نوروز امینی

نوروز امینی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۵ مورد.
۱.

جایگاه امیرالمؤمنین (ع) در تقابل تاریخی حق و باطل بر مبنای تحلیل متنی دعای ندبه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: امیرالمؤمنین دعای ندبه ولایت امامت جریان شقاوت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۷۶
دعای ندبه، با مضمون یاری خواستن از امام عصر (عج)، خط سیر جبهه حق را از آدم تا پیامبر خاتم، در قالب جریان نبوت، طرح و پس از آن به جریان ولایت به عنوان ادامه دهنده خط نبوت اشاره می کند. همزمان با طرح جریان ولایت در دعای ندبه، از جریان دیگری با عنوان جریان شقاوت هم پرده برداشته می-شود که ظاهراً از همان آغاز در نقطه مقابل جریان نبوت مطرح بوده است و پازل نبرد همیشگی حق و باطل را تکمیل می کند. پرسش این است که چرا این جریان از همان آغاز دعا و در امتداد جریان نبوت، آشکارا مورد اشاره قرار نمی گیرد و پس از یادکرد جریان ولایت است که پرده از این جریان برداشته می شود؟ این پژوهش با تکیه بر تحلیل استنطاقی مضامین دعای ندبه و با یاری گرفتن از روش تحلیل تاریخی، چند و چون پرسش یادشده را بررسی می کند. یافته ها نشان می دهد جریان شقاوت انتظار داشته با ختم نبوت، طومار جریان حق در جهان پیچیده شود، اما ظهور خط امامت و ولایت، به قدری سردمداران این جریان را دچار اضطراب و یأس می کند که همه تعارفات و پوشش ها را کنار می نهند و با تمام قوا جهت مبارزه با این جریان وارد میدان می شوند.
۲.

تحلیل آماری کاربست الفاظ مبهم در تحمل حدیث در الکافی و مقایسه آن با سیره محدثان متقدم فریقین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: طریق تحمل حدیث کلینی الکافی عنعنه مصطلح الحدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۱۱۲
یکی از مسائل مهم در ارزیابی اسناد احادیث، طریق تحمل و شیوه انتقال حدیث است و عالمان و محدثان، به ویژه در دوره های متأخر، بر این امر تأکید داشته اند؛ به گونه ای که وضوح شیوه انتقال حدیث را یکی از امارات اصالت و صحت حدیث در شمار آوردهاند. پژوهش حاضر، اسناد روایات کتاب الکافی را از این منظر مورد بررسی قرار داده و ضمن ارزیابیِ آماریِ بسامدِ کاربست طرق مختلف تحمل حدیث در الکافی، شبهات وارده پیرامون ابهامات موجود در طرق تحمل حدیث در این کتاب، به ویژه شبهه وجود «عنعنه» در اسناد الکافی را، به روش تحلیل آماری بررسی میکند. یافتهها حکایت از آن دارد که مسئله تصریح به کیفیت و طریق تحمل حدیث نزد محدثان نخستین، به ویژه در مکتب امامیه، چندان مورد توجه نبوده و بیشتر بر اتصال سند، روایت از ثقه و سایر قرائن و شواهد سندی و متنی تأکید می کردند.
۳.

تحلیل انتقادی متون نقلی اسلامی و پیشااسلامی در تعیین هویت قربانی ابراهیم (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسحاق اسماعیل حضرت ابراهیم (ع) ذبیح الله نقد سند نقد متن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۱۵۸
هویت قربانی ابراهیم، مسئله ای جدی در ادیان توحیدی است. ظواهر متون عهدینی، اسحاق را ذبیح می داند، اما در میان مسلمانان به دلیل اجمال آیات مربوط به داستان ذبح در قرآن، اختلاف هایی در تعیین ذبیح وجود دارد. دامنه این اختلافات در روایات فریقین، بیشتر است. بخشی از روایات فریقین، اسماعیل را ذبیح معرفی می کند وگروهی دیگر، اسحاق را. پژوهش حاضر، متون مرتبط با این موضوع، را در منابع اسلامی و عهدینی، با رویکردی تحلیلی انتقادی، از رهگذر تحلیل سندی و متنی روایات و متون نقلی عهدینی و اسلامی، ارزیابی می کند. یافته های تحقیق نشان می دهد با وجود صراحت بخش هایی از کتاب مقدس در تعیین ذبیح، شواهد درون متنی حاکی است، عبارت هایی که به نام ذبیح اشاره دارد، افزوده های تفسیری مفسران کتاب مقدس است. همچنین با وجود اختلاف در روایات اسلامی، تحلیل اسناد و ملاحظه شواهد درون متنی آیات قرآن و روایات اسلامی، حاکی از آن است که اسماعیل، نامزد قربانی ابراهیم بوده است.
۴.

تفاوت های معنایی «عصیان، طغیان و بغی» در قرآن کریم و کیفیت انعکاس آن در انواع ترجمه های قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عصیان طغیان بغی نقد ترجمه انواع ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶۶ تعداد دانلود : ۹۴۹
یکی از مهم ترین چالش ها در مواجهه با قرآن، درک تفاوت های معنایی واژگان قریب المعنی است. این چالش به هنگام ترجمه، بیشتر جلوه گر می شود؛ زیرا قرآن برای گزینش هر واژه و چشم پوشی از مترادفات آن، حکمتی را در نظر داشته که بی توجهی به آن باعث ناتوانی ترجمه در انعکاس معنای مراد الهی به زبان مقصد می شود. این پژوهش می کوشد نخست تفاوت های معنایی سه واژه «عصیان، طغیان و بغی» را در قرآن کریم از رهگذر تحلیل داده های مربوط به این واژگان در منابع لغوی و سنت تفسیری و تأکید بر دلالت های معناشناختی و رهیافتهای سیاقی، مطالعه و آنگاه میزان موفقیت برخی مترجمان فارسی قرآن را در انعکاس موفق این تفاوت ها، ارزیابی کند. یافته ها حاکی از آن است که عصیان به معنای مطلق سهل انگاری در فرمان مولا و بی اعتنایی به آن است؛ و طغیان، زیاده روی و تجاوز از حد در عصیان؛ و بغی، به معنای مطلق طلب تجاوز و تعدی است؛ چه این طلب در حد اراده باشد، یا به فعلیت برسد. با این تفاوت که در بغی، جنبه عمومی و مدنی عصیان مد نظر است. در مقام ترجمه نیز این تفاوت ها در ترجمه های تفسیری بهتر و گویاتر منعکس شده است.
۵.

آسیب شناسی تربیتی سطحی نگری در مواجهه با نمادهای دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نمادهای دینی آسیب شناسی تربیتی تربیت دینی سطحی نگری ظاهرگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۲۵۶
هدف پژوهش حاضر، آسیب شناسی سطحی نگری در مواجهه با نمادهای دینی بود. شخصیت ها، اعمال، اشیاء، مکان ها و زمان های خاص که نزد پیروان ادیان مختلف، مقدس شمرده می شود و به نوعی با آداب و رسوم اجتماعی آن ها پیوند خورده، نماد دینی نام دارد. باتوجه به نقش و جایگاه نمادهای دینی در برنامه های تربیتی، پرسش این است که سطحی نگری در مواجهه با نمادهای دینی و بسندگی به ظواهر این نمادها چه آسیب هایی را در مسیر تربیت دینی به دنبال دارد؟ تحقیق حاضر، ضمن اشاره به نمونه هایی از گرایش مذکور که در قرآن و حدیث مورد توجه قرار گرفته، آسیب های این پدیده را با روش تحلیل متن و در برخی موارد تحلیل منطقی مورد بررسی قرار داده است. براساس یافته های پژوهش، زمانی که ظاهر یک امر دینی در مقابل باطن آن اهمیت بیشتری بیابد و تلاش افراد تنها معطوف به ظواهر آن باشد، امر دینی مورد تهدید و آسیب جدی قرار می گیرد و آسیب هایی چون در حاشیه ماندن تکالیف اصلی، تصدی گری ناصالحان در امور دینی، منزوی شدن عالمان و صالحان، برقراری ارتباط آسیب زا با انسان ها و اشیاء، ترویج خرافات و رسوم غلط اجتماعی و بی حرمتی به نمادها و مقدسات را در پی خواهد داشت.
۶.

جواز تفسیر از طبری تا ابن کثیر؛ سیر تطور ادله جواز اجتهاد در تفسیر

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مبانی و اصول تفسیر جواز تفسیر تفسیرگریزی حجیت تفسیر غیرمعصوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۱۴۴
یکی از مبانی مهم تفسیر نزد مفسران، مسئله جواز تفسیر است؛ اینکه آیا به طور کلی تفسیر کردن قرآن با چیزی فراتر از روایات منقول از معصومان یا دست کم اجتهاد عقلی در تفسیر قرآن برای غیرمعصومان جایز است یا خیر؛ از دیرباز تا کنون ادله بسیاری برای جواز اجتهاد در تفسیر از سوی اندیشمندان و مفسران مسلمان ارائه شده است. تحلیل این ادله بیانگر وجود تفاوت هایی در شیوه استدلال هر یک از مفسران برای اثبات مدعای جواز تفسیر است؛ به گونه ای که استدلال ها، بین استدلال برای جواز تفسیر و استدلال برای وجوب تفسیر در نوسان است و به نظر می رسد فرایندی تطوری بر این موضوع حاکم بوده است. این مقاله سیر تطور ادله اقامه شده برای اثبات جواز تفسیر را از رهگذر تحلیل متنی و استنطاقی ادله به کار گرفته شده برای اثبات جواز تفسیر، بررسی کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد نخستین رویارویی مفسران با جریان تفسیرگریزی در قرن سوم و توسط طبری انجام شد. اما این ابن کثیر بود که با طرح بحث وجوب تفسیر قرآن تیر خلاص را بر پیکر نیمه جان جریان تفسیرگریزی نواخت.
۷.

روایت «ما منا الا مقتول او مسموم» در ترازوی نقد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فقه الحدیث ارزیابی سندی ارزیابی متنی ما منا الا مقتول او مسموم شهادت امامان مسمومیت امامان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۱۵
یکی از روایاتی که در منابع سیره، تراجم و تاریخ امامیه بارها بدان اشاره و استناد شده، روایت «ما منا الا مقتول او مسموم» است. بر پایه این روایت، به شهادت همه امامان معصوم - حتی امامانی که شاهد تاریخی محکمی بر شهادتشان وجود ندارد - حکم شده است؛ در حالی که این روایت تاکنون از مسیر مداقه های سندی و متنی نگذشته و ارزیابی های معمولِ فنی در متن و مدلول آن صورت نگرفته است. این مقاله، ضمن ارزیابی درجه اتقان روایت فوق، میزان مدخلیت آن در اثبات شهادت امامان دوازده گانه را مورد مطالعه قرار داده است. یافته ها حاکی از آن است که این روایت، با وجود برخی اشکالات در بعضی از اسنادش، سندهای بی عیبی نیز دارد و گذشته از این، از نظر متنی نیز چندان غریب نمی نماید و تمامی اشکالات وارد بر متن آن، قابل پاسخ گویی است، اما این روایت به تنهایی در اثبات مسأله شهادت جمیع ائمه: کافی نیست.
۸.

آسیب ها و انحراف های تفسیر بصره در دو قرن نخست هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مکاتب تفسیری تفسیر بصره جریان شناسی آسیب ها انحرافات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۳۱۲
نخستین مفسر قرآن، طبق صریح قرآن، پیامبر است. پس از پیامبر با حضور بزرگان صحابه، به عنوان نخستین مراجع تفسیری آن روزگار، در شهرهای بزرگ آن عصر، همچون مکه، مدینه، کوفه و بصره، جغرافیای تفسیر و مباحث آن توسعه یافت و عالمان رشدیافته در این مراکز، گام هایی استوار در توسعه تفسیر برداشتند. با این حال توسعه جغرافیای تفسیر همیشه به سود این دانش نبوده و در مواردی، بنا به دلایل متعدد، آسیب هایی بر پیکره تفسیر وارد ساخته است. این مقاله مکتب تفسیری بصره را از این منظر مورد مطالعه قرار می دهد و می کوشد تا از رهگذر ارائه تصویری دقیق از حوزه تفسیری بصره، مهم ترین آسیب ها و انحراف های تفسیر بصره را بررسی کند. یافته ها حاکی از آن است که تفسیر بصره از جریان های تفسیرگریزی، جریان اعتزال، جریان اهل حدیث و جریان اهل رای به شدت متأثر بوده و به همین خاطر آسیب هایی چند از این رهگذر متوجه تفسیر بصره شده است.
۱۲.

رویکردی انتقادی از منظر میزان توجّه به جایگاه سیاق در ترجمه های تحت اللّفظ، امین، معنایی و تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم سیاق ترجمه تحت اللفظی ترجمة تفسیری ترجمة امین ترجمة معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۰ تعداد دانلود : ۷۲۰
یکی از مباحث تعیین کننده در فهم قرآن کریم، میزان توجّه به سیاق است. شکّی نیست که توجّه به بافت سخن و سایر اجزای کلام، در فهم مراد گوینده نقشی اساسی دارد. بر این اساس، توجّه به سیاق در ترجمة قرآن کریم نیز ضروری می نماید؛ چراکه هر ترجمه ای مستلزم فهم صحیح آیات است. امّا این موضوع که کدام یک از روش های ترجمة قرآن کریم به مقولة سیاق توجّه داشته است و از ظرفیّت لازم در این راستا برخوردار است، درخور تأمّل و تحقیق است. این پژوهش با بررسی مهم ترین انواع ترجمه های موجود از قرآن کریم، میزان توجّه مترجمان به سیاق را در ترجمه های تحت اللّفظی، امین، معنایی و تفسیری مورد ارزیابی و نقد قرار داده است و به این نتیجه دست یافته که از میان ترجمه های یادشده، میزان توجّه به سیاق در ترجمة تفسیری بیشتر است.
۱۳.

نقد و بررسی عناوین مقالات پژوهشی رشته «علوم حدیث» از منظر روش شناسی تحقیق (مطالعه موردی مجله علمی پژوهشی علوم حدیث)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۱۰۸۰
یکی از معیارهای مهم در ارزیابی مقالات علمی، اعم از پژوهشی و ترویجی، انتخاب عنوان مناسب است. صاحب نظران روش شناسی پژوهش های علمی، معیارهایی از قبیل جزئی بودن، گویایی، جذابیت، اختصار، دقت و تازگی را برای عناوین مقالات پژوهشی برشمرده اند که پای بندی به این معیارها در انتخاب عناوین مقالات پژوهشی ضروری است. مقاله حاضر، برای یافتن پاسخ این مسئله که نویسندگان و داوران مقالات علمی در حوزه دین پژوهی، چه میزان به معیارهای انتخاب عنوان توجه داشته اند، با روشی آمیخته از توصیف، تطبیق و نقد، عناوین 86 مقاله از مقالات فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث را، به عنوان نمونه، بر اساس معیارهای یادشده، ارزیابی و نقد نموده است تا از این رهگذر ضمن بیان میزان توجه یا بی توجهی مؤلفان و داوران به این معیارها، شیوه درست انتخاب عناوین علمی برای مقالات پژوهشی دینی را نیز، برای پژوهش های آتی تبیین نماید.
۱۵.

معنا و مصداق اسم ظاهر و اسم مکنون خدا در روایت ابراهیم بن عمر(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اسم اعظم اسم مکنون مقام احدیت اسم مخزون اسماء حسنی حدیث حدوث اسماء روایت ابراهیم بن عمر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی توحید و اوصاف الهی در روایات
تعداد بازدید : ۱۵۱۵ تعداد دانلود : ۵۹۱
یکی از روایات پیچیده در منابع شیعه، روایت ابراهیم بن عمر از امام صادق درباره اسم مکنون الهی و نسبت آن با اسماء حسناست. محتوای این روایت، جنبه های مختلف معنا را برمی تابد؛ ازاین رو باعث گوناگونی دیدگاه ها درباره مدلول این روایت شده است. در این مقاله، دیدگاه های مختلف را درباره مفهوم اسم در این روایت می آوریم و تصریح می کنیم که اسم در اینجا، اسم لفظی نیست، بلکه اسم عینی و حقیقت خارجی است. آنگاه دیدگاه های محدثان و فلاسفه را درباره مصادیق اسم ظاهر بررسی می کنیم ونتیجه می گیریم اسماء ظاهر، سه اسم «الله»، «تبارک» و «تعالی» است. در پایان نیز به ماهیت اسم مکنون یادشده در روایت می پردازیم و پس از تحلیل دیدگاه های محدثان و فیلسوفان، نتیجه می گیریم منظور از اسم مکنون، مقام «احدیت» است که با اسماء ظاهر پوشیده شده.
۱۶.

شخصیت شناسی نووی و درنگی در شرح ناتمامش بر صحیح بخاری

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: روایات اهل سنت صحیح بخاری جوامع حدیثی اهل سنت شروح حدیثی نووی سبک شناسی کتب حدیثی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات موارد دیگر کتاب شناسی تفسیر
تعداد بازدید : ۸۲۹ تعداد دانلود : ۵۱۵
شخصیت شناسی عالمان و محدثان یکی از مباحث مهم حوزه مطالعات حدیثی است. ضرورت آن در پرتو شناخت راویان و مؤلفان کتب حدیثی و سنجش میزان اطلاعات علم الحدیثی آنها حاصل می شود. این مقاله درصدد معرفی نووی و جایگاه وی در حدیث اهل سنت است. نخست، کتابشناسی احوال و آثار نووی و سپس شخصیت علمی وی مورد بررسی قرار گرفته و در پایان، شرح ناتمام او بر صحیح بخاری از نظر سبک نگارشی و نوع اطلاعات موجود در آن بررسی و تحلیل شده است.
۲۰.

چگونگی تعامل طبری، ابن کثیر و ثعالبی با روایات تفسیری اهل بیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روایات تفسیری روایات اهل سنت روایات اهل بیت تعامل اهل سنت با روایات تعامل اهل سنت با اهل بیت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث علوم حدیث کلیات تاریخچه
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث علوم حدیث رجال علما و منابع رجالی
تعداد بازدید : ۱۹۷۵ تعداد دانلود : ۱۰۴۳
یکی از بسترهای اختلاف میان فریقین، روایات تفسیری است. این روایات در فهم قرآن و احکام کارایی دارد و نوع تعامل مسلمانان با این روایات، در شکل گیری باورهای ایشان و استخراج احکام شرعی، تأثیر بسزایی دارد. این میان تعامل اهل سنت با روایات اهل بیت اهمیتی دوچندان دارد؛ چراکه سخن اهل بیت، نزد شیعه بس مهم است؛ به گونه ای که هیچ برخورد مغرضانه ای با سخنان ایشان را برنمی تابند و از سویی، اهل سنت نیز جایگاه والای اهل بیت و شخصیت عظیم ایشان را می ستایند و لذا انتظار می رود در متون تفسیری خود به روایات ایشان، دست کم درحد روایات صحابه و تابعیان، توجه کنند. در این پژوهش سه تفسیر از مهم ترین تفاسیر اهل سنت جستجو و آمار مربوط به روایت های هر یک از امامان شیعه در این منابع به تفکیک، استخراج، و چگونگی تعامل این سه مفسر با روایات اهل بیت، تحلیل و ثابت شده است که این مفسران، در بهره برداری از روایات تفسیری اهل بیت، کارنامه درخشانی ندارند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان