ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۷۶۱ تا ۵٬۷۸۰ مورد از کل ۱۳٬۴۱۵ مورد.
۵۷۶۱.

ساختارحکومت اسلامی در اندیشه اسلام

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عدالت اجتهاد احکام‏ حکومتی حکومت اسلامی دولت دینی ارکان حکومت مکانیسم قانون گذاری رهبری اسلامی درایت گونه های رهبری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۲ تعداد دانلود : ۸۳۳
هر حکومتی ساختار و مؤلفه هایی دارد. این نوشتار، ساختار حکومت اسلامی، مؤلفه های آن و کارکرد و نقش امت در این تشکیلات را بررسی و تحلیل می نماید. ابتدا حق حاکمیت در نگره اسلام را با توجه به آیات و روایات مشخص می سازد و سپس ساختار کلی حکومت اسلامی را بر می شمارد و بیان می دارد. که در اندیشه سیاسی اسلام چه در زمان حضور وچه در زمان غیبت امام معصوم علیه السلام سه رکن اساسی دارد: رهبری، دولت و ملت. عناصر و ارکان این حکومت همچون نهاد قانون گذاری اجرایی و قضایی نیز در این نوشتار بررسی می شود. قسمت عمده این پژوهش به رهبری، ویژگی ها و اختیارات و صلاحیت های آن اشاره می کند و در نهایت نقش و کارکرد امت در حاکمیت اسلامی را بررسی می نماید.
۵۷۶۳.

مفهوم شناسی نفاق،انواع ومراتب آن از منظر قرآن

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قرآن انواع نفاق رذیله مراتب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸۹ تعداد دانلود : ۳۲۳۴
مفهوم شناسی نفاق, انواع و مراتب دقیق این بلای روحی, آنجا ضرورت مییابد که روح تعاملات فردی و اجتماعی را خدشه دار نموده و در عرصه سیاست موجب ایجاد روح ماکیاولیستی در افراد، و مآلا با تفرقه و تحمیل خسارت های فراوان، اسباب فروپاشی نظام اسلامی را فراهم میآورد. این رذیله نامرئی، به اعتبارِ زمانِ گرفتار شدن، به نفاق اولیه و ثانویه و به لحاظ حجم تخریب و زیان بخشی به سه نوع پرخطر ،کم خطر ونفاق گونه تقسیم می شود.. شناخت این مراتب، علاوه بر تنظیم درست روابط اجتماعی انسان ها ، امکان مهار و برخورد صحیح با مراتب متفاوت نفاق و منافقان را میسر می سازد که نگارنده در پی اثبات لایه های متعدد آن با الهام از آیات قرآن میباشد.
۵۷۶۶.

بازشناسی تاریخی مکاتب غزالی، طبرسی و طنطاوی در حوزه تفسیر علمی قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: غزالی تفسیر علمی اعجاز علمی قرآن و علوم بشری طبرسی و طنطاوی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات انواع تفسیر وتأویل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران شیعی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران سنی
تعداد بازدید : ۲۰۷۲ تعداد دانلود : ۸۵۸
آنچه در این مقاله به آن پرداخته شده، جستاری گذرا بر سیر تاریخی تفسیر علمی است که تلاش شده تا با ارائه فرایند تاریخی شکل گیری و تکثر انواع اندیشه های مربوط به اعجاز علمی، روش های به کار گرفته شده در آن مورد تحلیل و بازشناسی قرار گیرد تا در پرتو آن زمینه ای برای معرفت شناختی هر چه بهتر روش فهم معارف قرآنی فراهم آید. با تقسیم ادوار تاریخی اعجاز علمی به چهار دوره: تکوین، تدوین، ترویج و تنقیح؛ روش های به کار گرفته شده در سه مکتب: غزالی، طبرسی و طنطاوی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت روش مکتب طبرسی در تعامل با اعجاز علمی قرآن به عنوان بهترین روش معرفی شده است.
۵۷۶۷.

هویت معرفتی اخلاق دینی در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

۵۷۶۸.

سرمقاله: بررسی رابطه حکمت و تزکیه نفس در حکمت متعالیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حکمت ملاصدرا غایت تزکیه نفس استکمال نفس معرفه النفس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴۱ تعداد دانلود : ۸۱۶
حکمت براساس تقسیم آن بر پایه قوای نفس، دو شاخه نظری و عملی را شامل میشود. حکما از دیرباز، بر همراه بودن تحصیل و تکمیل این دو شاخه برای تحقق تعریف و معنای «حکمت» تأکید داشته اند. ملاصدرا نیز همچون سایر حکما، به این همگامی تصریح و بر آن تأکید کرده است. اما حکمت عملی بلحاظ داشتن مایه های کاربردی و عملی برای تکمیل و تعالی نفس، با تزکیه نفس ملازم است و چون غایت حکمت، تکمیل نفوس است، بنابرین، تزکیه نفس با حکمت، تعریف آن و غایت آن ارتباط تنگاتنگی دارد. این نوشتار به بررسی این ارتباط از نظر ملاصدرا پرداخته و سعی کرده است تا با توجه به مبانی حکمت متعالیه، حقیقت حکمت و ارتباط آن با ایمان و تزکیه نفس را تشریح و تصویر کند. بدین منظور نخست غایت حکمت ذکر شده و سپس رابطه دوسویه غایات حکمت و تزکیه نفس بتفصیل مورد بررسی قرار گرفته و از این طریق اثبات شده است که: 1. دغدغه اصلی ملاصدرا در تعریف و ارائه حکمت متعالیه، کمال نفس و تزکیه آن بوده است. 2. غایات حکمت که ملاصدرا و دیگران از آنها به «غایت» تعبیر نموده اند، در حقیقت، غایات و نتایج عملی و هستی شناختی هستند، نه غایات علم شناختی و روش شناختی. 3. حکمت، عامل اصلی تزکیه صحیح نفس و تزکیه نفس نیز عامل اصلی فهم صحیح مسائل فلسفی است. 4. تزکیه نفس در شکلگیری مفهوم، تعریف، مصداق و غایات این جهانی حکمت، نقش بسیار اساسی دارد.
۵۷۷۱.

مفهوم صبر در قرآن و دلالت های فلسفی و تربیتی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی فلسفه تعلیم و تربیت صبر قرآن مجید تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
تعداد بازدید : ۶۰۵۷ تعداد دانلود : ۱۷۰۰
پژوهش حاضر قصد دارد به روشن سازی معانی گوناگون مفهوم صبر که از مفاهیم بنیادی اخلاقی، تربیتی قرآن مجید است، بپردازد و سپس دلالت های فلسفی و تربیتی آن را استنتاج کند. از این رو، مسئلة اصلی این مطالعه چیستی مفهوم صبر در قرآن مجید و دلالت های فلسفی و تربیتی آن است. با توجه به مسئله کلی فوق، سؤال های پژوهش عبارت اند از: 1. صبر در قرآن، بر کدام معانی دلالت دارد؟ 2. دلالت های فلسفی مفهوم صبر کدامند؟ 3. دلالت های تربیتی مفهوم صبر کدامند؟ به منظور پاسخگویی به پرسش های بالا از روش تحلیلی ‐ استنتاجی استفاده شده است. بنابراین، مطالعة حاضر در زمرة مطالعات فلسفی و با رویکردهای بنیادی محسوب می شود. این مطالعه نشان می دهد که مفهوم صبر در قرآن بر معانی متعددی مانند شکیبایی در هنگام مصیبت، پایداری در عبادت و اطاعت خداوند، استقامت در ترک گناه، سازگاری در مناسبات انسانی، عجله نکردن در گفتار و کردار، شکیبایی در دستیابی به معرفت، شکیبایی در دستیابی به حقیقت و استقامت در راه حق دلالت دارد. از سوی دیگر، این تحقیق نشان می دهد که به لحاظ فلسفی افزون بر حیطه ارزش شناسی، مفهوم صبر از دو جنبه انسان شناسی و معرفت شناسی نیز قابل بررسی است. به علاوه، استنتاج های تربیتی حکایت از آن دارند که مفهوم صبر را باید هم در اهداف آموزش و پرورش و هم در دیگر اجزای برنامه درسی مورد توجه قرار داد. همچنین مفهوم صبر هم در آموزش و پرورش رسمی و هم غیر رسمی کاربرد دارد.
۵۷۷۲.

تبیین واژگان آیات قرآن توسّط عترت در روایات تفسیرى اهل سنّت

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: معناشناسی اهل سنت گونه شناسی عترت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران سنی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر قرآن و تفسیر در روایات
تعداد بازدید : ۱۷۸۳ تعداد دانلود : ۷۲۲
چکیده: عترت ـ به عنوان یکى از ثقلین ـ نقش بسزایى در توضیح و تبیین قرآن داشته است و شمار قابل توجّهى از روایات تفسیرى معصومین : به تبیین واژگان قرآن اختصاص دارد. مفسّران مشهور اهل سنّت نقل برخى از این احادیث را وجهه همّت خود قرار داده اند. با بررسى روایات اهل بیت : معلوم مى شود که توضیحات معناشناسانه واژگان قرآن توسّط آنها از یک نوع نبوده، بلکه از ویژگیها و تنوّع خاصّى برخوردار است. این مقاله به روش توصیفى ـ کتابخانه اى، با بررسى معناشناختى واژگان قرآن در روایات تفسیرى اهل سنّت، نتیجه مى گیرد که: پاره اى از توضیحات عترت از سنخ تبیین ظاهرى و دسته اى از مقوله بیان مصداقى، در مواردى بیان تأویلى، توصیفى، توضیحى و... مى باشد که مقاله حاضر در صدد شناسى برخى از آنهاست.
۵۷۷۳.

چیستی تفسیر موضوعی و تفاوت آن با تفسیر قرآن به قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تفسیر موضوعی تفسیر قرآن به قرآن روش های تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات روش های تفسیر و تأویل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات انواع تفسیر وتأویل
تعداد بازدید : ۴۳۴۷ تعداد دانلود : ۱۲۶۷
یکی از روش های تفسیر قرآن که در دهه های اخیر مورد توجه بیشتری نسبت به گذشته قرار گرفته است، تفسیر موضوعی است. در این روش تفسیری موضوع می تواند بر اساس یکی از موضوعات: درون قرآنی، فراطبیعی و یا مرتبط با زندگی فردی و اجتماعی بشر انتخاب گردد. تفاوت تفسیر موضوعی با تفسیر قرآن به قرآن در این است که مفسر در تفسیر قرآن به قرآن به دنبال تبیین و بازشناسی معنا و مفهوم واژه یا مدلول آیات است اما هدف تفسیر موضوعی دستیابی به پیام قرآن، بیان نکته ای از مفاد قرآن و یا استخراج نظریه و دیدگاه قرآن پیرامون موضوع موردنظر است.
۵۷۷۴.

ویژگی های زن شایسته از دیدگاه قرآن کریم(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: نمونه اسلام اعم اخص ملاک اصول اخلاقی ظواهر عدالت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۴۱
در این پژوهش ملاک های برتری یک زن از دیدگاه اسلام و قرآن به عنوان کامل ترین کتاب الهی و از زبان حضرت محمد (ص) به عنوان آگاه ترین فرد به امور مسلمین بررسی می شود. ارزش و مقام زن در اسلام وقتی آشکار می شود که بدانیم که در قرآن کریم آیات فراوان به زن اختصاص یافته است. موضوع هایی که در این مقاله درباره آنها بحث شده است چنین است: 1-   ارمغان اسلام برای زنان، 2-   ملاک های برتری زنان به طور اعم، 3-   ملاک های برتری همسر به طور اخص، و نتیجه اینکه ملاک های برتری یک زن بر اصول اخلاقی و باطنی استوار شده و کمتر به ظواهر بها داده شده است و در برابر، آن وظایف و مسئولیتی را که برای مرد در نظر گرفته نشانگر اجرای دقیق عدالت بین زن و مرد بوده است.  
۵۷۷۵.

استهلال در عصر حاضر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: نجوم فقه امامیه رؤیت هلال اول شوال هلال های بحرانی مشخصه های حد دار رصد هلال فقها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۸۷
تعیین اول ماه های قمری از مسائل بسیار مهم برای انجام فرائض و تکالیف دینی می باشد. در این میان تعیین اول ماه شوال به دلیل مردد بودن بین دو امر واجب و حرام- روزه داری آخر رمضان و اول شوال- اهمیت بیشتری دارد. تعیین اول ماه شوال از موضوعات احکام و وظیفه خود مکلفین است اما آنان به دلیل عدم توانایی تحقیق شخصی در این زمینه معمولاً به مراجع تقلید خود مراجعه می کنند. فقها و علمای نجوم همواره تلاش گسترده ای در زمینه تعیین اول ماه شوال داشته اند. با توجه به اعتباری که فقه امامیه برای بنای عقلا و مراجعه به کارشناس و متخصص در هر زمینه ای قائل است، همگامی دو علم فقه و نجوم در تعیین اول ماه شوال خالی از اهمیت نیست، در واقع نظرات کارشناسان نجوم می تواند جهت کاهش خطا در خدمت فقها قرار گیرد. تحقیق حاضر ضمن ارائه راهکارهای دو علم نجوم و فقه در راستای همگامی این دو علم در تعیین اول ماه شوال گام بر می دارد.
۵۷۷۶.

