مطالب مرتبط با کلیدواژه

قاصعه


۱.

بازتاب هنری تناسب لفظ و معنا در خطبه های اشباح و قاصعه

کلیدواژه‌ها: تناسب لفظ معنا قاصعه اشباح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۵ تعداد دانلود : ۳۳۳
تناسب لفظ و معنا، یکی از مؤلفه های علم بلاغت و از آرایه های بدیعی است که به معنای تناسب الفاظ با معانی مورد نظر متکلم، در بافت زبانی و موقعیتی کلام است. این تناسب، شامل تناسب ساختاری، آوایی و معنایی بوده و هدف آن، انتقال رساتر پیام به مخاطبان می باشد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی تناسب لفظ و معنا در خطبه های اشباح، قاصعه پرداخته تا تأثیر عناصر ادبی و بلاغی و آوایی را در القای بهتر معنا نشان دهد. بنابر مطالعات انجام شده، پیوند و هماهنگی که بین الفاظ و معانی در این خطبه ها وجود دارد، ناشی از تناسب هایی است که میان لفظ و معنا می باشد؛ نظیر تناسب سیمایی و ساختاری که در ظرافتهایی همچون سجع، جناس و تشابه الاطراف تحقق یافته؛ تناسب آوایی که در ظرافتهایی همچون تکرار همخوان آغازین ،تکرار واکه ،تکرار همخوان پایانی و تکرار هجای کامل نمود یافته و تناسب معنایی که در مواردی چون حسن مطلع، حسن تخلص،حسن ختام، تضاد و مراعات النظیر شکل گرفته است.
۲.

الگوپذیری «خطبه قاصعه» نهج البلاغه از قرآن کریم با رویکرد بینامتنیّت

کلیدواژه‌ها: قرآن نهج البلاغه امام علی (ع) قاصعه بینامتنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۲ تعداد دانلود : ۵۱۴
یکی از رویکرهای مهّمی که می توان در پژوهش های ادبی بدان پرداخت، تأثیرپذیری و یا به عبارتی الگوپذیری یک متن از متن دیگر است. امروزه از این نوع پژوهش به رابطه «بینامتنیّت» ((Intertextuality، «بینامتنی» ((Intertextual و یا «التناص» یاد می کنند. این رابطه، عدم خودبسندگی برخی متون را نشان می دهد که خودآگاه یا ناخودآگاه، از دگر متون بهره جسته اند. نوشتار پیش رو، به ارتباط بینامتنی دو متن دینی می پردازد. یکی قرآن کریم که در این نوشتار از آن به «متن پنهان» یاد شده و دیگری طولانی ترین خطبه نهج البلاغه بنام «قاصعه» است که از آن به «متن موجود» یاد می شود. نگارندگان بر آن هستند که ژرفای پیوند دو متن قرآن و نهج البلاغه را روشن سازند تا از این رهگذر، ارتباط ناگسستنی «قرآن ناطق و صامت» دگر بار جلوه کرده و تجلّی نورانیّت کلام وحی در سخنان حضرت أمیر مؤمنان(ع) رُخ بنماید. این پژوهش به شیوه توصیفی، تحلیلی و تطبیقی، رابطه بینامتنیّت قرآن و خطبه قاصعه نهج البلاغه را در «واژگان، ساختار، الهام و چهره های نمایشی» بررسی خواهد نمود.
۳.

تحلیل بافت متنی و بافت موقعیتی سطح دلالی خطبه قاصعه

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) نهج البلاغه قاصعه تحلیل گفتمان بافت متنی بافت موقعیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۹ تعداد دانلود : ۳۵۵
تحلیل گفتمان مانند ابزاری در دست محقق عمل می کند و گفتمان را چه شفاهی و چه کتبی بررسی می نماید و با تحلیل ویژگی های زبانی، اجتماعی و فرهنگی متون به توضیح معنای مورد نظر متن می پردازد. این بررسی نشان دهنده ارتباط بین بافت متن و بافت موقعیت است. بافت متن به بررسی یک عنصر زبانی در قالب متن می پردازد و بافت موقعیت شرایطی است که گفتمان در آن ایراد می شود. این تحقیق بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی دلالی خطبه قاصعه بپردازد و ارتباط بین بافت متن و موقعیت را به اثبات برساند. نتیجه پژوهش نشان می دهد بافت موقعیتی و شرایط زمانی، مکانی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منجر به زنده شدن احکام جاهلی، قبیله گرایی، تعصب جاهلیت و تکبر کورکورانه شده است و بافت متنی در سطح دلالی آن، تشبیه، استعاره، داستان، فصل و وصل، طباق و جز این موارد همگی متناسب با بافت موقعیتی هستند و این دو بافت باعث درک آسان هدف اصلی گفتمان یعنی پرهیز از تکبر و دعوت به تواضع می شود.