فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۵٬۶۸۱ تا ۱۵٬۷۰۰ مورد از کل ۳۳٬۸۵۰ مورد.
منبع:
پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۵)
157 - 171
حوزههای تخصصی:
بافت هایناکارامدشهریبهدلیلارزش هایتاریخی-فرهنگینیازمنددخالت و سامان دهی اند. امروزه، احیایاینبافت ها بااصلقراردادننیازساکناندربرقراریارتباطبافضایکالبدی ومباحثیچونحس تعلقبهمکانموردتوجهبسیاریازطراحان قرارمی گیرد. حس تعلق به مکان نشان دهنده علاقه و دلبستگی افراد به آن مکان است و به بازگشت فرد به آن مکان منجر می شود. هدف از این تحقیق تحلیل فضایی حس تعلق به مکان در احیای بافت ناکارامد با استفاده از روش رگرسیون وزن دار جغرافیایی (GWR) است. محدودهموردمطالعه منطقه سه شهرداری تبریز شامل چهار ناحیه با 96/2707 هکتار مساحت و دویست وپنجاه هزار نفر جمعیت است. جمع آوری داده ها به صورتکتابخانه ایومیدانیو با استفادهازابزارپرسش نامه انجامگرفتهاست. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS وLISRELو برای بررسی نتایج و تحلیل فضایی حس تعلق مکانی از روش رگرسیون وزن دار جغرافیایی (GWR) در محیط نرم افزار Arc GIS استفاده شده است. نتایج رگرسیون وزن دار جغرافیایی نشان می دهد که در بین سه شاخص مورداستفاده (اجتماعی، کالبدی، و زیست محیطی) بیشترین تأثیر را شاخص اجتماعی دارد و دو شاخص کالبدی و زیست محیطی به ترتیب در اولویت های بعدی قرار دارند. همچنین، نتایج تحلیل فضایی نشان می دهد که ناحیه های یک و دو (خیابان های چرنداب، لیل آباد، باغشمال، حافظ، و همچنین ناحیهمنظریه) ازنظر احیای بافت ناکارامد در وضعیت مناسب و مطلوبی قرار دارند.
تعیین راهبردهای هیدروپلیتیکی ایران در حوضه آبریز اروند(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۲ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۴)
1529 - 1549
حوزههای تخصصی:
ضعف در مدیریت صحیح منابع آبی به خصوص در حوضه های آبی مشترک بین المللی، نداشتن دیپلماسی آبی کارآمد، و شیوه نامناسب بهره برداری از منابع آبی بین المللی در قرن 21 به کمبود شدید و افزایش روزافزون نقش و اهمیت آب و منابع آبی در روند زندگی ملت ها به خصوص در منطقه خاورمیانه منجر شده و می تواند زمینه ساز بحران های فراگیر منطقه ای شود. از جمله حوضه های آبی مشترک در منطقه خاورمیانه حوضه اروندرود است که از حساسیت و جایگاه خاص بنا بر موقعیت ژئوپلیتیکی حاکم برخوردار است؛ در دوره های مختلف تاریخی روابط دو کشور همسایه ایران و عراق متأثر از نحوه بهره برداری و مالکیت این حوضه آبی بوده است. بنابراین، لزوم اتخاذ استراتژی مناسب در روابط دیپلماتیک ایران با عراق بر سر نحوه مدیریت و بهره برداری این حوضه آبی مشترک بسیار مهم است. در همین راستا، در تحقیق پیش رو، با استفاده از نظر خبرگان، به شناسایی عوامل محیطی تأثیرگذار در هیدروپلیتیک اروندرود اقدام شد و با استفاده از تحلیل ماتریس SWOTمشخص شد راهبرد هیدروپلیتیکی ایران در حوضه اروند تهاجمی است و در ادامه اولویت بندی راهبردهای احصاشده حاصل آرای خبرگی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی AHPانجام گرفت و «تأکید به دولت مردان جهت توجه ویژه و اختصاص بودجه مناسب در راستای ارتقا و توسعه صنایع وابسته، تجهیزات زیربنایی و استراتژیک اقتصادی، هسته ای، و نظامی کشور با استفاده از ظرفیت ها و توان علمی و فنی و دانشگاهی درون کشور در راستای دست یابی به توازن و برتری نسبی نسبت به عراق» با کسب وزن (412/0) اولویت دارترین و مؤثرترین راهبرد انتخاب شد.
راهبردهای ارتقای عملکردی فضاهای گذران اوقات فراغت مطالعه موردی: مجموعه تفریحی دیدگاه سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات شهری دوره اول پاییز ۱۳۹۱ شماره ۴
55 - 68
حوزههای تخصصی:
مجموعه تفریحی دیدگاه (پارک ملت) در موقعیت ورودی شهر سنندج با حوزه عملکردی در مقیاس شهر و پیشینه تاریخی غنی در خاطرات جمعی شهروندان که به دلیل بی توجهی و برخی اقدامات نادرست مدیریتی، کارکرد اجتماعی آن در رفع نیازهای فراغتی ساکنان کمرنگ شده، به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. به منظور پوشش هدف اصلی تحقیق که عنوان مقاله را در بر می گیرد، مقاله حاضر می کوشد تا با روش توصیفی_تحلیلی منتج از رویکرد غالب در مبانی نظری و تجربیات عملی، به راهبردهای احیای حیات اجتماعی این فضا دست یابد. داده های تحقیق از طریق مشاهدات میدانی، طراحی و تکمیل پرسشنامه در میان استفاده کنندگان و مصاحبه با افرادصاحب نظر جمع آوری شده و با کمک مدل تحلیلی سوات، سنجش وضعیت موجود و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، به عنوان یکی از روش های حل تصمیم گیری چندمعیاره اولویت بندی عوامل، حاصل شده است. سپس در مرحله پایانی با توجه به اولویت های به دست آمده، راهبردهای نهایی به منظور ارتقای عملکردی پارک تدوین شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که زیر مؤلفه های سرزندگی، پاکیزگی محیط و نفوذپذیری و حرکت به ترتیب بیشترین امتیاز را به دست آورده اند. این بدان معنی است که راهکارهای پیشنهادی باید بیشتر در راستای مؤلفه های مذکور و با اولویت آن ها در نظر گرفته شوند.
ارزیابی محدوده خدماتی مراکز ورزشی و ارائه الگوی بهینه به منظور مکانیابی مراکز ورزشی، مطالعه موردی: شهر کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۱ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۲۱
143 - 160
حوزههای تخصصی:
در دنیای کن ونی ما به ویژه در مناطق شهری، انباشت بیش از پیش جمعیت، محدودیت امکانات تفریحی، فشارهای حاصل از کار روزانه و مشکلات تأمین هزینه های زندگی، آثار نامطلوبی در حیات سالم و فعالیت های اجتماعی- فرهنگی و رفاهی شهرنشینان برجای می گذارد. بنابراین در دسترس بودن مراکز ورزشی برای تمامی ساکنان شهر می تواند به عنوان عاملی مهم در سلامت و سرزندگی شهروندان ایفای نقش کند. بر این اساس هدف از این تحقیق ارزیابی محدوده خدماتی مراکز ورزشی و ارائه الگوی بهینه به منظور مکانیابی مراکز ورزشی شهر کاشان می باشد. روش انجام تحقیق تحلیلی-کاربردی است. به منظور تحلیل و ارزیابی توزیع فضایی و دسترسی به خدمات ورزشی از شاخص میانگین نزدیک ترین همسایه، مدل خود همبستگی موران و تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی و به منظور ارزیابی اهمیت شاخص ها از مدل ANP استفاده شده است. نتایج به دست آمده از شاخص میانگین نزدیک ترین همسایه نشان می دهد که نحوه پراکنش مراکز ورزشی به صورت کاملاً خوشه ای می باشد این درحالی است که این مراکز بر اساس مساحت دارای توزیع تصادفی می باشند. حدود 2202 هکتار معادل 16.82 درصد کل مساحت شهر در محدوده خدماتی 1 کیلومتری خدمات ورزشی می باشد. بنابراین می توان گفت حدود 40 درصد کل جمعیت شهر دسترسی مناسبی به مراکز ورزشی ندارند. در نهایت به منظور ارائه الگوی بهینه 11 شاخص مورد نظر با استفاده از تابع ترکیب وزنی با هم ترکیب شد. نتایج نشان داد حدود 4 درصد مساحت شهرکاشان به منظور مکانیابی مراکز ورزشی کاملاً مستعد می باشد و در حدود 60 درصد از مساحت شهر کاشان مناسب ایجاد مراکز ورزشی نیست. این مسئله مؤید ضعف برنامه ریزی و مدیریت مربوط به خدمات ورزشی است ک ه در صورت توجه و اهتمام به برنامه ریزی مناسب، مراکز ورزشی شهری می توانند نقش مهمی را در سلامت و سرزندگی شهروندان ایفا نمایند.
ارزیابی عوامل موثر بر گسترش گردشگری در ناحیه ساحلی شهرستان جویبار با استفاده از مدل راهبردی (SWOT)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در دنیای امروز صنعت گردشگری از مهمترین بخش هایی است که در اقتصاد هر کشور در زمینه اشتغال زایی و کسب درآمد می تواند تاثیرگذار باشد. این پژوهش به دنبال شناسایی گزینه های مناسبی در جهت بهبود عملکرد روابط اقتصادی مناطق مستعد جذب گردشگری کشور با حوزه بیرون از خود در دو سطح ملی و منطقه ای است. اینکه چرا در مناطق گردشگری با وجود داشتن پتانسیل مناسب در جذب گردشگر، مساعدتی از جانب دولت و در نقطه مقابل آن استقبال و سرمایه گذاری از جانب بخش خصوصی برای رونق گردشگری انجام نمی گیرد خود جای پرسش دارد که کنکاش در مورد آن در این پژوهش نمی گنجد. شهرستان مرزی و ساحلی جویبار با توجه به دارا بودن ظرفیت های گردشگری و اکوتوریسمی می تواند از قطب های مهم جذب گردشگر داخلی و خارجی (کشورهای همسایه حوزه دریاچه مازندران) برای کشور باشد. در بخش گردشگری، کم توجهی به زیر ساخت ها و ناشناس ماندن این قابلیت ها؛ در این پژوهش به شناسایی راهبردها توسعه گردشگری در این شهرستان پرداخته شده است. به این منظور در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و با مدل راهبردی SWOT، و همچنین کار میدانی به تعیین نقاط قوت، ضعف، ارائه استراتژی و راهبرد در جهت توسعه گردشگری در فرصت ها و تهدیدها پرداخته شده است. شهرستان با داشتن 82 جاذبه گردشگری می تواند یکی از محورهای مهم گردشگری در سطح کشور و منطقه باشد. پس از بررسی اطلاعات جمع آوری شده؛ عواملی مثل: کمبود امکانات اقامتی در کنار ساحل، ضعف تبلیغات، بی توجهی به زیر ساخت های جذب گردشگر مانند مناطق باستانی در این شهرستان به عنوان موانع صنعت گردشگری مشخص و راهکارهایی مثل: تهیه برنامه جامع گردشگری برای این شهرستان، توجه به اهمیت ساحل برای توسعه این شهرستان، مشارکت دادن مردم در برنامه ها، استفاده از شیوه های نوین تبلیغات و ایجاد امکانات رفاهی اقامتی با هزینه کم برای رفاه گردشگران برای شهرستان جویبار پیشنهاد شده است
مکان یابی بهینه دفن پسماندهای زباله های شهری با استفاده از مدل منطق فازی (مطالعه موردی شهر میانراهان( استان کرمانشاه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۱ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳
38 - 51
حوزههای تخصصی:
با توجه به رشد روزافزون جمعیت شهری تولید زباله جامد در مقیاس بزرگ امروزه یک موضوع مهم در جهان بوده است. عدم وجود یک سیاست ملی مطمئن برای مدیریت پسماند جامد (SWM) عواقب منفی زیست محیطی منفی را در ایران ایجاد کرده است. مدیریت پسماندها و انتخاب مکان مناسب دفن زباله فرایندی است که نیاز به داشتن دانشی درمورد شمار زیادی از پارامترها، و مقرارت دارد. هدف از این مطالعه مکان گزینی اراضی مناسب جهت دفن بهداشتی مواد زائد جامد در شهر میانراهان در استان کرمانشاه بر پایه معیارها و ضوابط طبیعی و انسانی می باشد. به منظور رسیدن به این هدف از 8 معیار طبیعی و اجتماعی از جمله شیب، زمین شناسی ،گسل ،لایه-های کاربری اراضی، پراکندگی چاه ها، عمق آب زیرزمینی، فاصله از مراکز سکونتگاهی، فاصله از جاده به کار گرفته شده است پس از آماده سازی و استاندارد سازی لایه ها و استفاده از روش مدل منطق فازی و انجام عملگر(AND) اقدام به پهنه بندی مکان مناسب دفن زباله شده است که با توجه به نتایج به دست آمده و تقسیم بندی نقشه نهایی سه منطقه که شامل: منطقه کاملا مناسب با مساحت 2 کیلومترمربع، منطقه مناسب با مساحت 7 کیلومتر مربع و منطقه کاملا نامناسب با مساحت 722 کیلومترمربع محاسبه شده است که 98 درصد منطقه جز منطقه کاملا نامناسب به دست آمده است، که عمده مناطق مناسب و کاملا مناسب در حدود 2 درصد منطقه را شامل شده که در قسمت شرق و جنوب شرق بخش دینور در مسیر جاده سنقر- کرمانشاه قرار گرفته است
تحلیل کارکرد بازارچه ی مرزی در توسعه مناطق مرزی (نمونه موردی: بازارچه مرزی شیخ صالح)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۲
511 - 531
حوزههای تخصصی:
مناطق مرزی از جمله فضاهای جغرافیایی هستند که با وجود ظرفیت های بالا گاهاً نادیده گرفته شده اند. توسعه و امنیت، در مناطق مرزی تاثیرات متقابلی دارند و مناطق توسعه یافته از ضرایب امنیتی بالاتری برخوردارند. در این میان ایجاد بازارچه مرزی به عنوان نمادی نوین که توانایی حل مشکلات مناطق مرزی را دارد، عمل کند. هدف این تحقیق شناخت سطح تاثیرگذاری بازارچه مرزی بر توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شهر تازه آباد ثلاث باباجانی است. تحقیق حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای و پرسش نامه ای تاثیر کارکرد بازارچه مرزی شیخ صالح شهرستان ثلاث باباجانی بر توسعه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شهر تازه آباد را مورد شناسایی قرار می دهد و به منظور درک بهتر میزان اثرگذاری کارکرد این بازارچه بر سه مولفه (اقتصادی، سیاسی، اجتماعی) سنجیده شده است. نتایج پرسشنامه با استفاده از نرم افزار آماری spss و آزمون های آماری T و رگرسیون خطی ساده (به دلیل پارامتریک بودن داده ها) انجام شد. گویه های سیاسی نشان داد که بازارچه مرزی در شهر تازه آباد نتوانسته کارکردهای سیاسی موثری بر توسعه این مناطق داشته باشد. با این حال تمایل به شرکت در انتخابات با میانگین 2.81 بیشترین امتیاز را داشته است. در بعد اجتماعی بیشترین تاثیرگذاری بازارچه مرزی بر افزایش گروه سنی فعال با میانگین 3.36 بوده است. در بعد اقتصادی نیز بازارچه مرزی بر هیچکدام از گویه ها تاثیری نداشته است. بالاترین مقدار میانگین را کاهش اشتغال غیر رسمی با امتیاز 2.61 داشته است. به طور کلی نتایج آزمون T نشان داد که بازارچه مرزی تاثیر گذاری چندانی بر فرآیند توسعه در منطقه مورد مطالعه در ابعاد مطرح شده نداشته است.
شناسایی محورهای دارای قابلیت پیاده مداری در کلان شهر مشهد با استفاده از روش SDA و رهیافت نوشهرگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سپهر دوره ۲۹ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱۶
181 - 203
حوزههای تخصصی:
ا مروزه توسعه کالبدی شهرها، ازدیاد ترافیک، آلودگی هوا و محیط زیست و کاهش سطح سلامت عمومی شهروندان، از پیامدهای رویکرد اتومبیل محور در شهرهای معاصر می باشد که با ورود خودروها به عرصه های مختلف شهری، شاهد تداخل حرکت سواره و پیاده و در پی آن عدم توجه به پیاده روها و نادیده گرفتن تأثیر پیاده روی بر سلامت افراد می باشد . یکی از اصول مهم در رویکرد نوشهرگرایی پیاده مدار نمودن خیابان هاست. به همین منظور پژوهش حاضر به شناسایی محورهای با قابلیت پیاده مداری در کلان شهر مشهد با رویکرد نوشهرگرایی پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. برای شناسایی محورهای پیاده شهر مشهد 32 شاخص پیاده مداری از رویکرد نوشهرگرایی به کارگرفته شده است. سنجش این شاخص ها، براساس ابزار پرسشنامه و نیز داده های مکان مبنا صورت گرفته که این داده ها از شهرداری و سازمان های مربوطه اخذ شده است. همچنین تعداد 400 نمونه براساس فرمول کوکران به صورت تصادفی انتخاب شد که متناسب با توزیع جمعیت در مناطق پرسشگری صورت گرفت. برای سنجش شاخص های پیاده مداری از روش تحلیل داده های فضایی SDA و نیز روش چیدمات فضا در نرم افزار ArcGIS و نرم افزار جانبی Axwoman استفاده شده است. پس از مکانی نمودن 32 معیار پیاده مداری، داده ها در محیط ArcGIS با یکدیگر تلفیق شدند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مناطق 8، 11 و ثامن بیشترین قابلیت پیاده مداری را در شهر مشهد براساس رویکرد نوشهرگرایی دارا می باشند. همچنین خیابان های امام رضا (ع)، کوهسنگی، امامت و معلم به عنوان بهترین مسیرهای پیاده روی شناسایی شدند.
الگویابی سیاست گذاری بر شهر هوشمند در ابعاد ملی و شهری مبتنی برالگوهای فضای سایبر
منبع:
آمایش سیاسی فضا دوره دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷
161-172
حوزههای تخصصی:
در فضای شهرهای هوشمند بسیاری از الگوهای پیشین زندگی شهروندان دچار تغیرات اساسی شده است . هدف از تحقیق حاضر، تبین الگو های سیاست گذاری در ابعاد ملی و محلی(شهر) در این شهر ها و ارائه بهترین الگوی سیاست گذاری در کلیه ابعاد برای شهر های هوشمند می باشد و در جهت پاسخ به این سوال که الگوی مناسب سیاست گذاری بر شهر های هوشمند در ابعاد ملی و محلی کدام است؟ این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به شناسایی الگو های سیاست گذاری در شهر های هوشمند مبتنی بر الگوهای سیاست گذاری فضای سایبر در ابعاد ملی(حاکمیت کشور) و محلی(شهر) پرداخته است. در بعد ملی سه الگو(آزاد، مشارکتی و کنترلی) و در بعد محلی یک الگو(وب محور) شناسایی شده است و معایب و محاسن هر یک ذکر گردیده است . همچنین با توجه به اینکه شهر هوشمند مبتنی بر فضای جغرافیایی شهر های کنونی می باشد، الگوی ترکیبی در بعد ملی و شهری می تواند بهترین الگو برای سیاست گذاری، بر و در این شهر ها باشد. الگوی سیاست گذاری ترکیبی مجموع فرآیند های پیوند ساختاری میان فضای فیزیکی شهر و فضای هوشمند ناشی از به کارگیری فناوری های نوین مخصوصاً فضای سایبر را توصیف می کند. در این معنا پیوند ها و نسبت هایی که میان این دو فضا در سطوح ملی و محلی برقرار می شود بازیگران سیاسی را ملزم به اتخاذ الگوی سیاست گذاری ترکیبی می نماید.
تحلیل تغییرات کانون های گردوغبار داخلی ایران در بیست سال اخیر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷۸
345 - 361
حوزههای تخصصی:
در کشور ایران با توجه به شرایط بیابانی همواره وجود کانون های گردوغبار موجب آلودگی هوا و کاهش کیفیت زندگی ساکنین در مجاور این کانون ها شده است. در سال های اخیر در خصوص برخی از کانون ها ابهاماتی در خصوص افزایش شدت تولید گردوغبار به وجود آمده است. در این پژوهش با استفاده از محصول عمق اپتیکی سنجنده MODIS که غلظت گردوغبار معلق در اتمسفر را نشان می دهد و براساس فراوانی و میانگین های سالانه، موقعیت کانون های گردوغبار در داخل کشور شناسایی شد و سپس روند تغییرات زمانی هر یک از کانو ن ها به تفکیک مورد بررسی قرار گرفت.براساس نتایج به دست آمده از میانگین فراوانی های سالانه گردوغبار در سه دوره مطالعاتی 2000-2006، 2007-2012 و 2013-2018 در سطح کشور ایران حدود 33 کانون گردوغبار شناسایی شد که با در نظر گرفتن کانون های مجاور هم روند تغییرات 24 کانون مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج حدود نیمی از مساحت مناطق بدون گردوغبار به مناطق دارای گردوغبار با فراوانی های مختلف و همچنین حدود نیمی از مساحت کانون های با فراوانی خیلی زیاد نیز به سایر کانون های با شدت کمتر تبدیل شده اند. همچنین بیشترین نوسانات در شدت گردوغبار در منطقه سیستان، جازموریان، جنوب شرق سمنان، آذربایجان شرقی، زنجان و استان خوزستان صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد علی رغم وضعیت اقلیمی نسبتا یکسان، روند تغییرات در این کانون ها از الگوی مشابهی تبعیت نمی کند و روند تغییرات غبارخیزی در کانو های داخلی کشور تحت تاثیر عوامل پیچیده انسانی و غیر انسانی متغیر می-باشد. با استفاده از نتایج این تحقیق این امکان فراهم می گردد اطلاعات نسبتا جامعی از روند تغییرات کانون های داخلی فراهم آید و وضعیت غبارخیزی کانون ها در آینده قابل پیش بینی گردد.
مولفه ها و پیامدهای ژئوپلیتیکی سیاست خارجی ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
ژئوپلیتیک سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۵۵)
156 - 181
حوزههای تخصصی:
دونالد ترامپ، از زمان تبلیغات انتخاباتی، از ایران به عنوان یکی از تهدیدات اصلی پیش روی آمریکا نام برده و پس از رسیدن به قدرت، مقابله با جمهوری اسلامی را به عنوان اصل محوری سیاست خارجی خاورمیانه ای خود قرار داد. نقطه ورود ترامپ به پرونده ایران، بحث توافق هسته ای بوده و از آن توافق به «توافق بد» یاد می کرد. برهمین اساس، پس از رسیدن به قدرت، ترامپ در ابتدا خواستار مذاکره مجدد در مورد توافق هسته ای شد بگونه ای که نفوذ منطقه ای و برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران را نیز جدای از مسائل هسته ای در بر بگیرد. در نهایت نیز پس از ناکامی در دستیابی به خواسته اصلاح توافق هسته ای به طور یک جانبه از توافق خارج شده و تقابل با ایران در سه حوزه «هسته ای»، «نفوذ منطقه ای» و «برنامه موشکی» را در پیش گرفت. فرضیه پژوهش حاضر این است که رویکرد تقابلی ترامپ با ج.ا.ایران، مبتنی بر تقابل ژئوپلیتیکی بوده و آنچه آمریکا به دنبال آن است محدود کردن ایران مبتنی بر مفاهیم قدرت و فضاست. چارچوب نظری پژوهش، مفاهیم ژئوپلیتیکی قدرت و روابط فضایی و روش پژوهش نیز تحلیلی- تبیینی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی است.
ارائه مدل برنامه ریزی استراتژیک برای جاذبه های گردشگری کلان شهرکرج(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مطالعه حاضر، با هدف ارائه مدل برنامه ریزی استراتژیک برای جاذبه های گردشگری کلان شهر کرج و امکان سنجی برای ایجاد دهکده گردشگری اجرا گردید. از نظر نوع تحقیق توصیفی – تحلیلی و از نظر روش، پیمایشی بوده است. جهت گردآوری داده از دو پرسشنامه جداگانه برای متخصصین و گردشگران استفاده گردید تحلیل مجموع یافته ها با استفاده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی و مدل (SWOT) انجام شد. توجه به جاذبه های مختلف گردشگری این کلان شهر و مشارکت بخش خصوصی و تعامل بین نهادهای مردمی با سازمان های دولتی در جهت عرضه شیوه هایی جدید و خلاقانه برای ارج نهادن به این صنعت، از نوآوری های مطالعه می باشد. طبق نتایج به دست آمده، کلان شهر کرج از نظر شرایط گردشگری، به ویژه در زمینه فضاهای تفریحی - تفرجی تنگناهای متعددی دارد. مناطق شهری با کمبود فضاهای مناسب بکر و خالی در سطوح درون شهری و نیز مشکلاتی همچون ترافیک و آلودگی های ناشی از ایجاد مسافرت های درون شهری، مواجه هستند. با توجه به پتانسیل گردشگری شهرستان کرج استراتژی محافظه کارانه یا WO، برای جذب گردشگران، استراتژی مناسبی می باشد.
بررسی روابط شهر- روستا مورد مطالعه: دهستان سررود جنوبی، بخش مرکزی شهرستان بویراحمد و شهر یاسوج(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۹
47 - 58
حوزههای تخصصی:
ارتباطات روستایی و شهری می تواند به عنوان روابط ساختاری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بین افراد و گروه ها در محیط روستایی و شهری تعریف شود. این ارتباط به طور غیر مستقیم بر شاخص های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تأثیر می گذارد. این پژوهش، از نظر نوع کاربردی می باشد و با استفاده از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جامعه ی آماری این پژوهش، شامل روستاهای دارای جمعیت بیش از 500 نفر در دهستان سررود جنوبی، بخش مرکزی شهرستان بویراحمد می باشد. در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز از داده های جمع آوری شده با استفاده از نظرات نخبگان استخراج شد و با بهره گیری از مدل AHP مورد سنجش قرار گرفت که یکی از نقاط قوت این روش، استفاده از مقیاس دوگانه مقایسه جهت اولویت بندی دقیق می باشد. هدف این پژوهش، بررسی دقیق روابط شهر-روستا، مورد مطالعه دهستان سررود جنوبی و شهر یاسوج می باشد، تا برنامه ریزان و مدیران دولتی بتوانند یافته های این پژوهش را در جهت اقدامات توسعه ای بکار برند. با توجه به نتایج بدست آمده، نحوه مصرف و خرید دارای بالاترین و همکاری در مراسم و فعالیت مذهبی دارای کمترین میزان اثرپذیری از روابط شهر- روستا می باشد. همچنین مطابق نتایج بدست آمده شاخص زیست محیطی نسبت به شاخص اقتصادی- اجتماعی به میزان کمتری از روابط شهر- روستا تأثیر پذیرفته است. جمع بندی نتایج حاصل از مدل AHP نشان داد که از نظر شاخص های اقتصادی- اجتماعی در روستای سرابتاوه دارای بیشترین اثرپذیری از روابط متقابل شهر و روستا است. در حالی که از نظر شاخص زیست محیطی روستای تل خسرو دارای بیشترین اثرپذیری می باشند.
بررسی عوامل مؤثر بر مکان گزینی هتل ها و بازتاب های فضایی آن در منطقه شهری (مورد شناسی: شهر بندرانزلی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۲
145 - 170
حوزههای تخصصی:
مناطق ساحلی از پربارترین و پویاترین نقاط و بستر فعالیت های عظیم گردشگری شهری در جهان به شمار می روند. منابع ارزشمند و متنوع، این مناطق را به یکی از حساس ترین و ارزشمندترین مناطق موردتوجه سرمایه گذاران گردشگری تبدیل کرده است؛ به گونه ای که در این مناطق، سرمایه گذاری در ساخت محیط های انسان ساخت به خصوص در زمینه خدمات گردشگری به سرعت رشد کرده است. در سه دهه اخیر رشد خدمات اقامت گردشگران به ویژه هتل ها به گونه بوده است که فضای شهرهای ساحلی را دچار مسائل رقابتی مکانی- فضایی گسترده ای کرده است. در دهه های اخیر، در کشور ایران این مسأله در مناطق شمالی نمود بیشتری داشته است و رقابت سرمایه داران در مکان گزینی هتل ها چالش های فضایی-مکانی را به همراه داشته؛ به صورتی که عوامل شخصی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و... بر این مسأله مؤثر واقع شده است. به همین منظور در این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر مکان گزینی هتل های شهر ساحلی بندر انزلی و بازتاب های فضای آن ها با استفاده از مدل جدید چند متغیره گرافیکی CO-PLOT و GIS پرداخته شده است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی که اطلاعات موردنیاز این تحقیق از طریق پرسشنامه و مصاحبه از جامعه آماری مالکان هتل ها شامل سرمایه گذاران، شرکا، مدیران و سرپرستان هتل های شهر ساحلی انزلی جمع آوری شده است؛ در مرحله اول عوامل مؤثر در گزینش مکانی هتل ها و رتبه بندی این عوامل درجهت شناسایی مدل تجربی چند متغیره با ارائه نقشه گراف به کمک نرم افزار CO-PLOT مورد بررسی قرار گرفته است و در مرحله بعد با کمک مدل های مکان مرکزی الگوی فضایی پراکنش انواع هتل های شهر انزلی با تحلیل اولویت های عوامل مؤثر چند متغیره -مدل تجربی- در نرم افزار GIS ارزیابی شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که از بین مدل های نظری مکان مرکزی و مدل های تجربی چند متغیره مکان گزینی هتل ها روابط خاصی وجود دارد. به گونه ای که تحت تأثیر عوامل چند متغیره تجربی مؤثر بر مکان گزینی هتل ها –مانند عامل اقتصادی، دسترسی، قوانین و مقررات، خصوصیات فیزیکی سایت، ویژگی اجتماعی و فرهنگی، همسایگی و هم جواری، عوامل مستقل- الگوهای پراکنش فضای خطی، متمرکز و شعاعی در زون های مختلف شهر ساحلی بندر انزلی شکل گرفته است.
الگوی شکل گیری بحران های ژئوپولتیکی در خاورمیانه پس از 11 سپتامبر 2001(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
خاورمیانه همواره از مهم ترین مناطق ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک دنیا بوده است. این منطقه از سابقه دیرینه ای از بی ثباتی، بحران و ناامنی برخوردار است و همواره از مهم ترین کانون های منازعات و ایجاد بحران های ژئوپولیتیکی به شمار می رفته است. هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی شکل گیری بحران های ژئوپولیتیکی در خاورمیانه پس از 11 سپتامبر 2001 می باشد. این پژوهش کیفی با استفاده از روش گراندد تئوری و مصاحبه عمیق با صاحب نظران نهادهای مرتبط در سال 1398 انجام گرفته است. با استفاده از نمونه گیری هدفمند پس از مصاحبه با 10 تن خبره، پژوهش به اشباع داده ها رسید. روش جمع آوری داده ها، مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته و مشاهده بوده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مهم ترین عامل علّی و سبب ساز در شکل گیری بحران های ژئوپولیتیکی در خاورمیانه، وجود انرژی و منابع سرشار آن است که قدرت های بزرگ جهانی را همواره به تلاش برای کنترل آن بر می کشاند. از مهم ترین عوامل زمینه ای، فساد دولت های رانتیر شناسایی شده است و از مهم ترین عوامل مداخله گر، رقابت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای جهت توسعه هژمونی خود را می توان برشمرد. راهبردهای این شرایط و عوامل در سه دسته راهبردهای انقلابی؛ راهبردهای تنش زدایانه؛ و راهبردهای سیاست درهای باز قابل تقسیم هستند که با توجه به ابعاد گوناگون هر دسته از این راهبردها، پیامدهای واگرایی بیشتر و یا همگرایی منطقه ای قابل پیش بینی است. با توجه به دیاگرام فرایند و الگوی شکل گیری بحران های خاورمیانه که در این پژوهش به دست آمد و شرایط و ابعاد آن، قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در شرایطی الزام آور که در نهایت مبتنی بر بقای خود است، ناگزیر به گزینش راهبردهای تنش زدایانه هستند.
تبیین مدل بومی توسعه اجتماعی (مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از این پژوهش تبیین مدل بومی و ارزیابی آن در محله های شهر زنجان بود. در این پژوهش با توجه به هدف و ماهیت پژوهش از روش پژوهش ترکیبی در دو قالب روش داده بنیاد و روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش، خبرگان جامعه علمی و متخصصان دانشگاهی بودند که به روش نمونه گیری هدفمند با 12 نفر مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته به عمل آمد. جامعه آماری در بخش کمی پژوهش، شامل ساکنین محله های شهر زنجان که به روش نمونه گیری خوشه ای و بصورت هدفمند محله های 25 گانه انتخاب شدند. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیده و پرسشنامه محقق ساخته در محله ها توزیع گردید. نتایج بخش کیفی نشان داد که مدل توسعه اجتماعی شهر زنجان شامل 5 بعد، 19 مولفه و 52 شاخص می باشد. پس از ارائه مدل، بر اساس 5 بعد استخراج شده فرضیه سازی شد و تاثیر ابعاد همبستگی و وفاق اجتماعی، عدالت اجتماعی، کیفیت زندگی، امنیت اجتماعی و اخلاق توسعه اجتماعی بر توسعه اجتماعی شهر زنجان با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS مورد ارزیابی قرار گرفت. روائی سازه پرسشنامه به همراه پایایی ترکیبی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که بعد همبستگی و وفاق اجتماعی به اندازه727/ ، بعد عدالت اجتماعی به اندازه513/0، بعد کیفیت زندگی به اندازه 770/0، بعد امنیت اجتماعی به اندازه 411/0 و بعد اخلاق توسعه اجتماعی به اندازه 589/0 بر توسعه اجتماعی در شهر زنجان تاثیر گذار هستند.
پایش تغییرات کاربری اراضی دریاچه ارومیه و محیط پیرامون آن با استفاده از روش های مختلف تئوری آموزش آماری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این تحقیق با استفاده از قابلیت تکنیک های سنجش از دور تغییرات کاربری اراضی دریاچ ه ارومیه و محیط پیرامون آن در بازده زمانی بیست ساله (1989 تا 2019 م ) با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجنده ( MSS ، TM و OLI OLI ) مورد پایش قرار گرفته است . بررسی تغییرات کاربریاراضینشان داد : مساحت کاربری کشاورزیاز سال 1989 م تا سال تا 2019 م افزایش چشمگیری داشته که دلیل آن مساعد بودن منطقه برای زراعت، حفر چاه های متعدد و استفاده از سفره سفر ه آب زیرزمینی بوده است . همچنین نوسان های قابل ملاحظه ای در سطح آب دریاچه رخ داده است . به طوری که تغییرات سطح آب از سال 1989 م تا 2016 م از 5.348 به حدود 2.705 کیلومتر مربع رسیده است . اما از سال 2016 م تا 2019 م به به دلیل بارش ها 1644 کیلومتر مربع افزایش مساحت آبیداشته است . همچنین خطوط ساحلی به به ویژه در شرق و جنوب جنوب شرقی منطقه منطق ه مورد مطالعه ، پسروی بسیار قابل توجهی را نشان میدهد . به طوریکه از سال 1989 م تا 2000 م مساحت این کاربری378 کیلومترمربع افزایش داشته است و طیسال های2000 م تا 2016 م مساحت آن همچنان روند صعودیداشته و به 786 کیلومتر مربع افرایشیافته است .
بررسی تعیین کننده های تمایل به اقدام جهت کاهش تغییرات اقلیمی در میان متخصصان کشاورزی استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
انتشار گازهای گلخانه ای از کشاورزی به عنوان یکی از پیامدهای فعالیت های انسانی موجب تغییرات اقلیمی می گردد. در این راستا، تغییرات کوچک در فعالیت های زراعی و کشاورزی می تواند تا حد زیادی انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش دهد. تمایل متخصصان کشاورزی به کاهش تغییرات اقلیمی می تواند نقش مهمی در یافتن راه حل های مناسب برای هر منطقه جهت کاهش تغییر اقلیم و ارائه آن به کشاورزان داشته باشد. با این حال نیت و تمایل به اجرای فعالیت های کاهش دهنده تغییرات اقلیمی تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. هدف این مطالعه شناسایی عوامل مؤثر بر تمایل متخصصان کشاورزی استان خوزستان به کاهش تغییرات اقلیمی است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی، پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را متخصصان کشاورزی استان خوزستان به تعداد 520 نفر تشکیل می دادند، که از این تعداد نمونه ای 320 نفری با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه بود که روایی آن از طریق پانل اعضای هیات علمی تأیید شد و پایایی پرسشنامه از طریق آزمون آلفای کرونباخ (87/67-0/0) مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد، متغیر تجربه تأثیر آماری مثبت، مستقیم و معنی داری بر سه متغیر درک خطر، خودکارآمدی و نگرش زیست محیطی دارد. همچنین، خودکارآمدی و نگرش زیست محیطی از طریق تأثیر مستقیم و معنی دار قادر هستند 61/0 درصد از تغییرات تمایل به اقدام جهت کاهش تغییرات اقلیمی را پیش بینی کنند. همچنین تجربه به طور غیرمستقیم تمایل به اقدام را تحت تأثیر قرار داده است.
تاثیربگارگیری افسران وظیفه در پیشبرد اهداف تیپ 188زرهی زاهدان
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳
952 - 965
حوزههای تخصصی:
تدوین برنامه راهبردی در قوای نظامی برای تعامل با پدیده سربازی (شامل تعیین چشم انداز، رسالت، مأموریت، هدف، راهبرد و برنامه) مبین دیدگاه و نگرش بلندمدت قوای نظامی به خدمت سربازی است. تدوین برنامه راهبردی، تلاشی منظم و سازمان یافته برای اتخاذ تصمیم ها و مبادرت به اقدامات بنیادی ای است که به موجب آن، این که سازمان (یا هر موجودیت دیگری) چیست، چه می کند و چرا اموری را انجام می دهد مشخص خواهد شد. در واقع، با تدوین این برنامه، قوای نظامی به این پرسش پاسخ می دهند که سرباز کیست و اگر دوران خدمت وظیفه را به سادگی مانند سیستمی در نظر بگیریم که ورودی آن، سرباز است، خروجی مطلوب آن چیست و طی چه فرایندی قصد دارند به آن خروجی دست یابند. به نظر می رسد تدوین و اجرای این برنامه، نقش شایانی در رفع مسائل مطروح داشته است.هدف تاثیربگارگیری افسران وظیفه در پیشبرد اهداف تیپ 188زرهی زاهدان می باشد،روش تحقیق در این مقاله توصیفی وتحلیلی است.برای تجزیه وتحلیل اطلاعات ازنرم افزار spssومدل AHPاستفاده شده است.نتایج حاکی ازآن است که بکارگیری افسران وظیفه در رشد توان نظامی وفنی واقتصادی تاثیربسزایی دارد.ازیک سو صرفه جویی در آموزش سربازان و ازطرف دیگرخودکفایی و حتی نقش سازنده افسران وظیفه تیپ 188زرهی درتوان فنی واشتغالزایی و ارائه طرح اقتصادی درراستای اقتصاد مقاومتی نقش بسزایی دارد.تیپ 188زرهی با طرح اقتصادی می تواندتبدیل به مرکزاقتصادی و قطب علمی گردد، بازیابی توان دفاعی درمرز و مناطق محروم شهری وروستایی را توسعه دهد.فرماندهان باتجربه و افسران متخصص یک فرصت طلایی برای این قطب فنی جنوب شرق است
مسیریابی چند هدفه خطوط انتقال نیرو بر مبنای معیارهای زیست محیطی، دسترسی و اقتصادی مطالعه موردی: شهرستان ساری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سپهر دوره ۲۷ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰۸
183 - 196
حوزههای تخصصی:
در مسأله مسیریابی خطوط انتقال نیرو عوامل فنی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی متعددی دخیل هستند تا بتوان مسیر بهینه ای را برای انتقال انرژی طراحی نمود . عوامل مذکور گاهی تأثیر هم راستا و فزاینده داشته و در مواردی دارای تأثیر غیر هم راستا و حتی خلاف جهت هستند . مسیر خط انتقال نیرو، افزون بر اینکه بر روی هزینه های نصب، راه اندازی و نگهداری آن تأثیر می گذارد، در میزان تأثیرات منفی آن بر روی محیط زیست نیز نقش دارد . بنابراین تعیین مسیر مناسب برای خطوط انتقال نیرو که متناسب با نیازها و اهداف پروژه بوده و نقش عامل تأثیرگذار را به درستی در نظر گیرد، بسیار مهم است . در این تحقیق عوامل و معیارهای تأثیرگذار در مسیریابی خطوط انتقال نیرو در قالب سه هدف اقتصادی، دسترسی و نگهداری خطوط انتقال و تأثیرات سوء زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است . به منظور وزن دهی به عوامل و نیز ترکیب آن ها، با توجه به ویژگی های هر عامل، از روش های FAHP و ترکیب خطی وزن دار ( WLC ) استفاده شده است . در نهایت برای تعیین مسیر مناسب با توجه به چند هدفه بودن مسأله، از الگوریتم ژنتیک با رتبه بندی نامغلوب -2 ( NSGA-II ) که از محبوب ترین و کارآمدترین روش های تکاملی می باشد، به عنوان یک روش تصمیم گیری چندمعیاره تکاملی بهره گرفته شده است . مدل مذکور برای مسیریابی خطوط انتقال 63 کیلوولت بین دو پست برق شهید سلمانی و کیاسر در شهرستان ساری مورد استفاده قرار گرفت . نتایج ارزیابی توانایی روش پیشنهادی در بهینه سازی توابع هدف با بهبود میانگین 44 درصدی مقادیر توابع هدف و کاهش حدود 6 کیلومتر از طول مسیر در مقایسه با مسیر موجود را نشان می دهد .