درخت حوزه‌های تخصصی

امروزه نسل های مختلفی از انسان ها در یک جامعه وجود دارد. بدیهی است هر نسل با توجه به رخدادهای اجتماعی، تاریخی، فرهنگی و اقتصادی که تجربه کرده است، نگرش ها، ادراک ها  و نیازهای متفاوتی داشته و وقایع پیرامون خود را تا حد زیادی متفاوت از هم تبیین و تفسیر می کنند. در سازمان ها نیز نسل های مختلفی از کارکنان وجود دارند که دارای انتظارات، خصوصیات و ارزش های متفاوتی هستند. شناخت این عوامل جهت جذب و نگهداشت کارکنان هر نسل ضرورتی اساسی است و وجود این تنوع ها، مدیریت موثر این نسل ها را به چالشی اساسی برای سازمان ها تبدیل کرده است. پنج نسلی که مرسوم ترین دسته بندی از نسل های منابع انسانی در محیط های کاری است شامل سنت گرایان، ازدیاد اولاد، نسل X، نسل Y و نسل Z است. از این جهت در این مقاله به بررسی این نسل ها در محیط های کاری پرداخته شده است تا با شناخت هرچه بهتر آن ها بتوان سیاست های مناسب هر نسل را اتخاذ کرد.

بحث اصلی در ارتباط با تغییرات و تاکید بر گذر از دوران مدیریت به رهبریت است این تغییرات رهبران را ملزم میسازد که بر اساس فرضیه های جدید عمل کرده و طوری رفتار کنند که با عرف معمول مغایر باشد لذا رهبران باید تغییراتی اساسی در چارچوب فکری و رفتاری خود ایجاد کند که شامل پرکردن شکاف میان حرف و عمل بر اساس ارزشهای سازمانی است.

ارزشیابی، فرایندی فراگیر و ضروری برای تمامی سازمان هاست و برای مؤسسات آموزش عالی، که عدالت و تعالی را هدف خود قرار داده اند، ضرورتی بیشتر دارد. در این میان ارزشیابی اساتید دانشگاه ها به عنوان یکی از اصلی ترین ارکان در این زمینه اهمیت ویژه ای دارد. اجرای یک ارزشیابی درست مستلزم انتخاب معیارهای مناسب است چون انتخاب معیارهای صحیح نتیجه ارزشیابی را معتبر می سازد. در این پژوهش به شناسایی و رتبه بندی هفت معیار ارزشیابی اساتید از دیدگاه دانشجویان پرداخته شده است. جامعه آماری دانشجویان دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی بوده اند و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. تحلیل داده های گردآوری شده نشان داد از نظر دانشجویان معیارهای دانش و توانمندی علمی، مسئولیت پذیری، توانایی برقراری ارتباط با دانشجویان، حامی بودن نسبت به دانشجویان، قابلیت ایجاد علاقه و انگیزه، مهارتهای تدریس و عدالت در رفتار معیارهای مناسب می باشند. همچنین آزمون رتبه بندی نشان داد که در بین معیارهای مذکور معیارهای حامی بودن نسبت به دانشجویان به همراه دانش و توانمندی علمی استاد بالاترین اولویت، و معیار عدالت در رفتار پایین ترین اولویت را دارا می باشند.

درگیری شغلی یا مشارکت کاری از سازه های مهم در ادبیات و پژوهش های سازمانی است. هدف مقاله حاضر بررسی نقش رویکردهای مذاکره و اعتماد سازمانی در میزان درگیری شغلی بود. روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان صنایع متوسط در بخش فلزات اساسی شهر همدان بود. به شیوه تصادفی خوشه ای، تعداد 293 نفر از کارکنان این بخش از صنایع انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه رویکردهای مذاکره مینتو- ویسمات و کالانتان (2000) با پایایی 78/0، پرسشنامه درگیری شغلی مگینسون و کلاترباک (2006) با پایایی 84/0 و پرسشنامه اعتماد سازمانی شاکلی- زالابک، الیس و وینوگراد (2000) با آلفای 87/0 بودند. برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل رگرسیون چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد از بین رویکردهای مذاکره، اعتماد، دلجویی و تصمیم گیری گروهی در کار و از بین مؤلفه های اعتماد سازمانی، قابلیت اعتماد، نگرانی و دلواپسی وگشودگی با درگیری شغلی رابطه مثبت و معنی داری داشتند.

تحقیق حاضر با هدف شاخت فرهنگ سازمانی بر اساس مدل دنیسون انجام گرفت. این تحقیق، با توجه به مبانی نظری و عملی، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر روش، از انواع تحقیقات توصیفی- علّی مقایسه ای است. ابزار اصلی گردآوری داده ها، پرسشنامة استاندارد فرهنگ سازمانی دنیسون است که متغیرهای چهارگانة درگیرشدن در کار، انطباق پذیری، مأموریت و سازگاری را می سنجد. جامعة آماری تحقیق، شامل 60 نفر از کارکنان شاغل در «مجتمع کارخانجات آرد شیراز و دادلی (تینا)» و نمونة آماری تحقیق، برابر با تعداد کل افراد جامعة آماری (60 نفر) بود. تجزیه وتحلیل داده ها، با آزمون آماری شاخص ضریب تغییرات انجام گرفت. بر اساس، همة ابعاد و مؤلفه های فرهنگ سازمانی در مجتمع کارخانجات آرد شیراز و دادلی (تینا)، کمتر از حد متوسط (عدد 3) ارزیابی شد و این سازمان از نظر فرهنگ سازمانی، وضعیت مناسبی ندارد. همچنین، فرهنگ انطباق پذیری، وضعیت مناسب تر (بهترین وضعیت) و فرهنگ مأموریتی وضعیت نامناسب تری (بدترین وضعیت) نسبت به مؤلفه های دیگر را دارند. همچنین، در بین شاخص های مطرح شده در مدل، شاخص ایجاد تغییر در بهترین وضعیت و شاخص اهداف و مقاصد در بدترین وضعیت قرار دارند.

با توجه به اهمیت نقش تقوا در سنجش و ارزیابی فرآیند خط مشی گذاری و مدیریت فرهنگ سازمانی، پژوهش حاضر با هدف شناسایی تقوا بعنوان ابزار سنجش در خط مشی گذاری فرهنگی در پرتوی آیات قرآن کریم و طبقه بندی انواع آن انجام شد. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان حوزه در مقطع خارج فقه و اصول و فقهای برگزیده دینی تشکیل می دهند که از بین آنها بر اساس روش ترکیبی (کیفی-کمی) 3 نفر برای گردآوری اطلاعات در مرحله اول (مصاحبه عمیق) و 14 نفر در مرحله دوم (تشکیل گروه های کانونی و توزیع پرسشنامه) برگزیده شدند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها منجر به تبین مفهوم تقوا و شناسایی مؤلفه ها و طبقات آن گردید. علاوه بر این، مشتقات تقوا از آیات مختلف قرآن کریم استخراج و صحت و دقت آن توسط خبرگان امر مورد تأیید قرار گرفت. در انتها نیز با توجه به جمیع مطالعات انجام شده و با الهام از ارتباطات چهارگانه انسان با خویشتن، انسان با خدا، انسان با جهان هستی و انسان با هم نوع خود، نحوه اثرگذاری طبقات مختلف تقوا بر یکدیگر شناسایی گردید. در انتها پیشنهاد شد از نتایج مستخرجه در این پژوهش به عنوان ابزاری جهت ارزیابی خط مشی های فرهنگی استفاده شود.

یکی از ابعاد مهم و قابل ملاحظه اخلاق کاری، سختکوشی است، اما با این وجود مطالعات محدودی در خصوص عوامل تاثیرگذار بر رفتار سختکوشی کارکنان صورت گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیرات دینداری و اخلاق کار اسلامی بر رفتار سختکوشی کارکنان است. روش تحقیق توصیفی پیمایشی و ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه است. جامعه آماری کارکنان مسلمان شرکتهای تولیدی و خدماتی شهر تهران، تعداد نمونه 351 نفر و روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده است. به منظور بررسی رابطه میان متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندمتغیره استفاده گردید و برای بررسی تفاوت میان دو گروه کارکنان مجرد و متاهل در زمینه رفتارسختکوشی از آزمون t گروههای مستقل بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که اخلاق کار اسلامی و دینداری هر دو عواملی هستند که بر رفتار سختکوشی کارکنان تاثیر مثبت دارند. همچنین درخصوص متغیر سختکوشی، با توجه به وضعیت تاهل آزمودنی ها، نتایج متفاوتی بدست آمد، بدین معنی که کارکنان متاهل در متغیر رفتارسختکوشی، میانگین بالاتری به دست آورده اند. نتایج پژوهش، یاری کننده مدیران در خصوص ارتقاء رفتار سختکوشی کارکنان از طریق اشاعه فرهنگ دینداری و اخلاق مداری در سازمان می باشد..

امروزه دانش، نقش اساسی در تحقق اهداف راهبردی سازمان و کسب مزیّت رقابتی ایفا می کند. دانش هم مانند هر منبع سازمانی دیگر، باید مدیریت شود. مقالة حاضر، بخشی از یافته های یک طرح تحقیقاتی با هدف بررسی عوامل مؤثّر بر آمادگی کارکنان دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی، قبل از پیاده سازی سیستم مدیریت دانش است. در تحقیق حاضر، تأثیر عوامل فردی، زمینه ای، محتوایی و فرایندی بر تعهد و بدبینی نسبت به مدیریت دانش (به عنوان عناصر آمادگی برای مدیریت دانش) مورد آزمون قرار گرفت. جامعة آماری تحقیق کلیة کارکنان دانشگاه پیام نور خراسان رضوی، به تعداد 500 نفر بودند که بر اساس تعیین حجم نمونه، 85 نفر لازم بود که بر اساس150 پرسشنامه توزیع شده با استفاده از نمونه گیری طبقه ای تصادفی، 129 نفر پرسشنامه با نرخ 86 درصد برگشت داده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای جمع آوری داده ها در این تحقیق از پرسشنامه استفاده شد و برای تعیین روایی آن، در اختیار چند تن از استادان صاحب نظر قرار گرفت. سپس برای سنجش پایایی پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ توسط نرم افزار SPSS محاسبه شد که برابر با 6/74 درصد به دست آمد که مقدار مناسبی بود. در بخش تجزیه و تحلیل داده ها، از مقایسة میانگینها، تحلیل همبستگی و در نهایت، از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی برای آزمون فرضیه های تحقیق استفاده شد. نتایج نشان داد که عوامل فردی بر بدبینی و تعهد مستمر، عوامل زمینه ای بر بدبینی، تعهد عاطفی و مستمر، عوامل محتوایی بر بدبینی و تعهد مستمر و هنجاری نسبت به مدیریت دانش تأثیر مستقیم دارند و عوامل فرایندی بر بدبینی و تعهد عاطفی نسبت به مدیریت دانش تأثیر منفی دارد.