فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۱۶۱ تا ۲٬۱۸۰ مورد از کل ۷٬۵۱۴ مورد.
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر، به منظور بررسی و تبیین آرایه ها و تذهیب مکتب هرات در بین مصاحف قرآنیِ تاریخ دار و مستندِ کتابخانه آستان قدس رضوی انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهشی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. با بررسی فهرست مصاحف گنجینه قرآنی آستان قدس رضوی و مشورت با کارشناسان خبره این بخش،10 مصحف نفیس که دارای بیشترین ویژگی های نسخه شناسی مکتب هرات بودند، به روش هدفمند انتخاب شد. با مشاهده این مصاحف، ویژگی های توصیفیِ آرایه ها و تذهیب آنها مشخص گردید. یافته ها: با بررسی روشمند و طبقه بندی آرایه ها و تذهیب 10 مصحف قرآنیِ مکتب هرات در دو بخش درون متن (اوراق مصاحف) و برون متن (تجلید)، مشخص شد مهم ترین تزئینات به کار رفته در این مصاحف شامل سرلوح 40%، لوح مذهب 60%، شمسه 10%، اشکال حاوی شرح آیات 100% و تزئین پایان قرآن در 20% مصاحف به کار رفته اند. طرح سرلوح یا لوح مذهّب برای آغاز قرآن و نشان شرح آیات (خمس، عشر، سجده و تحزیب) در تمام مصاحف ترسیم شده اند و نقش شمسه ابتدا و تزئینات پایان قرآن، دارای کمترین فراوانی در مصاحف مورد بررسی بود. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان از کتابت و تذهیب مصاحف بزرگ و نفیس در مکتب هرات دارد. همچنین، ویژگی های آرایه ها و تزئینات این مکتب از طریق یافته های پژوهش مشخص شد تا جنبه های مختلف آن در پژوهش های متعدد بررسی شود.
بررسی شبکه هم تالیفی مجلات علمی پژوهشی فارسی حوزه ی علم اطلاعات و دانش شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از انجام این پژوهش، ترسیم شبکه هم تألیفی نویسندگان فصلنامه های علمی و پژوهشی (781 مقاله) حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی، شناسایی مهم ترین نویسندگان، و بررسی انسجام شبکه ای است. روش: پژوهش حاضر از نوع علم سنجی است و با رویکرد تحلیل شبکه اجتماعی انجام شده است. در این پژوهش از شاخص های تحلیل شبکه اجتماعی نظیر درجه همکاری، شاخص همکاری، اندازه گره، مرکزیت درجه ای، مرکزیت بینابینی، مرکزیت بردار ویژه، و نظایر آن استفاده شده و به منظور تحلیل داده های گرد آمده، نرم افزار NodXL به کار رفته است. مقالات بررسی شده مربوط به سال 1387 تا تابستان 1392 است. یافته ها: در میان چهار مجله مورد بررسی بالاترین شاخص همکاری به فصلنامه پردازش و مدیریت اطلاعات و بالاترین درجه همکاری نیز به طور مشترک به فصلنامه پردازش و مدیریت اطلاعات و فصلنامه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی اختصاص دارد. غلامرضا فدائی، محمد حسن زاده، و فریبرز درودی به ترتیب دارای بیشترین تألیفات در این مدت زمانی بوده اند. الگوی هم تألیفی نویسندگان، دو نویسنده بوده است. در مجموع با بررسی چگالی به دست آمده از شبکه و پایین بودن آن می توان گفت که روابط هم تألیفی زیاد و انسجام قابل توجهی بین نویسندگان حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی وجود ندارد. اصالت/ارزش: بیشتر پژوهش هایی که در حوزه علم سنجی و هم تألیفی انجام شده اند، به بررسی مقالات منتشر شده ایرانیان در بانک اطلاعاتی وب آوساینس پرداخته است. بررسی شبکه هم تألیفی نویسندگان حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی می تواند الگوی پیشرفت علمی آینده را ترسیم، و برجسته ترین و کلیدی ترین نویسندگان این حوزه را به منظور انجام پژوهش های مرتبط شناسایی کند.
سکوت سازمانی کتابداران کتابخانه های عمومی کشور: عوامل اثرگذار و اثرپذیر (سال 1392)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: سکوت سازمانی بر خدمات دهی هر نهاد، سازمان یا مؤسسه ای اثر سوء می گذارد. هدف پژوهش حاضر آن است که وضعیت سکوت سازمانی کتابداران کتابخانه های عمومی زیر نظر نهاد کتابخانه های عمومی کشور را در سال 1392 بررسی کند و برخی عوامل اثرگذار بر/ و اثرپذیر از آن را معین نماید.
روش: با نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 350 کتابدار از کتابخانه های عمومی هفت استان کشور انتخاب و 277 نفر آنان «پرسشنامه سکوت سازمانی کتابداران کتابخانه های عمومی» را به صورت حضوری و یا از طریق پست الکترونیکی تکمیل کردند. داده های گردآوری شده با روش های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد.
یافته ها: از نظر کتابداران، سکوت سازمانی در کتابخانه های عمومی کشور در حد متوسط است. به علاوه، گرایش مدیریت عالی نهاد کتابخانه های عمومی کشور به سکوت سازمانی عامل بالقوه رفتار سکوت سازمانی کتابداران است. فرصت های ارتباطی ضعیف عامل اثرگذار بر سکوت سازمانی و رضایت شغلی کم و تعهد سازمانی اندک نیز متأثر از سکوت سازمانی کتابداران است.
