تصمیم گیری با معیارهای چندگانه

با توجه به رقابتی شدن عرصه کسب وکار، شناخت سلسله نیازهای مصرف کننده و برآوردن آن ها به گونه ای دقیق و همچنین آگاهی از موقعیت شرکت در عرصه رقابت، حیاتی ترین معیار برای بقای شرکت ها در بازار رقابتی قلمداد می شود. از این رو در پژوهش حاضر، به شناسایی معیارهای مؤثر بر خلق جایگاه رقابتی محصول در ذهن مشتری و همچنین تعیین موقعیت رقابتی یک شرکت تولیدی (اسامی واقعی شرکت تحت مطالعه و شرکتهای رقیب در گزارش تحقیق موجود است) نسبت به رقبای اصلی آن بر اساس معیارهای حاصل پرداخته شده است. برای انجام فرایند تعیین معیار و اولویت بندی معیارها، از روش فرایندتحلیل سلسله مراتبی (AHP) و برای مشخص سازی جایگاه رقابتی شرکت تحت مطالعه، از مدل اصلاح شده کوک و سیفرد (مدلی از گروه مدل های تصمیم گیری با معیارهای چندگانه MADM با 19 گام اجرایی) کمک گرفته شده است.

بکارگیری روش های علمی به منظور بررسی و سطح بندی مناطق از حیث توسعه یافتگی در جنبه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، محیطی و غیره، منجر به شناخت میزان نابرابری ها گردیده است و معیاری برای تلاش در حوزه کاهش و رفع نابرابری های موجود میان آن ها نیز محسوب می شود. از این رو، در پژوهش حاضر رتبه بندی شهرستان های استان یزد در دو بخش کمی و کیفی انجام شده است و تلفیق آن ها، نتیجه نهایی توسعه یافتگی را مشخص می کند. بررسی کمی بر اساس شاخص های توسعه که در فصول نه گانه تدوین یافته است، با روش تحلیل عاملی و نظام وزن دهی آنتروپی شانون و بررسی کیفی با استفاده از پرسشنامه های خاص بر مبنای دیدگاه های مدیران استان و بکارگیری روش AHP انجام شده است. در ادامه نیز بر اساس خروجی نهایی به دست آمده، شهرستان های استان در چهار دسته محروم، نیمه محروم، نیمه برخوردار و برخوردار سطح بندی گردیده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که شهرستان های بهاباد، طبس و خاتم به عنوان شهرستان های محروم، بافق و ابرکوه به عنوان شهرستان های نیمه محروم، تفت، صدوق و مهریز به عنوان شهرستان های نیمه برخوردار و شهرستان های یزد، اردکان و میبد به عنوان شهرستان های برخوردار استان مطرح است. نتایج همچنین مبین آن است که بین شهرستان های برخوردار، به ویژه شهرستان یزد با سایر شهرستان ها اختلاف جالب توجهی در سطح توسعه یافتگی وجود دارد.

هدف از این پژوهش ارائه دو روش جدید برای حل مسائلی با برهم کنش بین معیارها در مسائل تصمیم گیری با معیارهای چندگانه است. از آنجا که معیارهای مورد ارزیابی در مسائل تصمیم گیری با معیارهای چندگانه، ممکن است بر یکدیگر تأثیر داشته باشند، نیاز به روش هایی که تأثیرات متقابل را لحاظ کند، ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش ضمن معرفی و دسته بندی اثرهای متقابل بین معیارها، به معرفی دو روش جدید در این زمینه پرداخته می شود. روش های جدیدی که در این مقاله معرفی می شود مربوط به حل مسائلی با برهم کنش بین معیارهاست. برهم کنش بین معیارها به دسته ای از آثار متقابل بین معیارها گفته می شود. در حال حاضر دو روش برای حل مسائل دارای برهم کنش بین معیارها ارائه شده است که نشان دهنده ضعف روش های حل برای این بخش از مسائل تصمیم گیری است. در این مقاله نیز دو روش جدید برای حل این گونه مسائل ارائه می شود. رویکرد روش های جدید ارائه شده، اثر دادن برهم کنش های موجود در ماتریس تصمیم است. نتایج به دست آمده بیان کننده کارایی روش های ارائه شده در حل مسائل است.

خطاناپذیرسازی رویکردی است که هدف اصلی آن غیرممکن ساختن اشتباهات است. این تکنیک می تواند با ایجاد تغییراتی در فرایند، و یا فرهنگ سازی مناسب فرصت رویدادن اشتباهات را حذف کرده و با ارسال پیام مناسب، جلوی انجام اشتباه را بگیرد. استفاده از ابزارها یا فناوری های نوین برای ارتقاء سطح کیفیت مورد انتظار مشتری در صورت استفاده از خطاناپذیرسازی وفاداری مشتریان را به شدت افزایش خواهد داد. خطاناپذیرسازی گرچه دهه های مختلفی است که در تولید مورد استفاده قرار می گیرد، اما در خدمات و نیز فناوری اطلاعات و به ویژه در سامانه های اطلاعاتی سابقه اندکی دارد. در این پژوهش برپایه پژوهش های پیشین ابعاد اصلی راهکارهای خطاناپذیرسازی دسته بندی شده و سپس با استفاده از پرسشنامه به جمع آوری نظرات خبرگان در مورد اولویت بندی راهکارهای خطاناپذیرسازی پرداخته شده است. همچنین براساس تکنیک گروه های اسمی معیارهای نهایی را انتخاب کرده و سپس عواملی که نقش موثردر خطاناپذیرسازی سیستم های اطلاعاتی دارند را بر پایه روش وزن دهی بهترین-بدترین یا BWM اولویت بندی می گردد. نتایج این پژوهش نشان داد طرحریزی مناسب برنامه های مدیریت کیفیت، کارکنان ماهر، تسهیلات و تجهیزات پیشرفته، قابلیت طراحی و در نهایت استفاده از کنترل کننده های مناسب به عنوان مهمترین عوامل خطاناپذیرسازی سامانه های اطلاعاتی می توانند به عنوان اولویت اصلی مدیران سازمان های خدمت محور مورد توجه قرار گیرند. همچنین، ارائه پیش فرض های مناسب برای اقلام اطلاعاتی و ساختارهای بهبود داده شده مدل داده می تواند رویکردهای فناورانه و نوآورانه را در سامانه های اطلاعاتی تقویت کند.

هدف: این پژوهش برآنست تا ضمن شناسایی فناوری های نوین قابل کاربرد در مدیریت کتابخانه های عمومی، اولویت کاربست آن ها در کتابخانه های عمومی کشور ایران را مشخص کند. روش: در مرحله اول، ابتدا مبتنی بر روش مطالعه کتابخانه ای و مرور پیشینه ها، فهرست اولیه ای از فناوری های نوین قابل کاربرد در مدیریت کتابخانه های عمومی و همچنین فهرست معیارهای ارزیابی آن ها استخراج شد. به منظور اعتباریابی فهرست های اولیه، از دو روش کیفی مبتنی بر اجماع ذی نفعان (پنل دلفی و گروه اسمی) با حضور ذی نفعان اصلی در کتابخانه های عمومی در حوزه های 1- بودجه و مالی، 2- مدیریت و راهبری، 3- فناوری، 4- کتابداری، و 5- کاربر استفاده شد. در مرحله دوم نیز به منظور ارزیابی فناوری ها مبتنی بر معیارهای ارزیابی، از روش «آنتروپی شانون» برای وزن دهی به معیارهای ارزیابی و از تاپسیس گروهی برای اولویت بندی فناوری های نوین بر اساس معیارهای استخراج شده استفاده شد. یافته ها: در مرحله اول، فهرستی شامل 28 فناوری نوین قابل کاربرد در مدیریت کتابخانه های عمومی و 27 معیار ارزیابی آن ها که در سه سطح راهبردی (7 معیار)، فنی و عملیاتی (11 معیار) و کاربری (9 معیار) دسته بندی شده اند به دست آمد. در نهایت، فناوری های شبکه اجتماعی/پیام رسان، اینترنت مبتنی بر فیبر نوری، سامانه عضویت فراگیر کتابخانه های عمومی (کتابخانه متصل)، برنامه کاربردی کتابخانه عمومی بر بستر تلفن همراه و سامانه کتابخانه دیجیتال در اولویت های اول تا پنجم قرار گرفتند. اصالت/ارزش: با توجه به این 28 فناوری نوین و همچنین توسعه و کاربست فناوری های دارای اولویت بالای به دست آمده، می توان سطح کیفیت عملکرد کتابخانه های عمومی ایران را در حوزه های گوناگون ارتقا داد. بر اساس نتایج، پیشنهاد می شود تا نهاد کتابخانه های عمومی کشور ضمن ایجاد زیرساخت های نرم و سخت برای فناوری های شناسایی شده، امکان سنجی طراحی و پیاده سازی یا کاربست فناوری های دارای اولویت این پژوهش را مدنظر قرار دهد.