درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهشبه شیوة پیمایشی توصیفی، به منظور تعیین وضعیت استفاده از منابع اطلاعاتی خریداری شده اینترنتی در کتابخانه های مرکزی و دانشکده ای دانشگاه تهران و تبریز در سال تحصیلی 85-86 در بخش مرجع انجام شده است. 33 کتابخانة این دو دانشگاه، جامعة آماری پژوهش را تشکیل میدهند. برای گردآوری داده های مربوط به استفاده و یا عدم استفاده از منابع اینترنتی، از پرسشنامه استفاده شد. این پرسشنامه ها توسط مسئولان بخش مرجع تکمیل شدند. از بین 33 کتابخانة مورد بررسی، تنها 15 کتابخانه در سال تحصیلی 85-86 برای پاسخگویی در بخش مرجع از این نوع منابع اطلاعاتی اینترنتی استفاده کرده اند. مهمترین دلیل استفاده از منابع اینترنتی برای پاسخگویی به سؤالها، در رابطه با انجام پژوهشهای وسیع بوده است. در بین انواع منابع اینترنتی، نشریه های الکترونیکی بیشترین درصد را به خود اختصاص داده اند و کتابها و پایان نامه های الکترونیکی کمترین استفاده را در بین سایر منابع الکترونیکی داشته اند. نبودِ امکانات سخت افزاری و نرم افزاری، مهمترین علت استفاده نکردن از منابع اینترنتی گزارش شده است

هدف: راهبردهای یادگیری و تدریس به عنوان یکی از راهکارهای عملی در راستای بهبود کیفیت آموزش و موفقیت تحصیلی دانشجویان اهمیت به سزایی دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر دوره آموزش مهارت های مطالعه و یادگیری بر راهبردهای مطالعه و یادگیری در دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه تجربی و به صورت دو گروهی همراه با پیش آزمون و پس آزمون انجام شده است. جامعه پژوهش شامل 50 نفر از دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که در سال 1389 مشغول به تحصیل بودند، می باشد. نحوه ارائه دوره به صورت کارگاهی بود و از روش های تدریس سخنرانی کوتاه، کار در گروه های کوچک، بحث گروهی، پرسش و پاسخ و سمینار برای ارائه مطالب استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه های اطلاعات فردی و جمعیت شناختی و راهبردهای مطالعه و یادگیری است. برای مقایسه داده های کمی در دو گروه از نظر نمرات کسب شده از پرسشنامه راهبردهای مطالعه و یادگیری از آزمون تی، برای مقایسه نمرات قبل و بعد از کارگاه از آزمون تی زوج و برای مقایسه داده های کیفی بین آن ها از آزمون مجذور کای در نرم افزار اس پی اس اس استفاده گردید. یافته ها: میانگین نمرات کسب شده از 10 حیطه پرسشنامه ی راهبردهای مطالعه و یادگیری در آزمون اولیه در دو گروه اختلاف معنی داری وجود نداشت. نمرات دانشجویان در 5 حیطه انتخاب ایده اصلی (002/0p=)، راهنمای مطالعه (000/0p=)، پردازش اطلاعات (002/0p=)، خودآزمایی (005/0p=) و استفاده از راهبردهای آزمون (000/0p=) پس از شرکت در دوره آموزشی نسبت به قبل افزایش معنی داری یافته بود. اصالت/ارزش: با توجه به این که مهارت های فکری و راهبردهای ذهنی قابل آموزش و یادگیری هستند، برنامه آموزشی فوق را می توان برای بهبود راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان به کار گرفت.

پیشرفتهای زیادی در زمینه فهرستهای پیوسته رایانه ای صورت گرفته است. امروزه این فهرستها به منزله دروازه های اطلاعاتی شناخته شده اند که از طریق آنها میتوان علاوه بر اطلاعات کتابشناختی کتابها به صفحات وب، فایلهای الکترونیکی، متن کامل مقاله ها و.... دسترسی پیدا کرد. در این مقاله به برخی چالشهای موجود در ساخت و کار با فهرستهای پیوسته از جمله نگهداری و اداره آن، ویژگیهای جستجو در آن به ویژه دشواریهای جستجوی موضوعی و نیز حضور وب سایتها در این فهرستها پرداخته شده است

موضوع ابهام در معانی واژه ها و ساختار ها و چگونگی برطرف کردن آن به ویژه به هنگام ترجمه ماشینی ذهن بسیاری از محققان را در این حوزه به خود مشغول داشته و برای آن راهکار های گوناگونی ارائه شده است. در این مقاله بر آنیم تا به ابهام موجود در واژه ها بپردازیم.صفات و نامهای مبهم با تعدد معانی خود دشواریهایی را در ترجمه ماشینی بوجود می آورند . در برنامه های خودکار که اراده انسانی در انتخاب معادل دخالتی ندارد این موضوع عیان تر است. ماشین نمی تواند بر اساس بافت به صورت خودکار بهترین معادل را انتخاب کند حال آنکه به کمک زبانشناسی رایانه ای و بکار گیری پیکره ها این امر ممکن است. در پژوهش حاضر به منظور اثبات این توانایی از میان دو مقوله اسم و صفت ، صفات را برای بررسی انتخاب کردیم. برای این کار کلیه ی صفات انگلیسی موجود در یک فرهنگ متوسط ( فرهنگ هزاره) را به همراه معانی متعدد آنها استخراج کرده و ضبط کردیم، آنگاه این صفات را در یک کشف اللغات موازی انگلیسی به فارسی قرار دادیم و جملاتی را که این صفات در آنها به کار رفته بودند ضبط کرده و این صفات را به همراه بافت و معنا استخراج کردیم و فهرستی به صورت یک کشف اللغات تهیه کردیم. برنامه ای برای این کشف اللغات نوشته شد به گونه ای که از میان معانی موجود بالاترین بسامد معنایی به همراه با هم آیی و بدون آن به عنوان معادل به هنگام ترجمه انتخاب شود. معادل های انتخاب شده رامترجمین انسانی نیز آزمودند و نتایج نشان دادند که در بیش از 50 درصد موارد معادل های انتخاب شده از سوی مترجمین با آنچه که برنامه ابهام زدایی انتخاب کرده بود یا یکسان و یا بسیار نزدیک بودند. نتایج حاصل از این پژوهش در امر ترجمه ماشینی، بازیابی اطلاعات دوزبانه، ایجاد شبکه های واژگانی و آموزش زبان فارسی سودمند خواهد بود.

هدف این پژوهش شناسایی رسانه های اجتماعیِ مورد استفاده در کتابخانه های دانشگاه های دولتی در شهر تهران و بررسی میزان کارایی و سودمندی آن ها برای کاربران و ارائة خدمات برای ارتقا و پیشبرد اطلاعات علمی و تبادلات علمی است. این پژوهش از نوع کاربردی و با روش پیمایشی تحلیلی انجام شده و جامعة آماری آن کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. برای جمع آوری داده ها پرسشنامة الکترونیکی تهیه شد و تحلیل و بررسی داده ها نیز با استفاده از نرم افزار spss انجام گرفت. داده ها و اطلاعات به دست آمده نشان داد که بسیاری از رسانه های اجتماعی جایگاه مناسبی در کتابخانه های دانشگاهی ندارند و از آن ها استفادة چندانی نمی شود و حتی برخی از کتابخانه ها نیز اطلاع چندانی از کاربرد آن ها ندارند. این مسئله ممکن است به علت برخی محدودیت ها یا کمبود برخی زیرساخت ها باشد که باعث شده از انواع رسانه های اجتماعی مورد نظر در پژوهش اخیر به جز چند نوعِ شناخته شده استفادة چندانی در کتابخانه های دانشگاهی نشود و کارایی آن ها نیز چندان محرز نباشد. برای این مشکل پیشنهاد می شود که کتابداران شناخت بیشتری از رسانه های اجتماعی داشته باشند و برای تحقیقات علمی برخی محدودیت ها از این رسانه ها برداشته شود. لازم به ذکر است که مقاله حاضر در هشتمین همایش ملی اتحادیه انجمن های علمی دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران (ادکا) با عنوان ""رسانه های اجتماعی در مراکز اطلاع رسانی"" که با حمایت مادی و معنوی انتشارات سوره مهر در آبان ماه سال جاری برگزار گردید، ارائه شده و برای اولین بار در شماره های هفدهم و هجدهم فصلنامه کتاب مهر منتشر می گردد.

در این مقاله وضعیت کتاب خوانی در ایران در پرتو سه اصل: معقول عمل کردن انسان، اصل کمترین کوشش و اصل دسترس پذیری مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس اصل اول ویژگیهای خواندن به قصد لذّت، خواندن به قصد یادگیری و خواندن به قصد تصمیم گیری بهتر، توصیف شده است. بر اساس اصل کمترین کوشش، شرایط لازم برای غلبة خواندن بر رقبای خود تشریح شده است و بر اساس دسترس پذیری مواردی که میتواند خواندن را به عنوان عملی معقول همراه با کمترین کوشش برای رسیدن به هدف مشخص توجه کند، شرح داده شده است

تحقق اهداف نهایی سیاستگذاری در پرتو استفاده از شیوه هایی چون نظر سنجی امکان پذیر نخواهد بود. سیاستگذاری مبتنی بر شواهد به عنوان رویکرد جدیدی به چرخه سیاستگذاری عمومی ، در بسیاری از کشورها رواج یافته و بر این فرض استوار است که تصمیم های سیاسی باید در کنار استفاده از قضاوت ها و نظر سنجی ها با شواهد در دسترس و بر پایه یک تجزیه و تحلیل منطقی اخذ شوند. یکی از شواهد مهم در این رویکرد آمار و اطلاعات است. بر این اساس آمار می تواند در صورت دقت و صحت، کیفیت و ظرفیت سیاستگذاری ملی را ارتقا دهد. هدف تحقیق حاضر تشریح نقش آمار و اطلاعات در گام های مختلف سیاستگذاری و نشان دادن اهمیت استفاده درست و کارآمد از آمار در اخذ سیاست های بهتر و با کیفیت است. به منظور تحقق این هدف، روش شناسی ترکیبی با رویکرد طرح اکتشافی ترتیبی مورد استفاده قرار گرفته است ؛ در این طرح ابتدا داده های کیفی و به دنبال آن داده های کمی گردآوری و تجزیه و تحلیل می شوند. به این ترتیب ابتدا، در بخش کیفی مقاله، با استفاده از روش فراترکیب چارچوب فرآیندی جامعی برای سیاستگذاری مبتنی بر شواهد استخراج شده در ادامه، در بخش کمی، برای گردآوری داده ها ، پرسشنامه ای طراحی و توسط 15 نفر از خبرگان حوزه سیاستگذاری کشور تکمیل شده است و سپس برای اعتبار سنجی چارچوب مفهومی پژوهش، آزمون دوجمله ای مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل داده های کمی نشان دهنده اعتبار چارچوب پیشنهادی تحقیق برای سیاستگذاری مبتنی بر شواهد می باشد. بخش انتهایی، مقاله حاضر به نقش آمار و اطلاعات و ارائه نمونه هایی از کاربرد آمار در گام های چارچوب فرآیندی پیشنهادی برای سیاستگذاری مبتنی بر شواهد می پردازد.