امیر مقدم متقی

امیر مقدم متقی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۴ مورد از کل ۳۴ مورد.
۲۱.

حیاء و عفاف در فرهنگ عصر جاهلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۳ «ویژه زن و خانواده»

کلیدواژه‌ها: تاریخ حجاب زنان - دوره جاهلی اشعار دوره جاهلی - تحلیل محتوا حیاء و عفاف - دوره جاهلی عفت بانوان - شاخص ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۵۲۰
نگارنده به مباحثی مانند بروز حیاء و عفاف در میان مردان و زنان در ادبیات عصر جاهلی و میزان فراگیری آن می پردازد و به این پرسش توجه می کند که آیا فقدان پوشش مناسب برخی از زنان در دوره جاهلی به معنای فقدان فرهنگ حیاء و عفاف است یا نه. نگارنده عفت را در چند شاخص: نگاه، کلام، گوش، دامن، شرب خمر، کتمان عشق، صبر، عشق عفیفانه، پوشش و حجاب بررسی می کند و از آنها فطری بودن حجاب را نتیجه می گیرد.
۲۲.

مؤلفه های زیبایی شناسی استعاره در سبک قرآن مطالعه موردی سوره های یوسف، کهف و طه

نویسنده:
منبع: مطالعات سبک شناختی قرآن کریم سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 11 - 33

کلیدواژه‌ها: استعاره زیبایی شناسی سوره یوسف کهف طه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۹ تعداد دانلود : ۶۴۰
قرآن کریم محور بسیاری از پژوهش های ادبی، دینی و ... به ویژه در زبان عربی است و زبان عربی اصالت و اعتبار خود را وامدار آن است؛ چنان که این کتاب عظیم بزرگ ترین انگیزه تألیف علوم بلاغی بوده است. جنبه ادبی و بلاغی قرآن، ابزاری در بیان مقاصد دینی و اصلاحی است؛ چرا که تنها با همین ابزار می توان قفل دل ها را گشود و حقایق دینی را به نحو قانع کننده و مؤثری به مخاطب القا نمود. قرآن کریم در سطح بسیار بالایی از سبک های بیانی گوناگون بهره جسته است؛ به طوری که در ادبیات عربی پیش از نزول قرآن، چنین چیزی وجود نداشته است؛ همین امر سبب شده است که این کتاب آسمانی از نظر اسلوب و بیان معجزه باشد و کسی نتواند با آن به رقابت یا معارضه برخیزد. از جمله سبک های مذکور، می توان از استعاره یاد کرد که قرآن کریم به صورت وافر در راستای تبیین معانی و رسالت خود و نیز به منظور نزدیک ساختن موضوع به ذهن و ادراک مخاطب از آن  استفاده کرده است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی مؤلفه های زیبایی شناسی استعاره در سه سوره یوسف، کهف و طه پراخته است.
۲۳.

بررسی هنجارگریزی نوشتاری در شعر محمود درویش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۸
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۶ تعداد دانلود : ۹۱۱
فرمالیسم یکی از مهم ترین نظریه های نقد ادبی معاصر است. بنیان گذاران این نظریه در اوایل قرن بیستم، گامی مهم در زمینه عدول از زبان هنجار برداشتند و با طرح مباحث و اصطلاحاتی مهم، به بررسی و طبقه بندی عوامل قابل شناسایی ایجاد زبان ادبی و به خصوص شعر در قالب مباحثی مانند هنجارگریزی، آشنایی زدایی و ... مبادرت ورزیدند. یکی از عوامل مهم در گسترش هنجارگریزی در آثار شاعران دهه های اخیر، نوگرایی و تلاش برای دست یافتن به آزادی اندیشه و نشان دادن جریان های فکری است. محمود درویش یکی از شاعرانی است که انواع هنجارگریزی در اشعار وی به چشم می خورد که یکی از بارزترین آنها، هنجارگریزی نوشتاری است. پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و بررسی شعر درویش، به بررسی روش های هنجارگریزی نوشتاری در ساختار ظاهری شعرش و تبیین دلالت ها و اهداف آن بپردازد. نتایج پژوهش حاکی از این است که ازجمله شیوه های هنجارگریزی نوشتاری در شعر او می توان به موارد زیر اشاره کرد: کاربرد نقطه چین در آغاز مصراع شعر برای پردازش واژگان شعری، کاربرد نقطه چین به جای مصراع کامل با هدف جلوگیری از ضعف خود و نیز خستگی خواننده، به کاربردن برخی علائم نگارشی همچون مربع، قلاب، خط تیره و خط مورب برای نوسازیِ ظاهر شعر و نیز تأکید بر یک مسئله خاص و همچنین شکستن مصراع ها و کوتاه و بلندکردن آن ها و آوردن یک بیت شعری به صورت افقی و تکرار آن به صورت عمودی و کلمه به کلمه با هدف تأکید و جلب توجه خواننده به آن مسئله است.
۲۴.

بازتاب مضامین «نی نامه» مولانا در شعر معاصر عرب(با تکیه بر دیوان شش شاعر نام آور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال دهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴۰ 49 - 75

کلیدواژه‌ها: نی نوا نیستان عشق اشتیاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۸۴
بررسی تأثیرپذیری از اندیشه های متعالی مولانا جلال الدین محمد بلخی در ادبیات ملل این امکان را فراهم می آورد که بتوان انعکاس آثار عرفانی او را در آیینه اشعار دیگران دید و بر کمال و نقص آن واقف شد. جستار حاضر در صدد است تا جلوه هایی از مضامین «نی نامه» مولانا را که عمده ترین محور بحث آن جدایی نی از نیستان و اشتیاق بازگشت به سوی آن هست، در شعر جبران خلیل جبران ، خلیل حاوی ، عبدالوهاب بیاتی ، ابراهیم ناجی ، حسین مجیب مصری و محمود درویش بررسی قرار دهد و میزان تشابه و یا تباین آن ها را تبیین سازد. پرسش اصلی مقاله این است که شاعران مذکور، به هنگام سخن گفتن از نی، تا چه حدودی به معانی و مضامین «نی نامه» نزدیک می شوند و آن ها را چگونه بیان می دارند؟
۲۵.

بازتاب هنری تناسب لفظ و معنا در خطبه های اشباح و قاصعه

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبی متون اسلامی سال اول زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: تناسب لفظ معنا قاصعه اشباح

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۳ تعداد دانلود : ۴۰۸
تناسب لفظ و معنا، یکی از مؤلفه های علم بلاغت و از آرایه های بدیعی است که به معنای تناسب الفاظ با معانی مورد نظر متکلم، در بافت زبانی و موقعیتی کلام است. این تناسب، شامل تناسب ساختاری، آوایی و معنایی بوده و هدف آن، انتقال رساتر پیام به مخاطبان می باشد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی تناسب لفظ و معنا در خطبه های اشباح، قاصعه پرداخته تا تأثیر عناصر ادبی و بلاغی و آوایی را در القای بهتر معنا نشان دهد. بنابر مطالعات انجام شده، پیوند و هماهنگی که بین الفاظ و معانی در این خطبه ها وجود دارد، ناشی از تناسب هایی است که میان لفظ و معنا می باشد؛ نظیر تناسب سیمایی و ساختاری که در ظرافتهایی همچون سجع، جناس و تشابه الاطراف تحقق یافته؛ تناسب آوایی که در ظرافتهایی همچون تکرار همخوان آغازین ،تکرار واکه ،تکرار همخوان پایانی و تکرار هجای کامل نمود یافته و تناسب معنایی که در مواردی چون حسن مطلع، حسن تخلص،حسن ختام، تضاد و مراعات النظیر شکل گرفته است.
۲۶.

قصائد الأدیبه الجزائریه أحلام مستغانمی؛ دراسه أسلوبیه لغویه وفکریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال هشتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۰ 33 - 57

کلیدواژه‌ها: أحلام مستغانمی والأسلوبیه والمستوی الصوتی والمستوی الترکیبی والمستوی الفکری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۶۷
الأسلوبیه تسعی إلی تحلیل النص الأدبی، لاستخلاص أهم العناصر المکونه لأدبیه الأدب؛ إذ تجعل النص الأدبی منطلقها الأساس؛ أی أن الأسلوبیه تنطلق من النص لتصب فی النص أو قراءه النص بالنص ذاته. یهدف هذا البحث خلال المنهج التوصیفی- التحلیلی إلی دراسه قصائد الأدیبه الجزائریه أحلام مستغانمی باعتبارها من أبرز أقطاب الحرکه الأدبیه فی الجزائر دراسه أسلوبیه، متناولاً المستوی الصوتی، والترکیبی والفکری. واختار من قصائدها نموذجاً: «لفرط ما کتبتنی» و«تحدّی» و«أن لهذا القلب أن ینسحب».
۲۷.

جنبه های مثبت و منفی رنگ سیاه در شعر عنترة بن شداد

نویسنده:
منبع: علوم ادبی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: رنگ سیاه عنترة جنبه منفی و مثبت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۹ تعداد دانلود : ۵۷۳
جستار حاضر، کاوشی در ابعاد معناشناختی رنگ سیاه و کارکردهای مثبت و منفی آن در شعر عنترة بن شداد، شاعر عفت پیشه ماقبل اسلام است. پژوهش حاضر نشان دهنده این است که در بُعد مثبت، این نوع رنگ، گاه در یک ساختار تشبیهی نمود می یابد، همچون تشبیه پوست سیاه به مُشْک و عنبر؛ گاه در سیاهی رنگ موی یار و یا چشمان سیاه او جلوه می شود و زمانی هم در فضای تیره و تاریک میدان کارزار معنا می یابد. با این حال در تمامی این صورتگری ها، شاعر تلاش می نماید تا به این وسیله برای روح دردناک خویش التیامی- هر چند گذرا- فراهم نماید. در بُعد منفی، غالباً رنگ سیاه به عنوان عیب و نقصی آشکار می شود که خویشان و نزدیکان آن را دست آویزی برای طرد عنترة قرارداده بودند، اما شاعر با استفاده از اسلوب های منطقی، از قبیل اینکه سیاهی، تنها در وصف اعمال زشت، نکوهیده می باشد و یا اینکه سفیدی اعمال، سیاهی جسمانی را می زداید، همواره به عنوان یک مصلح اجتماعی ظاهر می شود که در پی اصلاح عقاید پوچ وغلط موجود در جامعه و جایگزین کردن قانون ارزش های اخلاقی به جای تبعیض رنگ و جنسیت است. نگارنده از روش توصیفی و تحلیلی برای تبیین دو بُعد متناقض رنگ سیاه در دیوان این شاعر استفاده کرده است.
۲۸.

تجلی قرآن در دیوان عبد الغنی نابلسی

نویسنده:
منبع: حسنا سال ششم بهار ۱۳۹۳ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: نابلسی تجلی قرآن الحقائق و مجموع الرقائق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۰ تعداد دانلود : ۵۵۱
عبدالغنی نابلسی از شع رای برجسته دوره انحطاط به شمار می رود که در اشعار خود ش واهد قرآن ی بسیاری به کار بسته و در به کار بردن آنها توانایی شگفت آوری از خود نشان داده است. جای جای دی وان الحقائق و مجموع الرقائق وی آکنده از الفاظ و مفاهیم قرآنی است. گویی قرآن با روح وی عجین شده است؛ شاعر لب باز نکرده مگر اینکه گوشه ای از آیات قرآنی را بیان نموده تاجایی که می توان گفت بخش عظیمی از دیوان وی نظم آیات قرآن است چه از نظر لفظی و چه از نظر معنایی و مفاهیم عمیق قرآنی را به وضوح در دیوان خوی ش جای داده است. دیوان وی حاوی اشعار الهی است، یعنی در همه جای آن به یگانگی خدا اعتراف نموده است. ب ه جرأت می توان گفت همین مسأله هم هدف اصلی شاعر بوده که گویی در یک بیت دیوانش نیز از این هدف خارج نشده است. به حق می توان وی را از برجسته ترین شاعرانی به حساب آورد که در عصر انحطاط، نور قرآن در آثارشان تجلی یافته است.
۳۱.

الشهادة و الشهید فی الشعر العربی المعاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق الحضاره السلامیه سال چهاردهم ذی القعده ۱۴۳۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۷)

کلیدواژه‌ها: تکریم الرمز الشهید و الشهادة الشعر العربی المعاصر الحوار التعثر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۷ تعداد دانلود : ۶۹۶
اهتم الشعراء المعاصرون کأسلافهم بموضوع الشهادة و الشهید اهتماماً بالغاً و طبعاً بعد اندلاع الحروب فی البلاد العربیة و القیام بالثورات و تضحیّات الأبطال المسلمین؛ حیث إنّ عدداً غفیراً من الشعراء، یشارکونهم کلَّّ یومٍ فی هذه الثورات و التضحیات بکلّ ما یمکّنهم على التعبیر عن هذه المکانة، من التصویر و الرمز و الاستلهام و الحوار و غیره و عن طریق إذکاء نار الکفاح المتأجّجة فی صدور الثوّار و إثارةِ نخوة الرجولة فی القلوب، للثأر و الانتصاف من الظلم و الطغیان و تخلیدِ سیرهم و بطولاتهم و سردِها للأحیاء الباقین، لتکون قوةً حرکیّة فاعلة تفعل فعلها فیهم. و بهذا کلَّ یوم، تَشیع رائحةٌ انسانیة للشهادة من شعر هؤلاء الشعراء الذین عالج کلٌّ منهم هذا الموضوع من زاویة خاصة، راسماً من الشهداء لوحاتٍ و مشاهد شعریة رائعةً، محتضنةً حکایاتهم، زاخرةً بالمعانی و المضامین القیمة، متنوعةً فی الأسالیب و القوالب؛ فإذا الشهید فیها، نجمٌ ساطع أو مصلحٌ مُلَهم أو رمزٌ للثبات فی الأمور الوطنیة الخطیرة أو حیٌّ لاینبغی رثاءه أو ... .

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان