علیرضا آقاحسینی

علیرضا آقاحسینی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۷ مورد.
۲۱.

تحلیل تأثیرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی بر سیاست امنیت ملی ج.ا.ایران در پرونده هسته ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پرونده هسته ای ایران عوامل ژئوپلیتیک ایران سیاست امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۵ تعداد دانلود : ۳۸۹
این پژوهش در پی تبیین میزان و نوع تأثیرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی ایران بر نگاه و رویکرد اتخاذی از سوی طرفین پرونده هسته ای ایران است. در همین راستا، تلاش گردیده، با رویکردی تلفیقی، بین «واقعیت های ژئوپلیتیک» کشور و نگاه و درک طرفین پرونده هسته ای، ارتباط برقرار شود. یافته های پژوهش (که فرضیات آن به صورت میدانی مورد ارزیابی قرار گرفته است)، نشان می دهد از منظر میزان تأثیرگذاری، عوامل ژئوکالچری بیشترین تأثیرگذاری را بر نگاه بازیگران مؤثر در پرونده هسته ای داشته اند و عوامل ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیکی و هیدروپلیتیکی به ترتیب در رده های بعدی اثرگذاری قرار دارند. در بررسی نوع تأثیرگذاری بر «نگاه و رویکرد خودی» نیز، عوامل ژئوکالچری بالاترین اثرگذاری مثبت و عوامل ژئواکونومیکی نیز، بالاترین میزان اثرگذاری منفی را داشته اند. همچنین، در ارزیابی میزان تأثیرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی ایران، بر «نگاه و رویکرد طرف مقابل (1+5)»، عوامل ژئوکالچری بالاترین اثرگذاری منفی وضعیت هیدروپلیتیک ایران کمترین اثرگذاری منفی را داشته است.
۲۲.

دریدا و خوانش اسطوره برج بابل: شالوده شکنیِ نگرش و سیاست خشونت طلبانه سامی ها با استفاده از مفهوم دوستی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برج بابل دوستی برادری دموکراسیِ در راه شالوده شکنی دریدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۸ تعداد دانلود : ۵۶۹
مقالة حاضر تلاشی است که ضمن تلقی «برج افسانه ای بابل» به عنوان نماد خشونت و سلطه طلبی معماران آن (سامی ها)، به شیوة توصیفی-تحلیلی و با استفاده از رویکرد شک گرایانه شالوده شکنی، این نوع نگرش و سیاست را به چالش می کشد. دریدا بنای برج بابل را در راستای حفظ تبار و زبان واحد و از آن طریق، ایجاد یک امپراطوری عظیم نژادی و زبانی، تلاش سامی ها برای خلق معنایی معین تلقی می کند و بر آن است تا با اعطای معنایی بدیع به مفهوم «دوستی»، بر بنیاد تعاریف متفاوتی از مفاهیم «برادری»، «مسئولیت پذیری»، «هدیه»، «مهمان نوازی» و «بخشایش» (که همگی برخلاف گفتمان سنتی، دارای ویژگی نمادین، نامحدود، ناگسستنی و نامشروط هستند)، نویدبخش شیوه ای تازه و اصیل از سیاست و حکومت با عنوان «دموکراسی در راه» باشد. بدین ترتیب، دریدا فروپاشی برج بابل را از جانب خداوند، نماد پایان خودمحوری و دیگر ستیزی و آغازی بر حرکت به سمت آزادی و برابری قلمداد می کند.
۲۳.

