ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۲۴۱ تا ۶٬۲۶۰ مورد از کل ۱۰٬۶۸۷ مورد.
۶۲۴۱.

ویژگی های مصدر در زبان های حاشیه خزر (تاتی، تالشی و گیلکی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مصدر دستوری شدگی زبان تاتی زبان های ایرانی شمال غربی زبان های حوزه خزر زبان تالشی زبان گیلکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱۳ تعداد دانلود : ۹۲۰
مصدر از اجزای مهمّ هر زبان است که به شناخت مباحث دستوری آن زبان از جمله ریشه، ماده، انواع وندهای ماضی ساز، انواع صفت فاعلی، انواع صفت مفعولی، انواع پیشوندهای اشتقاقی و تصریفی فعل، و... کمک فراوانی می کند. این تحقیق که مستخرج از طرحی پژوهشی در زمینه مصدرِ30 گونه زبانی از زبان های حوزه خزر (تاتی، تالشی و گیلکی) است، دربردارنده ویژگی های مصدر در این زبان هاست. در این تحقیق، مصدر در چهار بخش عمده کارکردهای مصدر، ساختمان مصدر، عناصر سازنده مصدر، و سایر نکات مربوط به مصدر بررسی شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که مصدر در زبان های حوزه خزر که از زبان های ایرانی شمال غربی اند، ضمن داشتن اشتراکات فراوان صرفی، کارکردهای یکسانی نیز دارند؛ یعنی در اغلب آنها، مصدر کامل در ساخت فعل های غیرشخصی، فعل های ماضی مستمر و مضارع مستمر و فعل نهی دخیل است و به عنوان گروه اسمی و فعل تابع نیز به کار می رود. مصادر ساده و پیشوندی این حوزه در حال فراموشی اند و به جایشان، مصدر مرکّب به سرعت درحال افزایش است. در اغلب گونه های زبانی این ناحیه، نزدیک به دویست مصدر ساده و چهارصد مصدر پیشوندی وجود دارد. در ساختار مصدر این حوزه، علاوه بر وند مصدری، هشت جایگاه برای وندهای مختلف وجود دارد که از جمله آنها می توان به وند واداری، وند مجهول ساز، وند اشتقاقی، و وند ماضی ساز اشاره کرد. در این زبان ها، مصدر دچار دستوری شدگی شده حتی به عنوان حرف اضافه به کار می رود و گاه حتی شناسه می گیرد.
۶۲۴۲.

واژه، طرحوارة تصوری و تفاوت های فردی، پژوهشی بر پایة ارتباط بدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: واژه زبان شناسی شناختی روان شناسی زبان طرحوارة تصوری ارتباط بدنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۹ تعداد دانلود : ۱۰۳۷
شکل گیری واژه ها و مفاهیم در ذهن افراد یکی از جنبه های پیچیده در زبان شناسی شناختی به شمار می رود. برای دستیابی به آنچه در ذهن می گذرد، از روش های گوناگونی ازجمله ارتباط بدنی استفاده می شود. در پژوهش حاضر، از این روش برای شناسایی چگونگی شکل گیری مفاهیم در ذهن افراد با خصوصیات روان شناختی و شخصیتی مختلف استفاده شده است. بنابراین با استفاده از آزمون های مربوط، خصوصیات روان شناسی مختلف شامل بهرة هوشی، درون گرایی/برون گرایی، اضطراب و عزت نفس 200 آزمودنی مورد سنجش قرار گرفت و از میان آنها 95 نفر به اجرای 30 واژة منتخب بر اساس راهکارهای ریسی بیتی و پگی (1991) برای مخاطبان خود پرداختند. طرحواره های تصوری استفاده شده توسط آنان مورد بررسی قرار گرفت، آن گاه رابطة بین نسبت استفاده از طرحواره های متفاوت و خصوصیات روان شناسی مختلف مورد تحلیل قرار گرفت. آنچه حاصل شد، نشان دهندة رابطة معنادار در نسبت استفاده از طرحواره های برخی واژه ها با خصوصیات روان شناختی است. این رابطه در مورد خصوصیات روان شناختی باثبات تر بیشتر می باشد، بدین معنی که خصوصیات روان شناختی بهرة هوشی و درون گرایی/برون گرایی نقش مؤثرتری نسبت به عزت نفس و پس از آن اضطراب در ایجاد تفاوت معنادار در تنوع طرحواره های مورد استفاده برای نشان دادن واژه های مختلف ایفا می کنند.
۶۲۴۳.

بسترها، چشم اندازها، کاربردها و چالش های مطالعة واژگان در متون دانشگاهی: ضرورت توجه بیشتر به زبان فارسی و زبان آموزان فارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: همنشینی پیکره واژگان دانشگاهی متون دانشگاهی زبان آموزان فارسی زبان زنجیره واژگانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۶ تعداد دانلود : ۷۴۱
در این مقاله، می کوشیم با نگاهی انتقادی کمبود توجه به واژه پژوهی در متون دانشگاهی را بررسی کنیم و با بررسی ابعاد مختلف این موضوع، چشم انداز روشنی از پیش زمینه ها، مسیرها و موانع موجود در این حیطه را ارائه کنیم. در این راستا، تمرکز این مقاله هم بر کمبود پژوهش درمورد زبان علمی فارسی است و هم بر کم توجهی پژوهش ها به زبان آموزان فارسی زبان. ابتدا تصویری کلی از اهمیت یادگیری و تسلط بر ابعاد مختلف واژگان در زبان دانشگاهی را بررسی می کنیم و درادامه، برخی از پیکره ها و لیست های واژگانی پراهمیت را معرفی می نماییم که در ادبیات تحقیق وجود دارند. پس از تبیین اهمیت و ضرورت پژوهش در این حوزه، کوشیدیم تصویری چندبعدی از زوایای مختلف پژوهشی ارائه کنیم که باید مطمح نظر پژوهشگران این حوزه باشد و مورد بحث قرار گیرد. در این میان، مباحثی چون همنشینی واژگان، زنجیره های واژگانی، نوسانات واژگانی درون متنی و بین متنی و برخی موضوعات دیگر را بررسی کردیم و درنهایت، برخی از چالش ها و موانعی را که پیش روی تحقیق در این حوزه قرار دارند معرفی نمودیم.
۶۲۴۵.

بازشناسی دگردیسی فکری عاطفی قیصر امین پور در بستر گزاره های پرسشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قیصر امین پور کاربردشناسی انتقاد حیرت تردید گزاره های پرسشی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی معاصر شعر
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
تعداد بازدید : ۱۴۶۵ تعداد دانلود : ۸۲۸
کاربردشناسی به کارکرد زبان در بافت مربوط است و هر جمله ثابت در بافت های متغیر می تواند کارکردهای متفاوتی داشته باشد؛ ازاین رو، معنا همان کاربرد است و مستقل از بافت وجود ندارد، اما نوع جمله ها از عوامل تعیین کننده در استنباط معانی است. جمله پرسشی در زبان فارسی دارای دوگونه ایجابی و غیرایجابی است. هدف از گزاره های پرسشی غیرایجابی یا بلاغی انتقال پیام به طرز غیرمستقیم و مؤثرتر است. قیصر امین پور در دفترهای پنج گانه شعری از گزاره های پرسشی به صورت گسترده و گوناگون استفاده می کند. پرسش های هریک از دفترها محصول اوضاع اجتماعی و افق های فکری عاطفی شاعرند و هرچه از دوره اول به دوره سوم نزدیک تر می شویم، ازنظر کیفی و ژرف اندیشی، خردمندانه تر و واقع گرایانه تر می شوند؛ به همین دلیل، با بررسی انگیزه های گزاره های پرسشی براساس فرایند زمانی می توان به بازشناسی دگردیسی فکری عاطفی شاعر دست یافت. مهم ترین این انگیزه ها عبارت اند از: 1) حیرت 2) تردید 3) انتقاد 4) امیدواری. حیرت در اشعار قیصر از یقین به آرمان های انقلاب و جنگ، به حیرت در خودشناسی و دست یابی به مقصود منجر می شود و تردید امین پور اساساً مربوط به دوره سوم و رهاورد حیرت هایش است و ابعاد اعتقادی و عمل گرایانه و واقع گرایانه را دربرمی گیرد. مهم ترین دگردیسی های فکری عاطفی شاعر عبارت اند از: 1) از یقین به تردید 2) از آرمان شهر به شهر و زندگی واقعی مردم 3) از فردگرایی به جمع گرایی 4) از نگرش به بینش یا از مشاهده به اندیشه 5) از پیروزی در جنگ به پیروزی بر جنگ 6) از نومیدی به امیدواری.
۶۲۴۶.

بررسی ساخت و شکلگیری قید اشتقاقی در فارسی معیار از منظر شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قید اشتقاقی نگرش شناختی مفهوم بنیادین مفهوم صرفی مفهوم کیفیت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی شناختی
تعداد بازدید : ۱۲۵۸ تعداد دانلود : ۹۳۴
یکی از زمینه های مطالعاتی رویکرد شناختی، بررسی ماهیت و چگونگی تغییرات درون زبانی و شکل گیری مقولات زبانی است. مقولات زبانی همواره در معرض تغییرات درون زبانی و برون زبانی هستند و بازنمود این تغییرات در صورت و کارکرد عناصر زبانی قابل مشاهده است. این در حالی است که در آن سوی تغییرات صوری و به موازات آن ها، تحولات شناختی نیز در ذهن گویشوران زبان در حال رخ دادن است که می تواند مبنای تغییرات صوری باشد. هدف این مقاله بررسی و تبیین این نوع فرآیندهای شناختی و مقوله سازی زبانی دربارة مقولة قید اشتقاقی فارسی معیار (امروزی) است. گفتنی است که تنها عنصر هر زبان که می توان آن را به اصطلاح مقوله- نقش نامید، قید است که به جهت عملکرد و ساختار، منحصربه فرد است و این مسئله از دلایل اصلی پژوهش حاضر است. در این مقاله ساخت و نیز سازوکار شکل گیری قیدهای اشتقاقی فارسی معیار از منظر زبان شناسی شناختی بررسی می شود و با بهره گیری از نگرش شناختی از دریچه ای متفاوت به فرآیند قید سازی در زبان فارسی پرداخته می شود که تبیینی است نوآورانه برای فرآیندهای اشتقاقی در حوزة صرف.
۶۲۴۷.

فرآیند معناسازی در مثنوی سلامان و ابسال جامی بر اساس الگوهای نشانه- معناشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سطوح روایت مثنوی سلامان و ابسال جامی الگوی کنش گران مربع معناشناسی مربع حقیقت نمایی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها نشانه شناسی
تعداد بازدید : ۱۴۶۷ تعداد دانلود : ۱۲۲۵
نشانه- معناشناسی، رویکردی نوین در تجزیه و تحلیل متن و نظام های گفتمانی است. این رویکرد در نقد ادبی، به ارائة الگوهای متعددی منجر شده است که چگونگی کارکرد، تولید و دریافت معنا از متن را مورد تبیین قرار می دهد. این الگوهای برآمده از منطق متن تلاش می کنند هرگونه امکان خوانش متکثّرِ خارج از نظام ارزش گذاری اثر ادبی را تا جای ممکن کاهش دهند. از این رو این مقاله، مثنوی سلامان و ابسال جامی را که از جمله متون عرفانی و دارای بیان رمزی و قابلیت تأویل پذیری است، برای بررسی مورد توجه قرار داده، تلاش می کند ضمن معرفی چگونگی عملکرد الگوهای نشانه- معناشناسی، چرایی بهره مندی شاعر از هر دو فرآیند ممکن معناسازی در این متن را تبیین نماید؛ فرآیندی که به صورت رفت وبرگشتی در الگوی مربع معناشناسی تجلی می یابد. مقاله حاضر با بهره گیری از الگوهای نشانه- معناشناسی در بررسی تحلیلی مثنوی سلامان و ابسال جامی، این فرض را مطرح می کند که بهره گیری از هر دو فرآیند معناساز در این متن، اشاره به مفهوم «بازگشت» دارد و جامی تلاش می کند این مفهوم را از طریق رمز و بیان رمزی در قصة «سلامان و ابسال» ارائه نماید.
۶۲۴۸.

The Effect of Collaborative Prewriting Discussions on L2 Writing Development and Learners’ Identity Construction(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Identity Collective Identity Prewriting discussions Collaborative activities Writing skills Individualistic identity Authoritative identity

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۹ تعداد دانلود : ۴۴۰
The current study investigated the effect of collaborative prewriting activities on learners’ identity construction and L2 writing development. To this end, 43 sophomore upper-intermediate university students majoring in Teaching English as a Foreign Language at an Iranian university who had enrolled in a course called Advanced Writing were randomly divided into two experimental groups (groups A and B) and one control group (group C). While the students in group A were involved in group activities, the students in group B were engaged in pair activities. The students in control group (group C) worked individually. As a pre-test, a pen-and-paper writing task was given to all the students at the beginning of the semester. During the semester, all the participants were exposed to the same materials and were taught by the same teacher for one semester. The only difference was the type of activities in which the participants were engaged. At the end of one semester, a pen-and-paper writing task was given to all the three groups. The findings of the post-test revealed that all the students could significantly improve their writing skills. Nevertheless, the students in group B significantly outperformed their counterparts. Most importantly, the results of identity analysis showed that the students in group A used authorial plural pronouns along with adjectives more frequently. The findings of this study confirmed two issues: first, the significant efficacy of prewriting activities were confirmed at the end of the semester. Second, each type of prewriting activity could affect the learners’ identity construction
۶۲۵۰.

بررسی سلسله مراتب نشانداری در صرف اسم و ضمیر زبان های ایرانی نو شمال غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حالت جنس دستوری شمار اصل کاستن صورت ها پیش بینی فهرست صرفی پیش بینیتمایزهای کاهنده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۰ تعداد دانلود : ۹۵۲
در این مقاله قصد داریم به بررسی نشانداری در صرف اسم و ضمیر زبان های ایرانی نو شمال غربی از منظری درزمانی براساساصل کاستن صورت ها (هاوکینز 2004) بپردازیم. طبق این اصل صورت های نشاندار پایین ترین مرتبه و صورت های بی نشان بالاترین مرتبه را در سلسله مراتب کاربردبنیاد دارند. ترتیب مقولات در سلسله مراتب کاربردبنیاد بر اساس بسامد وقوع آنها در زبان ها است و دلیل این بسامدهای گوناگون را می توان به دلایل ارتباطی، پیچیدگی و وقوع نابرابر عناصر زبانی در محیط اجتماعی نسبت داد.در این مقاله نشان داده ایم تغییرات نشانداری در سلسله مراتب شمار و جنس در صرف اسم و ضمیر زبان های مورد مطالعه، طبق اصل کاستن صورت ها و پیش بینی های آن است و در سلسله مراتب حالت استثنائاتی وجود دارد که مطابق پیش بینی های این اصل نیست.
۶۲۵۱.

The Effect of Mnemonic and Mapping Techniques on L2 Vocabulary Learning(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Vocabulary Learning Keyword Method Peg word Method Loci Method Argument Mapping concept mapping Mind Mapping

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۲ تعداد دانلود : ۴۵۷
The present study investigated the effects of selected presentation techniques including the keyword method, the peg word method, the loci method, argument mapping, concept mapping and mind mapping on L2 vocabulary comprehension and production. To this end, a sample of 151 Iranian female students from a public pre-university school in Islam Shahr was selected. They were assigned to six groups. Each group was randomly assigned to one of the afore-mentioned treatment conditions. After the experimental period, two post-tests in multiple choice and fill-in-the-blanks formats were administered to assess the participants’ vocabulary comprehension and production. Two independent One-Way ANOVA procedures were used to analyze the obtained data. The results showed that the differences among the effects of the above-mentioned techniques were statistically significant in both vocabulary comprehension and production. These findings can have implications for learners, teachers, and materials’ developers.
۶۲۵۲.

مقاله به زبان فرانسه: نقش فعالیت گروهی در فرایند یاددهی/ یادگیری زبان فرانسه (Le rôle de l’activité en groupe dans le processus d’enseignement /apprentissage du FLE)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشارکت مدرس زبان خارجی زبان آموز فعالیت گروهی کاربرد اجتماعی/ تعاملی زبان یاد دهی/ یادگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۷ تعداد دانلود : ۵۵۶
Pratiquer un enseignement utile et durable et maîtriser efficacement une langue étrangère est le désir de tous les enseignants et apprenants de langue étrangère. Cet article vise à examiner l’efficacité de l’activité en groupe dans le processus de l’enseignement/apprentissage du FLE chez les apprenants iraniens. Notre hypothèse principal repose sur le fait que, grâce à l’activité en groupe, les apprenants iraniens peuvent mieux parvenir aux capacités telles que l’autonomie actionnelle, la pensée de l’auto-évaluation, l’autocorrection, l’autocritique, l’évaluation des critiques des autres par rapport à eux-mêmes; de même ils peuvent profiter des critiques des autres sur la base de l’interaction avec leurs coéquipiers. Ainsi, Ce travail de recherche mettra l’accent sur les avantages et les inconvénients de l’activité en groupe. Les résultats acquis par l’étude du terrain nous amène à constater que le recours à des activités interactives maximisait la participation des apprenants, renforçait la motivation, développait la pensée critique. Ainsi, l’activité en groupe intégrait les situations du monde réel et immédiat au contenu et encourageait les apprenants à approfondir les connaissances enseignées.
۶۲۵۳.

Rainbow of Translation: A semiotic approach to intercultural transfer of colors in children's picture books(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: semiotics visual semiotics Color visual communication multimodal translation

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۱ تعداد دانلود : ۴۲۰
The aim of intercultural translation is to communicate. Communication is acted via verbal as well as visual means. The interaction of verbal and visual means of communication makes a set of complex situations which demand special attention in translation. One context in which the interaction of visual and verbal elements gets vital importance is children’s picture books. Color is an integral part of children's books and a visual mode of communication. For the translator, to interpret symbolic colors, cultural knowledge of the source and the target cultures is required. To see how the cultural meaning of colors can be transferred and how the interrelationship of words and colors can be achieved, Nida and De Waard’s (1986) Adaptation Theory was utilized in this study. The theory was applied to eight children’s colored picture books aimed for school-aged children. Six of the books were originally written in English and translated into Persian and two of them were the other way round. The analysis of the data showed that the required features of the above-stated theory was rarely followed by translators and illustrators, and, except in one case, color symbolism was not considered by them. Findings of the study indicate that since visuals are inseparable elements of translating children's picture books, translators/illustrators should be dressed with enough information of visual-cultural aspects of translation in general, and of color symbolism in particular.
۶۲۵۴.

The Role of Listening Strategy Instruction in Advancing Students’ Listening Achievement and Strategy Use(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: EFL listening strategy instruction listening achievement strategy use

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۳۵۷
The present study was carried out to investigate the effects of listening strategy instruction on students’ listening achievement and strategy use. The participants of the study were 50 English major freshman students of Dilla University. These Students were placed in experimental and control conditions for the purpose of comparing the mean difference between the two groups. The control group was taught listening skills by the conventional approach while experimental group was given explicit listening strategy instruction. The study followed pretest-posttest control group experimental design. The main instruments used to collect data were IELTS listening tests and Strategy Inventory for Language Learners (SILL) which was adapted to listening skills strategy inventory. The study employed statistical techniques to analyze the data obtained from listening tests and Listening Strategy Inventory for Listening. To this effect, independent-samples t test and repeated measures t test were used to examine whether the listening tests/inventory mean differences between and within groups were statistically significant. The findings revealed that listening strategy instruction was more effective and had a positive impact on students’ academic achievement in listening than the conventional approach. Moreover, it was found that the instruction improved the participants’ strategy use.
۶۲۵۵.

زمان و نمود در کردی موکریانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معناشناسی نحو زمان دستوری کردی کامل نمود موقعیتی نمود دیدگاهی کردی موکریانی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی گویش شناسی
تعداد بازدید : ۱۰۲۸ تعداد دانلود : ۶۵۲
هدف جستار حاضر توصیف نظام زمان دستوری و تبیین ارتباط آن با نمود در کردی موکریانی است. لذا ابتدا زمان دستوری را توصیف کرده و سپس ارتباط آن را با انواع نمود دیدگاهی و موقعیتی روشن می سازیم. نتایج نشان می دهد که کردی موکریانی دارای یک نظام زمانی دوشقی (گذشته و غیرگذشته) است که در ترکیب با مفاهیم وجه نما و نمودنما می تواند ترکیبات زمانی متفاوتی را بسازد. ترکیب این نظام با مفاهیم وجهی صور متفاوتی از جمله ساختارهای آینده نما و پسایندی را به وجودمی آورد. علاوه بر این در ترکیب نمود و زمان ساختارهای کاملی از جمله کامل نتیجه ای، تجربی و متأخر پدید می آیند. همچنین نتایج نشان می دهد که زمان حال حاوی نمود ناقص بوده و زمان گذشته بی نشان ترین زمان برای نمود کامل است. تمام نمودهای موقعیتی به سهولت با گذشتة ساده همراه می شوند، اما برخی از آنها (لمحه ای، دستاوردی و در مواردی افعال ایستا) در زمان حال دچار نمودگردانی می شوند.
۶۲۵۶.

فرایند معنی یابی با رویکرد ریشه یابی واژگان؛ معنای واژة «رهوا» در قرآن کریم از دریچة زبان های سامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قرآن واژگان دخیل رهو

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی تفسیر و ترجمه قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر فرهنگ اصلاحات و واژه ها در قرآن
  3. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
تعداد بازدید : ۲۴۹۴ تعداد دانلود : ۹۱۲
این مقاله به دنبال طرح معنایی جدید از واژة «رهو» در آیة شریفة ﴿وَاتْرُکْ الْبَحْرَ رَهْوًا﴾ (الدّخان/44) است. در کتب لغت و تفسیر، عموماً دو معنای «آرام» و «شکافته» برای این واژه ذکر شده است. در مقاله پیش رو، در این باب، واژه نامه هایی چون لسان العرب، تاج العروس، المفردات فی غریب القرآن و غالب تفاسیر مهمّ جهان اسلام، از نخستین آن، یعنی تفسیر مقاتل بن سلیمان تا نمونه و المیزان مورد بررسی و استناد قرار گرفته است، امّا نگارندة این مقاله ابتدا این دیدگاه را مطرح کرده است که واژة مزبور در این سیاق قرآنی، معنایی دیگر دارد و آنگاه استدلال نموده است که این واژه، دخیل و از خانوادة زبان های سامی می باشد و از این رو، در واژه نامه های عبری، آرامی و سریانی به جستجوی معنای آن پرداخته است و معانی دیگری را ارائه داده که سازگاری بیشتری با سیاق آیة شریفه دارد.
۶۲۵۸.

بررسی نظام واژه بستی ضمیری در تاریخ زبان فارسی و علل تحول آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازتحلیل نظام واژه بستی علل تحول بازگزینی پارامتر تماس زبانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶۸ تعداد دانلود : ۷۶۱
تحول نحوی روی نمی دهد مگر این که بتوان نشان داد علتی داشته است""(لانگوباردی:2001، 278). تحول زبانی مرتبط با واژه بست های ضمیری زبان فارسی که به لحاظ تاریخی در جایگاه دوم جمله ظاهر می شده اند در سه حوزه رخ داده ، در نتیجه، این زبان به سه الگوی ساختاری-رده شناختی زیر دست یافته است: الف) حرف اضافه+واژه بست در حالت متممی ب) اسمی+واژه بست در حالت اضافی و ج) مجاورت فعل متعدی صرفاَ در حالت مفعول مستقیم. این بررسی در چارچوب باورهای مطرح در دستور زایشی چامسکی و با هدف کشف علل تحول نظام واژه بستی ضمیری فارسی و در نهایت دستیابی این زبان به سه الگوی فوق صورت می گیرد؛ بررسی درزمانی نشان می دهد که چند عامل به صورت متوالی، و نه موازی، در تحول این نظام دخالت داشته-اند: اولاَ، برخی از تحولات ساختواژی تاریخی و تلاش گویشوران در جهت رفع ابهام ناشی از این تحولات، زمینه ساز اصلی تغییرات ساختاری دیگر شده است؛ ثانیاَ، پس از زمینه سازی های خاص ساختواژی، الگوهای الف و ب به قیاس از الگوهای زبانی از پیش موجود و تعمیم آنها تثبیت شده است؛ الگوی ج نیز در نتیجه ی بازتحلیل مکرر جایگاه واژه بست در جمله پدید آمده است؛ این الگو می تواند گویای مقطعی از روند دستوری-شدن این عناصر باشد که تحولات ساختواژی و فرایند بازتحلیل در برهه ای از تاریخ این زبان به آن سرعت بخشیده است. در پایان، تماس با زبان عربی نیز به عنوان عامل تسریع کننده ی کاربرد الگوهای سه گانه ی فوق در زبان معیار شناخته شد.
۶۲۵۹.

بررسی معنایی و دسته بندی حروف اضافة زبان فارسی بر پایة نظریة لیبر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حرف اضافه اصل هم نمایگی اسکلت معنایی بدنه معنایی مؤلفه معنایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰۷ تعداد دانلود : ۸۲۸
لیبر (2004 & 2009) نظریه ای تجزیه مدار با هفت مؤلفه معنایی و یک اصل به نام اصل هم نمایگی ارائه کرده است. در این نظریه هر عنصر زبانی یک اسکلت معنایی و یک بدنه معنایی دارد. اسکلت از یک یا چند مؤلّفة معنایی و یک یا چند موضوع ساخته می شود. بدنه معنایی دو لایه دارد: 1. لایه ای که مانند اسکلت از یک گویشور به گویشوری دیگر نسبتاً ثبات دارد و می توان آن را نشان داد؛ 2. لایه ای که اطلاعاتِ کلی و دانش فرهنگ نامه ای دارد و بسیار روان است. اصل هم نمایه سازی، موضوع های دو یا چند عنصر واژگانی را با یکدیگر هم نمایه می کند و عنصری دیگر می سازد که به یک مدلول واحد دلالت می کند. این نوشتار ویژگی های معنایی حروف اضافه زبان فارسی را برپایه مؤلفه های معنایی بررسی و سپس دسته بندی می کند. دستاورد این نوشتار این است که حروف اضافه نیز مانند سایر اقسام کلام، نقش معنایی دارند و در نتیجه اسکلت و بدنه معنایی آنان ضعیف است. همچنین می توان بر پایه نقش معنایی، آن ها را دسته بندی کرد.
۶۲۶۰.

الگوهای زبانی غیر معیار فارسی در مکاتبات اداری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زبان معیار مکاتبات اداری الگوهای غیر معیار زبانی الگوی هنجارمند گونة رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۸ تعداد دانلود : ۷۸۰
زبان وسیلة ارتباطی است و هدف مهمی چون انتقال پیام از مجرای آن صورت می گیرد. مقتضیات زندگی امروز، تکالیف و وظایف جدید و متنوعی بر دوش زبان گذاشته است و زبان فارسی نیز همچون زبان های دیگر گونه هایی چون گونة رسانه ای و مکاتبات اداری را در خود جای داده است که نوشتار سالم و منطبق با معیارها و هنجارهای اصیل فارسی در آن ها مورد انتظار است. این گونه ها به دلیل وسعت کاربرد و شمول، نوعی ابزار آموزشی زبان برای مخاطبان نیز محسوب می شوند؛ از این رو، توجه به الگوهای هنجارمند و صحیح در آن ها باعث گسترش زبان فارسی معیار در میان بکارگیران و مخاطبان آن ها می شود. گونة اداری زبان از گونه هایی است که با نامه، بخش نامه، دستورالعمل، اطلاعیه و مواردی از این دست، پیام هایی را منتقل می کند. این گونه با این که ویژگی های خاص و اصطلاحات ویژه خود را دارد، اما در بسیاری از شئون، از جمله واژه ها و ساختار باید از فارسی معیار پیروی کند، اما بررسی ها نشان می دهد که این گونه نیست. در این پژوهش 152 نامه و بخش نامه از مکاتبات اداری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که مشتمل بر 1000 جمله بود، بررسی و الگوهای غیر معیار در سه سطح ویرایش فنی، زبانی و بلاغی تحلیل شد و ضمن نشان دادن صورت معیار آن ها پیشنهادهایی برای بهبود وضع نگارش مکاتبات اداری داده شد. مطابق بررسی حاضر بیشترین کاربردهای غیر معیار به ترتیب در حوزة ویرایش زبانی، فنی و پس از آن بلاغی بوده که لزوم توجه بیشتر به آن ها در آموزش و پژوهش آشکار می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان