بازار کارا

بر اساس فرضیه بازار کارا قیمت سهام از فرایند گشت تصادفی پیروی می کند. در چنین بازاری بازده سهام را نمی توان بر اساس تغییرات گذشته قیمت ها پیش بینی کرد. اما ارائه شواهدی دال بر وجود ناهنجاری هایی در بازارهای سهام توسط محققان، فرضیه بازار کارا را با تردیدهایی مواجه ساخت. بازگشت به میانگین یکی از این ناهنجاری ها می باشد. در این تحقیق وجود پدیده بازگشت به میانگین در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور با استفاده از آزمون نسبت واریانس، بازگشت به میانگین در سه شاخص قیمت، بازده نقدی و قیمت و شاخص پنجاه شرکت فعال تر در دورهای زمانی متفاوت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل وجود بازگشت به میانگین را در دو شاخص قیمت و شاخص بازده نقدی و قیمت در بیشتر دوره های زمانی تایید می نماید. اما شاخص پنجاه شرکت فعال تر در دوره زمانی 87-84 و در بیشتر فواصل زمانی از فرایند گشت تصادفی پیروی کرده است.

بازارهای مالی برای این که بتوانند به نحو مناسب عمل نمایند و از عهده جذب سرمایه افراد و تخصیص بهینه منابع مالی برآیند، باید کارا باشند. علاوه براین، اهمیت و جایگاه اطلاعات و تحقیقات مالی و حسابداری در حوزه بورس اوراق بهادار می تواند تحت تاثیر کارایی بازار مذکور قرار گیرد. اما شرط لازم برای کارایی بازار، انعکاس سریع و کامل اطلاعات جدید در قیمت اوراق بهادار میباشد. بنابراین در این تحقیق شبه تجربی، سرعت تعدیل اطلاعات در قیمتهای سهام با استفاده از ضریب تعدیل قیمت که سرعت ۱۳۷۸ ، مورد بررسی قرار گرفته است. - و میزان انعکاس اطلاعات جدید در قیمتها را ارزیابی میکند و در دوره زمانی سالهای ۱۳۸۴ نتایج تحقیق نشان دهنده انعکاس اطلاعات جدید به کندی در قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران در دوره مورد مطالعه میباشد. حداقل زمان لازم برای انعکاس کامل اطلاعات در قیمتهای سهام ۱۷ روز کاری میباشد

بر اساس استراتژی سرمایه گذاری مومنتوم برخلاف فرضیه بازار کارا، بازده سهام عادی در بازه های زمانی مختلف دارای رفتار خاصی می باشد و می توان با بکارگیری راهبرد سرمایه گذاری متناسب با افق زمانی مورد نظر، بازدهی بیش از بازده بازار بدست آورد. هدف این پژوهش بررسی سودآوری استراتژی سرمایه گذاری مومنتوم می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. همچنین به لحاظ قلمرو زمانی، نمونه ای از شرکتهایی که طی دوره زمانی 1383 الی 1388 حداقل یک بار سهامشان مورد معامله قرار گرفته است، مورد بررسی قرار می گیرند. به علاوه جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در تمامی راهبردهای سرمایه گذاری مومنتوم مورد آزمون، میانگین بازده ماهانه پرتفوی برنده در دوره نگهداری از میانگین بازده ماهانه پرتفوی بازنده در همین دوره بیشتر است. این امر نشان می دهد که پرتفویی که در سه، شش، نه و دوازده ماه گذشته بهترین عملکرد را داشته است (پرتفوی برنده)، در سه، شش، نه و دوازده ماه اینده به عملکرد بهتر خود نسبت به پرتفویی که در گذشته بدترین عملکرد را داشته است (پرتفوی بازنده) ادامه می دهد.

با گذشت حدود دو دهه از بازگشایی مجدد بورس اوراق بهادار تهران، حجم معاملات و تعداد شرکت های پذیرفته شده در آن از افزایش چشم گیری برخوردار شده است و سهامداران حقیقی و حقوقی بسیاری در آن درگیر شده اند، لذا به تدریج جایگاه قابل توجهی در مجموعه اقتصاد کشور پیدا کرده است و این مسؤولیت پژوهشگران عرصه اقتصاد را برای بهره گیری از ابزارهای جدید و کارآمدتر- جهت توجیه بهتر نوسانات این بازار- مضاعف می کند. از دیگر سو تئوری آشوب از جمله دریچه های نوینی است که در حوزه مدیریت و اقتصاد گشوده شده و سالیان اخیر، هر روز علاقه مندان بیش تری را مجذوب خود نموده است، بنابراین نگریستن به بازار اوراق بهادار تهران از این دریچه مفید به نظر می رسد. این مقاله پس از مرور برخی مقدمات ضروری پیرامون تئوری آشوب و انواع سیستم ها درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا بورس اوراق بهادار تهران یک سیستم آشوب ناک است یا خیر؟ متدلوژی ویژه این پژوهش، آن را از حالت یک تحقیق معمولی خارج ساخته و به یک فراتحقیق بدل نموده است، زیرا در این پژوهش مستقیماً به جمع آوری داده ها مبادرت ننموده، بلکه تلاش شده است با جمع آوری و تحلیل نتایج سایر تحقیقاتِ معتبر انجام شده، به اظهار نظر پیرامون مسأله اصلی تحقیق پرداخته شود. ...

بیش از نیم قرن است که توجه استادان دانشگاه ها در رشته­های مالی و اقتصادی متوجه کارایی بازار سرمایه در کشورهای مختلف شده است و پیرامون آن مطالعات و نظریات مختلفی ارائه گردیده است. مدیریتمالیجدیدبابررسیتئوریبازارکارا،وجودناهنجاری هایتقویمیراازجملهاثرروزهایمعاملاتیهفته،اثرماه هایخاصسالونیزناهنجاری­های غیرتقویمی؛ماننداثرانتشاراولیه یسهامواثرسهامازقلمافتادهراموردتأکیدقراردادهاستوازآن هابهعنوانناهنجاری­هایتئوریبازارکارایادمی کند شناسایی وجودیاعدموجوداین­گونهناهنجاری­هاو نیز بررسی آثار آن هامبحثیجدیددرحوزه یسرمایه گذاریدرسال­هایاخیربودهاستومطالعاتگوناگونی دراینزمینهصورتگرفتهاست. در پژوهش حاضر ناهنجاری­های مورد بحث به طور مختصر معرفی و به برخی از پژوهش­های انجام شده در هر حوزه اشاره می شود. در ضمن فرصت­های مطالعاتی پیش رو در این حوزه نیز معرفی می گردد

این پژوهش، تاثیر بی قاعدگی تقویمی ایام مذهبی را بر میزان احتمال استفاده از اطلاعات محرمانه در معاملات سهام در بازه زمانی 1387 تا پایان 1392 در 112 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی کرده است. بدین منظور، با استفاده از مدل های ریزساختار بازار سرمایه، میزان احتمال استفاده از اطلاعات محرمانه در معاملات سهام به صورت ماهانه محاسبه شده و با استفاده از تحلیل رگرسیون با داده های تابلویی، نتایج ماه های محرم و رمضان با نتایج سایر ماه های سال مقایسه گردیده است. نتایج نشان می دهد که احتمال استفاده از اطلاعات محرمانه برای معاملات سهام، در ماه محرم نسبت به سایر ماه ها کاهش معناداری دارد؛ ولی احتمال استفاده از اطلاعات محرمانه در ماه مبارک رمضان تفاوت معناداری با سایر ماه های سال ندارد. این موضوع، تاثیر بی قاعدگی تقویمی ایام مذهبی را بر میزان استفاده از اطلاعات محرمانه در معاملات سهام مورد تایید قرار می دهد.

در پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین قیمت گذاری نادرست اقلام تعهدی و عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. فرضیه این پژوهش آن است که بین سطح عدم تقارن اطلاعاتی و قیمتگذاری نادرست اقلام تعهدی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد . برای بررسی قیمت گذاری نادرست اقلام تعهدی از آزمون میشکین و برای آزمون ارتباط آن با عدم تقارن اطلاعاتی ازروش پرتفوی بندی استفاده گردیده است. هم چنین برای اندازه گیری اقلام تعهدی از رویکرد ترازنامه ای غیر مستقیم و برای سنجش عدم تقارن اطلاعاتی از اختلاف بین قیمت پیشنهادی خرید و فروش نسبی سهام استفاده شده است. برای آزمون فرضیه تحقیق، اطلاعات 82 شرکت در طی 5 سال ( 1387 تا 1391 ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که، به موازات افزایش در سطح عدم تقارن اطلاعاتی، اختلاف بین ضرایب پیش بینی و ارزشیابی اقلام تعهدی در آزمون میشکین به طور معناداری افزایش می یابد. در نتیجه با افزایش در سطح عدم تقارن اطلاعاتی، قیمت گذاری نادرست اقلام تعهدی تشدید می شود

در مقاله حاضر، این فرضیه که سرعت تعدیل قیمت سهام واکنش نامتقارنی به اخبار خوب و بد از خود نشان میدهد، برای بورس اوراق بهادار تهران مورد آزمون قرار گرفته است. برای بررسی این موضوع از مدل تعدیل جزئی قیمت که امکان مشاهده رفتار نامتقارن تعدیل قیمتها را فرآهم می آورد، استفاده شده است. مدل فوق با استفاده از داده های شاخص قیمت روزانه هشت صنعت منتخب در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1387 تا 1391 تخمین زده شده است. نتایج بدست آمده نشان میدهد که سرعت قیمت ها واکنش نامتقارنی به اطلاعات گذشته از خود نشان می دهند بطوری که درجه ماندگاری بازدهی های مثبت در بازار بیش از سه برابر اخبار منفی است. به عبارتی دیگر، تأثیر اخبار منفی (بازدهی های منفی) در مقایسه با اخبار مثبت (بازدهی های مثبت)، با سرعت بیشتری در قیمت های بازار جذب شده و در آن انعکاس می یابد. یکی از دلایل این موضوع می تواند این باشد که سرمایه گذاران تصور می کنند در صورت عدم واکنش به اخبار منفی، هزینه های بیشتری در مقایسه با اخبار مثبت به آن ها تحمیل می گردد. نتایج بدست آمده می تواند تأییدی بر تئوری دورنمای کانمن و تروسکی در خصوص رفتار ریسک گریزی افراد باشد. به طور کلی با توجه به پیش بینی پذیری بازده، فرضیه بازارهای کارا در خصوص بازار سهام ایران رد می گردد.

هدف اصلی این مقاله، ارائه مدل مفهومی بازار کارای پایگاه های اطلاعاتی است، به عبارت دیگر این مقاله به دنبال آن است که نشان دهد، آیا بازار پایگاه های اطلاعاتی بازاری کاراست؟ بنابراین سه سئوال اساسی مطرح در این مقاله عبارتند از: مولفه های بازار کارا چیست؟ آیا بازار پایگاه های اطلاعاتی جزء بازارهای کار محسوب می شوندیا خیر؟ و مدل مفهومی ارتباط مولفه های بازارکارای پایگاه های اطلاعاتی چگونه است؟ روش شناسی: برای دستیابی به هدف این مقاله و پاسخگویی به سئوالات آن از روش تحلیل محتوای کیفی با تکنیک تحلیل محتوای تلخیصی استفاده شده است، که طی دو مرحله تقلیل داده ها و رمز گذاری آزاد مولفه های اصلی بازارهای کارا بدست آمد، سپس یک سیاهه وارسی تهیه و به مسئولان بازرگانی 9 پایگاه اطلاعاتی مهم ارسال شد تا براساس تجربیات خود به هریک از مولفه ها از 0 تا 5 امتیاز بدهند، یافته ها: یافته های مرحله اول  چهار مولفه: اطلاع محوری، خطی بودن، حجم معاملات و منطق و عقلانیت را به عنوان مولفه های اصلی بازارهای کارا نشان داد. یافته های سیاهه وارسی حاکی از آن بود که بازار پایگاه های اطلاعاتی را می توان در زمره بازارهای کارا به شمار آورد. نتیجه گیری: براساس اولویت ارائه شده از سوی ناشران به هریک از مولفه های بازارهای کارا مدل مفهومی بازار کارای پایگاه های اطلاعاتی ترسیم شده است ترسیم شد.

وجود حباب باعث انحراف پس اندازها در تخصیص بهینۀ خود در بازارهای دارایی     می شود. به همین دلیل در سطح کلان، انحراف پس اندازها، کارایی سرمایه گذاری و کل اقتصاد را دچار اخلال می کند. بسیاری از پژوهشگران در حوزۀ مالی- رفتاری، بررسی های زیادی در وجود این پدیده انجام داده اند. پژوهش های اخیر نشان داده است الگوهای سنتی ریشۀ واحد در شناسایی رفتارهای انفجاری به خصوص در بازه های طولانی دچار ضعف است. از الگوهای تعمیم یافتۀ دیکی فولر راست دم(RADF)  و الگو های قوی تر تعمیم یافتۀ دیکی فولر (SUP ADF  و GSADF) استفاده شده است. این الگو ها علاوه بر شناسایی قوی تر وجود رفتار های انفجاری در بازه های طولانی، دوره های حبابی در این بازه را نیز می تواند مشخص کند. ، بازه مدّنظر برای آزمون از فروردین 1370 تا فروردین 1393 برای بازار سهام و مسکن است. نتیجۀ این پژوهش براساس آزمون های پیشرفته نشان می دهد بازار سهام و بازار مسکن در بازه مدّنظر، رفتارهای حباب انفجاری داشته است؛ به گونه ای که برای بازار سهام، 24 و برای بازار مسکن، 12 دوره است.

این مقاله به بررسی وجود اثر هفته های ماه در بازارهای ارز ایران طی دوره 1385-1392 می پردازد. داده ها، نرخ های ارز بازارهای رسمی و آزاد را شامل می شوند. مبادلات نرخ های ارز میان ریال ایران (IR) و دلار ایالات متحده (USD) و یوروی اروپا (EUR) در این بررسی مورد استفاده قرار گرفتند تا فرضیه وجود اثر هفته های ماه را آزمون نمایند. با توجه به خطاهای خوشه ای و ناهمسانی واریانس شرطی در بازده نرخ های ارز، از مدل های آرچ (آرچ نامتقارن) در آزمون فرضیه استفاده شده است. الگوی هفتگی برای دلار بازار آزاد به اثر مثبت و منفی به ترتیب در هفته های اول و چهارم و برای یوروی بازار آزاد به اثر مثبت در هفته های اول و دوم و اثر منفی در هفته های چهارم و پنجم اشاره دارد. همچنین، برای بازار رسمی، بازده هفتگی دلار در هفته اول و بازده هفتگی یورو در هفته های اول و دوم به طور متوسط مثبت و معنی دار بود. این نتایج می توانند شکل ضعیف فرضیه بازار کارا را مورد تردید قرار دهند. 

با توجه به اهمیت بازارهای کارآمد، آزمون فرضیه بازار فرکتال با مدل تغییر رژیم مارکوف در بازار بورس اوراق بهادار تهران جهت  بررسی کارایی حافظه مالی بازار در بلند مدت  وویژگی فرکتالی بودن آن در دوره  1388-1396 آزمون شده است. واکنش بازار سرمایه در مواجهه با شوک های تصادفی منجر به نوسانات در این بازار می شود. ویژگی های مربوط به ماندگاری در بازار با استفاده از روش تغییر رژیم مارکوف که توانایی بالایی در مدل سازی مربوط به وقوع شوک ها دارند انجام شده است.حافظه بلندمدت و فرکتالی بودن بازار بورس اوراق بهادار تهران و  پایداری مالیبر اساس شاخص نمای هارست آزمون شده است. یافته ها نشان می دهند شاخص قیمت سهام در ایران دارای حافظه بلندمدت است.لذا آثار هر شوک بر این متغیر، به دلیل حافظه بلندمدت بازار تا دوره های طولانی باقی می ماند. نتایج بیانگر این است که شاخص کل بازار سهام دارای ویژگی فرکتالی است. Abstract The aim of this study is to test the Fractal Market Hypothesis with the Markov regime change model in the Tehran Stock Exchange.One of the concepts in the efficient market is whether the financial time series has long-term memory and fractal properties or not. Given the characteristics of the capital market, which is always faced with random shocks and leads to fluctuations in this market, it is necessary to examine the fractal characteristics of the market.In this paper, the amount of long-term memory and stability of financial time series resulting from the total stock market index for the period 2009-2019 were examined. For this purpose, first, the existence of long-term memory was examined, and then the fractal nature of the market was examined using the Harst view index. The results indicate the existence of long-term memory in this variable. In this case, with one differentiation, it becomes more differentiated, so the stock price index series in Iran has long-term memory and the effects of each shock on this variable due to its long-term memory remain for long periods. The results also showed that the overall stock market index is fractal. Keyword: Fractal market, Risk, Capital Market, Markov Regime Change.

احساسات سرمایه گذار می تواند به طور قابل توجهی باعث نوسانات بازار سهام شود.به دلیل تفاوت در دسترسی سرمایه گذاران به اطلاعات و توانایی آنها در پردازش اطلاعات، انتقال ناهمزمان اطلاعات در بازار سهام منجر به عدم تقارن اطلاعاتی می شود. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی میزان تاثیر پذیری نوسان بازده سهام مبتنی بر احساسات سرمایه گذاران با لحاظ نمودن اثرات فرصت سرمایه گذاری می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی بوده و از لحاظ روش از نوع تحقیقات علّی (پس رویدادی) است. جامعه آماری تحقیق، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد و با استفاده از روش نمونه گیری حذف سیستماتیک 141 شرکت به عنوان نمونه تحقیق در دوره زمانی بین سالهای 1394 الی 1400 انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه های تحقیق از رگرسیون خطی استفاده شده است. نتایج نشان داد احساسات سرمایه گذارن بر نوسان بازده سهام تاثیر معنی داری دارد همچنین وجود متغیر فرصت های سرمایه گذاری ارتباط بین احساسات سرمایه گذارن و نوسان بازده سهام را تعدیل می کند.

عملکرد بازارهای کالا بر تورم و نوسانات بازار نقد و عملیات سفته بازی تاثیرگذار است. با افزایش کارایی بازار فرصت های آربیتراژ حذف شده و نوسانات قیمت کنترل می گردد. این مقاله کارایی بازار کالا از طریق مدل رگرسیون اکومتریک که مدل هزینه حمل کالا نامیده می شود، مورد آزمون قرار داده است. کارایی بازار از طریق بررسی ارتباط میان قیمت آتی کالا با قیمت بازار دارایی پایه و از طریق سری زمانی رفتار قیمت در بازار اندازه گیری شده است. این مدل پیشنهادی، برای کارایی بازار در مقایسه با سایر مدل های جایگزین شده (مانند نسبت واریانس و آزمون جارکوبرا) که تنها به رفتار قیمت بازار کالا توجه نموده است، برتری دارد. مرور ادبیات موجود به فقدان مطالعاتی که از مدلهای آماری قوی برای ارزیابی بازارهای کالا در اقتصادهای نوظهور استفاد ه می کند، سخن به میان می آورد. براین اساس دیتاهای معاملات زیره، زعفران و سکه طلا از بورس کالای ایران در یک دوره 360 روزه جمع آوری شده و از طریق مدل هزینه حمل کالا به صورت عملی مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج حاکی از ناتوانی بازار در کشف قیمت قراردادآتی و عدم همگرایی قیمت بازار دارایی پایه و قیمت قراردادآتی بر رد کارایی بازار دلالت دارد.

این پژوهش با هدف بررسی اثرمحتوای اطلاعاتی اعلامیه های سود سالانه بر تغییرات قیمت سهام شرکت های بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است. این پژوهش بر مبنای هدف از نوع کاربردی و ازلحاظ ماهیت و روش توصیفی پیمایشی و همچنین از نوع تحقیقات همبستگی است. در این پژوهش، به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، از داده های مالی طبقه بندی شده و حسابرسی شده شرکت های فعال پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شد و نمونه آماری شامل 231 شرکت است که در بین سال 1397 تا سال 1401 مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش از الگوی رگرسیون و تحلیل همبستگی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Eviews استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون های آماری نشان داد که در سطح خطای (5%) بین بازده سالانه سهام و سود آوری عملیاتی و سود عملیاتی ناپایدار رابطه مستقیمی وجود دارد و بین نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام و اجزای سودآوری عملیاتی رابطه معنی دار وجود دارد. همچنین بین نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام و پایداری سود عملیاتی و ناپایداری آن رابطه معنادار وجود دارد. در سطح خطای (6%) نیز بین بازده سالانه سهام و سود عملیاتی پایدار رابطه مستقیمی وجود دارد؛ لذا فرضیه های اول و دوم و چهارم پژوهش در سطح اطمینان 95 درصد و فرضیه سوم در سطح اطمینان 94 درصد، مورد تأیید است.