درخت حوزه‌های تخصصی

این مطالعه به منظور بررسی ارتباط بین منابع ، قابلیت خدمات تدارکات ، قابلیت نوآوری و عملکرد حمل و نقل کانتینری در بندر انزلی انجام شده است . که این امر می تواند اثر مثبت و معناداری بر روی منابع و توانایی های لجستیک خدمات و قابلیت های نوآوری داشته باشد. توسعه حمل ونقل کانتینری در بندر انزلی نیاز به افزایش میزان ترانزیت کالای کانتینری، صادرات، صادرات مجدد و ایجاد ارزش افزوده دارد . همانگونه که کشور سنگاپور ظرف 50 سال به این چنین توسعه ای دست یافت بنابراین به منظور انجام این پروژه با استفاده از روش AHP تجهیزات و امکانات این بندر مورد ارزیابی، با استفاده از روش ایشیکاوا مشکلات موجود در این بندر مورد بررسی و در مراحل بعدی هزینه های حمل و نقل کانتینری با استفاده از مدلهای ریاضی و تجزیه و تحلیل نقاط ضعف و قوت با استفاده از مدل SWOT مورد ارزیابی قرار گرفته است. از آنجائی حمل و نقل کانتینری در بنادر منجربه ایجاد یک دروازه بزرگی خواهد شد که زمینه مناسبی را جهت تقویت وضعیت این شهرستان در زمینه های پژوهش و استراتژیهای توسعه منطقه ای را فراهم می سازیم. بنابراین با توسعه ترانزیت کالای کانتینری از بندر شهید رجایی به بندر انزلی و از بندر انزلی به بندر آستراخان ، استفاده بهینه از ظرفیت و منابع موجود ، کاهش هزینه های حمل ونقل و ایجاد ترمینال کانتینری در بندر انزلی می توان شاهد شکوفایی این بندر بود. برای مقابله با افزون زمان، قابلیت اطمینان و هزینه مورد نیاز زنجیره تامین ، عدم تعادل در تجارت و دسترسی و ظرفیت محدودیت در میان برخی از تحولات که در ساخت آن به طور فزاینده دشوار و به دور از مزایای کامل از کانتینری می باشد.

هر ساله تعداد زیادی از مردم بر اثر تصادفات رانندگی در جاده های کشور متحمل خسارات سنگین و بعضاً غیر قابل جبران می شوند. این امر باعث شده تا دست اندرکاران حمل و نقل، تمرکز ویژه ای بر موضوع ایمنی راه ها داشته باشند. اما آنچه در این بین اهمیت دارد این است که در راستای ارتقای ایمنی جاده ها در چه مواردی باید سرمایه گذاری نمود. به همین منظور در این مقاله به بررسی عوامل مهم اثرگذار در ایمنی راه های کشور با استفاده از رویکرد تجزیه و تحلیل چندمتغیره پرداخته شده است. بنابراین ابتدا متغیرهای تأثیرگذار بر وضعیت ایمنی راه های کشور مشخص شده و سپس عوامل اصلی مؤثر با استفاده از روش تحلیل عاملی تعیین شده اند. سپس استان های کشور با در نظر گرفتن امتیاز عامل های به دست آمده و بر اساس یک شاخص کلی رتبه بندی شده اند. در نهایت نیز روند تغییرات شاخص کل برای برخی استان های کشور از سال 1387 تا 1392 بررسی و تحلیل شده است.

در حال حاضر، علیرغم وجود منافع اجتماعی حمل ونقل ریلی از جمله ایمنی بالا و مصرف سوخت و آلایندگی کمتر ، سهم این شیوه در حمل زمینی بار داخلی کشور کمتر از ده درصد می باشد. یکی از دلایل این امر حاکم بودن نگرش دولتی و عدم بکارگیری مناسب روشهای بازار یابی و مدیریت بازار می باشد. بطوریکه بر شناسایی و تمرکز بر بازارهای هدف کمتر توجه شده ودر نتیجه از ظرفیتهای شبکه ریلی بطور کامل استفاده نمی شود. مقاله حاضر در پی آن است تا با شناسایی معیارهای مناسب برای تعیین بازارهای هدف و رتبه بندی این بازارها از لحاظ جغرافیایی و گروههای کالایی یعنی معدنی ،فولادی، نفتی، ساختمانی، کشاورزی اقدام نموده تا تصمیم گیران را در جهت هدف گذاری و مدیریت بازار حمل ونقل ریلی یاری نماید. نخست با استفاده از مطالعات پیشین در خصوص برآورد تقاضای بار ریلی برای سال 1398،تعداد 121 گزینه و تعداد چهار معیار مستقل یعنی انبوه بودن بار، فاصله حمل، تعرفه حمل و دسترسی انتخاب شدند و سپس با تشکیل ماتریس تصمیم، رتبه بندی با استفاده از روش آنتروپی و SAW صورت پذیرفت. ضمنا از این 121 مسیر ،37 شهرستان مبادی بار را تشکیل می دهند که دوازده نقطه اول یعنی به ترتیب سیرجان ، بندر ماهشهر، اردکان، بندرعباس، بافق، خواف، مبارکه، چادرملو، تهران، اصفهان، ری و اهواز جمعا با 72 میلیون تن بار بیش از 80 درصد بازارهای بالقوه حمل ونقل ریلی را تشکیل خواهند داد. و بقیه 25 نقطه کمتر از 20 درصد بازارهای بالقوه حمل ونقل ریلی خواهند بود.

در این مقاله، مسأله مسیریابی وسایل نقلیه با حمل برگشتی همراه با یک سری محدودیت های عملیاتی بررسی می شود. مشتریان به دو گروه مشتریان خط رفت که تحویل کالا به آن ها صورت می گیرد و مشتریان خط برگشت که کالا از آن ها دریافت می شود، تقسیم می شوند. همچنین، اولویت خدمت رسانی با مشتریان خط رفت است. نکته حائز اهمیت در این تحقیق آنکه، امکان تقسیم تقاضا برای مشتریانی که تقاضای آن ها از بزرگترین وسیله نقلیه موجود بیشتر است و همچنین، محدودیت عملیاتی جدید عدم دسترسی به بعضی از وسایل نقلیه برای تعدادی از مشتریان، به صورت توأمان در نظر گرفته می شود. دپوی مرکزی شامل ناوگانی از وسایل نقلیه با ظرفیت های مختلف و به تعداد نامحدود بوده و تقاضای مشتریان به صورت پویا است و در هر دوره قابل تغییر است. این مسأله از نوع چند جمله ای نامعین سخت (NP-hard) است و با توجه به ساختار خاص آن و بررسی ادبیات موضوع، یک الگوریتم کلونی مورچه چندگانه جدید[i] (NM-ACO) برای حل آن پیشنهاد می شود. در این مقاله، پس از آشنایی با کلیات و بیشینه تحقیق، مدل ریاضی جدیدی برای مسأله مورد نظر ارایه می شود و در ادامه الگوریتم کلونی مورچه چندگانه پیشنهادی که شامل دو فاز تخصیص و مسیریابی است، تشریح می گردد. در پایان، به تحلیل نتایج عددی حاصل از این الگوریتم برای مسایل آزمون طراحی شده پرداخته می شود.

در این پژوهش از مدل زنجیرة مارکوف هلتوینترز که ترکیبی از مدلهای هلتوینترز و زنجیرة مارکوف است، به منظور پیشبینی مقدار شاخصهای جابهجایی مسافر که از تغییرات فصلی برخوردارند، استفاده شده است. در همین راستا، دادههای مربوط به شاخصهای تعداد مسافر جابهجا شده و تعداد سفرهای مسافری انجام شده در استان بوشهر طی فصول سالهای 1881 الی 1851 مورد تحلیل قرار گرفتند. در ابتدا، دادههای مربوط به هر یک از شاخصها طی بازة مورد بررسی به دو بخش تقسیم شده و دادههای بخش دوم با استفاده از روش هلتوینترز پیشبینی شدند. سپس با محاسبة خطای مقادیر واقعی و پیشبینی شده و طبقهبندی آنها، از مدل زنجیرة مارکوف هلتوینترز به منظور پیشبینی مقادیر شاخصها بر حسب احتمالات مربوط به حالت خطاها و بهبود عملکرد مدل هلتوینترز در پیشبینی استفاده شد. نتایج حاصل از مقایسة دقت دو مدل هلتوینترز و زنجیرة مارکوف هلتوینترز نشان داد که مدل زنجیرة مارکوف هلتوینترز از دقت بالاتری در پیشبینی برخوردار است.

امروزه علم تحقیق در عملیات در زمینه های گوناگون، به طور گسترده استفاده می شود. یکی از حوزه های کاربردی تحقیق در عملیات مسائل مکان یابی تسهیلات است. در این پژوهش، یک مدل برنامه ریزی ریاضی برای مکان یابی و تخصیص بهینه توسعه داده شده است. این مدل شامل دو تابع هدف است. تابع هدف اول برای مینیمم سازی مجموع هزینه های حمل و نقل، به اضافه هزینه ثابت استقرار تسهیلات به کار می رود. به علت اهمیت انرژی و نقش اساسی سوخت های فسیلی در حمل و نقل، در تابع هدف دوم به مینیمم سازی مجموع هزینه های سوخت مصرفی پرداخته می شود. برای هم خوانی مدل مربوطه با شرایط واقعی، هزینه های سوخت در این مدل به شکل پلکانی در نظر گرفته می شود. در این مدل ضرایب تابع هدف به شکل غیر قطعی فرض شده اند. همچنین، بعضی از محدودیت ها نیز فازی هستند. با ارائه یک رویکرد جدید این مدل به مدلی قطعی تک هدفه تبدیل می شود. برای اثبات کاربردی بودن مدل، این مدل برای مکان یابی در شرایط واقعی به کار برده شده است.

زمانبندی، تخصیص منابع در افق برنامه ریزی برای اجرای مجموعه ای از وظایف است که استفاده از منابع در دسترس را بهینه می کند . بیشتر پژوهش های انجام شده در زمینه زمان بندی کارگاه باز ( Open Shop )، حالت ایستا و قطعی دارند، یعنی همه داده ها مشخص هستند و در افق زمانی تغییر نمی کنند، در حالی که مسائل زمان بندی واقعی به بندرت ایستا و قطعی هستند. برنامه ریزی واکنشی، زمینه پژوهش هایی است که بروز تغییرات و فرضیه ها غیرقطعی در مسائل زمان بندی جهان واقعی را بررسی می کند. از طرف دیگر، مسأله کارگاه باز در دسته NP-hard قرار دارد، بنابر این، در صورت بروز رویدادهای غیرمنتظره، حل مجدد مدل اولیه از نظر هزینه محاسباتی و زمان اجرا مقرون به صرفه نیست. بنابراین، در این پژوهش ها ابتدا مدل برنامه ریزی عدد صحیح آمیخته برای تولید زمان بندی اولیه مسأله کارگاه باز را ارائه می شود، در ادامه، به منظور اصلاح زمان بندی اولیه، مدل ارائه شده به برنامه ریزی واکنشی متناسب با تغییر موعد تحویل تعمیم داده می شود. در پایان، بنا به ضرورت مسأله، الگوریتمی کارا به منظور اصلاح زمان بندی اولیه ارائه می شود که در کنار مدل واکنشی، در صورت بروز هر رویدادی قابلیت کنترل بالایی را برای ناظر و مدیر کارگاه فراهم کند. این الگوریتم و تمامی مدل ها در محیط نرم افزاری Aimms پیاده سازی و اجرا شده و نتیجه های به دست آمده؛ کارایی به کارگیری رویکرد زمان بندی واکنشی، در شرایط بروز اختلال در موعد تحویل کارها را تایید می کند.

یکی از مباحث مهم در سیستم های حمل ونقل و لجستیکی مسأله مسیریابی وسایل نقلیه می باشد. از طرفی در سال های اخیر به علت افزایش نگرانی های زیست محیطی، مسائل اقتصادی و فشارهای قانونی، توجه خاصی به لجستیک سبز و لجستیک معکوس شده است. در این راستا ما در این تحقیق مسأله مسیریابی وسایل نقلیه را با هدف بهینه سازی مصرف سوخت در امر جمع آوری کالاها در لجستیک معکوس بررسی می نماییم به طوری که جمع آوری کالاها از مشتریان به طور تقسیم پذیر ممکن است. برای این مسأله یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح آمیخته پیشنهاد گردیده است. همچنین به منظور اعتبارسنجی مدل ارائه شده تعدادی مثال نمونه تولید گردیده و با نرم افزار GAMS حل شده است.

مساله مکان یابی میانه محور با تخصیص چندگانه شامل جانمایی تسهیلات محور و تخصیص گره های غیرمحور به محورها است و البته، از نوع مسایل مکان یابی در کلاس NP-hard است. هدف اصلی در این مقاله، مساله مکان یابی میانه محور با تخصیص چندگانه در حالت تغییرات پویای جریان است که ظرفیتی برای محورها و کمان ها وجود ندارد و باز و بسته شدن محورها در دوره های گوناگون افق برنامه ریزی امکان پذیر است. مدل و الگوریتم پیشنهادی برای حل، با داده های شبکه حمل و نقل هوایی ایران بر مبنای تعداد مسافران جا به جا شده ،آزمایش می شود. نتایج بررسی نشان می دهد؛ تشکیل شبکه پویا در مقایسه با حالت ایستا، هزینه کمتری در پی خواهد داشت و هرچه تعداد دوره های زمانی در حالت پویا بیشتر شود؛ روند بهبود (کاهش هزینه ها) ادامه می یابد

دردنیای رقابتی امروز، سازمان ها با بهره گیری از علوم مدیریت، اقدام به ایجاد مزایای رقابتی می کنند. یکی از مهمترین علوم مدیریتی که در این زمینه مباحث بسیار سودمندی را مطرح کرده است، مدیریت زنجیره تامین می باشد. مدیریت زنجیره تامین نتیجه تکاملی مدیریت انبارداری است و به عنوان یکی از مبانی زیرساختی و مهم پیاده سازی کسب و کار است که در بسیاری از آنها تلاش اساسی برای کوتاه کردن زمان بین سفارش مشتری تا تحویل واقعی کالا می باشد. بارانداز تقاطعی[1] یکی از مهمترین گزینه ها برای کاهش زمان در زنجیره تامین می باشد. هدف اصلی در این مقاله تمرکز بر بهینه سازی برنامه ریزی کامیون های ورودی و خروجی با هدف به حداقل رساندن مدل تک هدفه زمان کل عملیات داخل زنجیره تامین می باشد. زمان بندی حمل و نقل در این مقاله، زمان بین مبداها و مقصدها، زمان تخلیه و بارگیری و جابجایی محصولات را کمینه سازی می نماید. از آن جا که این مدل مقاله از نوع صفر و یک بوده و متعلق به کلاس NP-hard است زمان حل آن ها با افزایش ابعاد مسأله به شدت افزایش می یابد. بنابراین برای پیدا کردن جواب های نزدیک بهینه مساله از الگوریتم های ژنتیک [2] و بهینه سازی گروه ذرات[3] استفاده شده است. سپس این الگوریتم ها با معیارهایی همچون زمان اجرا و کیفیت جواب ها با یکدیگر مقایسه شده و الگوریتم برتر در هر معیار مشخص گردید.

یکی از پروژ ههای اصلی اصلاح نظام توزیع کالا در طرح تحول اقتصادی، ساماندهای نظام پخش کالا است. اهداف اصلی اجرای این پروژه، ساماندهی پخش کالا، پایش مستمر توزیع مویرگی کالا در واحدهای صنفی، کاهش هزینه مبادله و ارتقای کارایی در صنعت پخش م یباشد. در این راستا، هدف اصلی این مقاله بررسی و ارزیابی کارایی شرک تهای پخش است. ارزیابی کارایی در شرک تهای پخش این مکان را فراهم می کند تا امکانات توزیع شرکت های پخش را شناسایی کنیم. در این مطالعه با استفاده از روش ناپارامتری و داده های سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان وزارت بازرگانی در سال 1386 ، کارایی شرک تهای پخش در توزیع کالا با دو فرضِ بازدهی ثابت نسبت به مقیاس و بازدهی متغیر نسبت به مقیاس ارزیابی شده است. نتایج نشان می دهد که با فرض اول؛ شرکت های پخش رازی، به پخش صنایع مرغ مادر ایران، پخش پگاه، سایه سمن، پرنیان مهیار و پخش البرز از بیشترین کارایی برخورداربوده )کارایی کامل( و میانگین کارایی تحت این فرض 58 درصد بوده است. با در نظر داشتن فرض دوم؛ شرک تهای پخش قاسم ایران، سهامی عام کف، توزیع داروپخش، پخش هجرت، پخش فردوس، هنگل پا کوش، پخش پیشگام، کیمیا پخ شفام، جهان دام دار و، آزمایشگاه های تولیدی داروسازان ایران، پویش الکه، لیوار، دامپزشکان امین و زرین پخش نصر نیز به جمع شرک تهای پخش کارا می پیوندند که متوسط کارایی تحت این فرض 71 درصد است. درنهایت با توجه به الگو بودن شرکت پخش رازی در بین شرک تهای پخش غذایی، آرایشی بهداشتی و داروهای انسانی و صنایع مرغ مادر ایران در بین شرک تهای پخش داروهای دامی توصیه می شود شرکت های پخش ناکارا برای افزایش کارایی بسته به نوع فعالیت، شرک تهای پخش رازی یا صنایع مرغ مادر ایران را به عنوان الگوی خود قرار دهند.

علما و دانشمندان مطالعات مدیرتی و سازمان هر یک به شکلی از اهمیت هماهنگی در فرآسیندهای سازمانی سخن رانده اند اولین بار فایول فرانسوی آن را به عنوان یکی از عناصر (وظایف) پنج گانه مدیریت دانسته و مینتزبرگ نیز آن را به عنوان یکی از دو اقدام اساسی و مهم سازماندهی معرفی کرده است ضرورت وجودی و توجه به موضوع هماهنگی در اثر وابستگی ها و روابط موجود بین بخش های مختلف یک سازمان با هم و یا بین سازمان های مختلف با یکدیگر است. در مقاله حاضر با در نظر داشتن دیدگاه ها و نظریات علما و دانشمندان در مورد 9هماهنگی بین سازمانی و جوانب آن به طراحی و توسعه مدل هماهنگ کننده سازمان های متولی ترانزیت در ایران و ارزیابی اجرای آن در دنیای واقعی با استفاده از فنون آماری – ریاضی رگرسیون – همبستگی و برنامه ریزی آرمانی اقدام شده است. مدل مذکور شامل یک کمیته (شورا) اصلی و هشت کمیته (شورا) فرعی هماهنگ کننده سازمان های متولی ترانزیت در ایران است.