اصالت/ارزش: این پژوهش آغاز راهی برای بررسی گسترده بحث سکوت سازمانی در کتابخانه ها و میان کتابداران است. با این حال، ارزش مقاله حاضر در معرفی متغیر «فرصت های ارتباطی اندک» است که باعث می شود، کتابداران نتوانند صدای خود را به گوش مسئولان برسانند. توجه به این نکته می تواند سکوت سازمانی کتابداران را بشکند و به بالندگی کتابخانه های عمومی کمک نماید.
رفتار اطلاع یابی و اهمیت آن
حوزههای تخصصی:
اهمیت رفتار اطلاع یابی بر کسی پوشیده نیست. این مسئله به ویژه در حوزه علوم اطلاعات و دانش شناسی بیشتر محسوس است زیرا که آن موضوع به طور خاص به این حوزه تعلق دارد. اهمیت رفتار در دنیای امروز تا آنجا پیش رفته است که حتی مدعی مکتب برای آن شده اند. مکتب رفتارگرایی سعی بر آن دارد تا رفتار آدمی را آن قدر بزرگ جلوه دهد تا همه انگیزه های فکری و ذهنی را نیز به آن منتسب کند. رفتارگرایی که در آن شدت و ضعف هم وجود دارد معتقد است که همه چیز آدمی تحت تأثیر آن قرار دارد. اما باید با دقت هرچه بیشتر بررسی شود که آیا این چنین است؟ بنابراین ممکن است بعضی از مدل های اطلاع یابی هم به طور مستقیم و یا ضمنی متأثر از این نوع تفکر باشد. در هر حال توجه به رفتار اطلاع یابی از اهم مسائلی است که باید متخصصان و دلسوزان حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی به آن بذل توجه و در راه آن قلم فرسائی کنند و مدل های گوناگونی را بر وفق موضوع، مکان و زمان مورد توجه قرار دهند.
متناسب سازی مدل تعالی سازمانی برای کتابخانه ها ی عمومی ایران (مطالعه موردی کتابخانه ها ی عمومی خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف مقاله حاضر، شناسایی و تعیین وزن معیار ها ی نُه گانه مدل تعالی سازمانی برای کتابخانه ها ی عمومی استان خوزستان و اجرای آزمایشی آن در مجموعه کتابخانه ها ی عمومی ایران است. نتایج این پژوهش می تواند به ارائه مدلی مناسب و کاربردی برای ارزیابی کیفیت خدمات این کتابخانه ها بیانجامد.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش ترکیبی در گردآوری داده ها (در دو مرحله کیفی و کمی) با استفاده از پنل دلفی و پرسشنامه انجام شده است. جامعه پژوهش را دو گروه تشکیل دادند: اعضای پنل دلفی (9 نفر از صاحب نظران حوزه کتابخانه ها ی عمومی و مدل تعالی سازمانی) و مدیران کتابخانه ها ی عمومی استان خوزستان (93 نفر). در این پژوهش از پنل دلفی برای تعیین و استخراج مولفه ها و از پرسشنامه ای که حاصل پنل دلفی بود برای بررسی دیدگاه مدیران استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون امتیاز عامل و با روش بوت استرپ-پی (صدکی) در نرم افزار AMOS نسخه 21 استفاده شد.
یافته ها : ساختار کلی مدل تعالی سازمانی برای کتابخانه ها ی عمومی استان خوزستان همانند ویرایش 2013 مدل تعالی سازمانی بود اما تغییراتی قابل توجه در امتیاز برخی معیار ها ی نُه گانه به وجود آمد. یافته ها ی این پژوهش نشان داد که امتیاز معیارهای فرایند ها ، تولیدات و خدمات، نتایج مشتری و نتایج جامعه برای کتابخانه های عمومی خوزستان افزایش پیدا کرده است اما امتیاز معیارهای رهبری، مشارکت ها و منابع، استراتژی، نتایج کارکنان و نتایج کسب وکار کاهش یافته و امتیاز عیار منابع انسانی بدون تغییر باقی مانده است.
سنجش کیفیت خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علم و فرهنگ از دیدگاه کاربران
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال اول پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴
107 - 128
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش سطوح کیفیت خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علم و فرهنگ با استفاده از ابزار استاندارد لیب کوآل انجام شد. روش: پژوهش حاضر ازنظر نوع کاربردی و به روش پیمایشی با رویکرد تحلیلی بود. جامعه ی آماری این پژوهش، شامل 2250 نفر از کاربران عضو کتابخانه مرکزی بوده، نمونه گیری با روش تصادفی طبقه بندی انجام شد و حجم نمونه 328 نفر بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که سطح کیفیت خدمات ارائه شده در این کتابخانه در مؤلفه های اثر خدمت و کنترل اطلاعات بالاتر از حداقل انتظارات کاربران بوده ولی در مؤلفه کتابخانه به عنوان یک مکان، نتوانسته حتی حداقل انتظارات کاربران را برآورده نماید. بر اساس این پژوهش مهم ترین مؤلفه ها از دیدگاه کاربران به ترتیب مؤلفه کنترل اطلاعات (07/60 درصد)، مؤلفه اثر خدمت (21/26 درصد) و مؤلفه کتابخانه به عنوان یک مکان (72/13 درصد) بود. نتیجه گیری: پس از آزمون فرضیه ها، مشخص شد در این کتابخانه بین سطوح "حداقل و حداکثر انتظارات" کاربران با "سطح دریافت خدمات"، در مؤلفه های لیب کوآل، تفاوت معناداری وجود دارد؛ همین طور در مؤلفه های لیب کوآل، بین دیدگاه دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری، اعضای هیأت علمی و کارکنان کتابخانه مرکزی دانشگاه در سطوح "حداقل انتظارات"، "دریافت خدمات" و "حداکثر انتظارات"، تفاوت معناداری وجود دارد. در انتها با استفاده از یافته های میدانی به دست آمده و به منظور ارتقای سطح کیفیت خدمات در این کتابخانه دانشگاهی، راه کارها و پیشنهاد هایی ارائه شد.
امنیت اطلاعات سامانه های تحت وب نهاد کتابخانه های عمومی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت امنیت اطلاعات در سامانه های تحت وب نهاد کتابخانه های عمومی کشور انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها، سیاهه وارسی است که بر مبنای استاندارد ISO/IEC 27002 تهیه شده و با 11 شاخص و 79 زیرشاخص، امنیت اطلاعات را مورد سنجش قرار می دهد. شاخص های ارزیابی شامل خط مشی امنیت اطلاعات؛ سازماندهی امنیت اطلاعات؛ مدیریت دارایی ها؛ امنیت منابع انسانی؛ امنیت فیزیکی و محیطی؛ مدیریت ارتباطات و عملیات؛ کنترل دسترسی؛ تهیه، توسعه و نگهداری سیستم های اطلاعاتی؛ مدیریت حوادث؛ امنیت اطلاعات؛ مدیریت تداوم کسب وکار؛ و انطباق است. چهار سامانه تحت وب شامل «سامانه شبکه کتابخوانان حرفه ای»، «سامانه طرح کتاب من»، «سامانه پیام مشرق» و «سامانه آماری فرزین» نهاد کتابخانه های عمومی کشور جامعه پژوهش را تشکیل دادند. یافته ها: بر اساس دیدگاه مدیران سامانه ها، از نظر امنیت، دو «سامانه شبکه کتابخوانان حرفه ای» و «سامانه طرح کتاب من» با میانگین 68/. در حد خوب و دو «سامانه پیام مشرق» و «سامانه آماری فرزین» با میانگین های 60/. و 53/. در حد متوسطی قرار دارند. از دیدگاه کارشناسان فن آوری اطلاعات ادارات کل کتابخانه های عمومی کشور، هر چهار سامانه از لحاظ شاخص های امنیت اطلاعات در حد متوسطی قرار دارند و تفاوت معنی داری بین این چهار سامانه وجود ندارد. همچنین دو شاخص «مدیریت تداوم کسب وکار» و «تهیه، توسعه و نگهداری سیستم های اطلاعاتی» قوی ترین نقاط و«خط مشی امنیت اطلاعات» و «سازماندهی امنیت اطلاعات» آسیب پذیرترین نقاط امنیت اطلاعات سامانه های نهاد کتابخانه های عمومی به شمار می روند و تفاوت معنی داری بین 11 شاخص اصلی امنیت اطلاعات در این چهار سامانه وجود دارد. اصالت/ارزش: با عرضه اولین استاندارد مدیریت امنیت اطلاعات، نگرش سیستماتیک به مقوله ایمن سازی فضای تبادل اطلاعات شکل گرفت. این مقاله بر اساس یکی از استانداردهای پذیرفته شده امنیت اطلاعات، سامانه های تحت وب نهاد کتابخانه های عمومی کشور را ارزیابی و نقاط قوت و آسیب پذیر این سامانه ها را مشخص کرده است و پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت امنیت این سامانه ها ارائه داده است
بکارگیری تلفیق فناوری RFID و موبایل در سیستم کتابخانه های نابینایان(RFMB),مطالعه موردی کتابخانه نابینایان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: این تحقیق برآن است با توجه به روش های موجود، با به کارگیری فن آوری RFID و تلفن همراه، الگویی را برای مرتفع نمودن یکی از مشکلات اساسی نابینایان جهت جست وجوی کتاب بدون نیاز به راهنمایی کتابدار معرفی نماید. همچنین امکان استفاده از این فن آوری در سیستم قفسه باز کتابخانه را مورد بررسی قرار داده و با توجه به الگوی موجود، مدل پیشنهادی برای اجرا و پیاده سازی درکتابخانه های نابینایان (به صورت نمونه در کتابخانه نابینایان شیراز) ارائه می دهد. روش: این تحقیق با رویکرد مدل سازی انجام گرفته و ابزار گردآوری اطلاعات با استفاده از تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مرتبط، مطالعات کتابخانه ای، بانک های اطلاعاتی داخلی و خارجی و... می باشد که با کمک روش های عملی و شبیه سازی، مدل پیشنهادی ایجاد و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در این مدل، سخت افزار قرائتگر پس ارتباط با برچسب های RFID و خواندن شناسه آن، اطلاعات را از طریق کابل USB به تلفن همراه انتقال می دهد. نرم افزار رابط به کمک سیستم عامل اطلاعات را دریافت و پس از پردازش و کدگشایی به حافظه جانبی منتقل می کند. در آنجا، این اطلاعات با چکیده ای از مشخصات هر کتاب که به صورت فایل صوتی است و هم شماره با شناسه برچسب RFID می باشد منطبق می شود و سپس، از طریق رابط سیستم عامل، برنامه پلیر را فراخوانی کرده و در نهایت داده مورد نظر از طریق هِدفن برای فرد نابینا پخش می شود. اصالت/ارزش: براساس ماده 9 کنوانسیون بین المللی حمایت از حقوق معلولان و ویرایش 1994 بیانیه یونسکو در مورد کتابخانه های عمومی و معلولان، و با توجه به تحقیقات نگارندگان، الگوی مشابهی در زمینه تلفیق فن آوری RFID و تلفن همراه درکشور وجود ندارد و این مدل پیشنهادی با فن آوری های به کارگرفته شده و هزینه نسبتاً پائین، می تواند کمک شایان توجه ای به قشر نابینا در بر داشته باشد.
تأثیرگذارترین پژوهشگران در حوزه آی متریکس: نگاهی ترکیبی به شاخص های تأثیرگذاری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: در این پژوهش بر آنیم تا تأثیرگذارترین پژوهشگران حوزه آی متریکس، با استفاده از شاخص های نفوذ اندیشه ای و اجتماعی شناسایی شوند. با این هدف از شاخص های منتخب خانواده اچ (شاخص اچ، شاخص جی، و شاخص اچ. سی) برای تعیین نفوذ اندیشه ای پژوهشگران از مرکزیت های هم تألیفی (مرکزیت رتبه، مرکزیت بینابینی، و مرکزیت نزدیکی) استفاده شده است.
روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش کتاب سنجی و همچنین رویکرد تحلیل شبکه های اجتماعی انجام گرفته است. جامعه پژوهش حاضر را تمامی مقاله های حوزه آی متریکس تشکیل می دهد که در بازه زمانی 1978 تا 2014 در وبگاه علوم نمایه شده اند و تعداد آنها 5944 رکورد است. برای محاسبه شاخص های مرکزیت و شاخص اچ از نرم افزارهای یو. سی. آی نت و بایب اکسل استفاده شده است؛ شاخص جی و شاخص اچ. سی نیز به صورت دستی و با فرمول نوبسی در نرم افزار اکسل محاسبه شده اند. پس از محاسبه همه شاخص های کاربردی در پژوهش، با استفاده از بسته های نرم افزاری اس. پی. اس. اس و لیزرل به پرسش های همبستگی پاسخ داده شده است.
یافته ها: بررسی رابطه بین نمره های مرکزیت (نفوذ اجتماعی) و کارایی، حاکی از آن بود که بین سه نوع مرکزیت رتبه، بینابینی، و نزدیکی از یک طرف و کارایی از طرف دیگر، همبستگی مثبتی وجود دارد. نتایج مربوط به همبستگی میان شاخص های نفوذ اجتماعی و شاخص های نفوذ اندیشه ای، حاکی از وجود همبستگی مثبت بین این دو نوع نفوذ بود. به طور کلی و با توجه به پرونده های انفرادیِ ایجاد شده بر مبنای جمیع شاخص های اندیشه ای و اجتماعی که بر اساس مجموعه نمرات حاصل از شش شاخص اچ، اچ. جی، اچ. سی، مرکزیت رتبه، بینابینی، و نزدیکی محاسبه شد، به نظر می رسد «لیدسدورف» و «کوشا» به ترتیب تأثیرگذارترین پژوهشگران حوزه آی متریکس در سطح جهان و ایران هستند.
اصالت: با توجه به یافته های حاصل از این پژوهش، به نظر می رسد که استفاده از شاخص های ترکیبی در حد متعادل، بینش به نسبت عادلانه و واضح تری درباره وضعیت و تأثیرگذاری پژوهشگران در یک حوزه علمی خاص به وجود می آورد. پس می توان برای هر یک از پژوهشگران پرونده ای انفرادی ایجاد کرد، به طوری که از نتایج به دست آمده، برای تصمیم گیری های مهمی نظیر کمیته های ترفیع و ارتقا، استخدام، اعطای درجه های پژوهشی و سایر موارد مشابه استفاده شود.
ارزیابی وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران از نظر میزان توجه به ویژگی های محتوایی و فنی مؤثر بر ارتقای رتبه وبومتریک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی علاوه بر ایفای نقش به عنوان ابزار اطلاع رسانی در حوزه سلامت، در تعیین رتبه دانشگاه در رتبه بندی جهانی وبومتریکس و نظام رتبه بندی وب سایت دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشور نیز اهمیت دارند. ارزیابی مداوم این وب سایت ها از جنبه های گوناگون ضروری است. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران از نظر میزان توجه به ویژگی های محتوایی و فنی مؤثر بر ارتقای رتبه وبومتریک پرداخته است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های پیمایشی با رویکرد توصیفی است که به توصیف وضعیت عینی وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران پرداخته است. از سیاهه وارسی محقق ساخته با دو بخش معیارهای محتوایی مؤثر بر رتبه وبومترییک (50 معیار) و معیارهای بهینه سازی موتورهای جستجو (52 معیار) استفاده شد. ارزیابی محتوایی وب سایت های جامعه پژوهش با مراجعه مستقیم پژوهشگر به وب سایت و به روش مشاهده صورت گرفت. به منظور ارزیابی وب سایت های مورد مطالعه براساس معیارهای بهینه سازی موتورهای جستجو نیز از ابزارهای خودکار در زمینه ارزیابی وب سایت ها استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. علاوه بر ارائه شاخص های توصیفی، از تحلیل ضریب همبستگی ناپارامتری اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: در مجموع از حداکثر نمره مربوط به معیارهای ارزیابی یعنی 102 نمره، وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی تهران (66/73 نمره)، اصفهان (65/67 نمره) و کاشان (56/66 نمره) از بیشترین میزان مطابقت با سیاهه وارسی پژوهش برخوردار بودند. وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی بم، دزفول و جیرفت نیز (با 87/38، 85/38 و 02/37 نمره) کمترین میزان مطابقت را داشتند. نتیجه: نتایجه بیانگر فاصله قابل ملاحظه از وضعیت ایده آل برای تمامی وب سایت های جامعه پژوهش است.
بررسی رابطه فرایندهای مدیریت دانش با عملکرد شغلی کارکنان در آموزش عالی(مطالعه موردی دانشگاه تهران)
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال اول پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴
1 - 25
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر تعیین رابطه ی فرایندهای مدیریت دانش با عملکرد شغلی کارکنان در دانشگاه تهران می باشد. روش: از نوع کاربردی و به روش پیمایش با رویکرد توصیفی است و نمونه پژوهش شامل 105 نفرازکارکنان دانشگاه تهران( 21مرد و84 زن) از روش نمونه گیری تصادفی ساده به وسیله فرمول کوکران تعیین شد. داده های پژوهش با استفاده ازفهرست وارسی عملکرد وپرسشنامه مدیریت دانش گردآوری شد، تجزیه تحلیل اطلاعات با استفاده از روش های آماری(Tمستقل، تحلیل واریانس، یومن وایتنی ،ضریب همبستگی پیرسون ومیانگین) انجام شد. یافته ها: وضعیت مدیریت دانش در بین کارکنان پایین تر از میانگین فرضی(3) و عملکرد شغلی بالاتراز میانگین می باشند و میزان مدیریت دانش وعملکرد شغلی در بین متغیرهای جمعیت شناختی:(جنس، سن، مدرک تحصیلی و سابقه خدمت)، متغیر سن با مدیریت دانش ؛ وسن وجنسیت با عملکرد شغلی تفاوت معنا داری را نشان داد. نتیجه گیری: بین شاخص های مدیریت دانش با شاخص های عملکرد شغلی، تنها شاخص کسب دانش با شاخص های عملکرد شغلی(عملکرد وظیفه ای وزمینه ای) رابطه معناداری نشان داد وبین دیگر متغیرها رابطه معناداری یافت نشد.
هماهنگی راهبردی در دانشگاه ها و نقش آن در پیاده سازی موفق مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف : هماهنگی راهبردی سازمان ها از جمله دانشگاه ها در سه سطح راهبرد اصلی سازمان، راهبردهای وظیفه ای (مانند راهبرد مدیریت دانش) و راهبردهای عملیاتی (مانند راهبردهای زیر نظام های مدیریت دانش) عاملی برای پیاده سازی موفق مدیریت دانش در کتابخانه ها شناخته شده است. هدف اصلی این پ ژوهش، تعیین میزان هماهنگی های راهبردی در دانشگاه های مورد مطالعه و سنجش تأثیر هماهنگی راهبردی بر میزان اجرای مدیریت دانش در کتابخانه های مرکزی است. روش : این پژوهش از نظر نتیجه، کاربردی است و به روش «تبیینی- توصیفی» انجام گرفته است. نمونه آماری پژوهش را 5 دانشگاه جامع کشور و کتابخانه های مرکزی آنها، یعنی دانشگاه های تهران، شهید بهشتی، شیراز، سیستان و بلوچستان و فردوسی مشهد تشکیل می دهند. برای جمع آوری داده های کیفی و کمّی، از مصاحبه های نیمه ساختار یافته و 3 پرسشنامه و یک سیاهه وارسی استفاده شد. یافته ها : نتایج به دست آمده نشان داد در 3 دانشگاه نبودِ هماهنگی بیرونی کل و در 2 دانشگاه هماهنگی بیرونی کل متوسط وجود دارد. از بعد هماهنگی درونی کل، در 3 دانشگاه نبودِ هماهنگی، 1 دانشگاه هماهنگی متوسط و 1 دانشگاه هماهنگی قوی مشاهده شد. همچنین، نتایج بیانگر وجود رابطه مستقیم به نسبت قوی بین هماهنگی بیرونی کل راهبردها و میزان پیاده سازی مدیریت دانش و رابطه مستقیم و قوی بین هماهنگی درونی کلّ راهبردها و میزان اجرای مدیریت دانش بود.
مقایسه جریان اطلاعات درون شهری و فراشهری به عنوان شاخص های توسعه یافتگی شهر جغتای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف : هدف این پژوهش تعیین نوع و سطح استفاده از فنّاوری های اطلاعاتی و ارتباطی و جایگاه هر یک در شکل دهی به جریان اطلاعات بین شهروندان جغتائی است تا به عنوان شاخصه هایی، روند حرکت در مسیر توسعه یافتگی این شهر نشان داده شود. روش : این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کارمندان، کسبه، کشاورزان و دانشجویان شهر جغتای است. برای جمع آوری داده ها حجم نمونه ای به تعداد 357 نفر انتخاب شد که نسبت هر یک از جوامع چهارگانه (کارمند، کشاورز، کاسب، دانشجو) در نمونه به ترتیب برابر با 66، 185، 28 و 75 نفر است. روش نمونه گیری، نمونه گیری در دسترس بوده است. در عین حال، روزها و ساعت هایی که به هر یک از این گروه ها مراجعه شد، به صورت تصادفی انتخاب گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده که روایی آن با نظر استادان راهنما و مشاور و اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، تأئید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه گردیده است. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها : تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد بیشتر افراد نمونه مورد مطالعه (1/97%) تلویزیون و درصد کمی از آنان (2/4%) ماهواره در اختیار دارند. بیشترین میزان دسترسی افراد، به تلفن ثابت (4/77%) و کم ترین میزان دسترسی آنها به ماهواره (6/10%) است. بیشتر افراد برای کسب اطلاعات روزمره خود از تلویزیون (64/2) استفاده می کنند و از ماهواره (15/0) کم ترین میزان استفاده را دارند. پاسخگویان بر این باورند که اینترنت (45/4) بیشترین و ماهواره (42/0) کمترین میزان را از جهات مختلف (فردی، اجتماعی و اقتصادی) در زندگی فردی شهروندان جغتائی و یا توسعه شهر جغتای دارد. مهمترین منبع نمونه مورد مطالعه برای دریافت اطلاعات درون شهری، گفتگوی حضوری (16/6) است و فنّاوری های اطلاعاتی و ارتباطی نسبتا سنّتی بر جریان اطلاعات درون شهری غلبه دارد.تلویزیون و گفتگوی حضوری (15/8 و 41/4) و نیز اینترنت، به ترتیب سه منبع مهم برای دسترسی به اطلاعات در زمینه های مختلف اقتصادی، سیاسی، بهداشتی و ... (فرا شهری) هستند.اطلاعات درون شهری بیشتر از طریق گفتگوی حضوری (با میانگین سودمندی 84/2 و میانگین استفاده 16/6) و اطلاعات فرا شهری بیشتر از طریق تلویزیون (با میانگین سودمندی 91/2 و میانگین استفاده 15/8) در شهر جغتای جریان دارد. اینترنت و گفت وگوی حضوری به ترتیب دو مؤلفه مهمّ دیگر در جریان اطلاعات فراشهری هستند و کتابخانه و ماهواره در آخرین رده قرار دارند و کمترین نقش را در این جریان دارند. همچنین، نتایج به دست آمده بیانگر آن است که گروه های مورد مطالعه (کارمند، کاسب، کشاورز، دانشجو) در این پژوهش در چهار حوزه مالکیّت، دسترسی، استفاده و سودمندی منابع و کانال های اطلاعاتی، نظرهای متفاوتی اعلام کرده اند. به بیان دیگر، نوع شغل در مالکیّت، دسترسی، سودمندی و استفاده از منابع اطلاعاتی و ارتباطی تأثیرگذار است. نتیجه گیری: اگرچه جغتای شهری نسبتاً کوچک و قرار گرفته در دور دست است، فنّاوری های اطلاعاتی و ارتباطی هم در ارتباط های درون شهری و هم در ارتباط های فراشهری آن حضوری قابل توجه دارند. این حضور بیشتر در گروه های کارکنان و کسبه و تاحدودی دانشجویان قابل مشاهده است.
بررسی کیفیِ رویکرد کتابداران کتابخانه های عمومی کرمان نسبت به استفاده از شبکه های اجتماعی به منظور اشتراک دانش(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
کتابداری و اطلاع رسانی دوره هجدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۷۱)
135 - 156
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش، بررسی چگونگی به کارگیری شبکه های اجتماعی برای اشتراک دانش توسط کتابداران کتابخانه های عمومی شهر کرمان است. روش شناسی: در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای استفاده شده است. جامعه پژوهش تمام کتابدارن کتابخانه های عمومیِ شهر کرمان است و شرکت کنندگان در پژوهش به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده اند. در نهایت، پژوهشگران پس از مصاحبه با 18 کتابدار کتابخانه های عمومی شهر کرمان به اشباع نظری دست یافتند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته است. برای تعیین روایی و پایایی پژوهش، از روش ارزیابی لینکولن و گوبا استفاده شد که معادل روایی و پایایی در تحقیقات کمّی است. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش بر اساس روش رمزگذاری نظری، طی سه مرحله انجام شد: رمزگذاری باز، رمزگذاری محوری و رمزگذاری انتخابی. یافته ها: تفکیک و بررسی متون مصاحبه ها و رمزگذاری باز آنها با جزءبه جزء کردن اطلاعات، در مجموع به 69 گزاره مفهومی منجر شد. در مرحله دوم (رمزگذاری محوری) داده های خردشده به مقوله هایی که بیشترین ارتباط را با مسئله پژوهش داشتند منتهی و 29 گزاره مفهومی شناسایی گردید. سپس در مرحله سوم یعنی رمزگذاری انتخابی، 4 مقوله اصلی به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد در حال حاضر کتابداران کتابخانه های عمومی شهر کرمان، شبکه های اجتماعی را برای فعالیت های فردی شخصی، فعالیت های حرفه ای، ارتباطات دانشی، اشتراک مسائل دینی و مذهبی مورد استفاده قرار می دهند، اما اشتراک دانش و توزیع مسائل علمی، سهم بسزایی در این امر دارند. طبق نتایج حاصل، همچنین می توان گفت، این کتابداران دیدگاه مثبتی نسبت به کاربرد شبکه های اجتماعی دارند اما جوامع عملی با هدف ارتباط های سازمانی و حرفه ای کتابداران از طریق اشتراک دامنه خاص از دانش، در حال حاضر به صورت عملی در کتابخانه های عمومیِ شهر کرمان وجود ندارند.
شناسایی عوامل مؤثر بر جذب مخاطب در کتابخانه های آستان قدس رضوی بر اساس مدل بازاریابی مشتری مدار «چهار سی» از دیدگاه کتابداران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش جذب مخاطبان به کتابخانه های آستان قدس رضوی بر اساس مدل بازاریابی مشتری مدار «چهار سی» از دیدگاه کتابداران انجام شده است. روش شناسی: روش پژوهش «توصیفی- پیمایشی» و ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ای محقق ساخته، شامل 40 سؤال بسته در چهار قسمت است. جامعه آماری این پژوهش کلیه مدیران و کتابداران شاغل در سازمان مذکور است که در زمان انجام پژوهش ، 243 نفر بودند. با توجه به حجم کم جامعه آماری، نمونه گیری انجام نشد و پرسش نامه بین جامعه آماری به طورکامل توزیع شد. در نهایت، 163 پرسش نامه معتبر جمع آوری شد. علاوه بر آمار توصیفی، با توجه به غیرنرمال بودن داده ها، برای آزمون فرضیه ها از رگرسیون ترتیبی و برای بررسی ارتباط بین متغیرها از آزمون مجذور کای و ضریب همبستگی اسپیرمن، استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد عناصر آمیخته بازاریابی در جذب مخاطبان به کتابخانه های آستان قدس رضوی تأثیر دارند و مؤلفه های «ارتباط»، «راحتی» و «هزینه» به ترتیب، در جذب مخاطبان به کتابخانه های آستان قدس رضوی نقش دارند؛ ولی مؤلفه «ارزش های مورد انتظار مشتری» در جذب مخاطبان نقش ندارد. یافته های این پژوهش نشان داد با کمک مؤلفه های عناصر آمیخته بازاریابی «چهار سی» می توان به جذب مخاطبان کتابخانه های آستان قدس رضوی کمک کرد.
بررسی قابلیت های یونی مارک و مارک ۲۱ برای فهرست نویسی کتاب های چاپی و منابع الکترونیکی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از انجام این پژوهش شناسایی قابلیت های هر یک از قالب های یونی مارک و مارک ۲۱ در برآورده ساختن نیازهای فهرست نویسی برای منابع فارسی و میزان همخوانی آن ها با این گروه از قواعد فهرست نویسی با تأکید بر دو منبع اطلاعاتی کتاب چاپی و منابع الکترونیکی است.
روش: برای نیل به هدف پژوهش، در مرحله اول کلیه فیلدهای مربوط به کتاب چاپی و منابع الکترونیکی از یونی مارک و مارک ۲۱ استخراج گردید و به علت عدم وجود دستنامه یا متونی معتبر و روزآمد در رابطه با قواعد فهرست نویسی فارسی، از کاربرگه های کتاب چاپی و منابع الکترونیکی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران جهت مقایسه با فیلدهای استخراج شده بهره گیری شد و در مرحله پایانی نیز برای تکمیل فرایند، از نتایج مقایسه یونی مارک و مارک ۲۱ با ۱۷ مشکل به کارگیری یونی مارک در ایران، استفاده شد.
یافته ها: یافته ها نشان داد که مارک ۲۱ بیش از یونی مارک با ویژگی های قواعد فهرست نویسی فارسی همخوانی داشته و پیشنهاد می شود که از نشانگرها و فیلدهای آن بیشتر در ساختار کنونی مارک ایران استفاده شود.
چگونه وب سایت ها اجتماعی شدن کودکان را تسهیل می کنند؟ رویکردی پیاژه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: کودکان در نیم دوره عملیات عینی به تدریج اجتماعی می شوند. این امر در بستر تعامل، با کاهش خودمیان بینی، افزایش تمرکززدایی و شکل دادن به هویت (تعلق خاطر) پدید می آید. پیاژه دست ورزی شیءها و تعامل با انسان ها را زمینه ساز تجربه فعال، پرورش دهنده اجتماعی شدن و درنتیجه رشد شناختی کودک می داند. وب سایت ها به عنوان شیءهای عینی با دربرداشتن امکانات لازم می توانند اجتماعی شدن کودکان را تسهیل نمایند.
روش: این پژوهش با رویکردی آمیخته، تحلیل محتوای کیفی و کمی را به خدمت گرفته تا ضمن ساختن ابزار سنجش، به تحلیل این وب سایت ها بپردازد. یازده وب سایت فارسی موجود و سی وب سایت انگلیسی که به شیوه نظام مند از سیاهه بهترین وب سایت ها برای کودکان انتخاب شدند نمونه پژوهشی را شکل داد.
یافته ها: یافته ها نشان داد که این نمونه در تسهیل اجتماعی شدن کودکان توانمندی بسیار کمی دارند. با وجود این، وبسایت های Disney, PBS, KOL به میزان بسیار زیادی از امکانات مورد انتظار برخوردار بودند. نتایج بدست آمده می تواند برای سایت های کودکان که با هدف رشد شناختی آنان طراحی می شوند، به کار رود. با وجود تاکید متون بر اهمیت همخوانی وب سایت ها با میزان رشد شناختی کودکان و نقشی که می توانند در تسهیل فرایند اجتماعی شدن داشته باشند، پژوهشی که ابزاری برای سنجش چنین همخوانی تدوین یا به کار برده باشد شناسایی نشد.
کتابخانه هولوگرافیک؛ توسعه عدالت اطلاعاتی در استعاره کتابخانه آیینه گون در برابر دانش(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: لازمه توسعه عدالت اطلاعاتی در سطح ملی، ایجاد زمینه دسترسی برابر به منابع علمی است. یکی از بزرگترین منابع توزیع اطلاعات در کشور، کتابخانه ها هستند که به دلایل گوناگون، گاهی فقط در دسترس عده معدودی از افراد قرار می گیرند.کتابخانه در واقع، فضای توسعه نرم افزاری دانش است. به عبارت دیگر، کتابخانه با ایجاد امکان دسترسی به محتوا و الگوهای گوناگون تفکر و مراوده علمی، زمینه را برای توسعه دانش فراهم می کند. به ویژه، کتابخانه های عمومی، امکان ارتقاء سطح عدالت در دسترسی به دانش و اطلاعات را افزایش می دهند. روش: این پژوهش با ملاحظه ظرفیت های انباشته شده در کتابخانه های مناطق مرکزی کشور، با هدف توسعه دسترسی، به وجهی پدیدارشناسانه به معرفی مفهوم کتابخانه هولوگرافیک پرداخته است و سپس، با استفاده از روش طراحی سیستم با کاربست چهار تابلوی نمودار جریان اطلاعات، این مفهوم را توسعه داده است. یافته ها: ایده «کتابخانه هولوگرافیک» بر ایده مقدس «نشر دانش به منزله تکلیف» بنا نهاده شده است. خلاصه و لب این ایده، آن است که همه بتوانند در همه جای کشور و جهان، بدون محدودیت، به بیشترین اطلاعات مورد نیاز دست یابند. در این امتداد، باید با توسعه کتابخانه الکترونیک، امکان دسترسی به منابع دانش را برای همه اقشار جامعه قرار داد تا امکان دانش افزایی و عدالت گستری در سیر دانش اندوزی برای همه فراهم آید.
بررسی وضعیت خدمات عمومی و اطلاعاتی کتابخانه های دانشگاه شهید چمران اهواز
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال اول تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳
117 - 135
حوزههای تخصصی:
هدف: بررسی این پژوهش بررسی وضعیت ارائه خدمات در مجموعه کتابخانه های دانشگاه شهید چمران اعم از کتابخانه های دانشکده ها و کتابخانه مرکزی بود. روش: روش مورداستفاده در این پژوهش پیمایشی بود که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی بود. یافته ها: نتایج این بررسی نشان داد که درمجموع، خدماتی که در این کتابخانه ها ارائه می شوند ضمن محدود بودن، از استانداردهای موجود مرتبط نیز فاصله دارد. نتیجه گیری: ازآنجاکه بررسی ها حاکی از فاصله قابل توجه کتابخانه های موردبررسی با استانداردهای مربوطه در این حوزه بود. در جامعه موردبررسی، خدماتی که در کتابخانه ها ارائه می شود، عمدتاً قالب سنتی داشته و کمتر از رنگ و بوی تحولات نوین برخوردار است. آن دسته از خدماتی که به ویژه دارای روح کاربر مداری بوده و حضور آن ها در کتابخانه می تواند جلوه ای از ترقی در خدمات باشد، مانند امانت بین کتابخانه ای و خدمات اطلاع رسانی، یا در کتابخانه های موردبررسی ارائه نمی شوند و یا اینکه به طور ناقص و غیر کارآمدی ارائه می شوند. درمجموع در این کتابخانه ها شرایطی حاکم است که از یک شرایط مطلوب و مترقی فاصله بسیاری دارد. مقایسه تک تک خدمات موردنظر در این بررسی با استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی نشان داد که تقریباً هیچ یک از خدمات ارائه شده در این کتابخانه ها برابر با استاندارد نیست و جامعه خدمت گیرنده از دریافت خدمات استاندارد در این کتابخانه بهره مند نیست. نتایج پژوهش حاضر همانند تمام پژوهش های بررسی شده در پیشینه نشان از عدم انطباق خواسته ها و انتظارات کاربران با خدمات تعریف شده و قابل ارائه می دهد.
تأثیر سیستم مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی (بررسی نقش یادگیری سازمانی)
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۵
25 - 43
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی با توجه به نقش واسطه ای یادگیری سازمانی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار SmartPLS2.0 انجام شد. روش: جامعه آماری این تحقیق، مدیران، معاونین و رؤسای بانک اقتصاد نوین، ملی، ملت و صادرات و مهر اقتصاد در استان هرمزگان در سال 1394 می باشند.حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد است که روایی آن با نظر اساتید تأیید شد و پس از تکمیل نمونه اولیه، پایایی پرسشنامه با محاسبه آلفای کرونباخ پایایی مناسب ابزار را نشان داد. یافته ها: تمامی شاخص ها از بار عاملی قابل قبولی برخوردارند. یافته ها: مدیریت دانش بر یادگیری سازمانی (81/0) و بر نوآوری سازمانی (39/0) تأثیر مثبت و معناداری داشت؛ یادگیری سازمانی اثر مثبت و معناداری بر نوآوری سازمانی داشت و تأثیر مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی از طریق یادگیری سازمانی بیشتری بیش تر می شود. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که یادگیری سازمانی می تواند به عنوان یک متغیر واسطه ای بین مدیریت دانش و نوآوری سازمانی نقش آفرینی کند. مدیریت دانش، درست همانند یک سیستم، به عنوان یک ورودی مهم، یادگیری سازمانی به عنوان فرایندی کلیدی، در نتیجه نوآوری سازمانی به عنوان یک خروجی حیاتی برای سازمان های امروزی محسوب می شود. بانک ها می توانند با استفاده از سیستم مدیریت دانش و یادگیری سازمانی باعث بهبود در نوآوری های سازمانشان شوند.