درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف از پژوهش حاضر تحلیل برنامه بازاریابی کتابخانه های دانشگاهی دنیا و ارائه الگوی پیشنهادی برنامه بازاریابی خدمات کتابخانه های دانشگاهی ایران است. روش: روش پژوهش حاضر به صورت آمیخته است و از روش های کتابخانه ای، دلفی و پیمایشی توصیفی استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل کتابخانه 25 دانشگاه برتر  بر اساس رده بندی تایمز بود. روش تجزیه وتحلیل داده ها از نوع توصیفی بود و برای اجرای پژوهش از روش تحلیل محتوای اسناد و تکنیک دلفی استفاده شد. با بررسی برنامه بازاریابی خدمات کتابخانه های دانشگاهی دنیا با رویکرد اکتشافی، ساختار و محتوای این برنامه ها استخراج شد. یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد از مجموع 25 کتابخانه دانشگاهی مورد بررسی تعداد 10 کتابخانه برنامه بازاریابی مدوّن داشتند، 8 کتابخانه فاقد هر گونه برنامه بازاریابی مدوّن بودند و 7 کتابخانه برنامه بازاریابی داشتند اما به صورت مدوّن نبود. تحلیل برنامه بازاریابی کتابخانه های مورد بررسی نشان داد چارچوب ساختاری این برنامه ها متشکل از 16 مؤلفه شامل معرفی، خلاصه، مأموریت، چشم انداز، هدف، مخاطبان، راهبرد، اقدام ها، برونداد، ارزیابی، مسئول، زمان بندی، هزینه ها، بازار، سوات و رقبا بود. همچنین، جهت ارائه برنامه راهبردی برای بازاریابی کتابخانه های دانشگاهی ایران 53 راهبرد ارائه شد.   نتیجه گیری: دستاورد این پژوهش، ارائه چارچوبی برای برنامه بازاریابی خدمات به مدیران کتابخانه های دانشگاهی ایران است تا با بهره گیری از آن به جذب مخاطبان و ارتقای فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی در کشور کمک شود.

هدف: از آنجاکه فرایند مدیریت محتوای دیجیتال برای تضمین دسترس پذیری طولانی مدت به این محتواست، شناخت معیارهای تضمین قابلیت اطمینان و دوام این آرشیوها اهمیت فراوان دارد. هدف این پژوهش، تعیین و دسته بندی معیارهای قابلیت اطمینان در حفاظت رقمی در این آرشیوهاست. روش: روش پژوهش کتابخانه ای ومروری تحلیلی است تا بتوان برای تضمین قابلیت اطمینان در نظام های حفاظت دیجیتال، بهترین شیوه ها و استانداردها را استخراج و از آنها استفاده کرد. یافته ها: سطوح قابلیت اطمینان آرشیوهای دیجیتال و الزام های آن در سه سطح نیروی انسانی، وجوه فناوری و زمینه اقتصادی، قابل دسته بندی است که هر کدام از سطوح به بخش های فرعی تری نظیر شیوه اداره و دوام سازمانی، ساختار سازمانی و به کارگماری نیروی انسانی، دوام پذیری مالی، ایجاد بسته های آرشیوسازی و مدیریت دسترسی دسته بندی شده و عملکرد متفاوتی خواهدداشت. نتایج: نتایج نشان داد می توان این معیارها را در سه گروهِ کلی برای عمل و پژوهش در باب آزمون اطمینان پذیری و دوام آرشیوهای دیجیتال مختلف، به کار برد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین تعالی عملکرد کتابخانه های عمومی ایران با استفاده از مدل مالکوم بالدریج است. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی با رویکرد کمّی است. جامعه آماری پژوهش حاضر، کارکنان (کتابداران و مسئولان) کتابخانه های عمومی بزرگ کشور است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی تعداد 210 نفر به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. برای سنجش تعالی عملکرد از پرسشنامه استاندارد مدل تعالی عملکرد بالدریج برای کارکنان و مدیران استفاده شد. قبل از گردآوری داده ها، روایی پرسشنامه با استفاده از روایی ترجمه با تعیین روایی صوری مورد تأیید قرار گرفت. آزمون آلفای کرونباخ پایایی کل پرسشنامه را با 89/0 تأیید کرد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24 انجام شد. یافته ها: از دیدگاه کارکنان کتابخانه های عمومی بزرگ کشور، تعالی عملکرد سازمانی در این کتابخانه ها در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار داشت. زیرمعیار «نتایج نظام های کاری و کارکنان» در معیار فرعی نتایج عملکرد سازمانی دارای بیشترین امتیاز و زیرمعیار «استقرار راهبرد» در معیار فرعی برنامه ریزی راهبردی دارای کمترین امتیاز است. اصالت/ارزش: این پژوهش برای اولین بار با استفاده از مدل جهانی سنجش تعالی عملکرد مالکوم بالدریج، عملکرد کتابخانه های عمومی بزرگ کشور از دیدگاه کارکنان آن مورد ارزیابی قرار گرفته است.

جوامع بشری در عرصه زندگی اقتصادی-اجتماعی با سه انقلاب اساسی کشاورزی، صنعتی و اقتصاد دانش بنیان، روبه رو بوده اند. در طی این انقلاب ها نه تنها ساختار اقتصادی بلکه ساختار اجتماعی و فرهنگی نیز تحول یافته است. هم اکنون بیش از دو دهه است که سومین انقلاب یعنی عصر اقتصاد دانش بنیان آغاز شده است. عصری که در آن کاربرد دانش مهم ترین عامل تولید است و بیش از هر عامل دیگری پیش برنده صنایع و پایه گذار پیشرفت های اقتصادی است. شرایط عصر حاضر و دگرگونی های ژرف آن، دولت ها را برآن داشته که تمهیدات ویژه ای در راستای تحقق امر توسعه پیش بینی نمایند. فرآیند توسعه در این عصر منوط به انتخاب درست دانش های پیشران و برنامه ریزی دقیق و منظم برای پیشتازی در آن می باشد. برای پیش برد این تمهیدات لازم است علاوه بر شناخت دانش پیشران، معیارهای این انتخاب را نیز تحلیل نمود. در این مقاله با استفاده از رویکرد توصیفی- تحلیلی به تبیین موضوع البته تنها از منظر اقتصادی، پرداخته و با استفاده از اسناد و شواهد موجود، همانند مقالات، کتب، سایت های معتبر و ...، فرایند جمع آوری اطلاعات انجام گرفته است. بر اساس یافته های این مقاله چهار معیار اساسی جهت یک انتخاب درست و دقیق عبارتند از ظرفیت خلق ارزش افزوده، ظرفیت خوشه زدن، امکان پذیری از منظر زیرساخت ها، و ظرفیت ایجاد فرصت های شغلی پایدار؛ به تفصیل به شرح و توسعه آن ها پرداخته می شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین سهم هر یک از عوامل مؤثر و بازدارنده در استقرار و به کارگیری مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانه های دانشگاهی ایران و اولویت بندی آنها از دیدگاه کتابداران است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی بود و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش حاضر، کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های کشور بودند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسش نامه تلفیقی حاصل از بررسی پرسش نامه های موجود در حوزه مدیریت ارتباط با مشتری و براساس منابع و مرور متون این حوزه طراحی شد. روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ها با استفاده از نظر کارشناسان و متخصصان و آلفای کرونباخ (88درصد) تأیید شد. یافته ها: از میان مؤلفه های شناسایی شده در استقرار سی.آر.ام از دیدگاه کتابداران، سازماندهی با میانگین 928/0 مهم ترین مؤلفه مؤثر در استقرار مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانه های دانشگاهی شناخته شد. همچنین مؤلفه نیروی انسانی با میانگین 872/0، مؤلفه مدیریت دانش با میانگین 865/0 و مؤلفه فناوری اطلاعات با میانگین 750/0 به ترتیب در رده دوم تا چهارم اثرگذاری بر سی.آر.ام قرار گرفتند. از میان مؤلفه های بازدارنده در استقرار و به کارگیری سی.آر.ام مؤلفه نبود آمادگی فرهنگی با میانگین رتبه 820/0 در مرتبه اول اثرگذاری و مؤلفه همخوانی ضعیف راهبرد مدیریت منابع انسانی و مدیریت ارتباط با مشتری با میانگین رتبه 114/0- در مرتبه سیزدهم در ممانعت از استقرار و به کارگیری مدیریت ارتباط با مشتری قرار دارند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد سازماندهی مهم ترین مؤلفه مؤثر در استقرار مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانه های دانشگاهی شناخته شد. این نتیجه علاوه بر ارائه الگویی برای تقویت مؤلفه های مؤثر و کاهش مؤلفه های بازدارنده در استقرار مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانه های دانشگاهی ایران، در نتیجه استقرار آن می تواند مدیران کتابخانه ها را در شناخت دیدگاه ها و انتظارات کتابداران یاری دهد. همچنین نتایج حاصل از دستیابی به اهداف این پژوهش می تواند مدیران کتابخانه های دانشگاهی ایران را از نقاط قوت و ضعف کتابخانه آگاه سازد و آن ها را در تصمیم گیری های بهینه و بهبود و اصلاح وضعیت کتابخانه های دانشگاهی و کیفیت خدمات یاری دهد. افزون براین، کتابخانه ها می توانند با استفاده از نتایج به دست آمده در این پژوهش و توجه به مؤلفه های مؤثر و بازدارنده خطر شکست را کاهش و احتمال موفقیت این راهبرد را افزایش دهند و به راه اندازی مدیریت ارتباط با مشتری اقدام کنند.

ساخت هستان نگار با وجود داشتن مزایای بسیار، مستلزم صرف زمان و هزینه زیادی است. محققان در راستای کاهش این هزینه ها و همچنین افزایش دقت و کیفیت در فرایند ساخت هستان نگار، روش های گوناگونی معرفی کرده اند. هدف اصلی این روش ها، ارائه یک الگوی نظام مند دستی یا نیمه خودکار برای ساخت هستان نگار است. روش های موجود با وجود داشتن هدف مشترک، تفاوت های زیادی دارند و در هر یک از آن ها نقاط قوت و ضعفی وجود دارد. در این مقاله، پس از مروری بر هستان نگار و روش های ساخت آن، یک سامانه یکپارچه توسعه مشارکتی هستان نگار معرفی و ابعاد مختلف آن با سایر روش ها مقایسه خواهد شد. از این سامانه جدید با عنوان «انتیرانداک» در دو پروژه جداگانه توسعه هستان نگار استفاده و صحت عملکرد آن آزمون شده است.

آموزش دارای سه رکن عمده است: استاد (معلم)، کتاب و دانشجو. در این سه مورد زیاد سخن گفته شده؛ ولی هر چه گفته و نوشته شود باز به قول معروف «از هر زبان که می شنوی نامکرّر است». استاد است که دانشجو را پرورش می دهد؛ هم درس می دهد و هم تربیت می کند و راه برخورد با مسائل را نشان می دهد. در واقع علم، پیشرفت را عهده دار است و تربیت، برون رفت را و این هر دو وظیفه مهم کار استاد و معلم است. دنیای امروز به دنبال پیشرفت است، ولی این پیشرفت سریع و به اعتباری جنون آسا مشکلاتی را به وجود می آورد که باید از آن بیرون رفت و تربیت و تجربیات تربیتی است که راه خروخ از گرفتاری ها را نشان می دهد که از آن به شدت غفلت می شود. غول فناوری همه چیز را عوض کرده و دنیای دیجیتال سبک زندگی جدیدی به وجود آورده که همه را از خُرد و کلان درگیر کرده است. اینکه روانشناسی رونق می گیرد، یا اخلاق دوباره مطرح می شود به خاطر ناهنجاری های به وجود آمده از این پیشرفت های سریع علم و فناوری یک جانبه است. اگر زمینه مستعد باشد دانشجو استعدادهای خود را بروز می دهد و اگر زمینه مساعد نباشد به خاطر نظام بدِ آموزشی همانی را انجام می دهد که جامعه از او می خواهد. دانش آموختن برای آن کسی که علاقه مند است هم شیرین است و هم دشوار. برای تحصیل آن باید زحمت کشید. جمع آوری اطلاعات بدون شناخت منبع و مأخذ و بدون داشتن تحلیل و نقد، دانش آموختن نیست بلکه محفوظاتی است که به سرعت از دست می رود و با محفوظات دیگر جایگزین می شود. به عنوان نمونه بسیار شده است در وب سایت ها در مورد خاصیت بعضی غذاها، میوه ها، یا داروها نظرات متفاوتی ابراز می شود که خواننده را گیج و متحیر می کند. بحث و بررسی و دقت در آن، زمان می برد و فرصت کافی و تلاش می خواهد. به قول شاعر گرانقدر: دلا گر کنج عزلت ها نمی شد به رویت گنج دانش وا نمی شد نمی جستی نشان از گنج پنهان گرت در کنج عزلت ها نمی شد اگر آس ان بود پیش ه علم در عالم ج اهلی پیدا نمی شد اما رکن سوم کتاب است. کتاب منشور آموزش است. بدون آن هر چند استاد سعی، و یا دانشجو تلاش کند گوئی جائی که باید به آن تمسک جست و یا استناد کرد خالی است، و کارکردنِ بدون دستورالعمل است. از این رو نقش کتاب دقیق و صحیح در جلوگیری از بروز خطا در انجام امور بسیار مهم است. اصلاً یک معنای کتاب قانون و قانونمندی است و خودِ کتاب فیزیکی هم به این اعتبار کتاب نامیده شده که در آن اصول و قوانین هر علمی مندرج است و یار استاد و یاور دانشجو است. بدیهی است پیوستگی و همگامی سه عنصر استاد، کتاب و دانشجو در تدوینِ کتاب خوب مؤثر است. استاد فرهیخته و تلاشگر با مطالعه عمیق خود دارای ایده های نو می شود و پرسش های بجای دانشجو نحوه نگارش را به استاد می آموزاند و کتاب در سطوح مختلف بنیادی، کاربردی و عملیاتی نوشته می شود تا مشکلات بر طبق موازین و اصول حل شود. اینکه نگارش کتاب به گونه ای باشد که دانشجو را به تفکر وادارد و از حافظه محوری دور و به مهارت تشویق کند، علاوه بر موارد فوق الذکر به ماهیت رشته و تعریف آن بر می گردد. در علم اطلاعات و دانش شناسی مسئله تعریف به شدت مطرح و مورد مناقشه است و شاید در مواردی شدیدتر از سایر رشته ها باشد. در این بین، نقد و حتی بررسی کتاب در جامعه علمی و دانشگاهی ما بسیار کم رنگ و کم طرفدار است. همه می خواهند