برای ارائة مفهومی از آنچه که از آن به «تربیت اسلامی» یاد می شود، تاکنون عمدتاً واژة «تربیت» مورد اهتمام واقع شده است؛ ولی آیا براستی این واژه به تنهایی کفایت می کند و یا اینکه در آموزه های اسلامی واژه های دیگری هست که از بررسی مجموع آنها می توان تربیت اسلامی را ارائه نمود؟
به نظر می رسد که واژة «تربیت» به تنهایی کفایت نمی کند و لازم است در کنار آن واژگانی چون «تنشئه، هدایت، رشد، اصلاح، تزکیه، تهذیب، تطهیر و تأدیب» نیز مورد بررسی قرار گیرد و از مجموع آنها مفهوم جامع تربیت اسلامی را ارائه نمود و چون به ناچار باید واژه ای را برای آنچه از آن به «تربیت اسلامی» تعبیر می شود، برگزید؛ واژة «تأدیب اسلامی» مناسب تر از واژة «تربیت اسلامی» باشد. این مقاله درصدد بررسی این موضوع است. از این رو، ابتدا واژة تربیت اسلامی به تفصیل از نظر آیات، روایات و لغت شناسان مورد بررسی قرار می گیرد، سپس واژگان دیگر، به اختصار مورد بررسی قرار گرفته و ضمن بیان وجوه ترجیح واژة تأدیب درنهایت تعریف موردقبول از تربیت اسلامی ارائه می گردد.
این تحقیق با هدف بررسی وضعیت اقامة نماز فرادی، جماعت و جمعه و عوامل مرتبط با آنها در بین دانش آموزان دبیرستان ها و دانشجویان دانشگاههای شهر کرمان در سال 1380انجام شده است. روش تحقیق، توصیفی و همبستگی می باشد. جامعة آماری تحقیق، کلیة دانش آموزان 94 دبیرستان شهر کرمان بوده که 27 دبیرستان با روش نمونه گیری سیستماتیک و تعداد 291 دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه از بین آنها انتخاب گردیده است؛ همچنین جامعة آماری دانشجویان نیز شامل کلیة دانشکده های مختلف دانشگاه شهید باهنر بوده که 400 نفر از آنان با روش نمونه گیری طبقه ای از بین آنان انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه بوده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری آزمون های دوجمله ای، مان - ویتنی، کروسکال والیس و اسپیرمن صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان دادکه جنس، پایة تحصیلی و نوع مدرسه بر نماز خواندن (فرادی) دانش آموزان تأثیر ندارد. در مورد دانشجویان، جنسیت دانشجویان فقط بر شرکت آنان در نماز جماعت تأثیر دارد. فقط بین سن دانشجویان و شرکت در نمازجماعت آنان رابطه وجود دارد. نوع دانشکدة دانشجویان بر نماز خواندن و شرکت در نمازجماعت آنان تأثیر دارد. معدل دیپلم دانشجویان فقط بر شرکت در نمازجمعه آنان تأثیر دارد. بین معدل دانشجویان و نماز خواندن آنان رابطة معنی دار مثبت ضعیفی وجود دارد. بین تعداد واحد اخذ شده و وضعیت نماز دانشجویان رابطة معنی دار وجود ندارد. وضعیت بومی بودن دانشجویان بر نمـاز خواندن آنان تأثیر دارد. وضعیت سـکونت دانشجـویان بر شرکت آنان در نمـازجمـاعت و نمازجمعه تأثیر دارد. وضعیت تأهـل دانشجویان بر نماز خواندن، شرکت در نماز جماعت و شرکت در نمازجمعه آنان تأثیر ندارد.