نرگس منصوری

با ورود به عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات، حوزه آموزش از نخستین نهادهایی است که دستخوش تحولات اساسی شده است. امروزه، مدارسی در کانون توجه قرار گرفته اند که با بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)، امکان یادگیری مادام العمر را فراهم می آورند و فرصت های مناسبی را در اختیار افراد برای رشد و تجربه زندگی قرار می دهند. بنابراین، هدف این پژوهش، برازش مدل مفهومی یادگیری مادام العمر بر اساس سواد دیجیتال با نقش واسطه ای تسهیم دانش با مدل تجربی بود. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه اجرا، توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی بخش «کوهنانی» شهرستان «کوهدشت» در سال تحصیلی 1401-1402، به تعداد 285 نفر بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران تعیین و 164 نفر برآورد گردید که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های یادگیری مادام العمرِ «لی و تسای»، سواد دیجیتالِ «رودریگوئز-دو-دیوس، ایگوارتا و گنزالز-واسکز» و تسهیم دانشِ «وان دن هوف و وان وینن» بود. پایایی پرسشنامه ها از طریق آلفای کرونباخ برای پرسشنامه یادگیری مادام العمر 939/0، سواد دیجیتال 792/0، و تسهیم دانش 837/0 به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار استفاده شد. همچنین نتایج برای پاسخگویی به فرضیه های پژوهش با استفاده از نرم افزار «اسمارت پی ال اس» به روش معادلات ساختاری و تحلیل مسیر، تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که سواد دیجیتال بر تسهیم دانش و یادگیری مادام العمر اثر مستقیم دارد، تسهیم دانش بر یادگیری مادام العمر اثر مستقیم دارد، و سواد دیجتیال بر یادگیری مادام العمر با نقش میانجیگری تسهیم دانش اثر غیرمستقیم دارد. همچنین می توان نتیجه گرفت که مدل مفهومی یادگیری مادام العمر بر اساس سواد دیجیتال با نقش واسطه ای تسهیم دانش با مدل تجربی با توجه به شاخص محاسبه شده (31/0 GOF=)، از نیکویی برازش متوسطی برخوردار است. سواد دیجیتال و تسهیم دانش از جمله عوامل مؤثر یادگیری مادام العمر معلمان است. در نتیجه، برای بهبود یادگیری مادام العمر، معلمان باید هم شایستگی دیجیتال و هم تسهیم دانش خود را در نظر بگیرند.