بنویسند ولی دوست ندارند کارشان مورد نقد قرار گیرد. مناسبات انسانی و رودربایستی های صنفی این اجازه را به ناقدان نمی دهد و مراکز تصمیم گیری هم آن قدر در مسائل اجرائی و تفسیر قوانین دست و پاگیر غرق اند که وقتی برای این کار ندارند. در هر حال، بررسی چند و چون کتاب ها و نقد آنها از مواردی است که باید به آن اهتمام فراوان داشت. با آنکه رشته علم اطلاعات و دانش شناسی (کتابداری و اطلاع رسانی سابق) به لحاظ قدمت از بسیاری از رشته ها قدیمی تر است اما به دلائلی کار نقد و بررسی کتاب ها در آن به تأخیر افتاده است و این بدین علت است که گاه سیطره فناوری آن قدر ذهن عده ای را مشغول می کند که توهّم ایجاد می شود که نکند این رشته هم ماهیت فنی دارد. در حالی که فناوری ابزاری است که در خدمت همه رشته ها است. آیا در پزشکی از فناوری کم استفاده می شود؟ و آیا ما مجازیم که پزشکی را رشته ای فنی بنامیم؟ درهرحال در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شورای بررسی متون، نقد و بررسی کتاب های این رشته یک دو سالی است که شروع شده است و در این مدت ماهی یک جلسه داشته است و بیش از 50 جلد کتاب مورد بررسی قرارگرفته و بیش از 15 مقاله علمی پژوهشی از آن بیرون آمده است. در این جلسات کتاب های درسی و احیاناً کمک درسی مورد نقد و

هدف این پژوهش، توصیف، تحلیل و ترکیب نتایج پژوهشهای پیشین در زمینه عوامل مؤثر بر قصد به اشتراک گذاری دانشِ صریح در محیط های دانشگاهی است که از طریق ترکیب این نتایج، نمود صحیح تری از این روابط ارائه شده است. این پژوهش با استفاده از روش فراتحلیل به بررسی عوامل مؤثر بر قصد به اشتراک گذاری دانش در محیط های دانشگاهی پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، پایان نامه ها و مقالات فارسی و لاتین مرتبط با موضوع است که در بازه زمانی سالهای 1395 -1381 (2016-2003) در پایگاههای اطلاعاتی و مجلات علمی پژوهشی معتبر داخل و خارج کشور انتشار یافته اند. 15 عنوان پژوهش با شرایط مناسب به عنوان نمونه آماری برای ورود به فراتحلیل انتخاب شدند. به منظور محاسبه اندازه اثرِ هر یک از عوامل از نرم افزار stata استفاده گردیده است. نتایج فراتحلیل نشان دادکه عوامل نگرش ، اعتماد،کنترل رفتاری درک شده، هنجارهای ذهنی، جوّ سازمانی و عمل متقابل به ترتیب بر قصد به اشتراک گذاری دانش تأثیر معنی داری دارند. اما پاداش و پشتیبانی فناوری اطلاعات بر قصد به اشتراک گذاری دانش تأثیر ندارند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه متغیرهای سرمایه اجتماعی با یادگیری سازمانی با بکارگیری مدیریت دانش و هوش عاطفی است. جامعه آماری کلیه کارکنان شهرداری شهر مریوان است. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی است. برای جمع آوری مبانی نظری تحقیق از روش کتابخانه ای و برای گردآوری داده های پژوهش از روش میدانی با استفاده از پرسشنامه استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از خبرگان و به طریق محتوایی و پایایی آن ها از طرق آزمون آماری آلفای کرونباخ تائید شد. برای تجزیه وتحلیل داده های پژوهش از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که مدل پژوهش با مقادیر 0.071RMSEA= ؛ .2.78= χ^2/ Df و 511.98 Chi-square = به صورت مناسب برازش شده است. همچنین برای بررسی فرضیات پژوهش و میزان روابط متغیرهای پژوهشی از قسمت t-value خروجی لیزرل استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطه سرمایه اجتماعی با مدیریت دانش(5.17) و هوش عاطفی(3.27) مثبت و معنادار و رابطه مدیریت دانش با یادگیری سازمانی (9.49) رابطه هوش هیجانی با یادگیری سازمانی(5.25) معنادار و مثبت ولی رابطه سرمایه اجتماعی با یادگیری سازمانی(0.75-) غیر معنادار بود و تائید نشد. به علاوه نتایج پژوش بیانگر آن بود سرمایه اجتماعی به صورت مستقیم باعث ایجاد یادگیری سازمانی نمی شود ولی با دخالت متغیرهای مدیریت دانش و هوش عاطفی رابطه میان آن ها به صورت مثبت تعدیل شده است.به عبارت دیگر می توان گفت که سرمایه اجتماعی با بهره گیری از مدیریت دانش و هوش اجتماعی منجر به یادگیری سازمانی می شود.

