فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۰۰۱ تا ۶٬۰۲۰ مورد از کل ۷٬۵۱۴ مورد.
حوزههای تخصصی:
مقدمه : مجموعه سازی به عنوان یکی از اساسی ترین فعالیت ها در کتابخانه مطرح می باشد و به دلیل اینکه یکی از موارد رضایت مراجعه کنندگان از کتابخانه منابع آن محسوب می شود، از حساسیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر به تحلیل فرآیند مجموعه سازی کتاب های چاپی و الکترونیکی در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سطح تهران می پردازد. روش شناسی: پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی است که با رویکرد کیفی از نوع پدیدارشناسی انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته، شامل 15 سؤال باز بود که از طریق آن با 10 کارشناس مجموعه سازی یا معاون کتابخانه دانشگاهی مصاحبه به عمل آمد. برای طراحی سؤالات مصاحبه، مطالعات کتابخانه ای در حوزه فرایند مجموعه سازی و خط مشی مجموعه سازی در کتابخانه ها صورت گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد مجموعه سازی کتاب ها ی چاپی در کتابخانه های موردمطالعه را می توان تحت تأثیر عواملی همچون سیاست های مجموعه سازی، شناسایی نیازهای کاربران، فراهم آوری منابع، بودجه و ارزیابی مجموعه مقوله بندی کرد. برای مجموعه سازی کتاب های الکترونیکی خط مشی مدونی وجود نداشت و برای فراهم آوری آن ها از روش های دانلود رایگان، خرید مجموعه ای منابع، اشتراک پایگاه های اطلاعاتی و یا مبادله بین کتابخانه ای استفاده می شد. از جمله چالش های مجموعه سازی در کتابخانه ها، فراهم نبودن خط مشی مکتوب، نیاز به دانش افزایی کتابداران و ضعف نرم افزارهای کتابخانه ای بود. نتیجه: مطابق با یافته ها، می توان نتیجه گرفت سازوکار مجموعه سازی در کتابخانه های موردمطالعه، فاقد گروهی از مؤلفه های مهم، مانند خط مشی مدون مجموعه سازی، اصول مشخص انتخاب و کمیته های انتخاب و همچنین ارزیابی مستمر مجموعه است. همچنین مجموعه ای از عوامل بیرونی و درونی در کاستی های موجود، دخیل هستند. تحریم های بین المللی، سیاست های کلی دانشگاه و نحوه تخصیص بودجه کتابخانه ها، جدی نگرفتن لزوم تهیه خط مشی مدون مجموعه سازی، نبود برنامه ریزی مشخص برای ارزیابی مجموعه، از جمله عوامل تأثیرگذار بودند. از نتایج پژوهش حاضر می توان برای شناسایی شیوه های مجموعه سازی در کتابخانه های دانشگاهی بهره گرفت و در جهت رفع نواقص و چالش های مجموعه سازی گام برداشت.
بررسی تأثیر عوامل شناختی _ اجتماعی بر رفتار اشتراک دانش در جامعه دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: رفتار اشتراک دانش از عوامل زیادی تأثیر می پذیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عوامل شناختی _ اجتماعی بر رفتار اشتراک دانش اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد250 نفر به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. برای سنجش هر یک از متغیرهای پژوهش چندین پرسش نامه معتبر مبنای کار قرار گرفت که شرح آنها در متن آمده است. روایی صوری _ محتوایی و سازه ای پرسش نامه های طراحی شده بررسی و تأیید شد. پایایی پرسش نامه ها نیز پس از انجام پیش آزمون با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که نتایج نشان داد همه پرسش نامه ها از پایایی بالا و قابل قبولی برخوردارند. برای بررسی روابط بین متغیرها و برازش مدل پژوهش نیز از روش مدل معادلات ساختاری با کمک نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که میانگین عوامل شناختی _ اجتماعی و همچنین رفتار اشتراک دانش و ابعاد آن در میان جامعه پژوهش کمتر از حد مطلوب است. در میان عوامل شناختی _ اجتماعی، «دیدگاه مشترک» بیشترین و «اعتماد» کمترین میانگین را دارند. در میان ابعاد رفتار اشتراک دانش نیز «تمایل به استفاده از دانش» بیشترین و «تمایل به اشتراک دانش» کمترین میانگین را دارد. بررسی میزان برازش مدل پژوهش حاکی از برازش خیلی خوب مدل است. بر اساس مدل برازش شده، متغیر «اعتماد» 89/0، متغیر «دیدگاه مشترک» 57/0 و متغیر «قوّت رابطه» 73/0 بر رفتار اشتراک دانش اعضای هیئت علمی تأثیرگذار هستند. نتیجه گیری: رفتار اشتراک دانش یک فعالیت و رفتار اجتماعی است که بیش از هر چیز تحت تأثیر عوامل شناختی _ اجتماعی قرار دارد. از این رو، برای بررسی رفتار اشتراک دانش و بهبود وضعیت آن در سازمان ها باید به این عوامل توجه ویژه نمود. اعتماد، قوّت رابطه و دیدگاه مشترک از مهم ترین این عوامل هستند.
تأثیر قصه خوانی بر ارتقای حس نوع دوستی پسران 7 تا 12ساله: مطالعه موردی پسران دانش آموز دبستانی شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: دوران کودکی از مهم ترین زمان ها در شکل گیری شخصیت افراد است که می توان با انواع روش های غیرمستقیم در تقویت نقاط مثبت آن که جزء ذاتی وجود هر انسانی است کوشید. در این میان، قصه خوانی می تواند یکی از روش های جذابی باشد که به دلیل برانگیختن احساسات و همچنین کنجکاوی کودک بسیار تأثیرگذار باشد و در آموزش انواع مفاهیم از جمله رفتارهای نوع دوستانه مفید واقع شود. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر قصه خوانی بر افزایش احساس و رفتار نوع دوستانه پسران دبستانی شهر کرمانشاه صورت گرفته است. روش: در چهارچوب روش شبه تجربی و در قالب یک طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه آزمون و کنترل، 20 پسر 7 تا 12ساله با روش نمونه گیریِ دردسترس در شهر کرمانشاه انتخاب و در دو گروه 10نفره جای گرفتند. گروه آزمایش در هشت جلسه از مرداد تا شهریور 1398 در کتابخانه عمومی امام علی (ع) واقع در شهر کرمانشاه تحت تأثیر متغیر قصه گویی قرار گرفت و هشت قصه مرتبط برای آن ها خوانده شد. گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از پایان مداخله از هر دو گروه آزمون به عمل آمد تا تأثیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته نوع دوستی مشخص شود. یافته ها: نتایج نشان داد قصه خوانی باعث افزایش نوع دوستی کودکان گروه آزمایش شده است، اما در نوع دوستی پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل تفاوت معناداری مشاهده نشد. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر برای نخستین بار به شیوه تجربی نشان داد قصه خوانی باعث افزایش حس نوع دوستی پسران 7 تا 12ساله می شود. این یافته قابلیت کاربرد قصه خوانی را در آموزش کودکان و حل مشکلات آن ها نشان می دهد و پیشنهاد می کند از قصه خوانی در فضاهای آموزشی و بالینی به عنوان یک روش تعلیمی بهینه و در عین حال سرگرم کننده استفاده شود.
شناسایی نقش کتابخانه های عمومی در راستای ارتقای امنیت اجتماعی با فراهم آوری منابع و خدمات از دیدگاه خبرگان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: با توجه به گسترش خشونت و جرم و جنایت در جامعه با وجود اعمال روش های کیفری، به نظر می رسد که روش های پیشگیرانه بیشتر از روش های کیفری می تواند بر کاهش ارتکاب جرم اثر بگذارد و به این ترتیب است که پای نهادهای اجتماعی و فرهنگی مانند کتابخانه های عمومی به میان می آید. به این منظور در این مطالعه به شناسایی نقش کتابخانه های عمومی در کاهش ارتکاب جرم و افزایش امنیت اجتماعی پرداخته می شود. روش شناسی: رویکرد مورد استفاده در این نوع پژوهش کیفی است و روش مورد استفاده در آن تکنیک دلفی می باشد. جامعه پژوهش شامل متخصصین کتابداری و افراد شاغل در نهادهایی است که به نحوی با مبحث پیشگیری از جرم و امنیت اجتماعی در ارتباط می باشند. نمونه گیری به صورت قضاوتی یا هدف دار انجام شد و 50 نمونه در مرحله اول مطالعه شرکت کردند. جمع آوری داده ها با استفاده از روش دلفی در دو مرحله انجام گردید. تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS با محاسبه آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، اعضای پانل دلفی در مجموع 32 عامل را به عنوان عوامل مهم و تأثیرگذار بر امنیت اجتماعی توسط کتابخانه های عمومی تشخیص دادند. این عوامل به هفت دسته تقسیم شده اند که شامل شناسایی نیازهای آموزشی، تهیه مواد و منابع آموزشی، خدمات سیار، ترویج خواندن، غنی سازی اوقات فراغت، فعالیت های اجتماعی و فرهنگی، و امنیت و سرمایه اجتماعی بوده اند. نتیجه گیری: یافته ها نشان دهنده اهمیت نقش کتابخانه های عمومی در کاهش جرم و جنایت و افزایش امنیت اجتماعی می باشد. از یافته های این پژوهش، که برای نخستین بار در ایران اجرا شده است، جهت برنامه ریزی برای کتابخانه های عمومی در راستای ارتقای امنیت اجتماعی می توان استفاده نمود.
دیدگاه کتابداران درباره زیرساخت فناوری در به کارگیری مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاه های سراسری شهرستان بابل
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال اول زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱
91 - 101
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش: بررسی وضعیت زیرساخت فناوری در سه حوزه مدیریت دانش (گردآوری و ذخیره سازی منابع، سازمان دهی منابع و اشاعه منابع دانش) در کتابخانه های دانشگاه های سراسری شهرستان بابل ازنظر کتابداران است. روش /رویکرد پژوهش: پیمایشی- توصیفی است و با استفاده از پرسشنامه بر روی 30 کتابدار شاغل در کتابخانه های دانشگاه-های سراسری شهرستان بابل صورت گرفته است. یافته ها: میزان استفاده از زیرساخت فناوری در مدیریت دانش کتابخانه های موردبررسی در زمینه های گردآوری و ذخیره-سازی منابع دانش کمتر از متوسط، سازمان دهی منابع دانش در حد مطلوب و اشاعه منابع دانش در حد متوسط ارزیابی شد. درمجموع، ارزیابی مدیریت دانش در این سه حوزه را می توان در حد متوسط ارزیابی کرد. نتیجه گیری: پایین بودن نسبی استفاده از زیرساخت فناوری می تواند به سبب آگاه نبودن کتابداران به ضرورت استفاده از فناوری های اطلاعاتی در شناسایی و گزینش منابع اطلاعاتی و نیز نداشتن مهارت در استفاده از این فناوری ها باشد؛ بنابراین لازم است برای آموزش و آشنایی بیشتر کتابداران با فناوری های روز دنیا تلاش شود.
بررسی عوامل موثر بر خرید کتابهای مذهبی با تاکید بر عناصر آمیخته بازاریابی کتب مذهبی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۶۷)
107 - 134
حوزههای تخصصی:
هدف : هدف از این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر خرید کتاب های مذهبی با تأکید بر عناصر آمیخته بازاریابی شامل قیمت، محصول، ترفیع، توزیع و افراد است. روش : تحقیق از نظر روش پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. نمونه ای متشکل از 280 نفر از میان خریداران کتاب های مذهبی در شهر استهبان انتخاب شد. ابزار گردآوری نیز پرسشنامه ای محقق ساخته بوده است. یافته ها : عنصر «محصول» (شامل ویژگی های مختلف کتاب های مذهبی) بیشترین تأثیر را در خرید کتاب های مذهبی دارد و عامل «توزیع» تأثیر چندانی در آن نداشته است. ویژگی های جمعیت شناختی مشتریان (از نظر شغل، درآمد و وضعیت تأهل آنها) نیز توانسته است نظر مشتریان را در ارتباط با اثرات عناصر آمیخته بر خرید کتاب های مذهبی، با تفاوت هایی همراه سازد. اصالت اثر : این مطالعه برای نخستین بار به صورتی جامع و با رویکرد بازاریابی، عوامل مؤثر بر خرید کتاب های مذهبی را در سطح کشور بررسی کرده است.
روش شناسی ایجاد هستی شناسی مبتنی بر نظام زبان واحد پزشکی: مطالعه موردی هستی شناسی گیاهان دارویی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هستی شناسی ابزاری برای نمایش رسمی و به اشتراک گذاری دانش حوزه ای خاص از طریق مدل سازی و ایجاد چارچوبی از مفاهیم و روابط معنایی بین آنهاست. هستی شناسی ها در حوزه پزشکی کاربرد زیادی دارند و سیستمهای بالینی پشتیبانی تصمیم، سیستمهای خبره پزشکی و پایگاه های اطلاعاتی متون زیست پزشکی هر کدام به نوعی به هستی شناسی ها وابسته اند. در این پژوهش، به منظور پیشنهاد روشی برای ساخت هستی شناسی های پزشکی فارسی، به ایجاد نمونه اولیه از هستی شناسی گیاهان دارویی ایران بر مبنای نظام زبان واحد پزشکی اقدام شد. روش شناسی: این پژوهش، توصیفی است. جامعه پژوهش، گیاهان دارویی ایران و نمونه شامل هشت گیاه آنقوزه، آویشن شیرازی، اسپند، بابونه شیرازی، ترنجبین، خاکشیر و گل گاوزبان است. انتخاب نمونه ها به روش نمونه گیری تئوریک انجام شد. برای استخراج مفاهیم و روابط نیز از 8 کتاب از متون بومی گیاهان دارویی استفاده شد. همچنین، مبنای روش به کار گرفته شده در استخراج مفاهیم و روابط معنایی، راهکار مهندسی دانش و مبنای روش به کار رفته در ایجاد هستی شناسی، روشهای مورد استفاده در پژوهشهای «نوی و مک گینس» و «دامونتیر و ویلانیواروسالس» بود. همچنین، از نرم افزار پروتژه نسخه 4.2.beta برای ساخت هستی شناسی استفاده شد. یافته ها: در این پژوهش هفت مرحله برای ایجاد هستی شناسی های پزشکی فارسی بر اساس نظام زبان واحد پزشکی پیشنهاد شد. تعیین دامنه و پوشش هستی شناسی، استفاده از یو.ام.ال.اس به عنوان هستی شناسی پایه، تعیین جفت های مفهومی و ترسیم آنها در ساختار یو.ام.ال.اس، تعیین رده ها، توصیف ویژگیها، تعریف چهریزه ها و ایجاد نمونه ها؛ این مراحل را تشکیل می دهند. نتایج: با توجه به یافته های این پژوهش، روش ارائه شده در این پژوهش می تواند در ایجاد سایر هستی شناسی های حوزهپزشکی در زبان فارسی نیز مفید واقع شود.
اثر تجربه، جنسیت، و سطح پیچیدگی وظیفه بر گم گشتگی دانشجویان در جستجوی مروری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: شناخت تأثیر تجربه، جنسیت، و سطح پیچیدگی وظیفه بر گم گشتگی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز در جستجوی مروری.<br /> روش شناسی: پژوهش حاضر کاربردی و از حیث نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع مقایسه ای است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه پژوهشگرساخته و نرم افزار کامتاسیا به منظور ثبت تراکنش های کاربران با وب است. با مشاهده چندین باره فایل های تصویری، داده های لازم استخراج شد. 100 دانشجوی تحصیلات تکمیلی داوطلب نمونه پژوهش بودند که دو وظیفه ساده و پیچیده را در ویکی پدیا از طریق جستجوی مروری انجام دادند.<br /> یافته ها: سطح پیچیدگی وظیفه به تنهایی بر گم گشتگی کاربران تأثیر معناداری نداشت؛ اما در تعامل میان سطح پیچیدگی وظیفه با جنسیت، تفاوت ها معنادار بود؛ بدین صورت که در هر دو وظیفه ساده و پیچیده، کاربران زن گم گشتگی بیشتری را نسبت به مردان تجربه کردند. همچنین کاربران مرد با دشوارشدن وظیفه در دو سطح ساده و پیچیده، بیشتر دچار گم گشتگی شدند. علاوه بر این، آزمون تعامل وظیفه و تجربه بر سطح گم گشتگی نشان داد اثر تعاملی سطح پیچیدگی وظایف با تجربه آنها معنادار نبود. درنهایت، آزمون تعامل وظیفه با دو متغیر جنسیت و تجربه نشان داد اثرتعاملی سطح پیچیدگی وظایف با جنسیت و تجربه کاربران معنادار نیست.<br /> نتیجه گیری: با توجه به شناخت اندک از تأثیر سطح پیچیدگی وظایف، جنسیت، و تجربه بر گم گشتگی در هنگام مرور وب، نتایج پژوهش حاضر می تواند به درک بهتر این مسئله و درنتیجه، نیاز به توجه آنها در فرایند مدل سازی و آموزش کاربران کمک کند.
رویکرد بافت مدار در طراحی پروفایل کاربردی فراداده ای و توسعه وب معنایی
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۵
45 - 57
حوزههای تخصصی:
هدف: مقاله حاضر با هدف جنبه ی بافت مدارانه در طراحی و ایجاد پروفایل کاربردی فراداده ای متناسب با نیازهای بومی محیط اطلاعاتی مرتبط و تأثیر آن بر توسعه ی وب معنایی تدوین شده است. روش شناسی: به منظور نیل به هدف مقاله، از رویکرد تحلیلی برای کشف رابطه میان نگرش مبنای طراحی پروفایل کاربردی فراداده ای با فرایند تولید معنا که زمینه را برای تحقق وب معنایی فراهم می سازد، استفاده شده است. بدین منظور، تبیین مفهوم بافت و چگونگی شکل گیری آن، توصیف تولید معنا به دلیل ارتباط میان مفاهیم در بافت های اطلاعاتی خاص با تاکید بر وب معنایی، جایگاه پروفایل کاربردی فراداده ای در نسل جدید وب، و نقش آنها در تولید معنا به دلیل توجه به بافت های اطلاعاتی و ایجاد داده های ساختارمند (فراداده) برای توصیف و مدیریت نظام مند اشیای محتوایی وب تحلیل می گردد. یافته ها: هر بافت اطلاعاتی دارای ویژگی های خاصی است که باید در طراحی ابزارها، استانداردها، و سیستم های اطلاعاتی مرتبط با آن بافت مد نظر قرار گیرد. طراحی پروفایل کاربردی فراداده ای بر اساس نیازها و اهدافی که بافت اطلاعاتی هدف برای بهره مندی از فراداده دنبال می کند، و همخوانی انتخاب و تعریف (یا بازتعریف) عناصر فراداده ای و روابط میان آنها از جنبه معناشناختی با ویژگی های بومی بافت اطلاعاتی مرتبط، بازنمون معانی بافت مورد نظر را در پی خواهد داشت. این مهم افزون بر افزایش کاربردپذیری فراداده در آن بافت، دسترسی معنادار به داده ها را در بستر محیط های اطلاعاتی فراهم می نماید. به عبارت دیگر، پیوند میان داده ها از طریق فراداده ها آن هم بر پایه ویژگی های بومی یک بافت اطلاعاتی، موجب بازنمون دانش خواهد شد. نتیجه گیری: در پایان، مقاله نتیجه می گیرد، همراستایی و همخوانی نگرش مبنای گسترش پروفایل های کاربردی فراداده ای و وب معنایی با یکدیگر، و تاکید هر دو بر ارائه داده های ساختارمند و ارتباط میان داده ها به منظور تولید معنا، بیانگر کارآمدی و تاثیر پروفایل های کاربردی فراداده ای در تحقق و توسعه وب معنایی است.
بررسی میزان استفاده متخصصان مراکز تحقیق و توسعه صنعت خودروی ایران از کتابخانه های وابسته
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال چهارم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۴
33 - 56
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی میزان استفاده ی متخصصان مراکز تحقیق و توسعه ی صنعت خودروی ایران از کتابخانه های تخصصی این مراکز می باشد. در این راستا چگونگی برآورده شدن نیازهای اطلاعاتی متخصصان و میزان رضایت آنها از کتابخانه های وابسته به سه مرکز اصلی تحقیق و توسعه صنعت خودرو، یعنی ایپکو، ان.پی.دی (ایران خودرو)، و سایپا بررسی شده است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است و جامعه ی مورد بررسی شامل کلیه متخصصان آن سه مرکز که در فرایندهای تحقیق و توسعه نقش دارند می باشد. کل جامعه مورد پژوهش 855 نفر هستند که بر طبق جدول مورگان حجم نمونه برابر با 265 نفر می باشد. از این تعداد پرسش نامه ی توزیع شده، 178 عدد (1/67 درصد) عودت داده شد. <br /> متخصصان مراکز تحقیق و توسعه صنعت خودروی ایران برای برطرف کردن نیازهای اطلاعاتی خود بیشتر از کتاب لاتین (11.6 درصد)، مقاله لاتین (11.3 درصد)، و استانداردها (9.7 درصد) استفاده می کنند.<br /> میزان رضایت بیشتر متخصصان مراکز تحقیق و توسعه صنعت خودروی ایران (49.4 درصد) از کتابخانه های وابسته متوسط است، و تا 50 درصد متخصصان از کارکنان کتابخانه رضایت زیادی دارند. مهمترین مشکلاتی که متخصصان در استفاده از کتابخانه با آن روبه رو هستند به ترتیب عبارتند از: کمبود تعداد منابع (73.6 درصد)، روزآمد نبودن منابع (67.4 درصد)، عدم آگاهی از وجود منابع (55.1 درصد)، و محدود بودن ساعت کار کتابخانه (51.7 درصد).<br /> در آخر پیشنهاداتی به منظور بهبود وضعیت کتابخانه های مراکز تحقیق و توسعه صنعت خودروی ایران ارائه شده است.
روند پژوهش در حوزه ترجمان دانش
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال اول زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱
33 - 52
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر شناسایی روند پژوهش در حوزه ترجمان دانش در پایگاه های اطلاعاتی (ساینس دایرکت، تیلور و فرانسیس، اریک و امرالد) در دو حوزه پزشکی و غیرپزشکی است. روش پژوهش: روش پژوهش تحلیل محتوا است و در آن به بررسی ترجمان دانش و مطالب مرتبط، در مقالات موجود در 4 پایگاه اطلاعاتی منتخب شامل ساینس دایرکت، اریک، تیلور و فرانسیس و امرالد از 1985 تا 2013 پرداخته است. یافته ها: پایگاه اطلاعاتی ساینس دایرکت با 115 مقاله از کل (152)، دارای بیشترین مطالب مرتبط با ترجمان دانش و نیز بیشترین مقاله (92 مقاله) در حوزه پزشکی پیشرو است. باگذشت نزدیک به سه دهه، از آغاز انتشار، مقاله های این حوزه روند صعودی داشته اند. در حوزه پزشکی موضوعات مرتبط با ترجمان دانش شامل بیماری ها، سلامت، آموزش استانداردها و پزشکی مبتنی بر شواهد و در حوزه غیرپزشکی، شامل نظام های رایانه ای، آموزش، هستی شناسی و مدیریت دانش است. نتیجه گیری: توجه به حوزه ترجمان دانش رو به رشد است و باوجود قدمت بیشتری که در حوزه پزشکی دارد، محققان و پژوهشگران سایر علوم نیز به آن علاقه مند شده اند. بنابراین، بحث ترجمان دانش در همه علوم قابل پیگیری است و می توان از قابلیت های آن، برای کاربردی کردن مدیریت دانش در علوم مختلف بهره برد.
ارزیابی عملکرد کتابداران کتابخانه های دانشگاهی به روش 360 درجه (نمونه پژوهی: کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه شهید چمران اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: ارزیابی عملکرد کتابداران کتابخانه مرکزی دانشگاه شهید چمران اهواز به روش 360 درجه.<br /> روش شناسی: این پیمایش از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی - تحلیلی است. مدیر، کتابداران، همکاران، و کاربران کتابخانه مرکزی دانشگاه شهید چمران اهواز جامعه آماری پژوهش بودند. هر کتابدار توسط مدیر، خود کتابدار، همکاران، و 375 نفر از کاربران کتابخانه براساس پرسشنامه ارزیابی شدند و سپس دیدگاه های آنها با هم مقایسه شد.<br /> یافته ها: میانگین وضعیت عملکرد کتابداران در شاخص مهارت های «دانش و معلومات حرفه ای» (31/4)، «اخلاقی- ارزشی» (02/4)، «شخصیتی» (94/3)، «عملکردی» (87/3)، و «ارتباطی» (85/3) بالاتر از حد متوسط بوده و مطلوب ارزیابی شده است.<br /> نتیجه گیری: ارزیابی عملکرد کتابداران می تواند از عوامل اصلی پیشرفت کتابخانه ها باشد. بنابراین، ارزیابی کتابداران و شناخت آنها از خود به ارتقای کتابخانه می انجامد. ارزیابی کتابداران به روش 360 درجه یا ارزیابی گروهی می تواند روشی نوین برای ارزیابی کتابداران باشد.
مؤلفه های مدیریت داده های پژوهشی در کتابخانه های دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: به منظور توسعه خدمات کتابخانه های دانشگاهی و ارائه خدمات نوین با عنوان «مدیریت داده های پژوهشی» برای کمک به اعضای هیئت علمی و پژوهشگران در مدیریت داده های پژوهشی خود و بهره مندی از داده های پژوهشی دیگران، این مقاله به دنبال شناسایی مؤلفه های مدیریت داده های پژوهشی در کتابخانه های دانشگاهی است. از نتیجه پژوهش می توان به منزله مدلی برای پیاده سازی مدیریت داده های پژوهشی به طور نظام مند و مؤثر استفاده کرد. روش: این پژوهش در دو مرحله انجام شد. گام نخست تحلیل محتوای کیفی برای شناسایی مؤلفه های مدیریت داده های پژوهشی بود. در گام دوم با استفاده از مؤلفه های شناسایی شده پرسش نامه ای تهیه و در دو دور دلفی بین ۲۰ نفر از متخصصان ایرانی در این زمینه برای اعتبارسنجی و پالایش توزیع شد. برای اطمینان از پایایی پرسش نامه و همسانی درونی پرسش ها، ضریب آلفای کرونباخ با نتیجه ۰/۹۷ محاسبه شد. یافته ها : در گام نخست ۶۹ مؤلفه برای شش مرحله فرایند مدیریت داده های پژوهشی شناسایی شد: ۱) برنامه ریزی؛ ۲) اصول اخلاقی و قانونی؛ ۳) سازمان دهی، مستندسازی، تولید فراداده؛ ۴) ذخیره سازی و تهیه نسخه پشتیبان؛ ۵) نگه داری، حفاظت، و حذف داده ها؛ و ۶) اشتراک گذاری، و انتشار داده ها . سپس متخصصان دو مرحله جدید ۱) آموزش و مشاوره و ۲) فنی را به شش مرحله قبلی افزودند. همچنین برخی از مؤلفه ها حذف، اصلاح، ادغام و جابه جا شدند و درنهایت بر 56 مؤلفه در هشت مرحله تأکید شد.
نقدی بر کتاب «رده BP اسلام: گسترش رده اسلام بر اساس نظام رده بندی کنگره»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
کتاب «رده BP: گسترش رده اسلام براساس نظام رده بندی کنگره» تدوین احمد طاهری عراقی، حدود نیم قرن است که برای طبقه بندی منابع کتابخانه ای به عنوان ابزار کار و راهنما کنار دست فهرستنویسان قرار دارد. ویراستاران سوم این اثر زهره علوی، زهرا سادات مدرسی، محبوبه قربانی می باشند. در حوزه کتابداری دشواریِ تدوین و تهیه گسترش ها بر کسی پوشیده نیست، اما نارسایی و کمبودهای این گونه آثار در کتابخانه هایی مشخص می شود که به طور تخصصی آن را به کار گرفته اند. نوشتار حاضر بر پایه تجربه و به کارگیری گسترش «رده اسلام» در کتابخانه ها، همچنین آشنایی و تسلط بر علوم اسلامی، پس از معرفی مختصر کتاب، به افزوده ها و کاستی های ویرایش جدید می پردازد. برای برطرف کردن کاستی ها و کاربرد جامع و صحیح این اثر پیشنهادهایی مطرح شده که در پنج گروه دسته بندی شده اند: اول: اصلاحاتی که در راهنمایی و آموزش فهرستنویس مؤثرند؛ دوم: افزودن شماره ها برای سر عنوان های مناسبی که پشتوانه انتشاراتی دارند؛ سوم: مثال های مناسب برای برخی شماره ها؛ چهارم: اصلاحاتی برای کنار هم قرار دادن موضوعات مناسب؛ پنجم: توجه به اصلاحاتی که در آن به سیاست کتابخانه ای توجه شود، تا این گسترش در تمام کتابخانه های تخصصی و غیره کاربرد بیشتر و بهتری داشته باشد.
معرفی رویکردی ماشینی با استفاده از الگوریتم لسک و برچسبدهی نحوی جهت رفع ابهام از معنای کلمات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر به معرفی رویکردی ماشینی برای چگونگی رفع ابهام معنایی از کلمات می پردازد. در زبان فارسی، که ساخت واژه پیچیده ای دارد، هم نگاره های بسیاری ساخته می شوند که معانی گوناگونی در بافت های گوناگون دارند. یکی از راه هایی که کمک می کند رفع ابهام از معنای کلمات مبهم (هم نگاره ها) با سهولت و دقت بیشتری انجام شود، تخصیص برچسب درست نحوی به کلمات است. بنابراین، اگر برچسب دهی نحوی قبل از مرحله رفع ابهام معنایی از کلمات صورت پذیرد، رفع ابهام معنایی از هم نگاره ها با دقت بیشتری انجام خواهد گرفت. از آنجا که فراوانی هم نگاره های اسمی و صفتی در متون فارسی، در مقایسه با سایر هم نگاره ها بالاست، پس از تخصیص برچسب نحوی به کلمات لازم است رفع ابهام از برچسب نحوی هم نگاره ها نیز صورت گیرد. در این مقاله ابتدا روش های ماشینی موجود در جهت رفع ابهام از معنای کلمات معرفی می شود و سپس، الگوریتم «لسک» (که یکی از روش های یادگیری ماشینی بدون نظارت/ بدون سرپرست برای رفع ابهام معنایی از کلمات مبهم موجود در متون گوناگون است) معرفی می شود و در نهایت، رویکردی ماشینی جهت رفع ابهام از معنای کلمات با استفاده از نتیجه مرحله برچسب زنی نحوی به کلمات و رفع ابهام از برچسب نحوی کلمات و الگوریتم «لسک» معرفی می شود. انجام برچسب دهی نحوی و رفع ابهام از برچسب نحوی هم نگاره ها باعث می شود که الگوریتم «لسک» تنها، معانی مرتبط با برچسب های نحوی را در رفع ابهام معنایی از کلمات در نظر گیرد و در نتیجه، عمل رفع ابهام از معنای کلمات با دقت و سهولت بیشتری انجام پذیرد.
شناسایی ابعاد توسعه خدمات مدیریت داده های پژوهشی در مراکز علمی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: داده محور شدن پژوهش ها، با توجه به ارزش نهفته و حیاتی داده های پژوهشی، پارادایم نوظهوری است که به دنبال آن نیاز به مدیریت مؤثر و صحیح داده های پژوهشی ایجاد شده است. هدف این پژوهش شناسایی ابعاد توسعه مدیریت داده های پژوهشی با تأکید بر روش های ارائه خدمات مدیریت داده های پژوهشی است که در محیط های علمی و پژوهشی جهان اجرا شده اند. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع مروری نظام مند با رویکرد کیفی است که با استفاده از نرم افزار مکس. کیو.دی. ای. 10 به تحلیل محتوای منابع و مستندات علمی پرداخته است. بر همین اساس مرحله گردآوری مدارک و مستندات با استفاده از روش کتابخانه ای و جستجوی پایگاه های معتبر علمی تا رسیدن به نقطه اشباع نظری ادامه یافته است. یافته ها: پژوهش حاضر نشان داد که اجرای صحیح مدیریت داده های پژوهشی در مراکز علمی به پنج مؤلفه اساسی وابسته است: سیاست، برنامه ریزی، خدمات، ذی نفعان و فناوری که هریک ابعاد گسترده و فرآیندهای متعددی را در برمی گیرند که شناخت نیازها، آگاهی از چالش های موجود، توسعه دانش و مهارت های لازم، استفاده از شبکه ها و زیرساخت های فنی مناسب منجر به برنامه ریزی و سیاستگذاری صحیح برای اجرای بهترین روش های ارائه خدمات مدیریت داده های پژوهشی می شود. نتیجه گیری: در این پژوهش ضمن ارائه مقوله های اساسی مدیریت داده های پژوهشی، ابعاد و روش های نوین در این حوزه به روشنی مشخص شده اند و انتظار می رود دانشگاه ها و مراکز پژوهشی ایران به صورت یکپارچه در راستای سیاستگذاری های جدید و برنامه ریزی های لازم برای ارائه و توسعه خدمات مدیریت داده های پژوهشی اقدام نمایند تا در فرآیند پژوهش از دوباره کاری و صرف هزینه های اضافی پیشگیری شود.
جستاری بر فرایند سازماندهی و بازیابی متون وبی مبتنی بر تجمیع مفاهیم معنایی در راستای سازماندهی دانش(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سازماندهی و بازیابی دانش منتشر شده در محیط وب بعنوان یکی از مهمترین کاربردهای متن کاوی مطرح شده است. از جمله چالش های سازماندهی مجموعه عظیمی از متون در قالب یک پیکره متنی، ابعاد زیاد ویژگی ها و خلوت بودن ماتریس ویژگی ها است. نحوه ی انتخاب ویژگی ها و نحوه ی کاهش ویژگی ها در این مسئله تاثیر بسزایی در بالاتر رفتن دقت سازماندهی و بازیابی متون دارد. در بسیاری از پژوهش ها به بررسی منفک این دو چالش پرداخته شده است. این پژوهش با رویکرد توجه همزمان به این دو چالش شرح یافته است. پس از تعیین متون مرتبط با 20 گروه خبری وبی و پس از فاز پیش پردازش متون با استفاده از الگوریتم الگو سازی عنوان [1] ال دی ای [2] ، کیسه ای (تجمیعی) از مفاهیم معنایی برای پیکره ی متنی مورد نظر ساخته شد. به منظور بررسی میزان تاثیر واژه های پیکره متون در هر مفهوم پنهان، به بررسی نحوه ی وزن دهی واژگان یک پیکره، در مفاهیم استخراج شده توسط الگوریتم ال دی ای پرداخته شد. از این رو، برای هر متن یک توزیع احتمال رخداد حول هر عنوان استخراج گردید که برای سازماندهی و بازیابی دانش موجود در آن مورد استفاده قرار گرفت. برای سازماندهی آن از الگوریتم نزدیکترین K همسایه با معیار شباهت واگرای کولبک لیبلر که میزان فاصله دو توزیع احتمال را می سنجد؛ استفاده شد. نتایج آزمون ها نشان داد که میزان صحت سازماندهی روش پیشنهادی در صورتی که از معیار وزن دهی واکشی اطلاعات متقابل نقطه ای و الگوریتم KL-KNN استفاده شده باشد 5/82% است. نتایج تحلیل ها نشان داد که این روش دارای دقت مشابهی با روش هایی است که از فنون یادگیری عمیق استفاده می نمایند. افزون بر این، روش بکارگرفته در این پژوهش نشان دهنده پیچیدگی کمتری در فرایند سازماندهی و بازیابی متون مورد مطالعه پژوهش بود. 4. Topic modeling 5. Latent Dirichlet Allocation
کشف مؤلفه های کسب وکار کارآفرینانه در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی با رویکرد فراتحلیل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: کشف مؤلفه های کسب وکار کارآفرینانه در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی با رویکرد فراتحلیل هدف این پژوهش است. روش: پس از بررسی و پالایش 1709 مقاله مرتبط در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی انتشاریافته بین سال های 2000 تا 2019، شانزده مقاله انتخاب و از درون آن ها 31 مؤلفه شناسایی و با نرم افزار CMA2 و رویکرد اندازه اثر کوهن تحلیل شد. یافته ها: اندازه اثر مس تقل و ترکیب ی همه مؤلفه ها به غیر از انتشار یافته های علمی، معنادار و قاب ل قب ول است. نتایج حاکی از آن است که مؤلفه زیرساخت های فیزیکی (83/0)، بالاترین اندازه اثر است. روحیه علمی استادان (78/0) و اعتماد به نفس (75/0) در رتبه های بعد قرار دارند. نتیجه گیری: برای تقویت کسب وکار کارآفرینانه در میان فارغ التحصیلان در رشته باید متغیرهای فوق را در تدوین و اجرای برنامه ها به کارگرفت.
ارزشیابی طرح حلقه های کتاب خوانی سوادآموزان نهضت سوادآموزی استان خوزستان براساس الگوی سیپ(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف : سوادآموزی، تنها فرایند یادگیری مهارت های خواندن، نوشتن و حساب کردن نیست؛ بلکه کمک کردن به انسان و رشد کامل اوست. هدف این پژوهش، ارزیابی فعالیت های حلقه های کتاب خوانی کم سوادان استان خوزستان براساس الگوی ارزشیابی سیپ بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر با روشی پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل مدیران، کارشناسان و پشتیبانان آموزشی سازمان نهضت سوادآموزی استان خوزستان و همچنین سوادآموزانی بود که در طرح حلقه های کتاب خوانی سازمان نهضت سوادآموزی استان خوزستان مشارکت داشته اند. حجم نمونه، در مجموع 300 نفر بودند که به دو شیوه گلوله برفی و خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با نرم افزار آماری SPSS22 و از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین نگرش گروه ها در مورد کیفیت شاخص کل فعالیت های حلقه های کتاب خوانی ، تفاوت معناداری وجود دارد (05/0 > p ، 226/3 = F). آزمون توکی نشان داد که مدیران و کارشناسان با میانگین (98/1 از 34/2،05/0>015/0=P)، به طور معناداری کیفیت شاخص کل فعالیت های آموزشی حلقه های کتاب خوانی را پایین تر از سوادآموزان با میانگین (32/2 از 34/2) ارزیابی کرده اند. نتیجه گیری: ملاک های نیازها و اهداف ، منابع انسانی ، روش های آموزشی ، محتوای آموزشی و مشارکت آموزشی در سطح مطلوب؛ و ملاک های آماده سازی زمینه های فرهنگی و انگیزشی برنامه ، منابع علمی و اطلاعاتی ، منابع مالی و کالبدی ، خط مشی و آیین نامه های آموزشی برنامه در سطح متوسط به بالا و ملاک های آمادگی زمینه های اجرایی در سطح متوسط به پایین ارزشیابی شد. عملکرد کلی فعالیت های حلقه های کتاب خوانی در استان خوزستان متوسط به بالا می باشد.
اعتباریابی ابزار سنجش آمادگی یادگیری مادام العمر برای دانش آموزان کاربرکتابخانه های عمومی در مقطعه متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی پرسش نامۀ مربوط به سنجش میزان آمادگی دانش آموزان مقطع متوسطۀ کاربر کتابخانه های عمومی برای یادگیری مادام العمر ازنظر اعتبار و قابلیت گردآوری داده های تکرارپذیر است. روش : این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نوع پژوهش توصیفی-همبستگی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل دانش آموزان مقطع متوسطۀ کاربر کتابخانه های عمومی شهر بیرجند است. از این تعداد، 201 نفر حجم نمونه را تشکیل می دهند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. پرسش نامۀ آمادگی یادگیری مادام العمر با اقتباس از پرسش نامۀ کانیو (2010) ترجمه، بومی سازی و متناسب سازی شد و روایی ابزار به شیوۀ روایی محتوا، تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ برای هر شاخص و کل ابزار بررسی شد. مقدار پایایی 82/0 به دست آمد که نشان دهندۀ پایایی مناسب ابزار است. یافته ها: طبق یافته های به دست آمده، ضریب همبستگی مؤلفه های پرسش نامه برای مؤلفه های آمادگی یادگیری خودراهبر و آمادگی برای غلبه بر موانع مشارکت در یادگیری 88 درصد و برای مؤلفه های آمادگی برای پاسخ به تحریک برای یادگیری و آمادگی برای غلبه بر موانع مشارکت در یادگیری 60 درصد و مؤلفه های آمادگی یادگیری خودراهبر و آمادگی برای پاسخ به تحریک برای یادگیری 56 درصد است. روایی پرسش نامه با استفاده از روایی محتوایی و نظرات متخصصان تأیید و مدل تحلیل عاملی تأییدی با برآوردن شاخص برازش مورد پذیرش قرار گرفت. اصالت/ارزش : در پژوهش حاضر، سه مؤلفه آمادگی یادگیری مادام العمر شامل آمادگی خودراهبر و آمادگی برای غلبه بر موانع مشارکت و آمادگی برای پاسخ به تحریک برای یادگیری اعتباریابی شد که این ابزار در پژوهش های سنجش آمادگی یادگیری مادام العمر کاربران در کتابخانه های عمومی به عنوان مراکز یادگیری مادام العمر قابل استفاده است. این ابزار همچنین می تواند در پژوهش های مختلفی که هدف آن ها بررسی وضعیت و عوامل مرتبط با آمادگی یادگیری مادام العمر است استفاده شود.