درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: شناسایی ویژگی های استفاده کنندگان از کتابخانه ملی، بهره گیری آنان از منابع و خدمات کتابخانه، و مطابقت و بهره گیری آنان با اساسنامه این سازمان. روش/ رویکرد پژوهش: جامعه پژوهش حاضر، استفاده کنندگان از منابع و خدمات قسمت های مختلف بخش اطلاع رسانی (تالارها، مخازن و کتابخانه ها) معاونت کتابخانه ملی هستند. تعداد کل جامعه در این مدت ۵۰۰۰۰ نفر عضو حقیقی و حقوقی بودند. حجم جامعه نمونه براساس جدول کرجسی- مورگان ۲۵۴ نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. همچنین پرسشنامه در طول تحقیق حاضر به صورت تصادفی در ساعات مختلف روز دربین بخش ها، تالارها و کتابخانه ها با همکاری مسئولین کتابدار شاغل در این قسمت ها توزیع وگرد آوری شد. داده های این پژوهش در دو بخش آمارهای توصیفی و آمارهای تحلیلی گردآوری وآزمون های لازم توسط متخصص آمار انجام شد. یافته ها: بیشترین انگیزه و هدف از مراجعه به کتابخانه انجام تکالیف درسی و دانشگاهی است. بیش از 50 درصد از مراجعان به کتابخانه از تالارهای مطالعه استفاده می کنند. میزان استفاده مراجعان از تالار علوم انسانی در حد 50 درصد و میزان استفاده از منابع و خدمات بخش های دیگر کتابخانه کمتر از 50 درصد است. فراهم نبودن امکان استفاده از پایگاه های معتبر علمی دنیا توسط کتابخانه ملی، بیش از 50 درصد در دسترسی مراجعان به منابع محدودیت ایجاد کرده است. نتیجه گیری: براساس نتایج حاصل از این پژوهش، بین استفاده مراجعان از منابع و خدمات این کتابخانه تفاوت معنادار وجود دارد. به عبارت دیگر مراجعان کتابخانه ملی، از منابع کتابخانه بیشتر از خدمات آن استفاده می کنند.

هدف: هدف این تحقیق نشان دادن الگوهایی برای شناسایی علایق خبری خوانندگان از طریق وبکاوی نظرات آنان به منظور اشاعه گزینشی اخبار است. روش: دادههای این پژوهش، تعداد 840 خبر از وبگاه خبری یاهو است که از تاریخ 1/3/2011 تا 10/5/2011 منتشر شده و منبع آنها آسوشیتدپرس است. این اخبار با فن خوشهبندی موضوعی دستهبندی، و به صورت نظری تحلیل شدند. یافتهها: بر اساس نتایج، 18 درصد از اخبار بیش از مقدار متوسط مورد توجه قرار میگیرند، بنابراین، طبق توزیع 20 به 80 می توان امید داشت که 80 درصد از مراجعهکنندگان به خبرهای برجسته علاقه نشان دهند. یافته دیگر نشان داد که میزان توجه به موضوعات خبری بین جنس مذکر و مؤنث تفاوت وجود دارد. بنابراین باید در تعیین خبرهای برجسته، بین مخاطبان خبری مؤنث و مذکر تفاوت قائل شد. محل زندگی تقریباً 70 درصد از نظردهندگان، ایالات متحده آمریکا بود. بنابراین، احتمالاً وبگاههای غیر انگلیسی زبان، درصد بسیار بالاتری از مخاطبانشان از یک ملیت خواهند بود و همگنی بیشتری خواهند داشت. طبق یافته دیگر، 21 درصد از نظردهندگان فعال بودند. این موضوع نیز با الگوی 20 به 80 نزدیک است. بر اساس دستآورد دیگر تحقیق، تعداد نظرات انتهایی خبرهای همخوشه تقریباً مساوی بود. با شناخت اینگونه خبرها میتوان سایر خبرهای همخوشه را به خواننده خبر اشاعه داد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که الگوی فروش متقاطع برای اشاعه گزینشی اخبار قابل پیادهسازی است زیرا برخی از خوشههای موضوعی علاقهمندان مشترکی دارند. اصالت/ارزش: نظرات ارائه شده ذیل هر خبر اینترنتی، منبع مهمی برای تصمیمگیری و برنامهریزی جهت هدایت اخبار و اطلاعات به صورت گزینشی به سوی مخاطبان است. این تحقیق میتواند الگوهای خوبی را از طریق تحلیل نظرات ذیل خبرها، جهت اشاعه گزینشی خبر و سایر محتواهایی از نوع خبر ارائه دهد.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه سطوح به کارگیری فناوری اطلاعات توسط استادان دانشگاه های دولتی شهر اصفهان بر مبنای الگوی پذیرش مبتنی بر علاقه «سی بام4»، به بررسی تطبیقی این سطوح بر اساس عوامل جمعیت شناختی (جنسیت و نوع رشته و نوع دانشگاه) پرداخته است. نوع پژوهش توصیفی-همبستگی و نمونه آماری شامل 132 نفر از استادان دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی و صنعتی است که از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شده اند. ابزار به کار گرفته شده، پرسشنامه استاندارد سنجش سطوح کاربرد فناوری در آموزش بر مبنای «الگوی پذیرش مبتنی بر علاقه (نسخه1.1)5 » است. اطلاعات جمع آوری شده با به کارگیری آماره های «آزمون تی6»، آنالیز واریانس یک راهه «آنوا7»، همبستگی، و نیز تشکیل جدول توافقی تحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان داد: 1) با ارجاع به الگوی پذیرش مبتنی بر علاقه، بیشتر استادان دانشگاه (9/65٪) در سطوح 2 تا 5 (یعنی آمادگی تا استفاده عادی) از به کارگیری فناوری اطلاعات قرار دارند؛ 2) استادان زن نسبت به مرد، استادان دانشگاه اصفهان نسبت به دانشگاه های صنعتی و علوم پزشکی، و استادان رشته های علوم انسانی نسبت به استادان سایر رشته ها در سطح پایین تری از به کارگیری فناوری اطلاعات قرار دارند؛ و 3) سن استادان رابطه معنی داری با سطح به کارگیری فناوری توسط آنها ندارد.

هدف :از انجام این پژوهش، بررسی وضعیت موجود مجموعه سازی کتابخانه های دانشگاهی شیراز و ارائه راهکارهایی برای بهبود کیفی آن است. روش: روش انجام این پژوهش، پیمایشی است. ابزار کردآوری اطلاعات، پرسشنامه است و برای تجزیه و تحلیل آماری از روش توصیفی (فراوانی – درصد) و نرم افزار آماری EXCEL استفاده شده است. نتایج: نتایج پژوهش نشان میدهد که تنها 25/56 درصد از مدیران و 92/53 درصد از کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شیراز تخصص رشته کتابداری دارند و 75/93 درصد، در مجموعه سازی فعالیت میکنند؛ 75 درصد کتابخانه ها، به درخواست مراجعان برای انتخاب و تهیه مواد اهمیت می-دهند و روش اصلی آنان، استفاده از نمایشگاه های کتاب میباشد. کمیته ای به صورت مجزا برای انتخاب کتاب وجود ندارد و تنها 5/12 درصد، خط مشی مدونی در باب مجموعه سازی دارند. همچنین، در 75/93 درصد این کتابخانه ها، کاتالوگ ها طریقه اصلی آگاهی از چاپ و نشر مواد جدید میباشند و 25/31 درصد آن ها از مبادلات بین کتابخانه ای استفاده میکنند

در پژوهش حاضر، عبارتهای کلیدی از متون مقاله های فارسی به صورت خودکار جداسازی گردیده است. استخراج عبارتها مبتنی بر روشهای آماری، نحوة توزیع واژگان، مجاورت و ... صورت پذیرفته است. سیستمی که بر پایه پژوهش حاضر طراحی گردیده، با توجه به بازخوردهای کاربر از قابلیت یادگیری برخوردار است، با توجه به بازخوردهای کاربر از قابلیت یادگیری برخوردار است، به گونه ای که در طول زمان مرتباً به کارایی آن افزوده میشود. استخراج عبارتهای کلیدی میتواند در پهنه گسترده ای از مسائل از جمله در طراحی سیستمهای بازیابی اطلاعات، کاربر داشته باشد.

پژوهش حاضر با هدف آگاهی از میزان شکاف دیجیتالی بین نسل ها (پسران و والدین) از نظر آشنایی، علاقه، و استفاده از فنّاوری اطلاعات و ارتباطات انجام شده است. روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و ابزار گرداوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است. با توجه به گستردگی جامعه پژوهش، نمونه ای هدفمند و غیرتصادفی از پسران و والدین شامل 102 دانش آموز پسر سال سوم راهنمایی تحصیلی و اول دبیرستان منطقه 10 آموزش و پرورش تهران و 102 نفر والدین آنها (پدر یا مادر) انتخاب شد و از نظر آشنایی، علاقه، و استفاده از فنّاوری هایی مانند اینترنت، پست الکترونیکی، گفتگوی الکترونیکی، تلفن همراه، بازی های رایانه ای و غیره مورد مطالعه قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که میانگین کل میزان آشنایی، علاقه، و استفاده والدین از فنّاوری ها 04/2 و فرزندان 16/3 است. شکاف میان والدین و فرزندان از نظر آشنایی با فنّاوری اطلاعات 22/1-، از نظر علاقه به فنّاوری اطلاعات 24/1-، و از نظر استفاده از فنّاوری اطلاعات 88/0- است و بین میانگین آشنایی، علاقه، و استفاده از فنّاوری اطلاعات در بین فرزندان و والدین تفاوت معنی داری وجود دارد.

هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی طرح «کتاب من» از دیدگاه کتابداران و استفاده کنندگان طرح در کتابخانه های عمومی تهران انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. جامعه پژوهش شامل 31 نفر کتابدار و 384 نفر از اعضای استفاده کننده از طرح «کتاب من» در 10 کتابخانه عمومی در شهر تهران است. یافته ها: براساس یافته های پژوهش، نحوه اطلاعیابی بیش ترین درصد استفاده کنندگان طرح (6/67 درصد) از طریق کتابخانه و کتابداران بوده است و 9/77 درصد از کاربران ترجیح می دهند از کتابخانه و از طریق طرح «کتاب من» کتاب های مورد نیاز خود را تأمین کنند. استفاده کنندگان تأثیر طرح در صرفه جویی در هزینه تهیه کتاب، و رضایت خود از وجود این طرح در کتابخانه ها را در سطح نسبتاً زیاد اعلام کردند. از دیدگاه کتابداران، تأثیر طرح «کتاب من» در غنی سازی مجموعه کتابخانه، زیاد، و تأثیر طرح در ترویج مطالعه و کتاب خوانی و همچنین تاثیر آن در راستای عدالت فرهنگی در حد نسبتاً زیاد است. اصالت/ارزش: ازآن جایی که بررسی نحوه اجرا و میزان موفقیت طرح ها و برنامه های جدید، بخشی ضروری از فرایند اجرای این گونه طرح ها محسوب می شود، پژوهش حاضر طرح «کتاب من» را به صورت دوجانبه از دیدگاه کتابداران و استفاده کنندگان ارزیابی کرده و نقاط ضعف و قوت و همچنین فرصت های بهبود را روشن می سازد.

این پژوهش با استفاده از روش های پیمایشی و اسنادی و با هدف شناسایی و اعتبارسنجی شاخص های ارزیابی بهره وری پژوهشی پژوهشگران ایران انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل نمونه ای 80 نفری از پژوهشگران برتر کشوری در طی دوره 2 ساله (1389-1390)، از 4 حوزه ی موضوعی علوم انسانی، علوم پایه، علوم پزشکی و فنی- مهندسی است. ابزار گردآوری داده ها، یک پرسشنامه ی محقق ساخته، حاوی 47 شاخص ارزیابی بهره وری پژوهشی پژوهشگران است که برای تأئید روایی آن از روش روایی صوری و برای تأئید پایایی، از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد و ضریب آلفای 96/0 به دست آمد. پاسخ به سؤال ها و آزمودن فرضیه های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفت. در سطح آمار توصیفی از فراوانی، میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون های تحلیل واریانس، حداقل اختلاف معنی دار و فریدمن استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که برای پژوهشگران حوزه ی علوم انسانی شاخص های مربوط به کتاب اهمیت زیادی دارد، درحالی که برای پژوهشگران علوم پایه و علوم پزشکی، شاخص های مربوط به مقاله های بین المللی اهمیت بیشتری دارد و از نظر پژوهشگران فنی-مهندسی شاخص های مربوط به اختراعات و طرح های تحقیقاتی نسبت به سایر شاخص ها از اعتبار بیشتری در ارزیابی بهره وری پژوهشی پژوهشگران برخوردار است.

هدف: هدف مطالعه دیدگاه کتابداران دانشگاهی نسبت به اجرای خدمات مرجع دیجیتال در دانشگاه های شهر اصفهان بر اساس مؤلفه های استاندارد ایفلا است. روش: روش انجام پژوهش توصیفی- پیمایشی، و جامعه آن کتابداران شاغل کتابخانه های دانشگاهی دولتی شهر اصفهان بود. حجم نمونه با استفاده از برآورد واریانس به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای برابر با 113 نفر محاسبه شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بر اساس استانداردهای مرجع ایفلا بود. یافته ها: یافته ها نشان داد که میزان رعایت مؤلفه های مرجع ایفلا از دیدگاه جامعه مورد بحث در کتابخانه ها به طور یکسان نبود. بیشترین میزان رعایت مربوط به مؤلفه خط مشی با میانگین 64/2 و کمترین میزان، مربوط به مؤلفه ارزیابی با میانگین 30/2 بوده است. میانگین کل مؤلفه های پژوهش برابر با 97/1 بود که میزان رعایت خدمات مرجع دیجیتال را کمتر از حد متوسط نشان می دهد.با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود که خط مشی اختصاصی برای خدمات مرجع دیجیتال با توجه به استانداردهای ایفلا تدوین شود و با برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلند مدت، اجرای برنامه های آموزش ضمن خدمت، طراحی و سفارش صفحات و منوی خدمات مرجع به ارتقاء سطح کمی و کیفی کتابخانه ها پرداخته شود.