درخت حوزه‌های تخصصی

مقاله حاضر ضمن مرور ادبیات تحقیق در زمینه نقش ایدئولوژی در ترجمه، ابتدا ماهیت مفهومی ایدئولوژی را مورد بررسی قرار می دهد و سپس در چارچوب نظری تحلیل انتقادی گفتمان بر ابعاد ایدئولوژیک ترجمه و وجوه اقتدار منشانه آن متمرکز می شود و در نهایت به ذکر نمونه وار مصادیقی از فرآیندهای تعدیل ایدئولوژیک خواهد پرداخت.

"از نظر الیوت بسیارى از شاعران مفهوم آزادى در شعر آزاد را به درستى درک نکرده اند؟ به این معنا که در نظر این دسته از شاعران، تنها و مهم ترین ویژگى شعر آزاد، نبود قافیه، وزن، و یا دیگر عناصر انسجام بخش شعر سنتى است. این در حالى است که در نظر الیوت هیچ شعرى نمی تواند آزاد باشد، زیرا گرچه شعر آزاد از ادات متعارف شعر سنتى بى بهره است، اما، براى اجتناب از هم گسیختکى ناگزیر باید از تکنیک هایى جایگزینى همچون هم آوایی تکرار واژگان، و مکث سود جوید و هماهنگى و نظمى زیربنایى و کلى را به نمایش بگذارد. از ابن روست که سرودن شعر آزاد به هیچ وجه آسان تر از سرودن شعر قافیه دار و موزون نیست. آزادى شعر آزاد تنها به معناى آزادى در انتخاب قافیه، وزن، و یا زبان نثرگونه و محاوره اى است به عبارت دیگر، آزادى شعر آزاد به شاعر این اختیار را مى دهد که بنا به دلیلى موجه همچون تاکید بر معنا یا احساسى خاص و یا برانگیختن احساس خاص در نزد خواننده، شعرى را کاملا به زبان محاوره اى و یا حتى بخش هایی از شعر خود را قافیه دار ر موزون و بخش هایى دیگر را محاوره اى و نثرگونه بسراید. نتیجهء طبیعى این دگرگونى و تنوع، ساختارى ناهمگون و به ظاهر نامنظم است، که در نظر الیوت خود یکى از نقاط قوت شعر به شمار مى رود. "

ادبیات زبان اردو از خوان گسترده بیشتر زبا ن ها استفاده کرده است. از آن جمله می توان زبان های فارسی‘ عربی ‘ هندی‘ سنسکریت‘ پنجایی و در دوره های اخیر؛ زبان انگلیسی را نام برد. این زبان به طرق مختلف از این سرمایه های ادبی استفاده کرده و بسا اوقات طبق خاصیت انعطاف پذیری خود در واژه های مهمان‘ دخل وتصرف کرده و مطابق دستور زبان خود از آن ها استفاده کرده است. واضح است که ادبا و شاعران اردو زبان ‘ مفاهیم موجود در واژگان بیگانه را دریافته و برای بهتر درک شدن آن ها‘ گاهی آن ها را به میل خود تغییراتی داده اند . در این مقاله بحث و بررسی چگونگی و صورت های مختلف این عمل با تقسیم بندی های لازم ‘ در پنج بخش ‘ به صورت مجزا صورت گرفته و در بخش پنجم که مربوط به تاثیرات زبان انگلیسی بر این زبان است. به دو بخش ذیلی تقسیم شده و تحت بررسی قرار گرفته اند.

در انگلستان، دورهء ویکتوریایى به عنوان دورهء رمان شناخته شده است و موضوعات بحث برانگیز مربرط به آشوب هاى اجتماعى و جامعه شالردهء این رمان ها راتشکیل مى دهند. توماس هاردى، به دلیل استفاده از مضامین داستانى متهورانه اى معروف شده که پش از او، نویسندگان جرات اشاره بدان را نداشته اند. با این وجود، این نویسنده شدیدا تحت تاثیر "اصالت انواع " داروین قرار داشت. مفاهیم سازگارى و بقاء، قوى ترین چارچوب رمان هاى او را تشکیل مى دهد. آثار او همچنین موضوعات عمدهء زمان و زنان را مورد بررسى قرار مى دهند. در این مقاله، رمان هاى برجستهء توماس هاردى مورد بحث و بررسى قرار گرفته اند و در ضمن، در این آثار تفاوت زنان و مردان مورد تحلیل قرار گرفته است. این آثار نشان دهندهء همدردى بیشتر نویسنده نسبت به شخصیت هاى اصلى مرد است و این مساله، سوالى را براى منتقدان و خوانندگان پیش مى آورد: آیا هاردى زن ستیز است و یا این که صرفا ارزش هاى موجود و آشکار دورهء ویکتوریایى را شکافته و بررسى مى کند.

"ارتباط تنگاتنگ زمان با زندگی بشری بیانگر توجه به آن درعرصه ادبی است. طول عمر انسان متاثر از حیطه زمانی است که برای زندگی آن ها از بدو تولد تا لحظه مرگ تعریف شده است. حتی احساسات بشری گریزی از عواقب گذر زمان ندارند: حالاتی چون بی تفاوتی‘ افسردگی ‘ ضعف‘ فراموشی و غیره‘ تنها با گذر زمان دامن گیر انسان می شوند. هیچ دوره ای از زندگی بشری بی ارتباط با گذر زمان نیست: از کودکی تا جوانی این ارتباط به صورت همزیستی و از میانسالی تا غلبه سال های عمر ‘ به صورت مقابله و مقاومت آشکار می شود. پس انسان همواره در طلب تحلیل شرایط زمانی برای ارائه تعریفی از مفهوم وجودیشانند. کاری که در توان همگان نیست. از این رو‘ برخی از شاعران و ادیبان ‘ به عنوان پیام آوران شادی و ملالت های انسان‘ نقش به سزایی را در انتقال نگرش و اشتغالات فکری مردمان عصر خود ایفا میکنند. از جمله این ادیبان می توان به شعرای رمانتیک فرانسوی سده نوزده میلادی اشاره کرد که با بیانی شیوا‘ غنایی و متاثر کننده به تحلیل احساسات و عواطف انسانی ناشی از گذر زمان پرداخته و جلوه هایی ژرفای روح آدمی را نمایان می سازند که نگارنده به تحلیل برخی از مهمترین سروده های آنان می پردازد. "

"شکسپیر از بسیارى جهات با سایر نمایشنامه نویسان تفاوت دارد که برجسته ترین این ویژگى ها خلق شخصیت ها و موقعیت هاى تراژیک و کمیک. و نیز بعد تلفیق چیزهایى است که در ظاهر سنخیتى با هم ندارند. از جمله، شکسپیر بیش از هر کمدى نویس دیگرى اسطورهء ازدواج رمانتیک را در قالب کمدى پروراند. آنچه او را تا این اندازه منحصر به فرد مى کند ورود وى به درون ذهن و قلب شخصیت هاى در حین عیاشى یا دلقک بازى است. شکسپیر هیچگاه کمدى را در قالب مفهرم عرفى پذیرفته شده نمى آفریند. راز هنر وى در چگونگى واکنش خلاق نسبت به زندگى نهفته است. این مقاله تلاشى است براى بحث دربارهء هنر کمدى شکسپیر و تفاوت آن با اسلافش، بالاخص نویسندگان کمدى کلاسیک!. نمایشنامهء برگزیده شده براى این بحث ""هر طور که درست دارى! است که ویژگى هاى متنوعى را در صحنه هاى بى پیرایه، ادبیات شبانى، عشق و ظاهرپردازى داراست. "

"این مقاله تحقیقی درباره مفاهیم «ترجمه» و «متن اصلی» در نوشته های والتر بنیامین است تا رابطه پیچیده بین متن اصلی با متن برگردانده شده را بررسی و سوال زیر را مطرح نماید: آیا ترجمه به رشد «خویشاوندی زبانها» کمک می کند یا در عوض متن اصلی را کشته و متنی زوال یافته به جا می گذارد؟ بنیامین در مقاله سال 1923 خود به نام «وظیفه مترجم» اعتقاد دارد که وظیفه مترجم می تواند از نقش نویسنده متن اصلی مهم تر باشد. او می نویسد که مترجم، از میان موانع زوال یافته زبان خود، «زبان خالص» را رها می سازد. به زعم وی، مترجم زبان محصور شده در اثر را با خلق دوباره آن آزاد می سازد. بنابراین، استدلال من در این مقاله این است که بنیامین سلسله مراتب سنتی را واژگون کرده و نشان می دهد که چگونه متن اصلی و متن برگردانده شده برای بقا و حیات دوباره خود «موانع زوال یافته» را از میان بر می دارند. چنان که خود بنیامین می گوید: «در ترجمه زبان اصلی به فضای اعلی تر و خالص تر اوج می گیرد، جایی که قبلا در آن جای داشته است». "

"کسانی که به نحوی در امر تدریس ترجمه متون مشغولند اغلب با این شکایت دانشجویان مواجهند که استاد! فان لغت را در فرهنگ لغات نیافتیم. فرومیکن و رودمن 1988 Fromian & Rodman)، ص 123) بر این باورند که رشته آواهای کلامی در یک زبان را می توان به سه گروه موجود (existing)، غیرممکن (impossible) و ممکن اما بدون بسامد (possible but non-occuring) تقسیم بندی نمود. نیومارک Newmark) 1988، صص 176 و (177 نیز کلماتی را که ممکن است در یک زبان به طور بالقوه موجود باشند ولی دسترسی به معنای آنها مشکل باشد تحت عنوان کلمات نایافتنی (unfindable words) به هجده مقوله تقسیم می نماید، اما در این مقاله قصد بر آنست که فقط به قسمتی از یک مقوله مهم تر تحت عنوان نوواژگان یا واژگان بدیع (neologisms) پرداخته شود. در واقع، نوواژگان یا واژگان بدیع می توانند هر نوع ساخت جدید از واژه ها یا عبارات (newly-coined words)، هماینده های جدید (new collocations)، اسامی مرکب (compound words)، اصلاحات جدید (new terminology)، عبارات قدیمی با کاربردهای جدید (old phrases with new senses)، سرواژه ها (aconyms)، اختصارات (abbrevional)، ترکیبات (blends)، کلمات مشتق از اسامی خاص (eponymous words) و ترکیبات اشتقاقی(derivational combinations) را در بر گیرند. در این مقاله واژگان نو بر حسب نوع ساختار به نوزده گروه مختلف تقسیم بندی شده، سپس تلاش بر اینست که با بررسی روند ترجمه برخی از آنها با توجه به شفافیت و ویژگیهای زیبایی شناختی آوایی (phonaesthetic) و زیبایی شناختی معنایی (synaesthetic)، مثالهای بیشتری از هر مقوله ذکر گردیده تا راهگشای بحث مبسوط تری در این زمینه برای علاقمندان گردد. "

به طور زمان از رابطه تشابهی یا دیالکتیکی که با محیط خود برقرار می کند بهره می گیرد. کنش متقابل سازه های درون متنی به تدارک بعد صوری روایت منتهی می شود حال آن که در این فرآیند‘ این محیط و واقعیت محیط است که محتوای اثر را تشکیل می دهد؛ همان واقعیت عینی که ما را احاطه می کند و در برگیرنده اندوخته هایی است که در حوزه های مختلف دانش توزیع شده اند. بدین ترتیب علوم تجربی‘ خصوصاً علم فیزیک حامل انواع باز نمودها و نظریه های پرمایه و الهام بخش می باشد که رمان نویس و همچنین منتقد ادبی را‘ هر کدام در قلمرو تخصصیشان ‘ به خود متوسل می سازد . نظریه هرج و مرج از این قبیل نظریات است و شامل مجموعه ای از مفهوم ها‘ محاسبات و روندهای خاص است که در مکانیک ذرات به کار گرفته می شوند. ما در این مقاله صرفاً به بررسی اجمالی چگونگی تاثیر گذاری این نظریه بر اصول انتقادی ونیز بر خود آثار (با استفاده از کتاب های دریاچه و چروکی نوشته ژان اشنوز)خواهیم پرداخت.

کارشناس ارشد زبان و ادبیات انگلیسی دانشکده زبان های خارجی دانشگاه تهران منظور از کانون سازی کانون دیدی است که در وایت شکل گرفته است واز آن منظر که ممکن است زمانی‘ مکانی‘روانشناختی یا ایدولوژیکی باشد افراد و وقایع داستانی مورد مشاهده و ارزیابی قرار می گیرند. اما چه نیازی به افزودن اصطلاح فنی دیگری است وقتی زاویه دید همان مسائل را عنوان می کند؟ باید گفت که در مطالعات مربوط به زاویه دید بیشتر راوی مرکز توجه است و دیدگاه او اساس کار ما را تشکیل می دهد. این درحالی است که در مطالعات کانون سازی هر کدام از شخصیت ها را همپای راوی مدرک و بیننده ای خاص از داستان به حساب می آوریم و بر این باوریم که ادراک و ارزیابی های او دریچه ای تقریباً هم ارزش دریچه راوی به دنیای داستانی و قضایای آن می گشاید. پس صرف لحاظ کردن مطالعات کانون سازی درکنار مطالعات روایت گری چند صدایی بودن روایت را نیز توجیه می کند. علاوه بر آن در لحظاتی که قطعاً نمی توانیم ادراکی را به راوی منتسب بدانیم اما لفظ لفظ آشنای راوی است‘ کانون سازی ما را یاری می کند تا عاملی را که به روایت سمت و سوی خاص داده است بشناسیم.