مقدمه: نظر به اهمیت کتابخانه های مرکزی دانشگاه ها و لزوم شناسایی نقاط ضعف و قوت و ایجاد رقابت بین آنها در ارائه خدمات بهتر، هدف پژوهش حاضر ارزیابی و رتبه بندی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های جامع و صنعتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به روش تاپسیس است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی-توصیفی انجام شده است. جهت تعیین معیار و وزن دهی شاخص ها از تکنیک مقایسه زوجی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش دانشگاه های جامعی که رتبه 1تا 40 و دانشگاه های صنعتی که رتبه 1 تا 10 را در رتبه بندی سال 95- 1394 پایگاه استنادی علوم جهان اسلام کسب کرده بودند. تعداد 50 کتابخانه انتخاب شده، 27 دانشگاه تمایل به شرکت در پژوهش و رتبه بندی شدن داشتند. روش های آماری شامل آمار توصیفی برای محاسبه شاخص ها، تکنیک مقایسه زوجی برای تعیین وزن شاخص و معیارها، و تکنیک تاپسیس برای رتبه بندی بود. یافته ها: یافته های حاصل از ارزیابی کتابخانه های دانشگاهی مورد مطالعه نشان داد که کتابخانه ها در شاخص ارتباط و همکاری، برنامه ریزی، خدمات، آموزش، دسترس پذیری و مدیریت در وضعیت مطلوب تری نسبت به امکانات، بودجه، کارکنان و منابع قرار دارند. نتایج رتبه بندی نیز نشان داد که کتابخانه های دانشگاه ارومیه، تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان و شیراز به ترتیب رتبه های اول تا سوم را کسب کرده اند. نتایج: نتایج بیانگر آنست که کتابخانه دانشگاه ارومیه در محاسبه شاخص ها بیشترین میزان نزدیکی را به راه حل ایده آل مثبت داشته و در مطابقت با استانداردها در جایگاه نخست قرار گرفته است. دانشگاه بوعلی سینا همدان نیز در جایگاه آخر قرار گرفته است.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه تجربه ناشران و کارشناسان حوزه نشر درباره تأثیر فناوری های اطلاعاتی بر ابعاد مختلف چاپ و نشر کتاب و تحولات و تغییرات ایجادشده است. روش پژوهش : روش پژوهش پدیدارشناسی با رویکرد توصیفی است. نمونه ها به صورت هدفمند انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه با 8 نفر از ناشران و متخصصان و کارشناسان حوزه نشر جمع آوری گردید. مصاحبه ها ثبت و ضبط گردید و سپس یادداشت و با روش هفت مرحله ای کلایزی توصیف، تفسیر و تجزیه و تحلیل شد. یافته ها و نتایج: تجربه افراد از اهمیت و تأثیر فناوری های اطلاعات در زمینه حرفه ای آنان در نشر کتاب، در 3 خوشه و 16 مفهوم اصلی و همین طور9 مفهوم فرعی طبقه بندی شد. خوشه های اصلی شامل تحول در تولید محتوا، تحول در چاپ و نشر و تحول در کسب و کار نشر با مفاهیم زیرمجموعه خود طبقه بندی شدند. نتایج نشان دهنده تصویری روشن از تجربه ناشران و فعالان حوزه نشر و نگاه مثبت آنان به اهمیت و تأثیر فناوری های اطلاعاتی در فرایند نشر است. در این زمینه، مفاهیم جدیدی آشکار شده است که متأثر از تحولات و تغییرات به عمل آمده در حوزه نشر کتاب به واسطه فناوری های نوین اطلاعات است. تمامی مصاحبه شوندگان به تأثیر مثبت فناوری اطلاعات بر شکل، ساختار و ماهیت فرایند نشر باور دارند.

هدف: بررسی جنبه های گوناگون مفهوم اعتبارسنجی اطلاعات وب در راستای آموزش و مهارت افزایی کاربران و کتابداران در پالایش کیفی اطلاعات و نیز معرفی رویکردهای پژوهشی بالقوه در این زمینه. روش شناسی: جستجوی کتاب شناختی و مطالعه در زمینه های پژوهشی رشته هایی مانند علم اطلاعات، روان شناسی، جامعه شناسی، و علوم رایانه. یافته ها: مفهوم اعتبارسنجی اطلاعات وب از دو بُعد اصلی قابلیت اعتماد و تخصص برخوردار بوده و مدل های گوناگونی درباره آن ارائه شده است. اجراکننده، محتوا، و طراحی سه موضوع مهم اعتبارسنجی اطلاعات وب هستند. ویژگی های کاربران، عوامل تأثیرگذار، چهارچوب های نظری عمده، و فرایند کلی اعتبارسنجی اطلاعات در محیط وب از مهم ترین موضوعات در این زمینه هستند. اعتبارسنجی اطلاعات وب فرایندی گام به گام و متشکل از مراحل گوناگون است که در مدل ها و پژوهش های مختلف به آن اشاره شده است. نتیجه گیری: اعتبارسنجی اطلاعات وب، پژوهشی بین رشته ای و پیچیده است که نیازمند توجه جدی پژوهشگران از رشته های مختلف است. اما، برخلاف چنین اهمیتی، در زبان فارسی پژوهش ها و نگارش های فراوانی در این حوزه به دست نیامده است. محدودیت های نظری، کاربردی، روش شناختی، و جامعه آماری ازجمله محدودیت های اصلی در پژوهش های این حوزه هستند که پژوهشگران باید در رفع آنها و تدوین مدل های جامع تر و کاربردی تر بکوشند.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی خصوصیات روان سنجی مقیاس اضطراب اطلاع یابی در دانشجویان بود. روش: بدین منظور 262 نفر دانشجو (125 نفر پسر و 137 نفر دختر) از دانشجویان دانشگاه های اردبیل که در سال تحصیلی 95-94 مشغول به تحصیل بودند به روش در دسترس انتخاب شدند و به مقیاس اضطراب اطلاع یابی پاسخ دادند. داده ها با روش آلفای کرونباخ، اعتبار باز آزمایی ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزارهای SPSS 24 و LISREL 8.8 تحلیل شدند. یافته ها: ضریب آلفای کرونباخ برای مؤلفه موانع مربوط به منابع اطلاعاتی 85/0، مؤلفه موانع مربوط به رایانه و اینترنت 79/0، مؤلفه موانع مربوط به کتابخانه 83/0، موانع مربوط به جست و جوی اطلاعات 80/0، موانع فنی 82/0 و موانع انتخاب موضوع 87/0 به دست آمد. اعتبار باز آزمایی نیز در فاصله 2 هفته اجرا در دامنه 79/0 تا 84/0 به دست آمد. یافته های حاصل از تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم نشان داد که این مدل از برازش مناسبی برخوردار است (93/0=CFI، 96=GFI، 91=NFI و 056/0=RMSEA). با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که مقیاس اضطراب اطلاع یابی در دانشجویان ابزار مناسبی برای سنجش اضطراب مربوط به جست و جوی اطلاعاتی در دانشجویان است

هدف: پژوهش حاضر با هدف مشخص ساختن وضعیت استفاده از رسانه های اجتماعی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به منظور تعیین بهترین رسانه های اجتماعی برای استفاده رسمی در سازمان صورت پذیرفت. روش شناسی: پژوهش توصیفی _ تحلیلی بوده و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل274 کتابدار و 400 کاربر فعال سازمان اسناد و کتابخانه ملی بود که بر اساس جدول مورگان نمونه گیری و 355 نفر متشکل از 159 کتابدار و 196 کاربر تعیین گردید. اطلاعات به وسیله پرسش نامه در فرم گوگل جمع آوری و از آمار توصیفی میانگین برای توصیف داده ها و آمار استنباطی آزمون تی میانگین دو جامعه مستقل برای تحلیل فرضیه پژوهش با استفاده از نرم افزارهای اس پی اس اس و اکسل استفاده شد.   یافته ها: کتابداران (35/3) و کاربران (16/4) از برنامه های موبایلی رسانه های اجتماعی بیشترین استفاده را دارند. کتابداران از رسانه های اجتماعی در امور کتابخانه ای و پژوهشی کم استفاده می کنند، اما کاربران بیشتر از آنها و در حد متوسط از رسانه های اجتماعی در این امور استفاده می کنند. کتابداران از تلگرام و اینستاگرام  برای امور پژوهشی و خدمات کتابخانه ای بیشترین میزان استفاده را دارند. کاربران نیز برای انجام خدمات کتابخانه ای از تلگرام و اینستاگرام بیش از سایر رسانه های اجتماعی استفاده می کنند. برای امور پژوهشی علاوه بر تلگرام (34/4) و اینستاگرام(07/4) از  لینکداین (76/3) و ریسرچ گیت (73/3) نیز نسبت به سایر رسانه های اجتماعی استفاده بیشتری می کنند. نتیجه گیری: تلگرام، اینستاگرام، لینکداین و ریسرچ گیت به ترتیب به عنوان بهترین رسانه های اجتماعی برای استفاده رسمی در کتابخانه ملی تعیین و پیشنهاد می شوند. تهیه خط مشی مدوّن استفاده و ایجاد شرایط مناسب استفاده در کتابخانه ملی پیشنهاد می شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل نقش رهبری خدمتگزار در سکوت سازمانی با تمرکز بر نقش میانجی سرمایه اجتماعی، اعتماد سازمانی و عدالت سازمانی صورت گرفته است. طرح/ روش شناسی/ رویکرد: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی همبستگی از شاخه پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان کتابخانه های عمومی استان یزد، مشتمل بر 207 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای برای جامعه محدود، 126 پرسش نامه توزیع گردید. داده های پژوهش از طریق پرسش نامه عدالت سازمانی «نیهوف و مورمن» (1993) پرسش نامه سرمایه اجتماعی «ناهاپیت و قوشال» (1998)، پرسش نامه اعتماد سازمانی راولینز (2008)، پرسش نامه سکوت سازمانی «ون داین» (2003) و پرسش نامه رهبری خدمتگزار «تیلور و همکاران» (2007) گردآوری شده است که پایایی تمامی پرسش نامه ها بالاتر از 7/0 است؛ تجزیه وتحلیل داده های پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر استفاده از نرم افزار Smart-PLS2 انجام شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داده است نقش رهبری خدمتگزار بر متغیرهای میانجی مثبت و معنادار است که در این بین بیشترین رابطه (697/0) با عدالت سازمانی بوده است. همچنین از بین متغیرهای میانجی، عدالت سازمانی و سرمایه اجتماعی بر سکوت سازمانی تأثیر معناداری دارد و تأثیر متغیر اعتماد بر سکوت سازمانی معنادار نبود. از طرف دیگر، عدالت سازمانی و سرمایه اجتماعی با شدت تأثیر 45 و 35% اثر رهبری خدمتگزار بر سکوت سازمانی را میانجیگری می کند. نتیجه گیری: افزایش میزان توجه مدیران کتابخانه ها با سبک رهبری خدمتگزار به عدالت موجب فراهم ساختن محیطی همراه با اعتماد و تعامل های بیشتر شده که نتیجه آن کاهش سکوت سازمانی در کتابخانه های عمومی استان یزد است.

مقدمه: مزایای ذخیره سازی اطلاعات به صورت الکترونیکی سازمان ها را در معرض انواع تهدید مانند دست کاری اطلاعات مرجع یا سرقت اطلاعات حیاتی و سرمایه های اطلاعاتی قرار داده است. مطالعه حاضر باهدف ارائه الگوی استراتژیک مدیریت امنیت اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی انجام شد. روش شناسی: در مطالعه ای توصیفی همبستگی، 196 کارشناس و کتابدار کتابخانه های دیجیتالی دانشگاه های شهر تهران به روش هدفمند انتخاب شدند و پرسش نامه های تحقیق را تکمیل نمودند. روایی و پایایی این پرسش نامه ها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و محاسبه آلفای کرونباخ تأیید شدند. اطلاعات با استفاده از آزمون های توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و تحلیلی (تحلیل مسیر) بررسی شد. یافته ها: اثر متغیرهای خط مشی امنیت اطلاعات، معماری اطلاعات، سازمان دهی امنیت اطلاعات، توسعه سیستم های اطلاعاتی، امنیت منابع انسانی و حفاظت محتوا بر امنیت اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی در سطح (01/0>P) مثبت و معنا دار بود. همچنین در میان متغیرهای موجود در الگو، توسعه سیستم های اطلاعاتی بیشترین اثر مستقیم را بر امنیت اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی (44/0) دارد. نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان از تأثیر متغیرهای مدل بر امنیت اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی دارد. با استفاده از نتایج این پژوهش، برنامه ریزان و مدیران کتابخانه های دیجیتالی می توانند موجبات ارتقای سیستم امنیت اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی را فراهم آورند.

جوامع مجازی در اینترنت، به کاربران امکان برقراری ارتباط، تبادل اطلاعات و به اشتراک گذاری دانش جهت تامین نیازهای آنها را می دهد. بسیاری از جوامع مجازی به علت عدم تمایل اعضا برای اشتراک دانش با یکدیگر شکست خوردند . هدف اصلی این پژوهش، تمرکز بر عوامل موثر بر اعتماد بین فردی و بررسی تاثیر اعتماد بین فردی بر تمایل به اشتراک دانش در جوامع مجازی است. افزایش اعتماد بین فردی می تواند انگیزه افراد مجازی را در جهت اشتراک دانش افزایش دهد. بنابراین نیاز به درک عوامل موثر بر اعتماد بین فردی و رفتار اشتراک دانش اعضا داریم. بر اساس بررسی گسترده ادبیات، یک نظرسنجی مبتنی بر پرسشنامه انجام شد و داده های تجربی از 27 جامعه مجازی جمع آوری شد. بنابراین در این پژوهش، تاثیر8 عامل، بر اعتماد بین فردی و تاثیر اعتماد بین فردی بر قصد اشتراک دانش بین 336 عضو جوامع مجازی ارزیابی شد. جهت سنجش مدل اندازه گیری با استفاده از تحلیل عامل تاییدی و سنجش مدل ساختاری، داده ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که اعتماد بین فردی به میزان قابل توجهی قصد اشتراک دانش را در بین کاربران جوامع مجازی تحت تاثیر قرار می دهد و عواملی شامل توانایی، خیرخواهی، صداقت، قابل پیش بینی بودن، شایستگی، دیدگاه مشترک، رشد دانش و ایجاد و شرکت در ارتباطات شخصی همگی بر افزایش اعتماد بین فردی اعضای مجازی تاثیر مثبت دارند. این مطالعه می تواند به مدیران جوامع مجازی برای مدیریت جوامع مجازی و ترویج این عوامل موثر بر اعتماد بین فردی برای تحریک تمایل اعضا به اشتراک دانش در آن جامعه مجازی کمک کند.

مقدمه: به منظور تعیین اولویت های پژوهشی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، توجه به موضوعات پژوهش های انجام شده در دوره های زمانی مختلف در این حوزه، امری ضروری است. در این راستا، پژوهش حاضر مقالاتی را تحلیل کرده است که در ایران و جهان به شناسایی و تحلیل موضوعات پژوهش های علم اطلاعات و دانش شناسی به منظور دستیابی به اولویت های پژوهش در این رشته پرداخته اند. روش شناسی: پژوهش حاضر با روش سندی تحلیلی 73 مقاله را بررسی و تحلیل کرد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین تعداد مقالات در ایران در طی سال های 1386-1390 و در خارج از ایران در سال های 2011-2015 منتشر شده است. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات در ایران و مجله های «فلسفه و عمل کتابخانه» و «انجمن امریکایی علوم و فناوری اطلاعات» خارج از ایران بیشترین تعداد مقاله را داشتند. در بیشتر این پژوهش ها، از روش تحلیل محتوا و کتاب سنجی و از ابزار سیاهه وارسی استفاده شده است. بیشترین تعداد پژوهش ها به ترتیب در کشورهای ایران، امریکا، هند و نیجریه انجام شده است. جامعه مورد مطالعه در پژوهش های مورد بررسی بیشتر مقالات و پایان نامه ها بوده اند. گرایش موضوعی پژوهش ها در ایران به سمت موضوع «مطالعات مربوط به کتابخانه ها» و در خارج از کشور به سمت «فناوری اطلاعات» بود. نتیجه گیری: نتایج بیانگر آن است که در هر زمان بسته به شرایط مختلف، گرایش های پژوهشی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی تغییر کرده اند. به بیان دیگر، در یک دوره زمانی خاص به بعضی از موضوعات بیشتر توجه شده و به نوعی بحث روز این رشته محسوب شده اند و در مقابل، به مباحثی نیز بی توجهی شده است و اهمیت خود را از دست داده اند. گرایش موضوعی پژوهش ها در ایران بیشتر متوجه مباحث و فعالیت های سنتی رشته؛ اما در خارج از کشور، متوجه مباحث کاربردی بوده است و موضوعات مرتبط با فناوری در اولویت موضوعی قرار داشته اند.

دانش یک منبع استراتژیک اصلی برای توسعه توان رقابتی سازمانها تلقی می شود. در عصر اقتصادی کنونی، مدیریت دانش به یک مزیت رقابتی برای سازمانها تبدیل شده است. اما پیاده سازی آن هنوز هم با چالش هایی همراه است؛ که پژوهشگران را به سوی ارائه راهکارهایی، سوق داده است. یکی از این راهکارها، استفاده از رهنگاری مدیریت دانش است. رهنگاشت ها با تامین یک تصویر کل گرایانه از انواع دانش مورد نیاز سازمان براساس استراتژی و محیط سازمان؛ قادر به هدایت فرایند پیاده سازی مدیریت دانش خواهند بود. در ادبیات پژوهش نیز به اهمیت استفاده از رهنگاری در فرایند پیاده سازی مدیریت دانش اشاره شده است. لذا در این پژوهش چارچوب رهنگاری مدیریت دانش سازمان ارائه شده است. در فاز اول با استفاده از بررسی سیستماتیک ادبیات پژوهش، تحلیل محتوا کیفی و مصاحبه با خبرگان؛ مولفه های اصلی رهنگاری مدیریت دانش سازمانی شناسایی می شود. این مولفه ها به هفت دسته کلی طبقه بندی شده اند: "شرایط علّی"، "مولفه های رهنگاشت مدیریت دانش"، "شرایط لازم تدوین رهنگاشت"، "شرایط لازم پیاده سازی مدیریت دانش"، "راهبردها و فرایند تدوین رهنگاشت مدیریت دانش"، "مشخصات ظاهری و محتوایی رهنگاشت" و "نتایج ناشی از تدوین و کاربرد رهنگاشت". در مرحله بعدی با استفاده از محاسبه ضریب همبستگی (پیرسون) مولفه ها و زیر مولفه ها، چارچوب رهنگاری مدیریت دانش سازمان ارائه شده است. چارچوب نهایی تامین کننده "جریان فیمابین مولفه ها" جهت ترسیم رهنگاشت تسهیل کننده مدیریت دانش در سازمان می باشد. پایایی فرایند تحلیل محتوای کیفی مزبور با ضریب کاپا 0.743، ارزیابی شده است.