تفسیر المیزان و معیارهای نقد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: علامه طباطبایی معیار نقد تفسیر المیزان سیاق آیه قواعد نحوی واژه شناسی زبان قرآن اخباریون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸
تفسیر المیزان، با استفاده از«تفسیر قرآن به قرآن» و استخراج مقاصد الهی با استناد به آیات همگون، توانسته است مبهمات بسیاری از آیات الهی را تبیین کند و یکی از بی نظیرترین تفاسیر را به جهان اسلام تقدیم کند. یکی از ویژگی های برجسته «المیزان»، شیوه های نقد علامه طباطبایی، بر آرای تفسیری دیگر مفسران است، که در این مقاله نگارنده کوشیده است تا با مطالعه بیش از نیمی از تفسیر المیزان،  گونه های نقد را در آن جستجو کند. علامه طباطبایی، با معیارهایی چون ناسازگاری با ظاهر آیات، ناهمگونی با صدر و ذیل آیه، استفاده از سیاق آیه، بهره جویی از قواعد نحوی و واژه شناسی، استفاده از تاریخ، شناخت مکی و مدنی و نقدر مطلق انگاری علوم تجربی، نگره های دیگر مفسران و رویات را نقد کند. در این نوشتار به دیدگاه علامه در مورد «زبان قرآن»، به عنوان یک موضوع مبنایی، در تفسیر و نقدر آرای دیگران و نیز به نظریه «عدم حجیت ظواهر قرآن»، که به خطا به همه اخباریون منسوب است اشاره شده است.
۵۷۷۷.

قناعت و ساده زیستی میان قرآن و نهج البلاغه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قرآن قناعت ساده زیستی امام علی (ع) نهج البلاغه غررالحکم فضیلت اخلاقی الگوی عملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۲۲۸
قناعت یکی از فضایل ارزشمند اخلاقی است که مانع حرص ورزی و زیاده خواهی است و یکی از اصول ارزشی اخلاق اقتصادی در اسلام به حساب می آید. تمایل افراطی و شدید انسان به مادیات و لذات زودگذر دنیایی منشاء رذایل اخلاقی در جامعه می شود و باعث پایمال شدن حقوق انسان ها و باعث از بین رفتن سرمایه های مادی و منابع طبیعی می شود. یکی از راه های توسعه اقتصادی و پیشرفت همه جانبه جامعه ترویج فرهنگ ساده زیستی وقناعت است. بهترین الگوی ساده زیستی در قرآن و تعالیم دین مبین اسلام حضرت پیامبر (ص)، ائمه معصومین (ع) و سایر اولیای الهی هستند که با بررسی دیدگاه ها و سیره عملی ایشان می توان الگو های عملی مناسبی را برای مردم ارائه کرد.  
۵۷۷۸.

ارتباط انسان ها در عالم آخرت از منظر قرآن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قرآن انسان معاد جسمانی برزخ قیامت بهشت دوزخ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶
بنا بر نظریه غالب (نظریه ملاصدرا) در تبیین معاد جسمانی، انواع نعمت ها و عذاب های اخروی و هر آنچه در عالم آخرت برای انسان اتفاق می افتد، در قلمرو مثال متصل محقق می شود و امور خارج از نفس بوده و مخلوق قوه خیال اوست. نخستین پیامد چنین نظریه ای شخصی بودن معاد است و حال آنکه آیات بسیاری از قرآن کریم ناظر بر وجود ارتباطات جمعی گوناگون (رابطه شهادت، شفاعت، تصرف، پرس و جو، مجالست و محبت، اشراف، مناداه، مخاصمه، مجادله و استهزاء) در بین انسان ها با یکدیگر (بهشتیان با یکدیگر و دوزخیان و کفار با یکدیگر) می باشد که این امر با شخصی بودن معاد در قلمرو مثال متصل سر سازگاری ندارد. لذا با توجه به آیات بیان شده حداکثر می توان نظریه ملاصدرا در تبیین معاد جسمانی را در قلمرو مقال منفصل پذیرفت.
۵۷۷۹.

قرآن، رخ نمایی و بالندگی علوم بلاغی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم اعجاز سخن علوم بلاغی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۹۳
تأمّلی در ادبیات منثور و منظوم عرب، گاه اصحاب اثر را در قامت ساحرانی می نمایاند که استادانه قلوب را مسحور، لب ها را ممهور، عقول را متحیّر و فحول کلام و ادب را متغیّرالحال می کردند؛ اما این ساحت پر نقش و نگار با آمدن قرآن قرار از کف بداد و زیبایی و دلربایی را در سایه کلام خدایی تجربتی نو نمود و شاید راز سر به مهر تأکید پیامبر صاحب مهر بر تمحّض بر کلام به عنوان مرام اعجاز خویش در همین مقوله قابل پی جویی باشد. چه آن که هم او (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در موارد عدیده اعجاز کلام وحی را در مقابل دیده منکران قرار می داد و بر آن بود تا به لسان قوم عرب و در پناه بیان شیوای ربّ (جلّ و علا) به شیوه ای کلامی با آنان چالش کند و سریر نخوت ایشان را به سنگ اعجاز کلامی قرآن خُرد کند و حاصل این تحدّی و دعوت به چالش، پیدایش فرع شایسته ستایشی است که از آن با عنوان «علم بلاغت» یاد می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان