درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: در این پژوهش به معرفی خاندان بستانی پرداخته شده است. این خاندان در پیشبرد شکوفایی نهضت ادبی لبنان نقش به سزایی داشته اند. آنان هر یک به نوبه خود در راه احیای میراث فرهنگی، تمدن و اندیشه کهن عربی و نیز تربیت نسل نوپای لبنانی کوشیده اند. بستانیها به عنوان سلسله جنبان ادبای معاصر همواره با تألیف، تدوین، ترجمه و تدریس، خدمات ارزنده ای به جهان عرب عرضه کرده اند. چندان که در دوره ای کمتر از صد سال چهره های درخشانی در آسمان علم و ادب و دین و فرهنگ از میان آنان برخاسته است. روش: در این پژوهش از روش کتابخانه ای استفاده شده است. یافته ها: روشن سازی تأثیرات این خانواده بر ادبیات عرب و معرفی برخی از مهم ترین مشاهیر آنها نظیر: امیل مرشد، پطرس بن بولس، پطرس بن سلیمان، پطرس بن یوسف، سلیم بن پطرس، سلیمان بن خطار، عبدالله بن میخاییل، فرید افرام، فؤاد افرام، کرم سلیمان، ودیع فارس، یوسف بن توما، یوسف بن ظاهر، از یافته های این مقاله است.

کتابداری و اطلاع رسانی در چند دهه اخیر هماهنگ با پیشرفتهای علمی و فناوری جدید در دنیا توسعه یافته، اما در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و از جمله کشور ما ضعیف باقی مانده است؛ در حالی که انتظار می رود با توجه به قدمت این رشته و نیروی انسانی و پ ژوهشگران تربیت شده در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، فعالیتهای علمی در آن وضعیت مناسبی داشته باشد به گونه ای که با تولید اطلاعات علمی، توسعه و باروری این علم محقق گردد. در این پژوهش، تلاش شده است با بررسی تولیدات علمی کتابداری ایران از طریق سنجش مدارک نمایه شده در پایگاههای اطلاعاتی، ضمن مشخص نمودن نقش جامعة کتابداری ایران، زمینه ای برای تعیین موقعیت علمی کشورمان در میان کشورهای منطقه خاورمیانه (ترکیه، عربستان سعودی و مصر) فراهم شود. این پژوهش به روش پیمایشی ـ تحلیلی و با استفاده از سیاهة کنترل، انجام شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد طی 34 سال مورد بررسی (2003-1969) تنها 134 مدرک از ایران به دو پایگاه اطلاعاتی نامبرده راه یافته است. از این رو، وضعیت تولید اطلاعات علمی ایران در زمینة کتابداری چندان مناسب به نظر نمی رسد. با وجود اهمیت روزافزون حوزة اطلاع رسانی و گرایش کتابداران اکثر کشورها به این حوزه، نتایج پژوهش نشان دهندة عدم گرایش پژوهشگران کتابداری ایران به تولید اطلاعات در این حوزه است.

اندازه گیری کیفیت خدمات در کتابخانه های آموزشی اهمیت ویژه ای دارد، زیرا داشتن کتابخانه هایی با کیفیت بالا میتواند فرایند توسعه پایدار را در کشورها تسهیل نماید. «لایب کوآل»[3] به عنوان یک تکنیک نوین و کاربردی است که در راستای سنجش و بهبود کیفیت خدمات کتابخانه از طریق تعیین میزان شکاف میان انتظارها و ادراکهای استفادهکنندگان  مورد استفاده قرار می گیرد.در این مقاله، با استفاده از این تکنیک ، کیفیت خدمات کتابخانه های دانشگاه یزد ـ شامل کتابخانه مرکزی و کتابخانه های مجتمعهای آموزشی ـ در ابعاد مختلف کیفی مورد سنجش قرار گرفته است .نتایج حاصل از تحلیل اطلاعات حاصل بیانگر این است که سطح کیفی خدمات این کتابخانه ها در حد مطلوب استفادهکنندگان نیست و میان انتظارها و ادراکهای استفادهکنندگان، شکاف وجود دارد و این شکاف در ابعاد دسترسی به اطلاعات و کنترل شخصی، عمیق تر است.در پایان، پیشنهادهایی جهت بهبود کیفیت خدمات و کاهش شکاف در هر کدام از ابعاد ارائه شده است. به عنوان یک تکنیک نوین و کاربردی است که در راستای سنجش و بهبود کیفیت خدمات کتابخانه از طریق تعیین میزان شکاف میان انتظارها و ادراکهای استفادهکنندگان  مورد استفاده قرار می گیرد.در این مقاله، با استفاده از این تکنیک ، کیفیت خدمات کتابخانه های دانشگاه یزد ـ شامل کتابخانه مرکزی و کتابخانه های مجتمعهای آموزشی ـ در ابعاد مختلف کیفی مورد سنجش قرار گرفته است .نتایج حاصل از تحلیل اطلاعات حاصل بیانگر این است که سطح کیفی خدمات این کتابخانه ها در حد مطلوب استفادهکنندگان نیست و میان انتظارها و ادراکهای استفادهکنندگان، شکاف وجود دارد و این شکاف در ابعاد دسترسی به اطلاعات و کنترل شخصی، عمیق تر است.در پایان، پیشنهادهایی جهت بهبود کیفیت خدمات و کاهش شکاف در هر کدام از ابعاد ارائه شده است.

پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان همخوانی سرعنوانهای موضوعی فارسی با کلیدواژه های به کار رفته در عنوان و فهرست مندرجات کتابهای فارسی با استفاده از روش تحلیل محتوا صورت پذیرفته است. از میان 88459 کتاب، 472 اثر به عنوان نمونه انتخاب و کلیدواژه های عنوان و فهرست مندرجات آنها استخراج گردید. پس از مقایسه کلیدواژه ها با فهرست سرعنوانهای موضوعی فارسی، مشخص گردید: 1- از نظر همخوانی کامل سرعنوانهای موضوعی فارسی با کلیدواژه های عنوان وفهرست مندرجات کتابهای فارسی، تفاوت معناداری میان حوزه های موضوعی مورد بررسی به چشم میخورد. 2- از نظر همخوانی نسبی و نبود همخوانی میان سرعنوانهای موضوعی فارسی با کلیدواژه های عنوان و فهرست مندرجات کتابها، میان حوزه های مورد بررسی تفاوت معناداری وجود ندارد. 3- از نظر همخوانی کامل و همخوانی نسبی کلیدواژه های عنوان با کلیدواژه های فهرست مندرجات کتابهای فارسی، میان حوزه های مورد بررسی تفاوتی معنادار وجود دارد. 4- از نظر همخوان نبودن کلیدواژه های عنوان با کلیدواژه های فهرست مندرجات تفاوت معناداری میان حوزه های مورد بررسی وجود ندارد

هدف: بررسی سوال های آزمون کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های دولتی و دانشگاه آزاد اسلامی بین سال های 1381- 1386 هدف اصلی این بررسی است. مشخص کردن نقاط قوت و ضعف آزمون ها، میزان مطابقت سؤال های طرح شده با محتوی درسی این حوزه در طول کارشناسی و معرفی منابع هسته برای داوطلبان، از هدف های دیگری است که این پژوهش به دنبال دارد. روش: تحقیق حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوی، سؤالات آزمون کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های دولتی و آزاد اسلامی را بین سال های 81-86 مورد بررسی قرار داده است. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان میدهد که بیش از نیمی از دروس تدریس شده در طول چهار ساله کارشناسی، در آزمون های کارشناسی ارشد هیچ نقشی ندارند. در آزمون دانشگاه های دولتی 54 درصد از سوال ها، به چهار درس: «مرجع شناسی»، «کتابخانه و کتابداری»، «فهرست نویسی» و «مجموعه سازی» اختصاص داشته و در آزمون دانشگاه آزاد 65 درصد از سوال ها به چهار درس «مجموعه سازی»، «مواد وخدمات کودکان و نوجوانان»، «کتابخانه و کتابداری» و «رده بندی» مربوط بوده است. در پایان، با توجه به فراوانی سوالات طرح شده از هر منبع درسی در طول سال های مورد بررسی، منابع هسته هر دو آزمون به تفکیک معرفی شده اند

این پژوهش با هدف بررسی نقش دانشگاه در افزایش میزان مطالعه کتاب از دیدگاه دانشجویان انجام شده است. بدین منظور از میان دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز نمونه ای به حجم 263 نفر انتخاب شدند. روش پژوهش زمینه یابی بود و داده های موردنیاز برای پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه 13 سوالی جمع آوری شد (a=0.80). با استفاده از روش های توصیفی و استنباطی نظیر تحلیل واریانس یکراهه، همبستگی پیرسون، همبستگی اسپیرمن و آزمون ویلکاکسون داده ها تحلیل شدند. نتایج نشان داد که به طور کلی دانشگاه ""تا حدودی"" در ارتقای میزان کتابخوانی دانشجویان نقش دارد. همچنین میزان مطالعه افراد پس از ورود به دانشگاه کاهش یافته است. نتایج دیگر این پژوهش نشان می دهد که بین نگرش دانشجویان رشته های علوم تربیتی، روان شناسی، مشاوره و کتابداری در زمینه نقش دانشگاه در کتابخوانی تفاوتی وجود ندارد. یافته های دیگر این پژوهش نشان داد که بین نگرش دانشجویان دختر و پسر نسبت به نقش دانشگاه در کتابخوانی تفاوتی وجود ندارد. در ضمن تفاوتی بین نگرش دانشجویان کارشناسی ارشد و دانشجویان کارشناسی در مورد نقش دانشگاه در کتابخوانی مشاهده نشد. بین پیشرفت تحصیلی دانشجویان، و میزان تحصیل آنان در دانشگاه با نگرش آنان نسبت به نقش دانشگاه در کتابخوانی نیز رابطه ای به دست نیامد. لیکن بر اساس یافته های دیگر پژوهش بین علاقه به رشته تحصیلی و نگرش نسبت به نقش دانشگاه در کتابخوانی رابطه مستقیمی وجود دارد.