵۰۹۰۶.

کاربرد اسلوب طنز در سروده های نسیم شمال و ابراهیم طوقان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال دهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۸ 51 - 70

کلیدواژه‌ها: وطن دوستی شعر معاصر طنز استعمار ادبیات تطبیقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۶۷
مضامین وطن دوستی و ملی گرایانه در ادبیات ملت هایی متجلی می شود که سرزمین آن ها مورد تهاجم استعمارگران واقع شده باشد. ایران و فلسطین از جمله کشورهایی هستند که در سده اخیر شاهد حضور و تجاوز بیگانگان بوده و شعرای متعهد این دو کشور در چنین شرایطی برای دفاع از هویت اسلامی و کیان ملی خود در صحنه حاضر شده اند. در این میان معدود شاعرانی بودند که با استفاده از اسلوب طنز رسالت هنری خود را به انجام رساندند. از این رو اشعارشان بیش از سروده های دیگر شاعران مورد توجه و استقبال عمومی قرار گرفته است. در این مقاله به روشی توصیفی- تحلیلی و در چارچوب ادبیات تطبیقی به بررسی کاربرد اسلوب طنز در اشعار نسیم شمال و ابراهیم طوقان پرداخته شده و برخی مضامین ملی مشترک میان سروده های دو شاعر از جمله وطن دوستی، حسرت بر عظمت بربادرفته وطن، تأسف به خاطر شرایط کنونی کشور، و انتقاد از عملکرد خیانت پیشگان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
۵۰۹۰۷.

الإبراهیمی ورؤیته الاستشرافیه لإحیاء اللغه العربیه فی الجزائر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال ششم بهار ۱۳۹۳ شماره ۲۱ 63 - 80

کلیدواژه‌ها: الشیخ محمد البشیر الإبراهیمی حرکه التجدید الجزائر اللغه العربیه الهویه القومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۶۳
یعدّ الشیخ محمد البشیر الإبراهیمی علماً من أعلام الإصلاح فی الجزائر، ووجهاً بارزاً من وجوه البلاغه والأدب وأحد أشهر الکُتاب الجزائریین المحدثین، تبنّى مشروعاً حضاریاً عظیماً رأى فیه خلاص أمّته من الاستعباد والذل والهوان؛ لا لأجل استردادحرّیتها وخلاصها من ربقه الاستعمار الفرنسی فحسب، بل لاستعاده المکانه الّتی خوّلها إیّاها الإسلام. وکان التجدید مبدأ انطلاقه وفاتحه أعماله. ولا غرو إذا وجدناه یدعو إلی التجدید فی اللغه العربیه وإحیاءها بغیه مواکبتها لمتطلبات العصر وحفظها من الانحطاط والتراجع علی الصعید العالمی ومن ثَمَّ حفظها من انهیار الهویه والثقافه العربیه والإسلامیه وطمس معالمها؛ لأنه کما یقال: اللغه وعاء الفکر والثقافه. علی هذا، قمنا فی البحث الحالی بتسلیط الضوء علی آراء الشیخ محمد البشیر الإبراهیمی التجدیدیه عن اللغه العربیه باستخدام المنهج الوصفی التحلیلی؛ لیتبین لنا رؤیته نحو إحیاءها والارتقاء بمنزلتها. وقد ظهر من الدراسه أنه یؤمن بمسایره التطوّر ومعایشه الواقع دون الانسلاخ عن القیم والتنکر لکلّ قدیم لاحتفاظ باللغه العربیه والارتقاء بمکانتها فی زماننا الراهن.
۵۰۹۰۸.

Étude Géocritique De La Spatio-Temporalité À Travers Le Petit Prince D’antoine De Saint-Exupéry(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Recherches en Langue et Littérature Françaises Année ۱۷, No ۳۲, Automne& Hiver ۲۰۲۴ 134 - 151

کلیدواژه‌ها: Géocritique Le Petit Prince référentialité représentation littéraire spatio-temporalité

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۳۳
Au XXe siècle et plus précisément à la fin de la Seconde Guerre mondiale, la représentation littéraire de l'espace référentiel résultant de la pensée post-coloniale et postmoderniste reprend une place essentielle. Dès lors, l’étude interdisciplinaire de la littérature et de la géographie donne naissance à la géocritique, méthode d’analyse littéraire élaborée par Bertrand Westphal dont l'intérêt réside dans l'étude de la référentialité géographique et la fiction. Associé à l’analyse géocritique, nous mettons en lumière le Petit Prince, l’œuvre d’Antoine de Saint-Exupéry. Ce chef-d’œuvre met en valeur le rapport entre la fiction et la référentialité. En effet, cette œuvre possède autant de valeur littéraire que géographique. L'originalité de cette recherche consiste à examiner la spatio-temporalité à travers le Petit Prince en s’appuyant sur la géocritique telle qu’une méthode d’analyse interdisciplinaire. En tenant compte des théories géocritique, le temps en tant qu’une dimension de l’espace se spatialise et devient anachrone. Les résultats de la recherche révèlent que le pluralisme et le multiculturalisme sont nécessaires en vue de représenter l’espace polychrone et hétérogène. Ainsi, ce travail de recherche nous pousse à nous pencher sur la valeur de l’humanité à travers la lisibilité de l’œuvre littéraire et la réaction réciproque.
۵۰۹۰۹.

وقفه مع الشعر المعاصر فی الأدبین العربی والفارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال ششم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۲ 69 - 86

کلیدواژه‌ها: الأدب الشعر الکلاسیکیه التجدد العربی الفارسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۱
حاولت الجمعیات الأدبیه والنقدیه مثل جماعه الدیوان وآبولو فی الشرق والرابطه القلمیه والعصبه الأندلسیه فی الغرب، الوقوف أمام مظاهر الکلاسیکیه فی نتاجات اصحابها، کما أنّه قد اجتهد الکثیر من الأدباء والشعراء فی ایران للتطویر فی المضامین المتکرره داعین إلی الحریه الجدیده فی الشعر من مثل ملک الشعراء، أدیب الممالیک وغیرهما. ومن ثمّ قد ظهر نیما یوشیج بوصفه رائداً للشعر الحدیث وما فیه من المعطیات الجدیده. فالشعر فی معتقدات الشعراء الجدد منبعث عن الشخصیه المستقله فیتّسم بالوحده العضویه والتجربه الشعریه والصوره الموحیه. قد أحدثت هذه الآراء والحرکات الأدبیه والنقدیه فی البلاد العربیه وفی ایران تطوراً عظیماً فی نوعیه النظره إلی الشعر والأدب.
۵۰۹۱۰.

بررسی تطبیقی جنبه های معناشناسی و هستی شناسی زیبایی از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۱ 203 - 229

کلیدواژه‌ها: زیبایی شناسی معناشناسی هستی شناسی عشق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۲۴
معناشناسی زیبایی شاخصه اولی است که ابن سینا آن را به عنوان الگویی از زیبایی مطرح می کند. از دیدگاه وی زیبایی، غایت فی نفسه نیست و در ارتباط با خداوند است که دارای ارزش می شود، و منشأ همه زیبایی ها واجب تعالی است. همچنین نظم، تناسب و اعتدال شرایط تحقق زیبایی است و موجودی زیباست که کمال شایسته خود را داشته باشد و زیبایی مساوق با وجود و امری عینی و مشکک است. ملاصدرا زیبایی را عین وجود می داند و قائل به اصالت، تشکیک و اشتداد زیبایی است. از نظر وی منشأ همه زیبایی ها خداوند است و هر زیبایی و کمالی پرتوی از زیبایی و کمال خداوند است. بنابراین با وجود اینکه هر دو فیلسوف در مورد زیبایی غالباً نظرات مشابهی دارند اما با توجه به نظام فلسفی آن دو، در بعضی از موارد در بیان مسائل تفاوت هایی دیده می شود.
۵۰۹۱۱.

تأملی در معنای یک کنایه با تکیه بر بیتی از حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه متون ادبی دوره عراقی دوره ۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 49 - 66

کلیدواژه‌ها: حافظ حافظ پژوهی حافظ شناسی جامه دریدن یوسف و زلیخا غزل سبک عراقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۸۹
مسأله اصلی این پژوهش تأمل و تعمق در معنای عبارت «جامه/پیرهن/پیراهن دریدن در نیکنامی» است که در دو بیت از دیوان حافظ صراحتاً بدان اشاره شده است و شارحان اغلب آن را مبهم دانسته اند. در اینجا با بررسی پیشینه این عبارت در شعر شاعران پیش از حافظ و بررسی ادامه حضور آن در شعر سخنوران پس از وی، ابیات مرتبط را با هم تطبیق داده و با عنایت به ساحت چندبعدی اندیشه حافظ که شگرد ادبی بارز و متعالی در شعر اوست، به بررسی ابعاد مختلف معنایی این عبارت پرداخته ایم. به زعم ما، این عبارت به ماجرای دریده شدن پیراهن حضرت یوسف که در قرآن نیز آمده است اشاره دارد؛ چراکه در این داستان قرآنی و اساطیری نحوه دریده شدن پیراهن، برهان بی گناهی و نیکنامی یوسف بوده است. علاوه برآن ازآنجاکه با بهره گیری از آرایه ایهام تناسب معنای دور و نزدیک هم زمان موردتوجه بوده است، جامه دریدن از شوق در سماع و بی خودی نیز در کنار پیراهن یوسف به ذهن متبادر می شود که ارتباط مستقیم با قید نیکنامی ندارد. شرح های موجود و معتبر از اشعار حافظ و اشارات حافظ پژوهان در این پژوهش و در ذیل ابیات موردنظر مطالعه و بررسی شده اند و نتایج حاصل به شیوه توصیفی- تحلیلی و برمبنای مطالعات کتابخانه ای مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است.
۵۰۹۱۲.

الشاعر البحرینی علی عبدالله خلیفه؛ وقفه مع شعره وأدبه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال چهارم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱۳ 103 - 119

کلیدواژه‌ها: علی عبدالله خلیفه الشعر البحرین الأدب النقد المضامین الوطن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۷
علی عبدالله خلیفه، شاعر الغوص والبحر من أبرز الشعراء الحرکه الأدبیه الجدیده فی البحرین، تلک الحرکه التی انبثقت فی الستینیات وصاحبت التطورات السیاسیه والاجتماعیه والاقتصادیه والثقافیه فی البحرین، وامتزجت بها وتخلقت فی أتونها الواقعیه.          إنه قد أنشد شعراً فی مختلف الأغراض الشعریه، لذلک نجد دواوینه تشتمل مضامین متنوعه مثل: البحر، المرأه، الوطن، والنخله، و...إلخ. ونلاحظ فی أشعاره أن لبیئته المعیشیه دوراً کبیراً فی إنشاده الأشعار الفصیحه کما صاغ کلمات ملائمه بظروف التی کانت تمر فی حیاته ونری فی دیوانه الأول "أنین الصواری" قد جسّد حیاه غواصی اللؤلؤ ومهنتهم الشاقه ومکابد سفرهم فی سیاقٍ مسرحیٍ جمیل.          نشأ علی عبدالله خلیفه علی حبّ الشعر العربی القدیم فکتبه بشفافیه وعذوبه ورقّه، خرج من دائره إیقاعه العروضی الرتیب، باحثاً فی شعر التفعیله عن مساحات جدیده، رحبه، مفتوحه الأبواب. وحین لم یرض هذا الجدید ذائقته الشعریه، وجدناه یقبل صوب الأجد، الذی ما فتئ یستشرف فضاءات لا حدود لها ولا نهایات. 
۵۰۹۱۳.

رویکرد ابوالعلاء معری و خیام نسبت به زندگی و مرگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۴ 293 - 312

کلیدواژه‌ها: ادبیات زندگی مرگ فلسفه بدبینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۳۵
مرگ به عنوان یکی از بزرگ ترین معماهای حیات بشری در طول تاریخ همواره مورد توجه متفکران و اندیشمندان بوده است. ابوالعلاء معری شاعر، اندیشمند و متفکر عرب و خیام نیشابوری شاعر، فیلسوف و دانشمند ایرانی از جمله شخصیت هایی بوده اند که در باب مرگ تأملات بسیاری داشته اند. از نظر آن ها برداشت های مختلفی از مرگ وجود دارد. برداشت های مثبت و منفی که ریشه در فلسفه آفرینش و معنای زندگی دارد و بدون دستیابی به فلسفه حیات نمی توان برداشت درستی از مرگ داشت. در نتیجه میان معنای زندگی و مرگ رابطه عمیقی برقرار است. ما به یاری خداوند قصد داریم در این مقاله ضمن ارائه شرح حالی از زندگی دو شاعر به بررسی و تحلیل افکار و عقاید و وجوه تشابه و تباین بین آنان بپردازیم و دیدگاه این دو تن را نسبت به مقوله فناپذیری و مرگ مورد نقد و بررسی قرار دهیم.  
۵۰۹۱۴.

الأسلوب والأسلوبیه فی المعارضات

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال اول زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴ 37 - 56

کلیدواژه‌ها: الأسلوب الأسلوبیه المعارضات البنیویه الجمالیَات الفنیه التناص

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۴۲
إنَّ المعارضات قصائد یحاکی بها أصحابُها سابقاتِها اللامعاتِ وزنا وقافیه ً ومضمونا. وعلی مدی التاریخ الطویل للأدب العربیِّ تمتعت بأسالیب شدیده التنوُّع یلامسها الإبداعُ أحیانا. فمن الممکن أن تدرسها الأسلوبیَّه (النابعه عن البنیویه) بمناهجها التحلیلیَّه دراسهً تضمُّ الجمالیَّات اللغویَّه والبلاغیَّه والموسیقیَّه والتناصِّیَّه. ویحاول المقال هذا قدر المستطاع وبتواضعٍ تطبیقَ منهج من مناهجها علی قصیده من القرن السَّابع ومعارضتها من القرن الرابع عشر.
۵۰۹۱۵.

قضیه الشذوذات فی اللهجات العربیه عند ابن جنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال سوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۲ 59 - 73

کلیدواژه‌ها: اللهجه الشاذ الشذوذ القیاس المطرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۲۱۱
یتناول هذا المقال عدد اللهجات العربیه ذاکرا أکثرها قیاسا واستعمالا، ثمّ یأتی بقول ابن جنّی فی الشاذّ والمطرد فی اللغه وأضربها الأربعه ویمثّل لها علی حسب ما ورد فی کتب ابن جنی وخاصه خصائصه، کما یبین أن المقصود بالقراءه الشاذّه لایعنی أنّها بلهجه شاذه، کذلک یتحدث عن محاولات ابن جنی فی عقد موازنه بین اللهجات لکی یفضّل بعضها علی بعض بدلیل کان أو بلا دلیل وأنّ هذه المقایسه قد لاتتفق، وعلی هذا تشیر هذه الدراسه إلی أننا لانتفق مع ابن جنّی فی إخضاع اللهجات للمقایسه، بل نتفق معه فی ذکر أن هذه اللهجه أسیر من تلک فی ما ورد من شعر أو نثر، أو هی التی علیها القرآن الکریم موضحه رأی علم اللغه الحدیث فی ذلک جهد المستطاع.
۵۰۹۱۶.

خرده گیری شتابزده ناقدان بر شیعی ستیزی اقبال لاهوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی سال ۱۷ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۲ 261 - 278

کلیدواژه‌ها: اقبال لاهوری میر جعفر میر صادق سراج الدوله ت‍ی‍پ‍و س‍ل‍طان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۲۰۰
«خرده گیری شتابزده ناقدان بر شیعی ستیزی اقبال» منصور نیک پناه یوسف شیخ زاده ادبیات فارسی مجموعه ی متنوع و فراگیر است که اقوام و مذاهب مختلف ایرانی را در اقصا نقاط جهان شامل می گردد. در تمام اعصار ارزیابی های شتابزده در مورد شخصیت های برجسته صورت گرفته و می گیرد .ارزیابی هایی که نتیجه بررسی های سطحی از آثار آنهاست. این ارزیابی ها گاه بنا به دلایل اقلیمی، مذهبی یا سیاسی با حب و بغض های همراه می گردد که با واقع عمر سازگار نیست. اگرچه شعر آیینی با محوریت تقریب و وحدت از صبغه های پر رنگ آثار اقبال به حساب می اید اما در مورد اقبال لاهوری نیز برداشت های نادرستی ، به دلیل وجود برخی اشعارش وجود دارد .ابیاتی در دیوان اقبال موجود است که به ظاهر در آنها به امام جعفر اهانت شده است.در این مقاله در پی آن هستیم تا به دیدگاه اقبال در مورد اهل بیت و نیز به معرفی جعفر و صادقی که اقبال در دیوان خود آنها را مذمت کرده بپردازیم , و اندیشه شیعه ستیزی شاعر را مورد ارزیابی قرار دهیم و این ابهام و کژ فهمی را که برای برخی از خوانندگان شعر اقبال ایجاد شده را برطرف نماییم. واژگان کلیدی:اقبال لاهوری، میر جعفر ،میر صادق،سراج الدوله، تیپو سلطان
۵۰۹۱۷.

تحلیل نوع کاربرد جنگ افزارها در ستینی فخر رازی (معرفی واژگان ناشناختۀ نظامی و تحلیل آن از نظر علوم نظامی)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه متون ادبی دوره عراقی دوره ۱ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 33 - 48

کلیدواژه‌ها: فخر رازی جامع العلوم اصطلاحات نظامی واژه گزینی جنگ افزار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۲۰۹
در متون مختلف زبان فارسی، دربارۀ علوم نظامی و جنگ افزارها بحث شده که ضروری است این منابع شناسایی و معرفی شوند تا بتوان در مطالعات بعدی، واژگان و اصطلاحات نظامی را از آن ها استخراج کرد. دانشنامۀ جامع العلوم با شصت باب، مهم ترین اثر فارسی امام فخر رازی (543-606 ه ق.) یکی از این منابع است که در یکی از باب های آن دربارۀ جنگ افزارهای ناشناخته و شیوۀ ساخت و کاربرد آن بحث شده است. پرسش تحقیق حاضر آن است که چه واژه ها و اصطلاحات نظامی در ستینی به کار رفته است و توجه به این بحث تا چه اندازه اهمیت دارد؟ تحقیق حاضر واژه ها، اصطلاحات و ترکیبات نظامی ناشناخته را در این کتاب معرفی و دربارۀ ابعاد نظامی یادشده در آن بحث می کند و جنگ افزارها و راهبردها و راهکنش های نظامی ذکرشده در اثر نام برده را بررسی و تحلیل می کند. روش این پژوهش از نوع مطالعۀ موردی کیفی روی جامع العلوم است که با مطالعۀ تطبیقی فرهنگ های دیگر کامل می شود. اهمیت موضوع در آن است که نشان می دهد دانشنامه ها منبعی از واژگان و اصطلاحات نظامی هستند که تاکنون از آن ها غفلت شده است؛ چنان که واژه ها و ترکیبات نظامی ناشناخته ای مانند خارپشت در جامع العلوم به کار رفته که در هیچ کدام از فرهنگ های عمومی و تخصصی ثبت نشده است. همچنین گسترۀ کاربرد این جنگ افزارها و نوع کاربرد آن ها در این دانشنامه تبیین شده اند. برای واژه گزینی در زمینه های مختلف، از جمله در موضوعات نظامی، می توان از الگوی ساخت این واژه ها کمک گرفت.
۵۰۹۱۸.

مرآه الجمال های فارسی: نوع شناسی و نسخه شناسی یکی از زیرگونه های سراپانامه سرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شعرپژوهی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۸) 87 - 112

کلیدواژه‌ها: آزاد بلگرامی صائب تبریزی محرم کشمیری مرآه الجمال وارسته سیالکوتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۹
یکی از مهم ترین زیرگونه های سراپانامه های فارسی، سراپانامه های تدوینی است که بیشتر با عنوان مرآه الجمال شناخته می شود و خود نیز از وجوه مختلف به زیرقسم هایی قابل بخش است. در کنار مشهورترین نمونه ی آن، یعنی مرآه الجمال صائب تبریزی، شاعر ادیبی که خود در عرصه ی خلق مضامین و نیز سفینه پردازی مقام والا و مشهوری در ادب فارسی دارد، آثار دیگری هم هست که عموماً شامل منتخب شعر یا نثر فارسی در موضوع سراپای معشوق است. این نوع گزیده های مضمونی خود می تواند زمینه ی پیدایش نوعی فرهنگ مضامین ادبی فارسی خاصه سبک هندی را فراهم کند تا مخاطب خاص بتواند ازطریق آن نیز به فهم درست و التذاذ هنری کلام این سخنوران باریک اندیش دشوارگوی نزدیک شود. در این مقاله سعی شده است تا ضمن تحلیل مفصل مرآهالجمال صائب به عنوان نمونه ی شاخص این زیرگونه، هرچند به اجمال درنگی هم بر سایر مرآهالجمال های منظوم و منثور شود و ازآنجاکه این آثار هیچ یک تابه امروز به کسوت چاپ نیامده اند، در کنار گونه شناسی، نسخه ها نیز معرفی و بررسی شوند. 
۵۰۹۱۹.