بازگشت امر سیاسی از دیدگاه شنتال موف و ارنستو لاکلائو(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۴۴۲ تعداد دانلود : ۷۰۸
سیاست آوردگاهی به حساب می آید که در آن قطب های متعارض در برابر یکدیگر صف کشیده راه را برای آزادی، هژمونی و شکل گیری رژیم های حقیقت فراهم می سازند. اعتقاد به سیاست به عنوان آوردگاهی که تعارض های هویتی همدیگر را تعیین حدود می نمایند مورد توجه لاکلائو و موف به حساب می آید. این دو در صددهستند تا از دموکراسی های موجود دموکراسی زدایی کرده تا بتوان دموکراسی در فضای پسا دموکراتیک صورت بندی نمایند.بنابر این، بازگشت امر سیاسی نتیجه شالوده شکنی دموکراسی های موجود غربی است بدین گونه که مجموعه های از غیریت ها که دشمن تلقی می شوند به درون گفتمان دموکراتیک راه یافته، رقیب به حساب آیند. فرایند این نقل و انتقال از سیاست و گفتمان به امر سیاسی موضوع این نوشته است. شنتال موف در کتاب بازگشت امر سیاسی تلاش کرده است تا با نقد وضع موجود مردم سالاری های مدرن راه را برای ورود غیریت ها بر سر خوان مردم سالاری رادیکال و متکثر غربی هموار نماید.
۲۴.

بازخوانی گفتمان علمی دوره نوزایی تمدن اسلامی با تاکید بر مقایسه روش شناسی علمی زکریای رازی و ابونصرفارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عقلانیت روش شناسی فارابی تجربه گرایی رازی نوزایی علمی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه علم
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات تاریخ فلسفه
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  5. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلسفه تطبیقی
  6. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی معرفت شناسی
تعداد بازدید : ۱۰۳۸ تعداد دانلود : ۶۰۴
بازخوانی گفتمان علمی و روش شناسی حاکم بر تمدن اسلامی در دوره های گذشته،به ویژه دوره نوزایی،در ارتباط با شناخت تمدن اسلامی دارای اهمیت راهبردی است.به طور کلی دوره نوزایی تمدن اسلامی به دلیل مواجهه با اندیشه یونانی و کتب ترجمه شده از سایر تمدن ها از لحاظ فکری و علمی دارای ساختاری مجموعه ای است.بر همین اساس در این پژوهش سعی گردیده با مقایسه روش شناسی زکریای رازی و ابونصرفارابی به عنوان دو نمونه بارز دوران نوزایی،مختصات گفتمان علمی دوره نوزایی تمدن اسلامی(قرون سوم و چهارم) مورد بازشناسی قرار گیرد.یافته های این پژوهش حاکی از آنست که زکریای رازی دارای معرفت شناسی واقع گرا و روش شناسی تجربه گرایانه ی محض به سبک اثبات گرایان فعلی است و فارابی دارای معرفت شناسی آرمان گرایانه با تاکید بر عقلانیت استعلایی و دارای روش شناسی ترکیبی و عقلانیت همراه با تجربه است.در نهایت بر اساس یافته های این پژوهش می توان این طور نتیجه گیری نمود که روش شناسی متکثری بر گفتمان علمی دوره نوزایی تمدن اسلامی- ایرانی حاکم بوده است.
۲۵.

کاربست دیپلماسی عمومی در صدور انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی عمومی انقلاب اسلامی جمهوری اسلامی صدور انقلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۷ تعداد دانلود : ۵۲۰
ماهیت اسلامی و مردمی انقلاب اسلامی و نظام برخاسته از آن، دشمنی قدرت های شرق و غرب را به همراه داشت و ازسوی دیگر ایران اسلامی را کانون توجه ملت های تحت سلطه به ویژه مسلمانان تبدیل کرد. بر این اساس رهبر انقلاب اسلامی از نخستین روزهای پیروزی انقلاب برای انتقال اندیشه ها، آموزه ها و تجربیات انقلاب اسلامی به سایر جوامع، اندیشه و سیاست صدور انقلاب را مطرح کردند که مردم و عناصر فرهنگی در آن، نقش مخاطب و پیام را داشتند. بنابراین دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی ایران به عنوان ابزار و روشی برای شکل دادن به افکار عمومی، مورد توجه دولت های جمهوری اسلامی قرار گرفت. دیپلماسی عمومی نقش ویژه ای را در صدور انقلاب برعهده گرفت و نظام جمهوری اسلامی نیز تلاش کرده است تا از ظرفیت آن برای ترویج ارزش های انقلابی و فرهنگ و ایدئولوژی اسلامی بهره جوید.
۲۶.

تحلیل سازه انگارانه ادعاهای امارات متحده عربی در مورد جزایر سه گانه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران سازه انگاری امارات متحده عربی هویت سازی جزایر سه گانه ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۹ تعداد دانلود : ۶۵۲
پژوهش حاضر تلاش دارد تا از منظر سازه انگاری، تکرار ادعاهای حاکمان امارات متحده عربی در مورد جزایر سه گانه ایرانی را تحلیل و بررسی نماید. بدین منظور پس از واکاوی مفاهیم نظری و یافته های تحقیق، ادعاهای امارات متحده عربی در قبال جزایر سه گانه ایرانی طی دوره 1992-2013 تجزیه و تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اتخاذ سیاست فعال در حوزه پیگیری ادعاها و تکرار آنها از سوی امارات متحده عربی در راستای ایجاد نوعی فضای بین الاذهانی در داخل و خارج این کشور برای ساختن هویت مورد نیاز برای ملت سازی در داخل و شناسایی در خارج می باشد.
۲۷.

موج سوم مدرنیته و دو روایت روشنفکری رضا داوری اردکانی و عبدالکریم سروش بعد از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی روشنفکران ایرانی نظریه سه موج مدرنیته موج سوم مدرنیته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۹ تعداد دانلود : ۹۰۹
در این مقاله به ارتباط موج سوم مدرنیته که برگرفته از نظریه انتقادی لئو اشترواس از مدرنیته است و گفتمان روشنفکری پس از انقلاب اسلامی توجه شده است. روشنفکران بعد از انقلاب اسلامی در مواجهه با موج سوم مدرنیته روایت های خاصی ارائه داده اند که دو روایت روشنفکری رضا داوری اردکانی و عبدالکریم سروش به عنوان نمایندگان برجسته موج سوم روشنفکری در ایران از منظر انتقادی بررسی شده است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فضای روشنفکری تحت تأثیر جدال میان این دو روایت برجسته قرار گرفته است. در حالی که اولی بحران متافیزیکی غرب را افشا می کند، دومی همچنان سر در گرو تعلقات موج اول روشنفکری چه در غرب و چه در شرق با ابزار موج سوم «پسامدرنیزم» داشته و تقابلی آشکار با گفتمان امام خمینی و انقلاب اسلامی دارد.
۲۸.

تبیین بدکارکردی سیاست داخلی و خارجی قذافی، بر اساس منطق رویکرد سازه انگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۸۱
سیر نظریه پردازی در روابط بین الملل از سطوح خرد به سطوح کلان در حرکت بوده است. درنهایت سازه انگاری به عنوان رویکرد میان برد با تأکید بر عوامل ساختاری و فرد انسانی به عنوان کارگزار برای مطالعه پدیده های سیاسی و اجتماعی مطرح شد. اهمیت این موضوع ناشی از افزایش نقش دولت ها و افراد در کنار نقش محدودساز و امکان سازِ ساختارها در شکل دادن به نظام بین الملل، رفتار سیاست خارجی و منافع ملی است. این مقاله با روش توصیفی تبیینی به بررسی دلایل بدکارکردی سیاست خارجی قذافی بر اساس مفروضات نظریه سازه انگاری که رویکردی میان برد است، می پردازد. هدف این مقاله پاسخ به این سؤال است که علت بدکارکردی سیاست خارجی قذافی در دوران حکومتش چه بود؟ یافته های تحقیق حاکی از آن است، تضاد سیاست خارجی و داخلی برآمده از افکار قذافی با معانی بیناذهنی داخلی، منطقه ای و بین المللی عامل اصلی بدکارکردی سیاست خارجی وی در دوران حکومتش بوده است.
۳۰.

شالوده شکنی گفتمان موج اول روشنفکری در ایران: میرزا ملکم خان، آخوندزاده و میرزا آقا خان کرمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران روشنفکری آخوندزاده میرزا ملکم خان میرزا آقاخان کرمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵۲ تعداد دانلود : ۱۳۷۳
هم زمانی ظهور تمدن غرب با افول جامعه ایرانی آوردگاهی ایجاد کرد که روشنفکران ایرانی در بسط نظام معنایی آن نقش مؤثری داشتند. اینکه موج اول روشنفکری در مواجه با موج اول گفتمان مدرنیته چگونه به تعریف مرزهای هویتی خود پرداختند، مسئله مورد بررسی این مقاله است. روشنفکران موج اول ایران تحت تأثیر نگرش پوزیتیوستی و استعلایی گفتمان مدرنیته عناصر جدیدی را بازتولید کردند که هماهنگ با منطق تقابل های دوتایی گفتمان مدرنیته می باشد. روشنفکران موج اول با مرجع قرار دادن گفتمان مدرنیته، مرزهای هویت ایرانی را در تقابل با سنت، اسلام و روحانیون تعریف کردند و گفتمان تازه ای را در سپهر تاریخی فرهنگی ایران تولید کردند که رجوع به غرب و تسلیم در برابر آن اجتناب ناپذیر آمد. در این مقاله نفوذ گفتمان مدرنیته در گفتمان روشنفکران موج اول و بازتولید هویت جعلی ایرانی مورد شالوده شکنی قرار گرفته است
۳۱.

تجزیه وتحلیل گفتمان هایدگری سیداحمدفردید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هایدگر تکنولوژی سوبژکتیویسم فردید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۶ تعداد دانلود : ۵۲۰
به موازات طرح پست مدرنیزم در غرب، اندیشمندان مشهور و نافذی همچو سید احمد فردید با مطرح ساختن غرب به مثابه نمادانانیت و نفس اماره، باب منظومه فکری نوظهوری را در ایران گشودند. فردید از منظری شرقی به غرب نگاه می کند و غرب را به مثابه یک کل یکپارچه نفی می کندولی هاید گر از موضع یک متفکر غربی غرب رانقد می کند. فردید ذات انگار است و برای غرب یک ماهیت و ذات قائل است. از نظر فردید غرب از یونان آغاز می شود و غربزده شدن مثل صاعقه ای است که همه چیز را می سوزاند. از منظر این فیلسوف غرب ستیز، غرب زدگی یک نوع زئوس زدگی است که در قرآن طاغوت نامیده شده است. فردید که همسخن با هایدگر است در پی آن است که جهان از چنگال متافیز یک غربی و سوبژکتیویسم مترتب بر آن خلاصی یابد تا دوره پس فردا سراغ انسان آید. دوره خدای زمانی باقی و خدای پریروز و پس فردا نه خدای دیروز و امروز و فردا. دوره پریروز یعنی زمانی که اینک در آن نیستیم و از سوبژکتیویسم به هستی شناسی گذر کرده ایم. دیروز وامروزو فردا هم زمانی است که موجود جای وجود را گرفته است که فردید از آن تعبیر به دوره دیوزدگی می کند. مراد و منظور فردید از طرح دوره پریروز به معنی خیزش و خیز گرفتن به پریروز و دورخیز به پس فردا است. هایدگر نیز که فردید متأثر از آراء او هست سراسر تاریخ متا فیزیک 2500 ساله غرب را مورد تأمل قرار می دهد و می کوشد وجود را جایگزین موجود نماید. لازمه گذر از موجود به وجود، چنگ زدن به زبانی غیر از زبان متافیزیک است.دراین مقاله این نکته مورد بحث وفحص قرارمیگیردکه احمدفردیدباسازه شکنی ازاندیشه مارتین هایدگروبرگرفتن عناصری چون مخالفت باسوبژکتیویسم ومتافیزیک غرب ازاندیشه هایدگر، با توشه گیری ازمبانی اسلامی وعرفانی،متن بندی جدیدی راارائه می نمایدکه لب لباب آن نقدغرب به مثابه یک کل یکپارچه می باشد. کلیدواژه:تکنولوژی،سوبژکتیویسم،فردید،هایدگر
۳۲.

جنگ تحمیلی و شکل گیری هویت جدید معنوی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۱۶۹
انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی بدون تردید نقش بسزایی در شکل گیری هویت جدیدی بین مردم ایران داشتند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی روند تحول و شکل گیری هویت جدید بین مردم ایران در دهه اول انقلاب را مطالعه می کند و به این سؤال پاسخ می دهد که جنگ تحمیلی چه تحولی در هویت جامعه ایران ایجاد کرد؟ در پاسخ به این پرسش که هویت ها چگونه دستمایه های تغییر در منافع را فراهم می نمایند سازه انگاری پاسخ ارزشمدارانه ایی را پیشنهاد می نماید .طبق دیدگاه سازه انگاران ایده ها و ارزش های جدید در هر دوره و زمانی امکان تغییر نوع هویت را به وجود می آورند و به نوبه خود این تغییرهویت، منجر به تغییر در سیاست ها و منافع خواهد شد. طبق دیدگاه سازه انگاران ایده های جدید در هر دوره و زمانی امکان تغییر نوع هویت را به وجود می آورند و این تغییر هویت منجر به تغییر در سیاست ها و منافع خواهد شد. هویت در ایران در طول اعصار مختلف با توجه به شکل گیری سازه های جدید تغییر یافته است. به طور کلی می توان گفت که جنگ تحمیلی توانست با ایجاد سازه های ارزشی جدید همچون معنویت گرایی، فرهنگ شهادت طلبی، الگوپذیری، تسلیم ناپذیری در مقابل دشمن، مبارزه با نظام سلطه و خودباوری، فضای ذهنی مشترکی را بین مردم شکل دهد و منجر به شکل گیری هویت جدیدی بین آنها شود.
۳۳.

تأثیر شهادت طلبی از دیدگاه امام خمینی (ع) در تغییر مفهوم قدرت از منظر تئوری سازه انگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قدرت سازه انگاری جنگ تحمیلی شهادت طلبی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی انقلاب اسلامی امام خمینی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران دستاوردهای انقلاب اسلامی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اصول روابط بین الملل مفاهیم پایه ای روابط بین الملل قدرت
تعداد بازدید : ۲۳۰۴ تعداد دانلود : ۱۳۴۱
امام خمینی با برساختن ایده های جدید و زنده کردن بسیاری از مفاهیم انقلابی از جمله فرهنگ شهادت طلبی، قدرت نرم افزاری جدیدی را تعریف کرد که توانست بر شاه و عمال خارجی پیروز گردد. در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از تئوری سازه انگاری در مورد برساختگی منافع و قدرت از طریق ایده و مفاهیم دیگر همچون «ماده ـ معنا» و «خود ـ دیگری» به بررسی فرهنگ شهادت طلبی از دیدگاه امام خمینی(ع) در تغییر مفهوم قدرت از بعد سخت افزاری به بعد نرم افزاری بپردازیم. روش تحقیق مذکور نیز توصیفی ـ تحلیلی است.
۳۴.

ژاک دریدا و سیر نزولی فلسفه سیاسی غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گفتمان پدیدارشناسی شالوده شکنی تکرارپذیری تحیر سه موج مدرنیته تصمیمات اخلاقی- سیاسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی روش شناسی علوم انسانی و طبیعی روش شناسی های حوزه علوم انسانی در مقایسه با دیگر منابع تولید داده
  3. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه غرب شناسی
تعداد بازدید : ۲۸۹۳ تعداد دانلود : ۱۲۲۴
مقاله پیش رو در تلاش است تا با بررسی سه دوره گفتمانی مدرنیته در مغرب زمین روند رو به انحطاط نظریه پردازی را روشن نماید. در این ارتباط، به موج گفتمانی عقلانیت خواهی غرب اشاره خواهد شد، عقلانیتی که ادعا داشت که چراغی از روشنایی فروزان خواهد ساخت که دایره هستی برای همیشه از تاریکی و تاریک اندیشی رهایی یابد. سر برکشیدن گفتمان ارزش گرای مارکسیستی در موج دوم مدرنیته از یک سو ظرفیتی فکری در برابر یکه تازی های عقلانیت شناختی بود و از سوی دیگر با گستره گفتمانی خود حاشیه سازی موج اول را در سر می پروراند. حقیقتاً گفتمان موج دوم ارزش گرا به حساب می آمد، گفتمانی که موجب شد تا با ارائه دستگاه های فکری و متنوع خود سطح نظریه پردازی های لیبرال نیز نسبت به گذشته کلاسیک خود ارتقاء یابد. تقابل های دو موج مدرنیته بخصوص آبشخور واحد آن دو از روش شناسی اثباتی مورد توجه جدی است. تا آنجا که بحث به روش شناسی واحد دو موج لیبرال و ارزش گرایی مارکسیستی مربوط می شود،روش شناسی پسا تجدد بر نقد بنیادین روش اثباتی برکشیده شده است. ورود به موج سوم مدرنیته آن هم از گذر فلسفه دریدایی روشنگر این حقیقت است که علی رغم اینکه دریدا کلان روایت متافیزیک حضور غرب را شالوده شکنی کرده است لیکن پیامدهای نظری فلسفة او راه را برای روایت های متنوع می گشاید که به شکل خاصی امکان فعل اخلاقی را در روزگار پسامدرن منتفی می نماید. او با گره زدن فلسفه، زبان شناسی و تا حدودی روان شناسی فضای فکری جهان را برای مطالعات بین رشته ای همانند تجزیه و تحلیل گفتمان و تجزیه و تحلیل روانی گشوده است. فهم این دستاوردهای بشری از دو جهت اهمیت دارند: اول اینکه این مطالعات یک دوره کامل اندیشه و فلسفه سیاسی غرب است و دوم اینکه افول اندیشة سیاسی غرب به وضوح خود را در پردازش های نظری متفکران موج سوم نشان می دهد. در جمع، پرداختن به سیر نزولی فلسفه سیاسی غرب باید بتواند بسترها را برای پیگیری روندهای بومی فلسفه اسلامی باز نماید. از یک نقطه نظر عمده این مهم می تواند از دریچة فهم بحران در ساحت اخلاقی تمدن غرب انجام شود.
۳۵.

واکاوی گفتمان سنت گرای سید حسین نصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سنت گرایی نصر پلورالیزم خرد جاودان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۳ تعداد دانلود : ۷۹۷
مقاله حاضر در پی آن است تا بررسی منظومه فکری گفتمان سنت گرای سید حسین نصر را مورد توجه قرار دهد. حقیقت امر این است که آراء و اندیشه های این متفکر سنت گرا حول اعتقاد به سنت و حکمت خالده صورت بندی شده است. پیام اصلی حکمت خالده یا خرد جاودان، تمایز ظاهر و باطن ادیان و کثرت ظاهری و وحدت باطنی آنهاست. از منظر این اندیشمند سنت گرا، انسان سنتی از امر قدسی یا عقل کلی جدا شدنی نیست و همواره به امر قدسی رجوع می کند. از آنجا که امر قدسی ازلی و ابدی است، بنابراین لایتغیر است و در نتیجه سنت نیز که به امر قدسی رجوع دارد، لایتغیر خواهد بود. نصر منتقد سرسخت و دو آتشه مدرنیته و اومانیسم مترتب بر آن است و به همین اعتبار او اشتیاق زاید الوصفی به عرفان وتصوف شرقی نشان می دهد و از این رهگذر، مخالفت صریح خویش را با علم زدگی، تجربه گرایی، عقلانیت ابزاری ، مادی گری وانسان محوری اعلام می نماید. نصر اصلاح دین یا به زبانی دیگر پروتستانتیسم اسلامی را تماماًرد می کند چرا که به زعم او، اصلاح دین منجر به ساختار شکنی از دین می شود و فرجامی جز سکولاریزم و دین ستیزی ندارد. گر چه نصر ذیل نحله سنت گرایی و مخالفت با مدرنیسم تعریف می شود اما دفاع تمام قد و بی پرده او از پلورالیزم دینی و انتقاد آشکار او از اسلام سیاسی و ایدئولوژیک از جمله نشانه ها و عناصر بنیادین در گفتمان او به شمار می آیند که قضاوت نهایی درخصوص هندسه معرفتی این متفکربلندآوازه رادشوارمیکند. فرضیه مقاله بیان می دارد که گفتمان سنت گرایی به پیش قراولی سید حسین نصر، عناصر و دقایق سازنده گفتمانی خویش را در تقابل با مدرنیسم و عقل نقاد خود بنیاد کانتی صورت بندی می نماید اما به دلیل توشه گیری از مفاهیمی چون پلورالیزم دچار نقص غرض شده و پروژه فکری این متفکر سنت گرا که در تقابل با تجدد صورتبندی می شود دچار تهافت و تناقض بنیادین می شود؛ چرا که نمی توان از یک طرف مدافع سنت و خرد جاودان بود ولی از سویی دیگر نشانه هایی همچون پلور الیزم را تبلیغ نمود که از مفاهیم و نشانه های شاخص مدرنیته به شمار می آیند.
۳۶.

فرایند بسیج سیاسی جنبش های اسلام گرایانه در ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جنبش های اسلامی فرصت سیاسی کمالیسم عثمان گرایی حزب عدالت و توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۵۹
موضوع این مقاله، تحلیل و تبیین روند تفوق جنبش اسلامی در گفتمان سیاسی معاصر ترکیه است. در این مقاله، ضمن واکاوی و مرور مختصر بر رهیافت های تبیین جنبش های اسلامی، روند رشد اسلام سیاسی در ترکیه به طور اخص مورد توجه قرار گرفته است. برای فهم زمینه های ظهور جنبش های اسلامی ترکیه، در آغاز به تجربه عناصر برسازنده گفتمان رقیب آن، یعنی کمالیسم پرداخته شده، سپس سه دوره بسیج سیاسی برای جنبش های اسلامی ترکیه مورد بررسی قرار گرفته است. پس از نشان دادن دگردیسی گفتمانی صورت گرفته، زمینه هژمونیک شدن گفتمان حزب عدالت و توسعه مورد مداقه قرار می گیرد. جنبش های اسلامی ترکیه در دوران مختلف تاریخ این جمهوری، با استفاده از فرصت های سیاسی موجود و آگاهی و شناخت از جامعه ترکیه، به گسترش شبکه های سازمانی و تدوین راهبردها و تاکتیک هایی برای مقابله با جریان سکولاریسم حاکم پرداخته اند.
۳۷.

تحلیل گفتمانی و علل و عوامل بنیادین شکست جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران (1332- 1320)

کلیدواژه‌ها: انتقال گرایی استراتژی توسعه یابنده ابهام گفتمانی زنجیره هم ارزی گفتمان ملی کردن صنعت نفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۷ تعداد دانلود : ۶۵۱
جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران یکی از رویدادهای تاریخی مهم حیات سیاسی است که طی آن ایرانیان به صحنه سیاست آمدند تا نه تنها ریشه استعمار خارجی را برای همیشه بسوزند بلکه راه را برای عمران و آبادی کشور هموار نمایند. متاسفانه این آرزو به نتیجه موثر خود نرسید. تاکنون نویسندگان فراوانی از زوایای مختلف علل و عوامل شکست را بررسی کرده اند. در این نوشته تلاش شده است زاویه ای جدید در کنار نگاه های گذشته بر بنیاد تحلیل گفتمان گشوده شود. منطق اصلی این بحث عبارت است از این مهم که چگونه «استیفای حقوق ملت ایران» در سال های جنبش نفت، مفهومی برابر با «ملی کردن» یافت. با عنایت به متن تاریخی سال های ملی شدن صنعت نفت، تحلیل گفتمان کمک می کند تا فهمی واقع بینانه از عملکرد منطقِ ملیون ایرانی در برابر منطق انتقال گرانه دشمنان آنها داشت. علل و عوامل بنیادین مطرح شده در این نوشتار نشان می دهد که ملیون ایرانی راهبردهای عمیق و قابل پیش بینی در قبال ایالات متحده و به ویژه انگلستان نداشتند. با بر ملاشدن این ضعف ها و علل و عوامل بنیادین، ملیون فاقد ابتکار عمل های واقع بینانه بودند، ابتکار عمل های واقع بینانه ای که می توانست ابهام گفتمانی را وارد دوره ای جدید نماید. دوره جدید می توانست به گونه ای مطرح شود که بنیاد جنبش ملی شدن صنعت نفت به قوت خود باقی بماند و دشمنان ایران را دچار انفعال گرداند. این مهم انجام نشد و اندک اندک شکست گریبان جنبش ملی را گرفت.
۳۹.

شالوده شکنی امتیاز رویتر از نگاه دیگر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نوسازی شالوده شکنی فضای گفتمانی امتیاز رویتر تکرارپذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶۱
داوری درباره امتیاز رویتر در دوران قاجار و حتی سالیان بعد بسیار مشکل بود. با در نظر گرفتن موقعیت سیاسی استراتژیک ایران در نگاه دولت های بزرگ و ضرورت نوسازی ایران، کم نبودند پژوهشگرانی که موانع درونی نوسازی در کشور را برجسته می ساختند و چشمان خود را بر شتابزدگی های میرزا حسین خان می بستند. امروزه دیگر قضاوت درباره قراردادهای استعماری همانند قرارداد رویتر، 1919، قرارداد دارسی و تاسیس نظام های مستشاری امریکایی با پوشش خیرخواهانه چندان مشکل نیست. با این وصف و به رغم گذشت بیش از یکصد سال از آن تاریخ، ذهن پر تب و تاب روشنفکر ایرانی درصدد است تا با گره زدن دو سطح تحلیلی خرد و کلان راهی جدید برای فهم امتیاز رویتر باز کند تا شاید شتابزدگی های ساده لوحانه میرزا حسین خان و خطر به تاراج رفتن هستی ایران زمین به دست فردی یهودی کم رنگ شده، پیشرفت نکردن کشور به پای نهضت مقاومت ملی در برابر امتیاز خارجی گذاشته شود!اینجاست که ضرورت ایجاب می کند تا نگارنده با طرحی نظری، دستمایه های درونی سیاست میرزا حسین خان سپهسالار را شالوده شکنی کند. این نوشتار دارای دو قسمت است که در قسمت اول چارچوب تحلیلی این نگاه بررسی می شود. در قسمت دوم با توجه به متن بندی فضای گفتمانی آن سال ها دلایل طبیعی شکست امتیاز رویتر از نظر علمی بررسی می شود.
۴۰.

آپارتاید ، ظهور و سقوط(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هویت جداسازی آپارتاید تجزیه و تحلیل فضای گفتمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵۰
آپارتاید به معنای جداسازی و تفکیک است و در اصطلاح به معنای توسعه جداگانه جغرافیایی گروه های گوناگون نژادی در افریقای جنوبی است. جوهر آپارتاید به پیروزی حزب ملی در انتخابات 1948 در افریقای جنوبی بازمی گردد. مقاله پیش رو با عبور از نظریات لیبرال و مارکسیستی قصد دارد در پرتو تجزیه و تحلیل گفتمانی، ماهیت سیاست های آپارتایدی را در سال های 1948 تا دهه 1990 میلادی بررسی کند. این نوشتار در دو بخش تنظیم شده است؛ در بخش اول، به ظهور گروه های نژادی و گسترش جغرافیایی توجه می شود و در بخش دوم با پرداختن به فضای عمومی متن جامعه افریقای جنوبی، سیاست های انتقال گرایانه و شکست این سیاست ها و سقوط آپارتاید بررسی می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان