درخت حوزه‌های تخصصی

آموزش و به تبع آن فضاهای آموزشی در هر دوره ای، از نقش مهمی در رشد و بالندگی جوامع برخوردار بوده اند. مدارس شناخته شده ترین فضاهای آموزشی هستند که در طی زمان در در بخش های گوناگون از جمله معماری، دستخوش تحولات اساسی شدند. از این رو بررسی این تحولات طی دوره های مختلف از اهمیت خاصی برخوردار است. مسئله امروزی مدارس ما، عدم وجود کیفیات فضایی در معماری آنها و جایگزینی عناصر دیگر، در قیاس با مدارس سنتی است. بدین معنا که در معماری مدارس امروز، کیفیاتی که در مدارس سنتی دیده می شد، وجود ندارند و در مقابل عناصر دیگر جایگزین شدند. پژوه شهایی که تا به امروز در زمینه مدارس انجام شده، نشان م یدهد کمتر به تحولات معماری و محتوای مدارس و علت آنها، طی دوره های مختلف پرداخته شده است، لذا بررسی این تحولات و علت آنها امری ضروری است. این نوشتار بر آن است این تحولات و علت آنها را مورد مطالعه قرار دهد. هدف از این پژوهش، بررسی تحولات معماری و محتوای مدارس و ارتباط میان این دو، در دوران سنتی، انتقالی و نوین ایران، در قیاس با هم است. در این پژوهش از روش تحقیق، تطبیقی-تحلیلی استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است. جهت بررسی تطبیقی، مدرسه دودر، چهارباغ و آقابزرگ از دوره سنتی، مدرسه دارالفنون از دوره انتقالی و مدرسه مارکار از دوره نوین انتخاب شدند. سپس شاخص های مورد نظر، جهت مقایسه تعیین و بررس یها انجام گرفت. فرضیه پژوهش بر این استوار است که تحولات معماری مدارس ایران در دوره انتقالی و نوین نسبت به دوره سنتی، متأثر از محتوای آنها است اما نتایج تحقیق بر این مطلب صحه نگذاشت و فرضیه رد شد. نتایج تحقیق نشان داد تحولات معماری و الگوی مدارس ایران در دوره انتقالی و نوین نسبت به دوره سنتی، ناشی از تقلید تجردگرا به سمت معماری غرب بوده و عدم وجود کیفیات فضایی مدارس سنتی در معماری مدارس نوین در قیاس با مدارس سنتی و حذف بخش اقامتی ناشی از همین امر بوده و محتوا تأثیری بر این تغییرات نداشته است. بدین ترتیب تا میانه دوره قاجار، مدارس ایران الگوی سنتی را حفظ کرده اما از این دوره به بعد، با تأسیس دارالفنون و بهره گیری از معماری غرب، تحولی در معماری مدارس ایجاد شد. به عبارتی، ساختار جدید مدارس در دوره انتقالی و نوین، تقلیدی اروپائی با حذف بخش اقامتی )مدرسه   _ حجره( به سوی )مدرسه _ راهرو _ کلاس( است. ب هگونه ای که کیفیات فضایی مدارس سنتی حذف و عناصر دیگر جایگزین شده و مدارس نوین با معماری جدید شکل گرفتند.

توسعه پایدار و محیط زیست در فعالیت های صنعت ساختمان توجه متخصصان امر را در اغلب کشورهای جهان به خود جلب کرده است . از مشخصه های بارز و مشکل ساز صنعت ساختمان سازی کشور به کارگیری مصالح ساختمانی مدرن با استفاده از روش های ساخت و ساز سنتی است . این شیوه ساخت و ساز در کشور نشان داده است که مشکلات کمی ( برآورده نکردن نیازها ) و کیفی ( مقاومت مناس ساختمان ها در برابر زلزله ، کوتاهی عمر مفید بنا ، فرسایش به علت عوامل اقلیمی ، تولید ضایعات ساختمانی بیش از حد در حین اجرا ، ناکارایی امکان بازیافت مصالح ساختمانی و غیره ) را به همراه دارد ...

این مقاله نوشته « پل کراوثر » استاد دانشگاه و مصحح کتاب هایی در زمینه « زیبایی شناسی و تاریخ هنر » در دانشگاه آکسفورد است که در آن به تبیین رویکردها و دیدگاههای حاکم بر سیر تاریخ هنر در گستره های اجتماعی - اقتصادی - فلسفی - روان شناختی و غیره یم پردازد و به گونه ای شاید بتوان عنوان تاریخچه تاریخ هنر را بر آن اطلاق کرد . در این نوشتار دیدگاه های کلیدی و آثار صاحب نظرانی که در تحول این مسیر ، سرنوشت ساز بوده اند ، همچون نظریه « اراده معطوف به هنر » ریگل و تاثیر آن بر مورخین هنر پس از او ، دیدگاه های فرمالیست ها ، انواع رهیافت های نگاره شناسانه که پیش درآمد نشانه شناسی جدید بود ...