Étude des Représentations Énonciatives de l’Espace dans Passage de Milan(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Recherches en Langue et Littérature Françaises Année ۱۷, No ۳۲, Automne& Hiver ۲۰۲۴ 152 - 168

کلیدواژه‌ها: Passage de Milan chronotope narrative analyse énonciative Point de Vue

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۴۲
 Tout concept narratif exige un cadrage spatio-temporel particulier lui permettant de se développer sur le plan textuel. A la différence du roman traditionnel où le contexte spatial se trouve marginalisé, le roman moderne met en avant les aspects dynamiques de l’espace et représente son incessant reconstruction sous le regard du sujet. Fondé sur une saisie polyphonique du monde, Passage de Milan (1954), l’œuvre inaugurale de Michel Butor, se construit autour d’une image cauchemardesque de la ville, focalisant l’intérêt du lecteur sur l’écart croissant entre l’homme et la société moderne. L’univers romanesque de Butor qui s’avère être un microcosme de Paris projette, dans une certaine mesure, un monde objectal où le système spatio-temporel se propose comme une entité dérivée du réel, dont l’ensemble des éléments contribue à la construction du sens dans le récit. À cela s’ajoute la dimension subjectale de l’espace du fait qu’il est déployé sous la perception du narrateur ou dans la conscience des personnages. Effectivement, une lecture approfondie de la conceptualisation de l’espace dans Passage de Milan, nous permettra d’accéder à l’image mentale que se crée l’auteur de la modernité urbaine. Nous allons analyser, au départ, les extraits qui se focalisent sur les aspects topographiques de l’espace en vue de montrer ensuite comment la conceptualisation du cadre spatio-temporel pourrait refléter la tension intérieure de l’instance perceptive.
۵۰۹۲۰.

نقدی در بوته زر؛ تحلیل انتقادی کتاب بررسی اشعار عربی سعدی بر مبنای نقد کاربردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال ۲۲ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۰ (پیاپی ۱۱۰) 51-79

کلیدواژه‌ها: نقد ادبی نقد کاربردی سعدی اشعار عربی سعدی صور خیال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۸۱
پژوهش در شعر عربیِ سعدی به هیچ روی چه از لحاظ کیفیّت و چه از لحاظ کمیّت هم تراز اشعار فارسی این شاعر پرآوازه ایرانی نیست، این سخن در تصحیح و شرح متنِ این اشعار آشکارتر است. کتاب بررسی اشعار عربی سعدی بر مبنای نقد کاربردی برای نخستین بار در سال 1395 در انتشارات دانشگاه شهید مدنی آذربایجان به چاپ رسید. امیر مقدّم متّقی مؤلّف کتاب کوشیده است، در پژوهشِ خویش، اشعار عربی سعدی را براساس نظریه پژوهشی ای با نام نقد کاربردی بسنجد. او این نقد را، از انواع نقد عملی برمبنای تأثیر بر خواننده معرفی می کند. کتاب او در سال 1397 به چاپ دوم رسید. نویسنده مطالب کتاب را در سه فصل، گردآورده است. ابتدا چارچوب نظری بحث، سپس زندگی و آثار سعدی و در پایان بررسی اشعار عربی سعدی را بر مبنای نقد کاربردی تدوین کرده است. در این مقاله کوشش بر این است که کتاب یاد شده در چهار محورِ ساختار پژوهشی، سعدی شناسی، مستندسازی اطلاعات و مراجع درون متنی، خطاها و نارسایی های محتوایی توصیف، تحلیل و نقد شود. شیوه پژوهشی نارسا و بی سامان، نظریه پژوهشی نادرست و بی توجّهی نویسنده به اصل ارجاع در پژوهش، نویسنده را از تدوین کتابی علمی و دانشگاهی که شعر عربی سعدی را به مخاطب بازشناسد، دور کرده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان