فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۱۶۱ تا ۲٬۱۸۰ مورد از کل ۷٬۵۱۴ مورد.
حوزههای تخصصی:
چکیدهمقدمه و هدف: با استفاده از تحلیل مآخذ استنادی با تأکید بر سال انتشار این مآخذ می توان اهمیت آثار پیشین را برشمرد و خاستگاه های تاریخی یک حوزه پژوهشی را آشکار نمود. در این پژوهش، بر آنیم تا با روش جدیدی به نام طیف سنجی سال انتشار مآخذ، مهم ترین آثار تاریخی در حوزه رفتار اطلاعاتی را با رویکردی علمی مشخص نماییم. روش شناسی: داده های اولیه این پژوهش، که با استفاده از روش علم سنجی و برای بررسی ریشه های تاریخی حوزه رفتار اطلاعاتی انجام شده است، از وبگاه علوم استخراج گشته است.استفاده از این راهبرد جستجو که در محدوده زمانی 2000 تا 2014 انجام شد، منجر به بازیابی تعداد 15663 رکورد گردید که از این میان 2627 مورد آن در مجلات علم اطلاعات و کتابداری به چاپ رسیده بود. سپس داده های اصلاح شده با استفاده از برنامه نرم افزاری مختص RPYS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: توزیع تعداد مآخذ موجود در رکوردهای حوزه رفتار اطلاعاتی بر اساس سال انتشار آنها نشان می دهد که در قرن نوزدهم حوزه رفتار اطلاعاتی شاهد سه جهش مهم بوده است که به ترتیب در سال های 1876، 1879، و 1890 روی داده است. همچنین بین سال های 1900 الی 1969 شاهد شش جهش در حوزه رفتار اطلاعاتی بوده ایم که به ترتیب در سال های 1948، 1954، 1957، 1960، 1965، و 1967 رخ داده است. نتیجه گیری: به طور کلی و با توجه به یافته های این پژوهش به نظر می رسد که حوزه رفتار اطلاعاتی علاوه بر روانشناسی تا حدی نیز تحت تأثیر آثار روش شناختی کمّی و کیفی (مثل گراندد تئوری و کریتیکال اینسیدنت) بوده است. علاوه بر این بعضی نظریه ها و کارهای نظری نیز بر این حوزه اثر گذاشته اند.
بررسی نقش مدیریت دانش در اولویت بندی منابع انسانی
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال اول تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳
3 - 21
حوزههای تخصصی:
هدف: در این پژوهش ، سطح نیروی انسانی (کارکنان عادی ، کارکنان کلیدی ، مدیران ارشد ) ، با توجه به زیر معیارهای حوزه های مدیریت دانش و حوزه های پنج گانه مدیریت دانش (داده ، اطلاعات ، دانش ، خرد، کارکنان) با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی باهدف بیشینه سازی مدیریت دانش در شرکت های پروژه محور (شرکت گسترش هوانوردی پارس یا پادیکو ، شرکت مهندسی سپتا و شرکت خدماتی مهندسی آوا بهبود) اولویت بندی شده اند . روش: برای تحلیل اطلاعات به دست آمده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) استفاده می شود . روش تحلیل توسعه ای چانگ مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق عبارت بود از کارشناسان خبره شرکت های پروژه محور که تعداد آن ها بالغ بر 12 نفر بود و ابزار گردآوری داده ها، اسناد و پرسشنامه بود. یافته ها: با توجه به پاسخ هایی که به وسیله گروه تصمیم گیرنده ارائه شد . نتایج نشان داد که ترتیب نهایی اهمیت معیارهای مدیریت دانش به این صورت بود که داده با اختلاف وزنی فاحش در اولویت نخست قرار دارد و خرد ، کارکنان ، دانش ، اطلاعات در اولویت بعدی قرار می گیرند . در مقایسه 6 شاخص، با توجه به داده ، مشخص شده است که تحلیل نظر مشتریان در اولویت نخست قرار می گیرد، در مقایسه 6 شاخص با توجه به اطلاعات مشخص شده است که هماهنگی و یکپارچه سازی اطلاعاتی در درون سازمان در اولویت نخست قرار می گیرد. در مقایسه 6 شاخص با توجه به دانش ، مشخص شده است که میزان توسعه کاربرد دانش در سازمان در اولویت نخست قرار می گیرد. در مقایسه 6 با توجه به خرد ، مشخص شده است که قابلیت های نوآوری در کارکنان در اولویت نخست قرار می گیرد. در مقایسه 6 شاخص با توجه به کارکنان مشخص شده است که نرخ کارکنانی که سازمان را ترک کرده اند در اولویت نخست قرار می گیرد.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داد کارکنان عادی در اولویت نخست و مدیران ارشد در اولویت دوم کارکنان کلیدی در اولویت آخر قرار می گیرد . .واژه های کلیدی :منابع انسانی ،مدیریت دانش ، تحلیل سلسله مراتبی فازی
شناسایی عوامل مؤثر بر جذب مخاطب در کتابخانه های آستان قدس رضوی بر اساس مدل بازاریابی مشتری مدار «چهار سی» از دیدگاه کتابداران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش جذب مخاطبان به کتابخانه های آستان قدس رضوی بر اساس مدل بازاریابی مشتری مدار «چهار سی» از دیدگاه کتابداران انجام شده است. روش شناسی: روش پژوهش «توصیفی- پیمایشی» و ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ای محقق ساخته، شامل 40 سؤال بسته در چهار قسمت است. جامعه آماری این پژوهش کلیه مدیران و کتابداران شاغل در سازمان مذکور است که در زمان انجام پژوهش ، 243 نفر بودند. با توجه به حجم کم جامعه آماری، نمونه گیری انجام نشد و پرسش نامه بین جامعه آماری به طورکامل توزیع شد. در نهایت، 163 پرسش نامه معتبر جمع آوری شد. علاوه بر آمار توصیفی، با توجه به غیرنرمال بودن داده ها، برای آزمون فرضیه ها از رگرسیون ترتیبی و برای بررسی ارتباط بین متغیرها از آزمون مجذور کای و ضریب همبستگی اسپیرمن، استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد عناصر آمیخته بازاریابی در جذب مخاطبان به کتابخانه های آستان قدس رضوی تأثیر دارند و مؤلفه های «ارتباط»، «راحتی» و «هزینه» به ترتیب، در جذب مخاطبان به کتابخانه های آستان قدس رضوی نقش دارند؛ ولی مؤلفه «ارزش های مورد انتظار مشتری» در جذب مخاطبان نقش ندارد. یافته های این پژوهش نشان داد با کمک مؤلفه های عناصر آمیخته بازاریابی «چهار سی» می توان به جذب مخاطبان کتابخانه های آستان قدس رضوی کمک کرد.
سنجش کیفیت خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علم و فرهنگ از دیدگاه کاربران
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال اول پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴
107 - 128
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش سطوح کیفیت خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علم و فرهنگ با استفاده از ابزار استاندارد لیب کوآل انجام شد. روش: پژوهش حاضر ازنظر نوع کاربردی و به روش پیمایشی با رویکرد تحلیلی بود. جامعه ی آماری این پژوهش، شامل 2250 نفر از کاربران عضو کتابخانه مرکزی بوده، نمونه گیری با روش تصادفی طبقه بندی انجام شد و حجم نمونه 328 نفر بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که سطح کیفیت خدمات ارائه شده در این کتابخانه در مؤلفه های اثر خدمت و کنترل اطلاعات بالاتر از حداقل انتظارات کاربران بوده ولی در مؤلفه کتابخانه به عنوان یک مکان، نتوانسته حتی حداقل انتظارات کاربران را برآورده نماید. بر اساس این پژوهش مهم ترین مؤلفه ها از دیدگاه کاربران به ترتیب مؤلفه کنترل اطلاعات (07/60 درصد)، مؤلفه اثر خدمت (21/26 درصد) و مؤلفه کتابخانه به عنوان یک مکان (72/13 درصد) بود. نتیجه گیری: پس از آزمون فرضیه ها، مشخص شد در این کتابخانه بین سطوح "حداقل و حداکثر انتظارات" کاربران با "سطح دریافت خدمات"، در مؤلفه های لیب کوآل، تفاوت معناداری وجود دارد؛ همین طور در مؤلفه های لیب کوآل، بین دیدگاه دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری، اعضای هیأت علمی و کارکنان کتابخانه مرکزی دانشگاه در سطوح "حداقل انتظارات"، "دریافت خدمات" و "حداکثر انتظارات"، تفاوت معناداری وجود دارد. در انتها با استفاده از یافته های میدانی به دست آمده و به منظور ارتقای سطح کیفیت خدمات در این کتابخانه دانشگاهی، راه کارها و پیشنهاد هایی ارائه شد.
اولویت های مورد انتظار کاربران از صفحه رابط کاربر کتابخانه دیجیتالی مورد مطالعه: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی کتابخانه های الکترونیکی کتابخانه های دیجیتالی رابط کاربر در کتابخانه های دیجیتالی
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها ملی
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی کتابخانه های الکترونیکی کتابخانه های دیجیتالی کاربران
هدف: اولویت های مورد انتظار کاربران از رابط کاربر کتابخانه دیجیتالی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است.
روش پژوهش: در پژوهش حاضر، از روش پیمایشی توصیفی با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته مشتمل بر معیارهای اصلی خدمات کتابخانه دیجیتالی، ویژگی های کلی صفحة رابط کاربر کتابخانه دیجیتالی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را 220 نفر از مراجعان و اعضاء فعال کتابخانه ملی تشکیل می دهد.
یافته ها: یافته ها نشان داد که براساس شاخص اهمیت، اولویت اول از نظر خدمات، به امکان جستجو به شیوه های مختلف با میانگین 91/3، تعلق یافته است. در مورد ویژگی های کلی صفحه رابط کاربر، امکان ادامه کار بعد از استفاده از سیستم کمکی با میانگین 93/3 در اولویت نخست بوده است. همچنین مشخص شد که بین تحصیلات کاربران و میزان انتظارات آنها از صفحة رابط کاربر کتابخانه دیجیتالی کتابخانه ملی رابطه معناداری وجود ندارد، اما بین میزان استفاده کاربران و میزان انتظار آنان از صفحه رابط کاربر رابطه معناداری وجود دارد و با افزایش میزان استفاده، انتظار کاربران نیز افزایش می یابد.
نتیجه گیری: از دیدگاه کاربران، تمامی شاخص های مورد مطالعه در خدمات و صفحة رابط کاربرکتابخانه دیجیتالی در حد زیاد و خیلی زیاد اهمیت دارند و بهتر است که کتابخانه دیجیتالی کتابخانه ملی در زیر سیستم های مربوط به خدمات و صفحة رابط کاربر خود از رویکرد کاربرمحور استفاده بیشتری نماید.
فرهنگ سازمانی و تأثیر آن بر رضایت شغلی کارکنان (موردپژوهی: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج.ا. ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی کارکنان سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است.
روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی است. از طریق نمونه گیری تعداد 285 نفر از کارکنان رده های مختلف شغلی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در فاصله سال های 1392-1393 انتخاب و با استفاده از دو پرسشنامه نظر آنان پیمایش شده است. برای شناخت فرهنگ سازمانی، مدل دنیسون و برای شناسایی عوامل مرتبط با رضایت شغلی، مدل شاخص توصیفی شغل (JDI) استفاده شد.
یافته ها: مؤلفه های فرهنگ سازمانی (درگیرشدن در کار، سازگاری، انطباق پذیری، و رسالت یا مأموریت) در کتابخانه ملی با عوامل پنج گانه رضایت شغلی کارکنان رابطه مثبت و معنادار داشته اند.
نتیجه گیری: برداشت ها و نگرش های حرفه ای افراد در پیوند با عوامل مختلف سازمانی قرار دارد. چنانچه فرهنگ سازمانی در راستای ارتقای رضایت شغلی کارکنان قرارگیرد، افراد با انگیزه و اشتیاق بیشتری به انجام وظایف شغلی می پردازند.
بازنمون تصویری دانش در رشته ی کتابداری و اطلاع رسانی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بازنمون تصویری دانش و تعیین نقاط خلأ و تراکم گرایش های علمی اعضای هیأت علمی رشته کتابداری و اطلاع رسانی در دانشگاه های دولتی ایران صورت پذیرفته است. بدین منظور پیشینه نامه علمی-اجرایی هریک از اعضاء به روش سرشماری گردآوری و تحلیل محتوا شد. سپس با استفاده از یک سیاهه وارسی محقق ساخته میزان گرایش هر یک از اعضای جامعه پژوهش تعیین گردید. در نهایت نقشه هایی با استفاده از نرم افزار مصورسازی NodeXL ترسیم گردیدند. نتایج نشان دادند که نقاط تراکم گرایش ها به ترتیب در حوزه های علم سنجی، روش تحقیق در کتابداری و اطلاع رسانی ، سازماندهی اطلاعات، منابع اطلاعاتی، روانشناسی در کتابداری و اطلاع رسانی ، آموزش در کتابداری و اطلاع رسانی ، مدیریت، کتابداری و اطلاع رسانی در وب، مدیریت دانش، کتابخانه های دانشگاهی، خدمات اطلاعاتی، مبانی نظری و فلسفی کتابداری و اطلاع رسانی ، مدیریت مجموعه مشاهده می شود و به نظر می رسد متخصصان این حوزه در این جامعه خاص به کتابداری و اطلاع رسانی در موضوعات شیمی، نقشه، موزه، حقوق، هنر و کتابخانه های آموزشگاهی و همچنین در خوشه موضوعات مستقل به موضوعات اقلیت ها در کتابخانه ها، معماری اطلاعات، مشاوره اطلاعاتی، خودکارسازی کتابخانه ها، حفاظت و نگهداری و همچنین تاریخ شفاهی، سایبرنتیک، حق مؤلف، بازاریابی اطلاعات و اقتصاد اطلاعات گرایش قابل توجهی نداشته اند و در این موضوعات خلأ فعالیت علمی مشاهده می شود.
بررسی استناد رسمی و غیررسمی در موتور کاوش گوگل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: استناد غیر رسمی درج اطلاعات کتاب شناختی (عنوان یا نشانی اینترنتی) منابع استناد شده در منابع اطلاعاتی است که به منظور ارتباطات علمی غیر رسمی ایجاد شده است که، همواره مورد مسامحه پایگاه های استنادی سنتی هستند. این پژوهش جهت پاسخ به این سوال که آیا این استنادها در محیط وب قابل ردگیری هستند، انجام شده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان استنادهای رسمی و غیررسمی در موتور کاوش گوگل است. روش پژوهش: روش به کار رفته وب سنجی است . جامعه پژوهش ۱۳۴۴ مقاله پژوهشی از ۹۸ مجله دسترسی آزاد است. برای استخراج استناد وبی از موتور کاوش گوگل، از روش"" Web/URL citation extraction"" استفاده شده است. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که ده درصد از استنادهای وبی موتور کاوش گوگل مربوط به استنادهای رسمی و غیررسمی است. بالاترین میزان استناد رسمی در موتور کاوش گوگل با ۱۹/۲۷ درصد به رشته کتابداری و اطلاع رسانی و پایین ترین میزان استناد رسمی با ۱/۵۴ درصد به رشته مهندسی شهری اختصاص دارد. بالاترین درصد استنادهای غیررسمی با ۳/۵۷ درصد به رشته جامعه شناسی و پایین ترین درصد استنادهای غیر رسمی با ۰/۳۹ درصد به رشته مهندسی شهری اختصاص دارد. نتیجه گیری: با توجه به رقم ده درصدی استنادهای رسمی و غیررسمی در موتور کاوش گوگل و کاهش این میزان نسبت به پژوهش های پیشین به نظر می رسد که برای ردگیری استنادها توسط این موتور کاوش باید با احتیاط بیشتری برخورد کرد. .
ممیزی اطلاعات در طرح ها و پروژه ها بر اساس مدل هنزل (مطالعه موردی: یکی از طرح های پژوهشکده گاز پژوهشگاه صنعت نفت)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف : پژوهش حاضر با هدف به کارگیری ممیزی اطلاعات بر اساس مدل هنزل در یکی از طرح های پژوهشگاه صنعت نفت انجام شده است. روش: پژوهش از نوع پیمایشی بوده و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. بیشتر سؤال های پرسشنامه به صورت بازطراحی شده و مبنای طراحی سؤال ها نیز پرسشنامه استاندارد هنزل است که با توجه به طرح، بومی سازی شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 42 نفر از اعضای طرح است که به روش نمونه گیری هدفمند توسط مسئول طرح انتخاب شده اند. برای تحلیل داده های گردآوری شده، از نرم افزار اکسل استفاده شده است. یافته های پژوهش : در این پژوهش مقالات «ساینس دایرکت» و «ای سی اس» سهم بیشتری از منابع را در تمامی حوزه های اطلاعاتی به خود اختصاص داده اند. همچنین درصد استفاده از منابع الکترونیکی با توجه به دسترس پذیری آسان و هزینه کمتر نسبت به منابع چاپی، بیشتر بوده است. در بررسی جریان اطلاعات در طرح می توان واحد تبدیلات گاز طبیعی و کتابخانه را دو واحد کلیدی معرفی نمود که بیشترین سهم را در تأمین منابع اطلاعاتی و گزارش های مورد نیاز مسئولان و کارشناسان گروه های درگیر در طرح داشته اند. نتیجه گیری : برای جلوگیری از دوباره کاری در تهیه منابع اطلاعاتی و صرفه جویی در هزینه ها و کنترل منابع دریافتی و ارسالی، تشکیل یک گروه کنترل کننده (گروه مهندسی شیمی) قبل از اجرای طرح ها و پروژه ها ضروری است.
مطالعه تاثیر کیفیت ساختاری و محتوایی وب سایت کتابخانه های عمومی بر رضایت و وفاداری الکترونیکی کاربران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش، مطالعه تأثیر کیفیت محتوایی و ساختاریِ وب سایت های کتابخانه های عمومی بر رضایت، وفاداری و در نتیجه تبلیغات توصیه ای الکترونیکی است. روش پژوهش: پژوهش در دو بخش انجام شده است: در بخش نخست، برای شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت ساختاری و محتوایی وب سایت های کتابخانه ای، تحلیل محتوای پژوهش های صورت گرفته در زمینه طراحی وب سایت، در 10سال اخیر، به منظور ارائه مدل صورت گرفت. در بخش دوم، برای تعیین میزان اهمیت ابعاد و برازش مدل، از نظر تعداد 190 نفر از مراجعه کنندگان کتابخانه های عمومی شهر مشهد، استفاده شد. روش پژوهش در بخش اول، تحلیل محتوا و در بخش دوم، از نوع پیمایشی با استفاده از تحلیل عاملی و پرسشنامه محقق ساخته بود. در ادامه، عوامل، بر اساس میزان اهمیت به دست آمده ارزش گذاری گردید. از متوسط ارزش های رتبه بندی شده، که هربُعد از مراحل اول و دوم به دست آورد، برای طراحی مدل استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد 25 متغیّر شناسایی شده برای ابعاد مختلف پژوهش را می توان بر روی شش عامل بارگذاری نمود که در مجموع قادر به تبیین بیش از 72 % واریانس شاخص ها، هستند. شاخص KMO برابر با 794/0 و مقدار معنا داری آزمون بارتلت 000/0 شده است. بنابراین، مدل تحلیل عاملی تأییدی در برازش به داده ها مناسب تشخیص داده شد و شاخص های ارائه شده و مقایسه آن با مقدار مطلوب برای یک مدل برازش یافته، نشان از برازش مناسب مدل دارد.
بررسی کیفیِ رویکرد کتابداران کتابخانه های عمومی کرمان نسبت به استفاده از شبکه های اجتماعی به منظور اشتراک دانش(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
کتابداری و اطلاع رسانی دوره هجدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۷۱)
135 - 156
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش، بررسی چگونگی به کارگیری شبکه های اجتماعی برای اشتراک دانش توسط کتابداران کتابخانه های عمومی شهر کرمان است. روش شناسی: در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای استفاده شده است. جامعه پژوهش تمام کتابدارن کتابخانه های عمومیِ شهر کرمان است و شرکت کنندگان در پژوهش به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده اند. در نهایت، پژوهشگران پس از مصاحبه با 18 کتابدار کتابخانه های عمومی شهر کرمان به اشباع نظری دست یافتند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته است. برای تعیین روایی و پایایی پژوهش، از روش ارزیابی لینکولن و گوبا استفاده شد که معادل روایی و پایایی در تحقیقات کمّی است. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش بر اساس روش رمزگذاری نظری، طی سه مرحله انجام شد: رمزگذاری باز، رمزگذاری محوری و رمزگذاری انتخابی. یافته ها: تفکیک و بررسی متون مصاحبه ها و رمزگذاری باز آنها با جزءبه جزء کردن اطلاعات، در مجموع به 69 گزاره مفهومی منجر شد. در مرحله دوم (رمزگذاری محوری) داده های خردشده به مقوله هایی که بیشترین ارتباط را با مسئله پژوهش داشتند منتهی و 29 گزاره مفهومی شناسایی گردید. سپس در مرحله سوم یعنی رمزگذاری انتخابی، 4 مقوله اصلی به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد در حال حاضر کتابداران کتابخانه های عمومی شهر کرمان، شبکه های اجتماعی را برای فعالیت های فردی شخصی، فعالیت های حرفه ای، ارتباطات دانشی، اشتراک مسائل دینی و مذهبی مورد استفاده قرار می دهند، اما اشتراک دانش و توزیع مسائل علمی، سهم بسزایی در این امر دارند. طبق نتایج حاصل، همچنین می توان گفت، این کتابداران دیدگاه مثبتی نسبت به کاربرد شبکه های اجتماعی دارند اما جوامع عملی با هدف ارتباط های سازمانی و حرفه ای کتابداران از طریق اشتراک دامنه خاص از دانش، در حال حاضر به صورت عملی در کتابخانه های عمومیِ شهر کرمان وجود ندارند.
بررسی عوامل مؤثر بر وقف کتاب به سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: یکی از رایج ترین موارد مصرف وقف، امور فرهنگی و از جمله وقف کتاب و تجهیزات مورد نیاز و سایر ملزومات کتابخانه هاست. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر جذب وقف فرهنگی در یکی از بزرگ ترین کتابخانه های جهان اسلام سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی انجام شد. روش: روش پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها، دو پرسش نامه محقق ساخته بر مبنای مطالعات کتابخانه ای بود که یکی برای واقفین و دیگری برای مدیران کتابخانه طراحی شد. جامعه آماری شامل دو گروه است: نخست، کلیه واقفین کتابخانه آستان قدس رضوی در فاصله سال های 1387 – 1392 به تعداد 900 نفر واقف که از طریق فرمول مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 248 نفر انتخاب شدند. دوم، مدیران بخش های خدمات عمومی کتابخانه آستان قدس رضوی که 43 نفر بودند و پرسش نامه به همه آنان داده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد مؤثرترین انگیزه های واقفین، انگیزه های دینی (رضای خدا، پاداش اخروی) خدمت به مردم و همنوع و گسترش علم و دانش در جامعه است؛ اما مهم ترین موانع وقف، آگاهی نداشتن جامعه از اهمیت و ضرورت مشارکت در کتابخانه ها، نبود فرهنگ وقف در جامعه و تورم موجود در جامعه بود. نتیجه گیری: در میان راهکارهای جلب وقف در کمک به توسعه کتابخانه، استفاده از رسانه های جمعی و تبلیغاتی مانند تلویزیون، آگهی نما و بیلبوردهاست. مهم ترین راهکار رفع موانع نیز تبلیغات و اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در جامعه شناخته شد.
بررسی قابلیت های یونی مارک و مارک ۲۱ برای فهرست نویسی کتاب های چاپی و منابع الکترونیکی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از انجام این پژوهش شناسایی قابلیت های هر یک از قالب های یونی مارک و مارک ۲۱ در برآورده ساختن نیازهای فهرست نویسی برای منابع فارسی و میزان همخوانی آن ها با این گروه از قواعد فهرست نویسی با تأکید بر دو منبع اطلاعاتی کتاب چاپی و منابع الکترونیکی است.
روش: برای نیل به هدف پژوهش، در مرحله اول کلیه فیلدهای مربوط به کتاب چاپی و منابع الکترونیکی از یونی مارک و مارک ۲۱ استخراج گردید و به علت عدم وجود دستنامه یا متونی معتبر و روزآمد در رابطه با قواعد فهرست نویسی فارسی، از کاربرگه های کتاب چاپی و منابع الکترونیکی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران جهت مقایسه با فیلدهای استخراج شده بهره گیری شد و در مرحله پایانی نیز برای تکمیل فرایند، از نتایج مقایسه یونی مارک و مارک ۲۱ با ۱۷ مشکل به کارگیری یونی مارک در ایران، استفاده شد.
یافته ها: یافته ها نشان داد که مارک ۲۱ بیش از یونی مارک با ویژگی های قواعد فهرست نویسی فارسی همخوانی داشته و پیشنهاد می شود که از نشانگرها و فیلدهای آن بیشتر در ساختار کنونی مارک ایران استفاده شود.
نظریه مرجع شیالی راماریتا رانگاناتان در گذر زمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نظریه مرجع رانگاناتان و ماندگاری آن درگذر زمان انجام گرفته است.
روش: روش پژوهش، روش مروری است و آثار رانگاناتان و منابعی که در آنها از دیدگاه و نظر وی در خصوص مرجع و خدمات مرجع استفاده شده، مورد بررسی قرار گرفته است.
یافته ها: از یافته های این پژوهش، آشنایی با نظریه مرجع رانگاناتان و پژوهش های انجام گرفته در این زمینه است. دیدگاه های رانگاناتان در خصوص مرجع و خدمات مرجع، مورد توجه پژوهشگران در زمینه های مختلف از جمله بازاریابی و طراحی وب و ... قرار گرفته است و بعد گذشت سال ها از اعلام آنها توسط رانگاناتان هنوز از کارآیی لازم برخوردار هستند و قالب هایی نو از آنها عرضه شده اند.
نتیجه: بررسی ها و مطالعات نشان می دهد که پنج قانون رانگاناتان هنوز هم در مسائل نوین اطلاعات و کتابخانه کارآمد بوده و در این مقاله بر این مسأله تأکید شده است که دیدگاه رانگاناتان در خصوص مرجع و خدمات مرجع مجدد مورد توجه قرار گرفته و در عرصه کتابخانه از آنها حمایت شود.
بررسی تولیدات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پایگاه استنادی اسکوپوس
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۵
127 - 152
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با رویکردی علم سنجی به مطالعه و ارزیابی تولیدات علمی بین المللی دانشگاه علامه طباطبائی از ابتدای شکل گیری این دانشگاه تا آپریل سال 2012 پرداخته است. روش: این پژوهش کاربردی با روش توصیفی انجام شده و جامعه آماری آن عبارت است از کل تولیدات علمی دانشگاه علامه طباطبائی که به زبان انگلیسی در پایگاه چکیده ای و استنادی اسکوپوس نمایه شده اند. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای اکسل و نودکس در ترسیم گراف شبکه ارتباطات علمی پژوهشگران استفاده شده است. یافته ها: نتایج حاکی از آن بودند که کل تولیدات علمی نمایه شده دانشگاه علامه طباطبائی شامل 279 رکورد در قالبهای مقاله پژوهشی، مقاله مروری، مقاله همایش، و مقالات زیر چاپ بودند. نتیجه گیری: اگرچه نتایج نشان دادند که تعداد تولیدات علمی نمایه شده دانشگاه علامه طباطبائی در سطح بین الملل و همچنین میزان استناد به آنها، بخصوص تولیدات علمی سالهای اخیر در مقایسه با سایر دانشگاهها زیاد نبوده اند، لیکن در مجموع رشد تصاعدی را نشان می دهند و البته این رشد، حاصل تلاش پژوهشگران برخی از گروههای علمی دانشگاه بوده است.
بررسی ویژگی های آرایه ها و تذهیب مکتب هرات در مصاحف قرآنی آستان قدس رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر، به منظور بررسی و تبیین آرایه ها و تذهیب مکتب هرات در بین مصاحف قرآنیِ تاریخ دار و مستندِ کتابخانه آستان قدس رضوی انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهشی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. با بررسی فهرست مصاحف گنجینه قرآنی آستان قدس رضوی و مشورت با کارشناسان خبره این بخش،10 مصحف نفیس که دارای بیشترین ویژگی های نسخه شناسی مکتب هرات بودند، به روش هدفمند انتخاب شد. با مشاهده این مصاحف، ویژگی های توصیفیِ آرایه ها و تذهیب آنها مشخص گردید. یافته ها: با بررسی روشمند و طبقه بندی آرایه ها و تذهیب 10 مصحف قرآنیِ مکتب هرات در دو بخش درون متن (اوراق مصاحف) و برون متن (تجلید)، مشخص شد مهم ترین تزئینات به کار رفته در این مصاحف شامل سرلوح 40%، لوح مذهب 60%، شمسه 10%، اشکال حاوی شرح آیات 100% و تزئین پایان قرآن در 20% مصاحف به کار رفته اند. طرح سرلوح یا لوح مذهّب برای آغاز قرآن و نشان شرح آیات (خمس، عشر، سجده و تحزیب) در تمام مصاحف ترسیم شده اند و نقش شمسه ابتدا و تزئینات پایان قرآن، دارای کمترین فراوانی در مصاحف مورد بررسی بود. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان از کتابت و تذهیب مصاحف بزرگ و نفیس در مکتب هرات دارد. همچنین، ویژگی های آرایه ها و تزئینات این مکتب از طریق یافته های پژوهش مشخص شد تا جنبه های مختلف آن در پژوهش های متعدد بررسی شود.
بررسیِ تحلیل عامل تأییدیِ مقیاسِ سنجش رفتار اطلاعاتی دانشجویان دوره دکتری دانشگاه های استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: با توجه به اهمیت رفتار اطلاعاتی جستجوگران اطلاعات در پژوهش های حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی، این پژوهش با هدف بررسیِ تحلیلِ عاملِ تأییدیِ مقیاس سنجشِ رفتار اطلاعاتی انجام شده است. روش: تعداد 245 نفر از دانشجویان دوره دکتری دانشگاه های استان خوزستان با روش نمونه گیریِ تصادفیِ طبقه ای انتخاب شدند و مقیاس سنجش رفتار اطلاعاتی را تکمیل کردند. داده ها به روش تحلیل عامل تأییدی و ضریب آلفای کرونباخ و با استفاده از نرم افزار آماری 21- Spss و Amos تحلیل شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد مدل شش عاملیِ مقیاسِ رفتار اطلاعاتی برازنده داده هاست و ضریب های پایایی آلفای کرونباخ این ابزار برای شش عامل از 73/0 تا 87/0 متغیر بود. نتیجه گیری: یافته ها بیانگر این است که مقیاس سنجش رفتار اطلاعاتی، ابزاری معتبر و پایاست و می تواند در پژوهش های مربوط به این حوزه و برای اندازه گیری رفتار اطلاعاتی، استفاده شود.
ارزیابی وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران از نظر میزان توجه به ویژگی های محتوایی و فنی مؤثر بر ارتقای رتبه وبومتریک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی علاوه بر ایفای نقش به عنوان ابزار اطلاع رسانی در حوزه سلامت، در تعیین رتبه دانشگاه در رتبه بندی جهانی وبومتریکس و نظام رتبه بندی وب سایت دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشور نیز اهمیت دارند. ارزیابی مداوم این وب سایت ها از جنبه های گوناگون ضروری است. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران از نظر میزان توجه به ویژگی های محتوایی و فنی مؤثر بر ارتقای رتبه وبومتریک پرداخته است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های پیمایشی با رویکرد توصیفی است که به توصیف وضعیت عینی وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران پرداخته است. از سیاهه وارسی محقق ساخته با دو بخش معیارهای محتوایی مؤثر بر رتبه وبومترییک (50 معیار) و معیارهای بهینه سازی موتورهای جستجو (52 معیار) استفاده شد. ارزیابی محتوایی وب سایت های جامعه پژوهش با مراجعه مستقیم پژوهشگر به وب سایت و به روش مشاهده صورت گرفت. به منظور ارزیابی وب سایت های مورد مطالعه براساس معیارهای بهینه سازی موتورهای جستجو نیز از ابزارهای خودکار در زمینه ارزیابی وب سایت ها استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. علاوه بر ارائه شاخص های توصیفی، از تحلیل ضریب همبستگی ناپارامتری اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: در مجموع از حداکثر نمره مربوط به معیارهای ارزیابی یعنی 102 نمره، وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی تهران (66/73 نمره)، اصفهان (65/67 نمره) و کاشان (56/66 نمره) از بیشترین میزان مطابقت با سیاهه وارسی پژوهش برخوردار بودند. وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی بم، دزفول و جیرفت نیز (با 87/38، 85/38 و 02/37 نمره) کمترین میزان مطابقت را داشتند. نتیجه: نتایجه بیانگر فاصله قابل ملاحظه از وضعیت ایده آل برای تمامی وب سایت های جامعه پژوهش است.
بررسی وضعیت خدمات عمومی و اطلاعاتی کتابخانه های دانشگاه شهید چمران اهواز
منبع:
مطالعات دانش شناسی سال اول تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳
117 - 135
حوزههای تخصصی:
هدف: بررسی این پژوهش بررسی وضعیت ارائه خدمات در مجموعه کتابخانه های دانشگاه شهید چمران اعم از کتابخانه های دانشکده ها و کتابخانه مرکزی بود. روش: روش مورداستفاده در این پژوهش پیمایشی بود که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی بود. یافته ها: نتایج این بررسی نشان داد که درمجموع، خدماتی که در این کتابخانه ها ارائه می شوند ضمن محدود بودن، از استانداردهای موجود مرتبط نیز فاصله دارد. نتیجه گیری: ازآنجاکه بررسی ها حاکی از فاصله قابل توجه کتابخانه های موردبررسی با استانداردهای مربوطه در این حوزه بود. در جامعه موردبررسی، خدماتی که در کتابخانه ها ارائه می شود، عمدتاً قالب سنتی داشته و کمتر از رنگ و بوی تحولات نوین برخوردار است. آن دسته از خدماتی که به ویژه دارای روح کاربر مداری بوده و حضور آن ها در کتابخانه می تواند جلوه ای از ترقی در خدمات باشد، مانند امانت بین کتابخانه ای و خدمات اطلاع رسانی، یا در کتابخانه های موردبررسی ارائه نمی شوند و یا اینکه به طور ناقص و غیر کارآمدی ارائه می شوند. درمجموع در این کتابخانه ها شرایطی حاکم است که از یک شرایط مطلوب و مترقی فاصله بسیاری دارد. مقایسه تک تک خدمات موردنظر در این بررسی با استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی نشان داد که تقریباً هیچ یک از خدمات ارائه شده در این کتابخانه ها برابر با استاندارد نیست و جامعه خدمت گیرنده از دریافت خدمات استاندارد در این کتابخانه بهره مند نیست. نتایج پژوهش حاضر همانند تمام پژوهش های بررسی شده در پیشینه نشان از عدم انطباق خواسته ها و انتظارات کاربران با خدمات تعریف شده و قابل ارائه می دهد.
بررسی تأثیر حذف خط اعلان زبان نشانه گذاری گسترش پذیر (XML) و تغییر پسوند فایل بر افزایش نمایه پذیری و پیدانمایی پیشینه های فراداده ای در محیط موتورهای کاوش وب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از این پژوهش تبیین تأثیر حذف خط اعلان زبان نشانه گذاری گسترش پذیر و تغییر پسوند فایل بر افزایش نمایه پذیری و پیدانمایی نام های برچسب عناصر فراداده ای هسته دوبلین، مارک ۲۱، و طرح فراداده ای توصیف شیء در محیط موتورهای کاوش وب بود.
روش: پژوهش با روش تجربی انجام شد. جامعه پژوهش را شش صد پیشینه فراداده ای در قالب دو گروه آزمون و گواه تشکیل می دادند. گروه گواه دارای سیصد پیشینه، تولیدشده بر مبنای فرانمای استاندارد طرح های فراداده ای موردمطالعه، و گروه آزمون نیز دارای سیصد پیشینه، ایجادشده بر مبنای فرانماهای یادشده اما دارای ویژگی های خاص، بدون سطر اعلان ایکس ام ال و با پسوند فایل همخوان با نام طرح فراداده ای مرتبط بودند.
یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که موتورهای کاوش گوگل و یاهو نام های برچسب تمامی عناصر فراداده ای مربوط به پیشینه های عضو گروه آزمون را نمایه سازی نموده، و در نتایج جستجوی خود پدیدار ساختند. اما چنین واکنشی را به نام های برچسب عناصر پیشینه های فراداده ای گروه گواه نشان ندادند. نمایه سازی نام های برچسب عناصر پیشینه های فراداده ای گروه آزمون، و پدیدار شدن آنها در نتایج جستجوی موتورهای کاوش، امکان بازیابی پیشینه های فراداده ای یادشده از طریق نام های برچسب آنها را فراهم نموده است. چنین امکانی برای پیشینه های گروه گواه میسر نیست. در پایان مقاله، الگوهایی ارائه شده است.