درخت حوزه‌های تخصصی

از آنجاکه عصر ارتباطات واژه ای مناسب برای دوران کنونی است، وسایل ارتباط جمعی مخصوصاً اینترنت و انحرافات ناشی از آن (نظیر اعتیاد به اینترنت) می تواند بر ارزشها ، باورها و در مجموع بر هویت ما تاثیر گذاشته یا با آنها رابطه داشته باشد. همچنین، مجاورت طولانی با فضای مجازی می تواند به فرهنگ پذیری یک طرفه و تاثیرپذیری افراطی از هنجارها و ارزشها انجامیده و تعلقات ملی و سنتی کاربران را تحت تاثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بر روی 250 نفر از کاربران دانشجوی دانشگاههای شهر اصفهان به مقایسه هویت ملی و مذهبی و خرده مقیاسهای این دو مقوله در افراد معتاد به اینترنت و غیر معتاد و همچنین به رابطه میان اعتیاد به اینترنت و هویت مذهبی و ملی و تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از نرم افزار SPSS پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که استفاده زیاد از اینترنت و محیط های مجازی و اعتیاد به آن می تواند با نقایصی در برخی جنبه های هویت ملی و مذهبی مرتبط باشد.

A sociological Analysis of the Factors Affecting social Inequality Rasul Rabbani , Seyed Ali Hashemianfar and Nafiseh Chini Page 89 Abstract Full Text [PDF 412KB] Inequality is originally based on the differences that the society considers in treating individuals، and the reasons for making such differences lie in factors such as social class، race، ethnicity، sex and religion which are socially defined. The abstract and mental feelings of the members of the society and their perception of inequality are more important than the concrete and objective inequality and the important condition for its emergence is social comparison which brings relative deprivation and the feeling of inequality. This research aims to analyze the amount of social inequality and the feeling of inequality as well as the factors affecting them. The present paper is a survey (with regard to controlling the conditions of the research) and also is an explanatory study. The research population includes all citizens of Isfahan who are 15 years old or above at the time of the research and the sample includes 696 cases. The data was collected using a questionnaire. For data analysis، multi- variable regression and structural equations modeling were used. The results indicate that the coefficient of determination for social inequalities is R=.61.In addition، based on β value، luxurity، need satisfaction، age، religion، rationality، propaganda and generalized trust affected social inequality respectively. Also، the coefficient of determination for the feeling of inequality was R=.69 and based on β value، materialistic values، individualism، formal trust، religion، rationality، need satisfaction، social closure، feeling of belonging، luxurity affected the feeling of inequality respectively. In sum، the results indicated that the actual level of social inequality is average (2.7) and the feeling of inequality is high (3.2) among the participants.

طرح ملی نگرش ایرانیان به مصرف موادمخدر، به عنوان اولین طرح جامع ملی در 30 سال گذشته در 24 استان کشور در سال 4-1383 در مرکز تحقیقات آموزش و فناوری اطلاعات دبیرخانه ستادمبارزه با موادمخدر اجرا شده است. روش تحقیق پیمایشی و داده ها از طریق پرسشنامه استاندارد به دست آمده است. جامعه نمونه آماری 14000 نفراز مردم در 24 استان کشور بوده اند. نتایج نشان می دهد: باورهای مذهبی و خانواده و انسجام آن مهمترین عوامل در نگرش منفی به مصرف موادمخدراند. جوانان نگرشی مدارا جویانه تری نسبت به مصرف موادمخدر دارند. داده ها نشان می دهند مردم هیچ امیدی به اینکه دولت این معضل را حل کند ندارند. به همین علت حس مسولیت پذیری بر خلاف اخلاق عمومی ایرانیان در این حوزه زیاد است، مهم ترین نقشی که مردم برای اقدامات دولتی قائل اند ایجاد فضاهای فراغتی، ایجاد اشتغال، اجرای برنامه های فرهنگی و اجتماعی و ایجاد مراکز درمان و کاهش آسیب است.

شواهد موجود در سطح بین المللی و در ایران نشان می?دهد که جمعیتهای در حال جابجایی از قبیل مهاجران، رانندگان و کارکنان کشتی به شکلی جدی در معرض خطر ابتلا به ایدز قرار دارند. طی مقاله از طریق پژوهش اسنادی و بهره گیری از تمام اطلاعات موجود در دوره زمانی پنج سال 1380-1385 زمینه های مورد نظر در میان مهاجران، رانندگان، کارگران فصلی و نوبتی/ادواری، ملوانان، و ساکنان استانهای مرزی توصیف و تحلیل می?شوند. نتایج این مطالعه اولیه نشان دهنده آسیب پذیری گروههای جابجاشونده در پیوند با خطر اچ.آی.وی/ایدز از یکسو و کمبود تمهیدات ویژه این گروه در کشور در زمینه های پیشگیری، کنترل و کاهش اچ آی وی/ایدز از سوی دیگر هستند.

هدف اصلی این مطالعه، بررسی رابطه ی تعدادی عامل های جمعیت شناختی، اجتماعی، فرهنگی و روان شناختی با گرایش شوهران به خشونت علیه همسران در خانواده است. روش پژوهش، پیمایشی است و جامعه ی آماری پژوهش را کلیه ی مردان متاهل تک همسر ساکن شهرستان شیراز تشکیل داده که در زمان پژوهش حداقل یکسال از تاریخ ازدواج آن ها گذشته است. داده های پژوهش از روش پرسشنامه ی ساختار یافته و با شیوه ی نمونه گیری چند مرحله ای طبقه بندی شده ی تصادفی از یک نمونه ی 400 نفری از جامعه ی آماری بدست آمده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین سن شوهر و تفاوت تحصیلات همسران با گرایش شوهر به خشونت علیه همسر رابطه ای معنی دار وجود ندارد، اما از سوی دیگر، بین تعداد فرزندان، سن ازدواج شوهر، اختلاف سنی همسران، اعتقاد شوهر به کلیشه های جنسیتی، قومیت شوهر، خویشاوند همسری، شغل شوهر، مشاهده ی خشونت به وسیله ی شوهر در خانواده و خاستگاه و رضایتمندی شوهر از زندگی زناشویی، با گرایش شوهر به خشونت علیه همسر رابطه ای معنی دار وجود دارد. همچنین یافته های پژوهش نشان دهنده ی همبستگی قوی بین عامل فرهنگی اعتقاد شوهر به کلیشه های جنسیتی و گرایش شوهر به خشونت علیه همسر است

بهداشت روان حالتی از سلامتی است که در آن فرد برای جامعه اش مثمر ثمر بوده و به وضعیتی ازسازگاری و روابط اجتماعی ، رفاه و آسایش، رضایت از زندگی و سلامت جسمی رسیده است که در تعامل با جامعه از سطوح پایینی از رفتار انحرافی و از خود بیگانگی برخوردار است. بر این اساس، در این پژوهش، ارضای نیازهای غیرمادی، سازگاری و روابط اجتماعی، رضایت از زندگی، بیگانگی از دیگران و خویشتن خویش، وضعیت سلامت جسمی و روحی، وضعیت امرار معاش خانواده وکنترل اجتماعی فرزندان را به عنوان ابعاد بهداشت روان در بین زنانی که همسرانشان به علت کنش های مربوط به مواد مخدر زندانی شده اند مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه با روش پیمایشی انجام و به این منظور 800 نفر از زندانیان مواد مخدر که حداقل سه ماه از مدت محکومیت آنها گذشته با روش نمونه گیری تصادفی نظام مند انتخاب گردیده و همسران آنها با ابزار پرسشنامه مورد پرس و جو قرار گرفتند. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که زنانی که همسرانشان مجازات زندان را تحمل می کنند بهداشت روان آنها درزمان مجازات حبس در ابعاد مختلف کاهش یافته است. بنابراین، با توجه به هزینه های سنگینی که زنان در ابعاد مختلف بهداشت روان در مدت زمان محکومیت همسرانشان می بایست پرداخت نمایند، مجازات مجرمین مواد مخدر بیش از آن که مجازات خود آنها باشد، مجازات زنان آنها خواهد بود.

This research was based on the culture of poverty and social disorganization theories، using a survey method. The sample of the study included 330 beggars and 1000 non-beggars shiraz. The research findings revealed that 64/4 percent of the beggars aged lower than 20 years and most of them were mentally and physically healthy. Most of them live in the suburbs of the city where the culture of poverty is prevalent. The results of multiple regression implied that there is meaningful relationship between the factors of ""being religious،"" marital status""، ""levels of education""، ""being rural or urban""، ""occupation"" and ""social class"" of the participants and their attitudes toward the phenomenon of begging. It also shows that the factor of ""degree of religion"" explained the maximum amount of the dependent variable (tendency to help he beggars).

تحقیق حاضر به تحلیل جامعه شناختی بازگشت مجدد معتادان به اعتیاد در مرکز اجتماع درمان مدار (TC) شهر مشهد با تاکید بر دیدگاه برچسب در کنار دیدگاههای ساختاری-کارکردی، کنترل و نیاز می‏ پردازد. روش تحقیق پیمایشی و داده ها از طریق پرسشنامه استاندارد به دست آمده است. جامعه آماری 120 نفر معتادانی بودند که سابقه ترک اعتیاد داشته و در مرکز اجتماع درمان مدار شهر مشهد برای درمان حضور داشتند. حجم نمونه 105 نفر از معتادان دارای سابقه ترک بودند که به طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج نشان می دهد: دفعات بازگشت به اعتیاد با متغیرهای برچسب رابطه معنادار مثبت، با متغیرهای ساختاری کارکردی رابطه معنادار و با متغیرهای کنترل اجتماعی و احساس نیاز به مواد مخدر رابطه معنادار ندارد. تحلیل های رگرسیون چندگانه و نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که برچسب، سن، احساس تبعیض و نگرش مثبت به اعتیاد مهمترین و تعیین کننده ترین عوامل تاثیرگذار مستقیم و مثبت و رضایت اجتماعی مهمترین عامل تاثیرگذار مستقیم و معکوس بر دفعات بازگشت به اعتیاد محسوب می شوند. عوامل کنترل اجتماعی و احساس نیاز به مواد مخدر نیز تاثیر غیرمستقیم بر دفعات بازگشت مجدد به اعتیاد دارند .

مقاله حاضر بر اساس تجربه مدرنیته در سرزمین لک ها، به بررسی و تبیین خودکشی زنان و دختران می پردازد. پس از مروری بر ادبیات نظری، روش تفسیری برای این بررسی انتخاب و داده ها بر اساس مشاهده، مصاحبه و تجربه زیسته گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مدرنیزاسیون سریع و شتابان با تمام مظاهر خود در طی دو دهه وارد یک سرزمین کاملا منزوی، با آداب و رسوم کهن شده و نسل مقارن با این تغییرات، بر اساس آموزه های مدرن پرورش یافته اند. بنابراین، پس از بلوغ، هنگام تصمیم گیری برای زندگی آینده، سعی کردند که بر اساس آموزه هایشان عمل کنند. اما با مخالفت شدید نسل های گذشته که حامل سنت های کهن بودند، روبرو گشتند. کنترل ناشی از سنت های قدرتمند و احساس بی قدرتی در تعیین سرنوشت سبب شد که تعدادی از زنان و دختران به افراطی ترین پناهگاه [خودکشی] در مقابل مصیبت های زندگی روی آورند.

مسئله : مؤلفه های متعدد و متنوعی بر کنترل اتباع خارجی در کشور تأثیر گذارند. از آنجا که فرآیند کنترل این افراد در کلیه گذرگاه های ورودی کشور اعم ازمرزهای خشکی ، آبی و هوایی به منظور تأمین امنیت اجتماعی بر عهده نیروی انتظامی است و از هنگام ورود تا لحظه خروج از کشور ، پلیس باید هدایت گرو پی گیر آن ها باشد ، لذا مشکلات حضور آنان همواره یکی از دغدغه های اصلی پلیس است که بایستی تمامی مسائل آن مورد واکاوی قرار گیرد. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تعیین اولویت مؤلفه های مؤثر برکنترل اتباع خارجی از زمان ورود و اقامت تا خروج است. روش : پژوهش از نظر هدف کاربردی است وبه روش توصیفی - پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان پلیس مهاجرت و اتباع خارجه با بیش از 5 سال سابقه خدمت در استان های تهران ، کرمان ، گیلان و خراسان رضوی تشکیل میدهند که به صورت تمام شمارانتخاب شده اند. ابزارگردآوری اطلاعات ، پرسش نامه محقق ساخته بود. یافته ها یافته های این پژوهش نشان میدهد که مؤلفه سازمان های موازی (R=/098) بیشترین و مؤلفه نیروی انسانی (R=0/95) کمترین همبستگی را با متغیر کنترل اتباع خارجی دارد. پس میتوان گفت که با اختلاف اندکی مؤلفه سازمان های موازی بیشترین و مؤلفه نیروی انسانی سازمانی کمترین تأثیر را برکنترل اتباع خارجی دارند. بنابر این پیشنهاد می شود که مدیران پلیس درتدوین خط و مشی و راهبردهای پلیس این مؤلفه ها را مد نظر قرار دهند .

این پژوهش به بررسی جامعه شناختی وضعیت هویتی جوانان دبیرستانی شهر ایلام پرداخته و به شیوة پیمایشی انجام شده است. با استفاده از فرمول کوکران 215 دانش آموز دبیرستانی به عنوان حجم نمونه به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب، و از پرسش نامة محقق ساخته استفاده شده است. در این بررسی از نظریة آنتونی گیدنز جهت بررسی هویت اجتماعی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون T، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شده است . یافته ها نشان می دهد رابطة متغیر تحصیلات با هویت فردی افراد مثبت و معنا دار است؛ یعنی با بالا رفتن میزان تحصیلات جوانان، هویت فردی آنان تقویت می شود و از هویت های دیگری که جنبة گروهی دارند، کاسته می شود. همچنین با سنجش متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی مشخص شد پایگاه اقتصادی- اجتماعی تنها با هویت قومی رابطة معنادار دارد و در برابر گونه های دیگر هویتی، بیشترین همبستگی را با هویت های فردی دارد تا هویت های جمعی؛ یعنی هرچه پایگاه اقتصادی- اجتماعی افراد بالاتر باشد، نقش هویت های جمعی ضعیف تر و نقش هویت فردی قوی تر می شود. همچنین نتایج بر آمده از رگرسیون نشان می دهد متغیرهای هویت گروهی و فردی بیشترین تأثیر را در هویت اجتماعی شخص دارند.

تاکنون تحقیقات متعددی درباره خشونت علیه زنان و دختران انجام شده است که وجه مشترک اکثریت قریب به اتفاق آنها تبیین رفتار فاعلان خشونت است. در مقاله حاضر، از دیدگاه عقلانیت رفتاری ادعا شده است که فاعلان خشونت با آگاهی از نابهنجار بودن رفتار خشونتآمیز سعی می کنند قربانیان خود را از بین کسانی انتخاب کند که از کمترین حمایت اجتماعی برخوردارند. این مقاله بخشی از نتایج تحقیقی است که با جامعه آماری دختران و زنان 18 تا 30 ساله ساکن در شهر مشهد به روش پیمایشی صورت گرفته است. ابزار اصلی گردآوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه و مشاهده و روش های اصلی آماری به کار گرفته شده تحلیل عاملی، تحلیل خوشه ای و رگرسیون چندگانه بوده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که مزاحمت از طریق وسایل نقلیه، زل زدن و خیره شدن و متلک پرانی از اشکال رایج رفتارهای خشونت آمیزی است که بیش از دوسوم زنان و دختران در طول دوره بررسی لااقل یکبار آن را تجربه کرده اند. ضعف پایگاه اجتماعی-اقتصادی و رفتار غیراجتماعی قربانیان متغیرهای مستقلی اند که احتمال قربانیشدن زنان و دختران را در زمینه خشونت افزایش میدهند و برعکس، پایبندی مذهبی زنان و دختران مهم ترین عاملی است که احتمال رفتار خشونتآمیز علیه آنان را کاهش میدهد.